| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi |
අජාතසත්‌තුකුමාරවත්‌ථු
Ajātasattukumāravatthu
339. අථ ඛො දෙවදත්‌තො යෙන අජාතසත්‌තු කුමාරො තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා අජාතසත්‌තුං කුමාරං එතදවොච – ‘‘පුබ්‌බෙ ඛො, කුමාර, මනුස්‌සා දීඝායුකා, එතරහි අප්‌පායුකා. ඨානං ඛො පනෙතං විජ්‌ජති යං ත්‌වං කුමාරොව සමානො කාලං කරෙය්‍යාසි. තෙන හි ත්‌වං, කුමාර, පිතරං හන්‌ත්‌වා රාජා හොහි. අහං භගවන්‌තං හන්‌ත්‌වා බුද්‌ධො භවිස්‌සාමී’’ති.
339. Atha kho devadatto yena ajātasattu kumāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā ajātasattuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘pubbe kho, kumāra, manussā dīghāyukā, etarahi appāyukā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ tvaṃ kumārova samāno kālaṃ kareyyāsi. Tena hi tvaṃ, kumāra, pitaraṃ hantvā rājā hohi. Ahaṃ bhagavantaṃ hantvā buddho bhavissāmī’’ti.
අථ ඛො අජාතසත්‌තු කුමාරො – අය්‍යො ඛො දෙවදත්‌තො මහිද්‌ධිකො මහානුභාවො, ජානෙය්‍යාසි අය්‍යො දෙවදත්‌තොති – ඌරුයා පොත්‌ථනිකං බන්‌ධිත්‌වා දිවා දිවස්‌ස 1 භීතො උබ්‌බිග්‌ගො උස්‌සඞ්‌කී උත්‍රස්‌තො සහසා අන්‌තෙපුරං පාවිසි. අද්‌දසාසුං ඛො අන්‌තෙපුරෙ උපචාරකා මහාමත්‌තා අජාතසත්‌තුං කුමාරං දිවා දිවස්‌ස භීතං උබ්‌බිග්‌ගං උස්‌සඞ්‌කිං උත්‍රස්‌තං සහසා අන්‌තෙපුරං පවිසන්‌තං; දිස්‌වාන අග්‌ගහෙසුං. තෙ විචිනන්‌තා ඌරුයා පොත්‌ථනිකං බද්‌ධං 2 දිස්‌වාන අජාතසත්‌තුං කුමාරං එතදවොචුං – ‘‘කිං ත්‌වං, කුමාර, කත්‌තුකාමොසී’’ති? ‘‘පිතරම්‌හි හන්‌තුකාමො’’ති. ‘‘කෙනාසි උස්‌සාහිතො’’ති? ‘‘අය්‍යෙන දෙවදත්‌තෙනා’’ති. එකච්‌චෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘‘කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො, දෙවදත්‌තො ච, සබ්‌බෙ ච භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා’’ති. එකච්‌චෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘‘න භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා. න භික්‌ඛූ කිඤ්‌චි අපරජ්‌ඣන්‌ති. කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො, දෙවදත්‌තො චා’’ති. එකච්‌චෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘‘න කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො, න දෙවදත්‌තො. න භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා. රඤ්‌ඤො ආරොචෙතබ්‌බං. යථා රාජා වක්‌ඛති තථා කරිස්‌සාමා’’ති.
Atha kho ajātasattu kumāro – ayyo kho devadatto mahiddhiko mahānubhāvo, jāneyyāsi ayyo devadattoti – ūruyā potthanikaṃ bandhitvā divā divassa 3 bhīto ubbiggo ussaṅkī utrasto sahasā antepuraṃ pāvisi. Addasāsuṃ kho antepure upacārakā mahāmattā ajātasattuṃ kumāraṃ divā divassa bhītaṃ ubbiggaṃ ussaṅkiṃ utrastaṃ sahasā antepuraṃ pavisantaṃ; disvāna aggahesuṃ. Te vicinantā ūruyā potthanikaṃ baddhaṃ 4 disvāna ajātasattuṃ kumāraṃ etadavocuṃ – ‘‘kiṃ tvaṃ, kumāra, kattukāmosī’’ti? ‘‘Pitaramhi hantukāmo’’ti. ‘‘Kenāsi ussāhito’’ti? ‘‘Ayyena devadattenā’’ti. Ekacce mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘‘kumāro ca hantabbo, devadatto ca, sabbe ca bhikkhū hantabbā’’ti. Ekacce mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘‘na bhikkhū hantabbā. Na bhikkhū kiñci aparajjhanti. Kumāro ca hantabbo, devadatto cā’’ti. Ekacce mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘‘na kumāro ca hantabbo, na devadatto. Na bhikkhū hantabbā. Rañño ārocetabbaṃ. Yathā rājā vakkhati tathā karissāmā’’ti.
