| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ඉතිවුත්‌තක-අට්‌ඨකථා • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
6. අජාතසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Ajātasuttavaṇṇanā
43. ඡට්‌ඨෙ අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙති කා උප්‌පත්‌ති? එකදිවසං කිර භගවතා අනෙකපරියායෙන සංසාරෙ ආදීනවං පකාසෙත්‌වා තදුපසමනාදිවසෙන නිබ්‌බානපටිසංයුත්‌තාය ධම්‌මදෙසනාය කතාය භික්‌ඛූනං එතදහොසි ‘‘අයං සංසාරො භගවතා අවිජ්‌ජාදීහි කාරණෙහි සහෙතුකො වුත්‌තො, නිබ්‌බානස්‌ස පන තදුපසමස්‌ස න කිඤ්‌චි කාරණං වුත්‌තං, තයිදං අහෙතුකං කථං සච්‌චිකට්‌ඨපරමත්‌ථෙන උපලබ්‌භතී’’ති. අථ භගවා තෙසං භික්‌ඛූනං විමතිවිධමනත්‌ථඤ්‌චෙව, ‘‘ඉධ සමණබ්‍රාහ්‌මණානං ‘නිබ්‌බානං නිබ්‌බාන’න්‌ති වාචාවත්‌ථුමත්‌තමෙව, නත්‌ථි හි පරමත්‌ථතො නිබ්‌බානං නාම අනුපලබ්‌භමානසභාවත්‌තා’’ති ලොකායතිකාදයො විය විප්‌පටිපන්‌නානං බහිද්‌ධා ච පුථුදිට්‌ඨිගතිකානං මිච්‌ඡාවාදභඤ්‌ජනත්‌ථඤ්‌ච, අමතමහානිබ්‌බානස්‌ස පරමත්‌ථතො අත්‌ථිභාවදීපනත්‌ථං තස්‌ස ච නිස්‌සරණභාවාදිආනුභාවවන්‌තතාදීපනත්‌ථං පීතිවෙගෙන උදානවසෙන ඉදං සුත්‌තං අභාසි. තථා හි ඉදං සුත්‌තං උදානෙපි (උදා. 72-74) සඞ්‌ගීතං.
43. Chaṭṭhe atthi, bhikkhaveti kā uppatti? Ekadivasaṃ kira bhagavatā anekapariyāyena saṃsāre ādīnavaṃ pakāsetvā tadupasamanādivasena nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammadesanāya katāya bhikkhūnaṃ etadahosi ‘‘ayaṃ saṃsāro bhagavatā avijjādīhi kāraṇehi sahetuko vutto, nibbānassa pana tadupasamassa na kiñci kāraṇaṃ vuttaṃ, tayidaṃ ahetukaṃ kathaṃ saccikaṭṭhaparamatthena upalabbhatī’’ti. Atha bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ vimatividhamanatthañceva, ‘‘idha samaṇabrāhmaṇānaṃ ‘nibbānaṃ nibbāna’nti vācāvatthumattameva, natthi hi paramatthato nibbānaṃ nāma anupalabbhamānasabhāvattā’’ti lokāyatikādayo viya vippaṭipannānaṃ bahiddhā ca puthudiṭṭhigatikānaṃ micchāvādabhañjanatthañca, amatamahānibbānassa paramatthato atthibhāvadīpanatthaṃ tassa ca nissaraṇabhāvādiānubhāvavantatādīpanatthaṃ pītivegena udānavasena idaṃ suttaṃ abhāsi. Tathā hi idaṃ suttaṃ udānepi (udā. 72-74) saṅgītaṃ.
