Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ചൂളനിദ്ദേസ-അട്ഠകഥാ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā

    നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    ഖുദ്ദകനികായേ

    Khuddakanikāye

    ചൂളനിദ്ദേസ-അട്ഠകഥാ

    Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā

    പാരായനവഗ്ഗനിദ്ദേസോ

    Pārāyanavagganiddeso

    ൧. അജിതമാണവസുത്തനിദ്ദേസവണ്ണനാ

    1. Ajitamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā

    പാരായനവഗ്ഗസ്സ പഠമേ അജിതസുത്തനിദ്ദേസേ –

    Pārāyanavaggassa paṭhame ajitasuttaniddese –

    .

    1.

    ‘‘കേനസ്സു നിവുതോ ലോകോ, (ഇച്ചായസ്മാ അജിതോ,)

    ‘‘Kenassu nivuto loko, (iccāyasmā ajito,)

    കേനസ്സു നപ്പകാസതി;

    Kenassu nappakāsati;

    കിസ്സാഭിലേപനം ബ്രൂസി, കിംസു തസ്സ മഹബ്ഭയ’’ന്തി. –

    Kissābhilepanaṃ brūsi, kiṃsu tassa mahabbhaya’’nti. –

    അജിതമാണവസ്സ പുച്ഛിതേ പഠമപഞ്ഹേ ച ഉപരൂപരിപഞ്ഹേ ച നിദ്ദേസേസു ച വുത്തഞ്ച ഉത്താനഞ്ച വജ്ജേത്വാ വിസേസമേവ വക്ഖാമ. തത്ഥ നിവുതോതി പടിച്ഛാദിതോ. കിസ്സാഭിലേപനം ബ്രൂസീതി കിം അസ്സ ലോകസ്സ അഭിലേപനം വദേസി?

    Ajitamāṇavassa pucchite paṭhamapañhe ca uparūparipañhe ca niddesesu ca vuttañca uttānañca vajjetvā visesameva vakkhāma. Tattha nivutoti paṭicchādito. Kissābhilepanaṃ brūsīti kiṃ assa lokassa abhilepanaṃ vadesi?

    ആവുതോതി ആവരിതോ. നിവുതോതി പടിച്ഛാദിതോ. ഓവുതോതി ഹേട്ഠാ പടിച്ഛാദിതോ. പിഹിതോതി ഉപരിഭാഗേന ഛാദിതോ. പടിച്ഛന്നോതി അവിവടോ. പടികുജ്ജിതോതി അധോമുഖം ഛാദിതോ.

    Āvutoti āvarito. Nivutoti paṭicchādito. Ovutoti heṭṭhā paṭicchādito. Pihitoti uparibhāgena chādito. Paṭicchannoti avivaṭo. Paṭikujjitoti adhomukhaṃ chādito.

    നപ്പകാസതീതി നപ്പകാസോ ഹോതി. നപ്പഭാസതീതി ഞാണപ്പഭാസം ന കരോതി. ന തപതീതി ഞാണതപം ന കരോതി. ന വിരോചതീതി ഞാണവിരോചനം ന കരോതി. ന ഞായതീതി ന ജാനീയതി. ന പഞ്ഞായതീതി നപ്പഞ്ഞായതേ.

    Nappakāsatīti nappakāso hoti. Nappabhāsatīti ñāṇappabhāsaṃ na karoti. Na tapatīti ñāṇatapaṃ na karoti. Na virocatīti ñāṇavirocanaṃ na karoti. Na ñāyatīti na jānīyati. Na paññāyatīti nappaññāyate.

    കേന ലിത്തോതി കേന ലിമ്പിതോ. സംലിത്തോ ഉപലിത്തോതി ഉപസഗ്ഗേന പദം വഡ്ഢിതം. ആചിക്ഖസി നിദ്ദേസവസേന. ദേസേസി പടിനിദ്ദേസവസേന . പഞ്ഞപേസി തേന തേന പകാരേന. അത്ഥം ബോധേന്തോ പട്ഠപേസി. തസ്സത്ഥസ്സ കാരണം ദസ്സേന്തോ വിവരസി. ബ്യഞ്ജനഭാവം ദസ്സേന്തോ വിഭജസി. നികുജ്ജിതഭാവം ഗമ്ഭീരഭാവഞ്ച ഹരിത്വാ സോതൂനം ഞാണസ്സ പതിട്ഠം ജനയന്തോ ഉത്താനീകരോസി. സബ്ബേഹിപി ഇമേഹി ആകാരേഹി സോതൂനം അഞ്ഞാണന്ധകാരം വിധമേന്തോ പകാസേസീതി ഏവം അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ.