අථ ඛො තෙ මහාමත්‌තා අජාතසත්‌තුං කුමාරං ආදාය යෙන රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු , උපසඞ්‌කමිත්‌වා රඤ්‌ඤො මාගධස්‌ස සෙනියස්‌ස බිම්‌බිසාරස්‌ස එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං . ‘‘කථං, භණෙ, මහාමත්‌තෙහි මති කතා’’ති? ‘‘එකච්‌චෙ, දෙව, මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො, දෙවදත්‌තො ච, සබ්‌බෙ ච භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා’ති. එකච්‌චෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘න භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා. න භික්‌ඛූ කිඤ්‌චි අපරජ්‌ඣන්‌ති. කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො, දෙවදත්‌තො චා’ති. එකච්‌චෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘න කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො, න දෙවදත්‌තො. න භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා. රඤ්‌ඤො ආරොචෙතබ්‌බං. යථා රාජා වක්‌ඛති තථා කරිස්‌සාමා’’’ති. ‘‘කිං, භණෙ, කරිස්‌සති බුද්‌ධො වා ධම්‌මො වා සඞ්‌ඝො වා? නනු භගවතා පටිකච්‌චෙව දෙවදත්‌තො රාජගහෙ පකාසාපිතො – ‘පුබ්‌බෙ දෙවදත්‌තස්‌ස අඤ්‌ඤා පකති අහොසි, ඉදානි අඤ්‌ඤා පකති. යං දෙවදත්‌තො කරෙය්‍ය කායෙන වාචාය, න තෙන බුද්‌ධො වා ධම්‌මො වා සඞ්‌ඝො වා දට්‌ඨබ්‌බො, දෙවදත්‌තොව තෙන දට්‌ඨබ්‌බො’’ති? තත්‌ථ යෙ තෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො දෙවදත්‌තො ච; සබ්‌බෙ ච භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා’ති; තෙ අට්‌ඨානෙ අකාසි. යෙ තෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘න භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා; න භික්‌ඛූ කිඤ්‌චි අපරජ්‌ඣන්‌ති; කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො දෙවදත්‌තො චා’ති; තෙ නීචෙ ඨානෙ ඨපෙසි. යෙ තෙ මහාමත්‌තා එවං මතිං අකංසු – ‘න කුමාරො ච හන්‌තබ්‌බො, න දෙවදත්‌තො; න භික්‌ඛූ හන්‌තබ්‌බා; රඤ්‌ඤො ආරොචෙතබ්‌බං; යථා රාජා වක්‌ඛති තථා කරිස්‌සාමා’ති; තෙ උච්‌චෙ ඨානෙ ඨපෙසි. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො අජාතසත්‌තුං කුමාරං එතදවොච – ‘‘කිස්‌ස මං ත්‌වං, කුමාර, හන්‌තුකාමොසී’’ති? ‘‘රජ්‌ජෙනාම්‌හි, දෙව, අත්‌ථිකො’’ති. ‘‘සචෙ ඛො ත්‌වං, කුමාර, රජ්‌ජෙන අත්‌ථිකො, එතං තෙ රජ්‌ජ’’න්‌ති අජාතසත්‌තුස්‌ස කුමාරස්‌ස රජ්‌ජං නිය්‍යාදෙසි.
Atha kho te mahāmattā ajātasattuṃ kumāraṃ ādāya yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkamiṃsu , upasaṅkamitvā rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etamatthaṃ ārocesuṃ . ‘‘Kathaṃ, bhaṇe, mahāmattehi mati katā’’ti? ‘‘Ekacce, deva, mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘kumāro ca hantabbo, devadatto ca, sabbe ca bhikkhū hantabbā’ti. Ekacce mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘na bhikkhū hantabbā. Na bhikkhū kiñci aparajjhanti. Kumāro ca hantabbo, devadatto cā’ti. Ekacce mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘na kumāro ca hantabbo, na devadatto. Na bhikkhū hantabbā. Rañño ārocetabbaṃ. Yathā rājā vakkhati tathā karissāmā’’’ti. ‘‘Kiṃ, bhaṇe, karissati buddho vā dhammo vā saṅgho vā? Nanu bhagavatā paṭikacceva devadatto rājagahe pakāsāpito – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’’ti? Tattha ye te mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘kumāro ca hantabbo devadatto ca; sabbe ca bhikkhū hantabbā’ti; te aṭṭhāne akāsi. Ye te mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘na bhikkhū hantabbā; na bhikkhū kiñci aparajjhanti; kumāro ca hantabbo devadatto cā’ti; te nīce ṭhāne ṭhapesi. Ye te mahāmattā evaṃ matiṃ akaṃsu – ‘na kumāro ca hantabbo, na devadatto; na bhikkhū hantabbā; rañño ārocetabbaṃ; yathā rājā vakkhati tathā karissāmā’ti; te ucce ṭhāne ṭhapesi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro ajātasattuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘kissa maṃ tvaṃ, kumāra, hantukāmosī’’ti? ‘‘Rajjenāmhi, deva, atthiko’’ti. ‘‘Sace kho tvaṃ, kumāra, rajjena atthiko, etaṃ te rajja’’nti ajātasattussa kumārassa rajjaṃ niyyādesi.
Footnotes:
Related texts:
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / පඤ්‌චසත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Pañcasatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථාදිවණ්‌ණනා • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