තත්‌ථ අත්‌ථීති විජ්‌ජති පරමත්‌ථතො උපලබ්‌භති. අජාතං අභූතං අකතං අසඞ්‌ඛතන්‌ති සබ්‌බානිපි පදානි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤවෙවචනානි. අථ වා වෙදනාදයො විය හෙතුපච්‌චයසමවායසඞ්‌ඛාතාය කාරණසාමග්‌ගියා න ජාතං න නිබ්‌බත්‌තන්‌ති අජාතං. කාරණෙන විනා සයමෙව න භූතං න පාතුභූතං න උප්‌පන්‌නන්‌ති අභූතං. එවං අජාතත්‌තා අභූතත්‌තා ච යෙන කෙනචි කාරණෙන න කතන්‌ති අකතං. ජාතභූතකතසභාවො ච නාමරූපාදීනං සඞ්‌ඛතධම්‌මානං හොති, න අසඞ්‌ඛතසභාවස්‌ස නිබ්‌බානස්‌සාති දස්‌සනත්‌ථං අසඞ්‌ඛතන්‌ති වුත්‌තං. පටිලොමතො වා සමෙච්‌ච සම්‌භුය්‍ය පච්‌චයෙහි කතන්‌ති සඞ්‌ඛතං, තථා න සඞ්‌ඛතං, සඞ්‌ඛතලක්‌ඛණරහිතන්‌ති ච අසඞ්‌ඛතන්‌ති එවං අනෙකෙහි කාරණෙහි නිබ්‌බත්‌තිතභාවෙ පටිසිද්‌ධෙ ‘‘සියා නු ඛො එකෙනෙව කාරණෙන කත’’න්‌ති ආසඞ්‌කායං ‘‘න කෙනචි කත’’න්‌ති දස්‌සනත්‌ථං ‘‘අකත’’න්‌ති වුත්‌තං. එවං අප්‌පච්‌චයම්‌පි සමානං ‘‘සයමෙව නු ඛො ඉදං භූතං පාතුභූත’’න්‌ති ආසඞ්‌කායං තන්‌නිවත්‌තනත්‌ථං ‘‘අභූත’’න්‌ති වුත්‌තං. අයඤ්‌ච එතස්‌ස අසඞ්‌ඛතාකතාභූතභාවො සබ්‌බෙන සබ්‌බං අජාතිධම්‌මත්‌තාති දස්‌සෙතුං ‘‘අජාත’’න්‌ති වුත්‌තන්‌ති. එවමෙතෙසං චතුන්‌නම්‌පි පදානං සාත්‌ථකභාවො වෙදිතබ්‌බො.
Tattha atthīti vijjati paramatthato upalabbhati. Ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhatanti sabbānipi padāni aññamaññavevacanāni. Atha vā vedanādayo viya hetupaccayasamavāyasaṅkhātāya kāraṇasāmaggiyā na jātaṃ na nibbattanti ajātaṃ. Kāraṇena vinā sayameva na bhūtaṃ na pātubhūtaṃ na uppannanti abhūtaṃ. Evaṃ ajātattā abhūtattā ca yena kenaci kāraṇena na katanti akataṃ. Jātabhūtakatasabhāvo ca nāmarūpādīnaṃ saṅkhatadhammānaṃ hoti, na asaṅkhatasabhāvassa nibbānassāti dassanatthaṃ asaṅkhatanti vuttaṃ. Paṭilomato vā samecca sambhuyya paccayehi katanti saṅkhataṃ, tathā na saṅkhataṃ, saṅkhatalakkhaṇarahitanti ca asaṅkhatanti evaṃ anekehi kāraṇehi nibbattitabhāve paṭisiddhe ‘‘siyā nu kho ekeneva kāraṇena kata’’nti āsaṅkāyaṃ ‘‘na kenaci kata’’nti dassanatthaṃ ‘‘akata’’nti vuttaṃ. Evaṃ appaccayampi samānaṃ ‘‘sayameva nu kho idaṃ bhūtaṃ pātubhūta’’nti āsaṅkāyaṃ tannivattanatthaṃ ‘‘abhūta’’nti vuttaṃ. Ayañca etassa asaṅkhatākatābhūtabhāvo sabbena sabbaṃ ajātidhammattāti dassetuṃ ‘‘ajāta’’nti vuttanti. Evametesaṃ catunnampi padānaṃ sātthakabhāvo veditabbo.
