| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
अजपालकथावण्णना
Ajapālakathāvaṇṇanā
४. तस्स सत्ताहस्स अच्चयेनाति पल्लङ्कसत्ताहस्स अपगमनेन। तम्हा समाधिम्हाति अरहत्तफलसमापत्तिसमाधिम्हा। अन्तरन्तरा एव हि पच्चयाकारमनसिकारो। अवसेसकालं पन सब्बं भगवा फलसमापत्तियापि वीतिनामेसि। तं सन्धाय ‘‘तम्हा समाधिम्हा’’ति वुत्तं। रतनचङ्कमेति भगवतो चिरं ठितस्स चङ्कमनाधिप्पायं ञत्वा देवताहि मापिते रतनचङ्कमे। रतनघरन्ति भगवतो निसीदनाधिप्पायं ञत्वा देवताहि मापितं रतनमयं गेहं।
4. Tassa sattāhassa accayenāti pallaṅkasattāhassa apagamanena. Tamhā samādhimhāti arahattaphalasamāpattisamādhimhā. Antarantarā eva hi paccayākāramanasikāro. Avasesakālaṃ pana sabbaṃ bhagavā phalasamāpattiyāpi vītināmesi. Taṃ sandhāya ‘‘tamhā samādhimhā’’ti vuttaṃ. Ratanacaṅkameti bhagavato ciraṃ ṭhitassa caṅkamanādhippāyaṃ ñatvā devatāhi māpite ratanacaṅkame. Ratanagharanti bhagavato nisīdanādhippāyaṃ ñatvā devatāhi māpitaṃ ratanamayaṃ gehaṃ.
तत्रापीति न केवलं रतनघरेयेव। तत्रापि अजपालनिग्रोधमूलेपि अभिधम्मं विचिनन्तो एव अन्तरन्तरा विमुत्तिसुखं पटिसंवेदेन्तोति अत्थो। तत्थापि हि अनन्तनयसमन्तपट्ठानं सम्मसतो सम्मासम्बुद्धस्स पीतिसमुट्ठिता छब्बण्णा बुद्धरस्मियो रतनघरे विय निच्छरिंसु एव। ‘‘हुंहु’’न्ति करोन्तोति ‘‘सब्बे हीनजातिका मं मा उपगच्छन्तू’’ति मानवसेन, समीपं उपगतेसु कोधवसेन च ‘‘अपेथा’’ति अधिप्पायनिच्छारितं हुंहुंकारं करोन्तो।
Tatrāpīti na kevalaṃ ratanaghareyeva. Tatrāpi ajapālanigrodhamūlepi abhidhammaṃ vicinanto eva antarantarā vimuttisukhaṃ paṭisaṃvedentoti attho. Tatthāpi hi anantanayasamantapaṭṭhānaṃ sammasato sammāsambuddhassa pītisamuṭṭhitā chabbaṇṇā buddharasmiyo ratanaghare viya nicchariṃsu eva. ‘‘Huṃhu’’nti karontoti ‘‘sabbe hīnajātikā maṃ mā upagacchantū’’ti mānavasena, samīpaṃ upagatesu kodhavasena ca ‘‘apethā’’ti adhippāyanicchāritaṃ huṃhuṃkāraṃ karonto.
ब्रह्मञ्ञन्ति ब्राह्मणत्तं। अन्तन्ति निब्बानं। देवानं वा अन्तन्ति मग्गञाणानं वा अन्तभूतं अरहत्तफलं।
Brahmaññanti brāhmaṇattaṃ. Antanti nibbānaṃ. Devānaṃ vā antanti maggañāṇānaṃ vā antabhūtaṃ arahattaphalaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २. अजपालकथा • 2. Ajapālakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / अजपालकथा • Ajapālakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / अजपालकथावण्णना • Ajapālakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / अजपालकथावण्णना • Ajapālakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २. अजपालकथा • 2. Ajapālakathā
