| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[២៤] ៤. អាជញ្ញជាតកវណ្ណនា
[24] 4. Ājaññajātakavaṇṇanā
យទា យទាតិ ឥទម្បិ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ ឱស្សដ្ឋវីរិយមេវ ភិក្ខុំ អារព្ភ កថេសិ។ តំ បន ភិក្ខុំ សត្ថា អាមន្តេត្វា ‘‘ភិក្ខុ បុព្ពេ បណ្ឌិតា អនាយតនេបិ លទ្ធប្បហារាបិ ហុត្វា វីរិយំ អកំសូ’’តិ វត្វា អតីតំ អាហរិ។
Yadāyadāti idampi satthā jetavane viharanto ossaṭṭhavīriyameva bhikkhuṃ ārabbha kathesi. Taṃ pana bhikkhuṃ satthā āmantetvā ‘‘bhikkhu pubbe paṇḍitā anāyatanepi laddhappahārāpi hutvā vīriyaṃ akaṃsū’’ti vatvā atītaṃ āhari.
អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ បុរិមនយេនេវ សត្ត រាជានោ នគរំ បរិវារយិំសុ។ អថេកោ រថិកយោធោ ទ្វេ ភាតិកសិន្ធវេ រថេ យោជេត្វា នគរា និក្ខម្ម ឆ ពលកោដ្ឋកេ ភិន្ទិត្វា ឆ រាជានោ អគ្គហេសិ។ តស្មិំ ខណេ ជេដ្ឋកអស្សោ បហារំ លភិ។ រថិកោ រថំ បេសេន្តោ រាជទ្វារំ អាគន្ត្វា ជេដ្ឋភាតិកំ រថា មោចេត្វា សន្នាហំ សិថិលំ កត្វា ឯកេនេវ បស្សេន និបជ្ជាបេត្វា អញ្ញំ អស្សំ សន្នយ្ហិតុំ អារទ្ធោ។ ពោធិសត្តោ តំ ទិស្វា បុរិមនយេនេវ ចិន្តេត្វា រថិកំ បក្កោសាបេត្វា និបន្នកោវ ឥមំ គាថមាហ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente purimanayeneva satta rājāno nagaraṃ parivārayiṃsu. Atheko rathikayodho dve bhātikasindhave rathe yojetvā nagarā nikkhamma cha balakoṭṭhake bhinditvā cha rājāno aggahesi. Tasmiṃ khaṇe jeṭṭhakaasso pahāraṃ labhi. Rathiko rathaṃ pesento rājadvāraṃ āgantvā jeṭṭhabhātikaṃ rathā mocetvā sannāhaṃ sithilaṃ katvā ekeneva passena nipajjāpetvā aññaṃ assaṃ sannayhituṃ āraddho. Bodhisatto taṃ disvā purimanayeneva cintetvā rathikaṃ pakkosāpetvā nipannakova imaṃ gāthamāha –
២៤.
24.
‘‘យទា យទា យត្ថ យទា, យត្ថ យត្ថ យទា យទា;
‘‘Yadā yadā yattha yadā, yattha yattha yadā yadā;
អាជញ្ញោ កុរុតេ វេគំ, ហាយន្តិ តត្ថ វាឡវា’’តិ។
Ājañño kurute vegaṃ, hāyanti tattha vāḷavā’’ti.
តត្ថ យទា យទាតិ បុព្ពណ្ហាទីសុ យស្មិំ យស្មិំ កាលេ។ យត្ថាតិ យស្មិំ ឋានេ មគ្គេ វា សង្គាមសីសេ វា។ យទាតិ យស្មិំ ខណេ។ យត្ថ យត្ថាតិ សត្តន្នំ ពលកោដ្ឋកានំ វសេន ពហូសុ យុទ្ធមណ្ឌលេសុ។ យទា យទាតិ យស្មិំ យស្មិំ កាលេ បហារំ លទ្ធកាលេ វា អលទ្ធកាលេ វា។ អាជញ្ញោ កុរុតេ វេគន្តិ សារថិស្ស ចិត្តរុចិតំ ការណំ អាជាននសភាវោ អាជញ្ញោ វរសិន្ធវោ វេគំ ករោតិ វាយមតិ វីរិយំ អារភតិ។ ហាយន្តិ តត្ថ វាឡវាតិ តស្មិំ វេគេ ករិយមានេ ឥតរេ វឡវសង្ខាតា ខឡុង្កស្សា ហាយន្តិ បរិហាយន្តិ, តស្មា ឥមស្មិំ រថេ មំយេវ យោជេហីតិ អាហ។
Tattha yadā yadāti pubbaṇhādīsu yasmiṃ yasmiṃ kāle. Yatthāti yasmiṃ ṭhāne magge vā saṅgāmasīse vā. Yadāti yasmiṃ khaṇe. Yattha yatthāti sattannaṃ balakoṭṭhakānaṃ vasena bahūsu yuddhamaṇḍalesu. Yadā yadāti yasmiṃ yasmiṃ kāle pahāraṃ laddhakāle vā aladdhakāle vā. Ājañño kurute veganti sārathissa cittarucitaṃ kāraṇaṃ ājānanasabhāvo ājañño varasindhavo vegaṃ karoti vāyamati vīriyaṃ ārabhati. Hāyanti tattha vāḷavāti tasmiṃ vege kariyamāne itare vaḷavasaṅkhātā khaḷuṅkassā hāyanti parihāyanti, tasmā imasmiṃ rathe maṃyeva yojehīti āha.
សារថិ ពោធិសត្តំ ឧដ្ឋាបេត្វា រថេ យោជេត្វា សត្តមំ ពលកោដ្ឋកំ ភិន្ទិត្វា សត្តមំ រាជានំ អាទាយ រថំ បេសេន្តោ រាជទ្វារំ អាគន្ត្វា សិន្ធវំ មោចេសិ។ ពោធិសត្តោ ឯកេន បស្សេន និបន្នោ បុរិមនយេនេវ រញ្ញោ ឱវាទំ ទត្វា និរុជ្ឈិ។ រាជា តស្ស សរីរកិច្ចំ ការេត្វា សារថិស្ស សម្មានំ កត្វា ធម្មេន រជ្ជំ ការេត្វា យថាកម្មំ គតោ។
Sārathi bodhisattaṃ uṭṭhāpetvā rathe yojetvā sattamaṃ balakoṭṭhakaṃ bhinditvā sattamaṃ rājānaṃ ādāya rathaṃ pesento rājadvāraṃ āgantvā sindhavaṃ mocesi. Bodhisatto ekena passena nipanno purimanayeneva rañño ovādaṃ datvā nirujjhi. Rājā tassa sarīrakiccaṃ kāretvā sārathissa sammānaṃ katvā dhammena rajjaṃ kāretvā yathākammaṃ gato.
សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា សច្ចានិ បកាសេសិ, សច្ចបរិយោសានេ សោ ភិក្ខុ អរហត្តេ បតិដ្ឋាសិ។ សត្ថា ជាតកំ សមោធានេសិ ‘‘តទា រាជា អានន្ទត្ថេរោ អហោសិ, អស្សោ សម្មាសម្ពុទ្ធោ’’តិ។
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsesi, saccapariyosāne so bhikkhu arahatte patiṭṭhāsi. Satthā jātakaṃ samodhānesi ‘‘tadā rājā ānandatthero ahosi, asso sammāsambuddho’’ti.
អាជញ្ញជាតកវណ្ណនា ចតុត្ថា។
Ājaññajātakavaṇṇanā catutthā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ២៤. អាជញ្ញជាតកំ • 24. Ājaññajātakaṃ