ඉති භගවා ‘‘අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, අජාතං අභූතං අකතං අසඞ්‌ඛත’’න්‌ති පරමත්‌ථතො නිබ්‌බානස්‌ස අත්‌ථිභාවං වත්‌වා තත්‌ථ හෙතුං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘නො චෙතං, භික්‌ඛවෙ’’තිආදිමාහ. තස්‌සායං සඞ්‌ඛෙපො – භික්‌ඛවෙ, යදි අජාතාදිසභාවා අසඞ්‌ඛතා ධාතු න අභවිස්‌ස න සියා, ඉධ ලොකෙ ජාතාදිසභාවස්‌ස රූපාදික්‌ඛන්‌ධපඤ්‌චකසඞ්‌ඛාතස්‌ස සඞ්‌ඛාරගතස්‌ස නිස්‌සරණං අනවසෙසවට්‌ටුපසමො න පඤ්‌ඤායෙය්‍ය න උපලබ්‌භෙය්‍ය න සම්‌භවෙය්‍ය. නිබ්‌බානඤ්‌හි ආරම්‌මණං කත්‌වා පවත්‌තමානා සම්‌මාදිට්‌ඨිආදයො අරියමග්‌ගධම්‌මා අනවසෙසතො කිලෙසෙ සමුච්‌ඡින්‌දන්‌ති, තෙනෙත්‌ථ සබ්‌බස්‌සපි වට්‌ටදුක්‌ඛස්‌ස අප්‌පවත්‌ති අපගමො නිස්‌සරණං පඤ්‌ඤායති.
Iti bhagavā ‘‘atthi, bhikkhave, ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhata’’nti paramatthato nibbānassa atthibhāvaṃ vatvā tattha hetuṃ dassento ‘‘no cetaṃ, bhikkhave’’tiādimāha. Tassāyaṃ saṅkhepo – bhikkhave, yadi ajātādisabhāvā asaṅkhatā dhātu na abhavissa na siyā, idha loke jātādisabhāvassa rūpādikkhandhapañcakasaṅkhātassa saṅkhāragatassa nissaraṇaṃ anavasesavaṭṭupasamo na paññāyeyya na upalabbheyya na sambhaveyya. Nibbānañhi ārammaṇaṃ katvā pavattamānā sammādiṭṭhiādayo ariyamaggadhammā anavasesato kilese samucchindanti, tenettha sabbassapi vaṭṭadukkhassa appavatti apagamo nissaraṇaṃ paññāyati.
එවං බ්‍යතිරෙකවසෙන නිබ්‌බානස්‌ස අත්‌ථිභාවං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි අන්‌වයවසෙනපි තං දස්‌සෙතුං ‘‘යස්‌මා ච ඛො’’තිආදි වුත්‌තං, තං වුත්‌තත්‌ථමෙව. එත්‌ථ ච යස්‌මා ‘‘අපච්‌චයා ධම්‌මා, අසඞ්‌ඛතා ධම්‌මා (ධ. ස. දුකමාතිකා 7, 8). අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, තදායතනං, යත්‌ථ නෙව පථවී (උදා. 71). ඉදම්‌පි ඛො ඨානං දුද්‌දසං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො (මහාව. 7; ම. නි. 1.281). අසඞ්‌ඛතඤ්‌ච වො, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මං දෙසෙස්‌සාමි අසඞ්‌ඛතගාමිනිඤ්‌ච පටිපද’’න්‌තිආදීහි (සං. නි. 4.366) අනෙකෙහි සුත්‌තපදෙහි ‘‘අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, අජාත’’න්‌ති ඉමිනාපි සුත්‌තෙන නිබ්‌බානධාතුයා පරමත්‌ථතො සබ්‌භාවො සබ්‌බලොකං අනුකම්‌පමානෙන සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙන දෙසිතො, තස්‌මා න පටික්‌ඛිපිතබ්‌බං. තත්‌ථ අප්‌පච්‌චක්‌ඛකාරීනම්‌පි විඤ්‌ඤූනං කඞ්‌ඛා වා විමති වා නත්‌ථි එව. යෙ පන අබුද්‌ධිපුග්‌ගලා, තෙසං විමතිවිනොදනත්‌ථං අයමෙත්‌ථ අධිප්‌පායනිද්‌ධාරණමුඛෙන යුත්‌තිවිචාරණා – යථා පරිඤ්‌ඤෙය්‍යතාය සඋත්‌තරානං කාමානං රූපානඤ්‌ච පටිපක්‌ඛභූතං තබ්‌බිධුරසභාවං නිස්‌සරණං පඤ්‌ඤායති, එවං තංසභාවානං සබ්‌බෙසං සඞ්‌ඛතධම්‌මානං පටිපක්‌ඛභූතෙන තබ්‌බිධුරසභාවෙන නිස්‌සරණෙන භවිතබ්‌බං. යඤ්‌චෙතං නිස්‌සරණං, සා අසඞ්‌ඛතා ධාතු. කිඤ්‌ච භිය්‍යො, සඞ්‌ඛතධම්‌මාරම්‌මණං විපස්‌සනාඤාණං අපි අනුලොමඤාණං කිලෙසෙ සමුච්‌ඡෙදවසෙන පජහිතුං න සක්‌කොති, තථා සම්‌මුතිසච්‌චාරම්‌මණං පඨමජ්‌ඣානාදීසු ඤාණං වික්‌ඛම්‌භනවසෙනෙව කිලෙසෙ පජහති, න සමුච්‌ඡෙදවසෙන. ඉති සඞ්‌ඛතධම්‌මාරම්‌මණස්‌ස සම්‌මුතිසච්‌චාරම්‌මණස්‌ස ච ඤාණස්‌ස කිලෙසානං සමුච්‌ඡෙදප්‌පහානෙ අසමත්‌ථභාවතො තෙසං සමුච්‌ඡෙදප්‌පහානකරස්‌ස අරියමග්‌ගඤාණස්‌ස තදුභයවිපරීතසභාවෙන ආරම්‌මණෙන භවිතබ්‌බං , සා අසඞ්‌ඛතා ධාතු. තථා ‘‘අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, අජාතං අභූතං අකතං අසඞ්‌ඛත’’න්‌ති ඉදං නිබ්‌බානස්‌ස පරමත්‌ථතො අත්‌ථිභාවජොතකවචනං අවිපරීතත්‌ථං භගවතා භාසිතත්‌තා. යඤ්‌හි භගවතා භාසිතං, තං අවිපරීතත්‌ථං පරමත්‌ථන්‌ති යථා තං ‘‘සබ්‌බෙ සඞ්‌ඛාරා අනිච්‌චා, සබ්‌බෙ සඞ්‌ඛාරා දුක්‌ඛා, සබ්‌බෙ ධම්‌මා අනත්‌තා’’ති (ධ. ප. 277-279; චූළනි. හෙමකමාණවපුච්‌ඡානිද්‌දෙස 56). තථා නිබ්‌බානසද්‌දො කත්‌ථචි විසයෙ යථාභූතපරමත්‌ථවිසයො උපචාරවුත්‌තිසබ්‌භාවතො සෙය්‍යථාපි සීහසද්‌දො. අථ වා අත්‌ථෙව පරමත්‌ථතො අසඞ්‌ඛතාධාතු ඉතරතබ්‌බිපරීතවිනිමුත්‌තසභාවත්‌තා සෙය්‍යථාපි පථවීධාතු වෙදනාති. එවමාදීහි නයෙහි යුත්‌තිතොපි අසඞ්‌ඛතාය ධාතුයා පරමත්‌ථතො අත්‌ථිභාවො වෙදිතබ්‌බො.
Evaṃ byatirekavasena nibbānassa atthibhāvaṃ dassetvā idāni anvayavasenapi taṃ dassetuṃ ‘‘yasmā ca kho’’tiādi vuttaṃ, taṃ vuttatthameva. Ettha ca yasmā ‘‘apaccayā dhammā, asaṅkhatā dhammā (dha. sa. dukamātikā 7, 8). Atthi, bhikkhave, tadāyatanaṃ, yattha neva pathavī (udā. 71). Idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo (mahāva. 7; ma. ni. 1.281). Asaṅkhatañca vo, bhikkhave, dhammaṃ desessāmi asaṅkhatagāminiñca paṭipada’’ntiādīhi (saṃ. ni. 4.366) anekehi suttapadehi ‘‘atthi, bhikkhave, ajāta’’nti imināpi suttena nibbānadhātuyā paramatthato sabbhāvo sabbalokaṃ anukampamānena sammāsambuddhena desito, tasmā na paṭikkhipitabbaṃ. Tattha appaccakkhakārīnampi viññūnaṃ kaṅkhā vā vimati vā natthi eva. Ye pana abuddhipuggalā, tesaṃ vimativinodanatthaṃ ayamettha adhippāyaniddhāraṇamukhena yuttivicāraṇā – yathā pariññeyyatāya sauttarānaṃ kāmānaṃ rūpānañca paṭipakkhabhūtaṃ tabbidhurasabhāvaṃ nissaraṇaṃ paññāyati, evaṃ taṃsabhāvānaṃ sabbesaṃ saṅkhatadhammānaṃ paṭipakkhabhūtena tabbidhurasabhāvena nissaraṇena bhavitabbaṃ. Yañcetaṃ nissaraṇaṃ, sā asaṅkhatā dhātu. Kiñca bhiyyo, saṅkhatadhammārammaṇaṃ vipassanāñāṇaṃ api anulomañāṇaṃ kilese samucchedavasena pajahituṃ na sakkoti, tathā sammutisaccārammaṇaṃ paṭhamajjhānādīsu ñāṇaṃ vikkhambhanavaseneva kilese pajahati, na samucchedavasena. Iti saṅkhatadhammārammaṇassa sammutisaccārammaṇassa ca ñāṇassa kilesānaṃ samucchedappahāne asamatthabhāvato tesaṃ samucchedappahānakarassa ariyamaggañāṇassa tadubhayaviparītasabhāvena ārammaṇena bhavitabbaṃ , sā asaṅkhatā dhātu. Tathā ‘‘atthi, bhikkhave, ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhata’’nti idaṃ nibbānassa paramatthato atthibhāvajotakavacanaṃ aviparītatthaṃ bhagavatā bhāsitattā. Yañhi bhagavatā bhāsitaṃ, taṃ aviparītatthaṃ paramatthanti yathā taṃ ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā, sabbe saṅkhārā dukkhā, sabbe dhammā anattā’’ti (dha. pa. 277-279; cūḷani. hemakamāṇavapucchāniddesa 56). Tathā nibbānasaddo katthaci visaye yathābhūtaparamatthavisayo upacāravuttisabbhāvato seyyathāpi sīhasaddo. Atha vā attheva paramatthato asaṅkhatādhātu itaratabbiparītavinimuttasabhāvattā seyyathāpi pathavīdhātu vedanāti. Evamādīhi nayehi yuttitopi asaṅkhatāya dhātuyā paramatthato atthibhāvo veditabbo.
ගාථාසු ජාතන්‌ති ජායනට්‌ඨෙන ජාතං, ජාතිලක්‌ඛණප්‌පත්‌තන්‌ති අත්‌ථො. භූතන්‌ති භවනට්‌ඨෙන භූතං, අහුත්‌වා සම්‌භූතන්‌ති අත්‌ථො. සමුප්‌පන්‌නන්‌ති සහිතභාවෙන උප්‌පන්‌නං, සහිතෙහි ධම්‌මෙහි ච උප්‌පන්‌නන්‌ති අත්‌ථො. කතන්‌ති කාරණභූතෙහි පච්‌චයෙහි නිබ්‌බත්‌තිතං. සඞ්‌ඛතන්‌ති තෙහියෙව සමෙච්‌ච සම්‌භුය්‍ය කතන්‌ති සඞ්‌ඛතං, සබ්‌බමෙතං පච්‌චයනිබ්‌බත්‌තස්‌ස අධිවචනං. නිච්‌චසාරාදිවිරහිතතො අද්‌ධුවං. ජරාය මරණෙන ච එකන්‌තෙනෙව සඞ්‌ඝටිතං සංසට්‌ඨන්‌ති ජරාමරණසඞ්‌ඝාතං. ‘‘ජරාමරණසඞ්‌ඝට්‌ට’’න්‌තිපි පඨන්‌ති, ජරාය මරණෙන ච උපද්‌දුතං පීළිතන්‌ති අත්‌ථො. අක්‌ඛිරොගාදීනං අනෙකෙසං රොගානං නීළං කුලාවකන්‌ති රොගනීළං. සරසතො උපක්‌කමතො ච පභඞ්‌ගුපරමසීලතාය පභඞ්‌ගුරං.
Gāthāsu jātanti jāyanaṭṭhena jātaṃ, jātilakkhaṇappattanti attho. Bhūtanti bhavanaṭṭhena bhūtaṃ, ahutvā sambhūtanti attho. Samuppannanti sahitabhāvena uppannaṃ, sahitehi dhammehi ca uppannanti attho. Katanti kāraṇabhūtehi paccayehi nibbattitaṃ. Saṅkhatanti tehiyeva samecca sambhuyya katanti saṅkhataṃ, sabbametaṃ paccayanibbattassa adhivacanaṃ. Niccasārādivirahitato addhuvaṃ. Jarāya maraṇena ca ekanteneva saṅghaṭitaṃ saṃsaṭṭhanti jarāmaraṇasaṅghātaṃ. ‘‘Jarāmaraṇasaṅghaṭṭa’’ntipi paṭhanti, jarāya maraṇena ca upaddutaṃ pīḷitanti attho. Akkhirogādīnaṃ anekesaṃ rogānaṃ nīḷaṃ kulāvakanti roganīḷaṃ. Sarasato upakkamato ca pabhaṅguparamasīlatāya pabhaṅguraṃ.
චතුබ්‌බිධො ආහාරො ච තණ්‌හාසඞ්‌ඛාතා නෙත්‌ති ච පභවො සමුට්‌ඨානං එතස්‌සාති ආහාරනෙත්‌තිප්‌පභවං. සබ්‌බොපි වා පච්‌චයො ආහාරො. ඉධ පන තණ්‌හාය නෙත්‌තිග්‌ගහණෙන ගහිතත්‌තා තණ්‌හාවජ්‌ජා වෙදිතබ්‌බා. තස්‌මා ආහාරො ච නෙත්‌ති ච පභවො එතස්‌සාති ආහාරනෙත්‌තිප්‌පභවං. ආහාරො එව වා නයනට්‌ඨෙන පවත්‌තනට්‌ඨෙන නෙත්‌තීති එවම්‌පි ආහාරනෙත්‌තිප්‌පභවං. නාලං තදභිනන්‌දිතුන්‌ති තං උපාදානක්‌ඛන්‌ධපඤ්‌චකං එවං පච්‌චයාධීනවුත්‌තිකං, තතො එව අනිච්‌චං, දුක්‌ඛඤ්‌ච තණ්‌හාදිට්‌ඨීහි අභිනන්‌දිතුං අස්‌සාදෙතුං න යුත්‌තං.
Catubbidho āhāro ca taṇhāsaṅkhātā netti ca pabhavo samuṭṭhānaṃ etassāti āhāranettippabhavaṃ. Sabbopi vā paccayo āhāro. Idha pana taṇhāya nettiggahaṇena gahitattā taṇhāvajjā veditabbā. Tasmā āhāro ca netti ca pabhavo etassāti āhāranettippabhavaṃ. Āhāro eva vā nayanaṭṭhena pavattanaṭṭhena nettīti evampi āhāranettippabhavaṃ. Nālaṃ tadabhinanditunti taṃ upādānakkhandhapañcakaṃ evaṃ paccayādhīnavuttikaṃ, tato eva aniccaṃ, dukkhañca taṇhādiṭṭhīhi abhinandituṃ assādetuṃ na yuttaṃ.
තස්‌ස නිස්‌සරණන්‌ති ‘‘ජාතං භූත’’න්‌තිආදිනා වුත්‌තස්‌ස තස්‌ස සක්‌කායස්‌ස නිස්‌සරණං නික්‌කමො අනුපසන්‌තසභාවස්‌ස රාගාදිකිලෙසස්‌ස සබ්‌බසඞ්‌ඛාරස්‌ස ච අභාවෙන තදුපසමභාවෙන පසත්‌ථභාවෙන ච සන්‌තං, තක්‌කඤාණස්‌ස අගොචරභාවතො අතක්‌කාවචරං, නිච්‌චට්‌ඨෙන ධුවං, තතො එව අජාතං අසමුප්‌පන්‌නං, සොකහෙතූනං අභාවතො අසොකං, විගතරාගාදිරජත්‌තා විරජං, සංසාරදුක්‌ඛට්‌ටිතෙහි පටිපජ්‌ජිතබ්‌බත්‌තා පදං, ජාතිආදිදුක්‌ඛධම්‌මානං නිරොධහෙතුතාය නිරොධො දුක්‌ඛධම්‌මානං, සබ්‌බසඞ්‌ඛාරානං උපසමහෙතුතාය සඞ්‌ඛාරූපසමො, තතො එව අච්‌චන්‌තසුඛතාය සුඛොති සබ්‌බපදෙහි අමතමහානිබ්‌බානමෙව ථොමෙති. එවං භගවා පඨමගාථාය බ්‍යතිරෙකවසෙන, දුතියගාථාය අන්‌වයවසෙන ච නිබ්‌බානං විභාවෙසි.
Tassanissaraṇanti ‘‘jātaṃ bhūta’’ntiādinā vuttassa tassa sakkāyassa nissaraṇaṃ nikkamo anupasantasabhāvassa rāgādikilesassa sabbasaṅkhārassa ca abhāvena tadupasamabhāvena pasatthabhāvena ca santaṃ, takkañāṇassa agocarabhāvato atakkāvacaraṃ, niccaṭṭhena dhuvaṃ, tato eva ajātaṃ asamuppannaṃ, sokahetūnaṃ abhāvato asokaṃ, vigatarāgādirajattā virajaṃ, saṃsāradukkhaṭṭitehi paṭipajjitabbattā padaṃ, jātiādidukkhadhammānaṃ nirodhahetutāya nirodho dukkhadhammānaṃ, sabbasaṅkhārānaṃ upasamahetutāya saṅkhārūpasamo, tato eva accantasukhatāya sukhoti sabbapadehi amatamahānibbānameva thometi. Evaṃ bhagavā paṭhamagāthāya byatirekavasena, dutiyagāthāya anvayavasena ca nibbānaṃ vibhāvesi.
ඡට්‌ඨසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Chaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ඉතිවුත්‌තකපාළි • Itivuttakapāḷi / 6. අජාතසුත්‌තං • 6. Ajātasuttaṃ