    Kenalittoti kena limpito. Saṃlitto upalittoti upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Ācikkhasi niddesavasena. Desesi paṭiniddesavasena . Paññapesi tena tena pakārena. Atthaṃ bodhento paṭṭhapesi. Tassatthassa kāraṇaṃ dassento vivarasi. Byañjanabhāvaṃ dassento vibhajasi. Nikujjitabhāvaṃ gambhīrabhāvañca haritvā sotūnaṃ ñāṇassa patiṭṭhaṃ janayanto uttānīkarosi. Sabbehipi imehi ākārehi sotūnaṃ aññāṇandhakāraṃ vidhamento pakāsesīti evaṃ attho daṭṭhabbo.

    . വേവിച്ഛാ പമാദാ നപ്പകാസതീതി മച്ഛരിയഹേതു ച പമാദഹേതു ച നപ്പകാസതി. മച്ഛരിയം ഹിസ്സ ദാനാദീഹി ഗുണേഹി പകാസിതും ന ദേതി, പമാദോ സീലാദീഹി. ജപ്പാഭിലേപനന്തി തണ്ഹാ അസ്സ ലോകസ്സ മക്കടലേപോ വിയ മക്കടസ്സ അഭിലേപനം. ദുക്ഖന്തി ജാതിആദികം ദുക്ഖം.

    2.Vevicchā pamādā nappakāsatīti macchariyahetu ca pamādahetu ca nappakāsati. Macchariyaṃ hissa dānādīhi guṇehi pakāsituṃ na deti, pamādo sīlādīhi. Jappābhilepananti taṇhā assa lokassa makkaṭalepo viya makkaṭassa abhilepanaṃ. Dukkhanti jātiādikaṃ dukkhaṃ.

    യേസം ധമ്മാനന്തി യേസം രൂപാദിധമ്മാനം. ആദിതോ സമുദാഗമനം പഞ്ഞായതീതി പഠമതോ ഉപ്പാദോ പഞ്ഞായതി. അത്ഥങ്ഗമതോ നിരോധോ പഞ്ഞായതീതി ഭങ്ഗതോ നിരുജ്ഝനം പഞ്ഞായതി. കമ്മസന്നിസ്സിതോ വിപാകോതി കുസലാകുസലവിപാകോ കമ്മം അമുഞ്ചിത്വാ പവത്തനതോ കമ്മസന്നിസ്സിതോ വിപാകോതി വുച്ചതി. വിപാകസന്നിസ്സിതം കമ്മന്തി കുസലാകുസലം കമ്മം വിപാകസ്സ ഓകാസം കത്വാ ഠിതത്താ വിപാകസന്നിസ്സിതം കമ്മന്തി വുച്ചതി. നാമസന്നിസ്സിതം രൂപന്തി പഞ്ചവോകാരേ രൂപം നാമം അമുഞ്ചിത്വാ പവത്തനതോ നാമസന്നിസ്സിതം രൂപന്തി വുച്ചതി. രൂപസന്നിസ്സിതം നാമന്തി പഞ്ചവോകാരേ നാമം രൂപം അമുഞ്ചിത്വാ പവത്തനതോ രൂപസന്നിസ്സിതം നാമന്തി വുച്ചതി.

    Yesaṃ dhammānanti yesaṃ rūpādidhammānaṃ. Ādito samudāgamanaṃ paññāyatīti paṭhamato uppādo paññāyati. Atthaṅgamato nirodho paññāyatīti bhaṅgato nirujjhanaṃ paññāyati. Kammasannissito vipākoti kusalākusalavipāko kammaṃ amuñcitvā pavattanato kammasannissito vipākoti vuccati. Vipākasannissitaṃ kammanti kusalākusalaṃ kammaṃ vipākassa okāsaṃ katvā ṭhitattā vipākasannissitaṃ kammanti vuccati. Nāmasannissitaṃ rūpanti pañcavokāre rūpaṃ nāmaṃ amuñcitvā pavattanato nāmasannissitaṃ rūpanti vuccati. Rūpasannissitaṃ nāmanti pañcavokāre nāmaṃ rūpaṃ amuñcitvā pavattanato rūpasannissitaṃ nāmanti vuccati.

    . സവന്തി സബ്ബധി സോതാതി സബ്ബേസു രൂപാദിആയതനേസു തണ്ഹാദികാ സോതാ സന്ദന്തി. കിം നിവാരണന്തി തേസം കിം ആവരണം കാ രക്ഖാ. സംവരം ബ്രൂഹീതി തം തേസം നിവാരണസങ്ഖാതം സംവരം ബ്രൂഹി. ഏതേന സാവസേസപ്പഹാനം പുച്ഛതി. കേന സോതാ പിധീയരേതി കേന ധമ്മേന ഏതേ സോതാ പിധീയന്തി പച്ഛിജ്ജന്തി. ഏതേന അനവസേസപ്പഹാനം പുച്ഛതി.

    3.Savanti sabbadhi sotāti sabbesu rūpādiāyatanesu taṇhādikā sotā sandanti. Kiṃ nivāraṇanti tesaṃ kiṃ āvaraṇaṃ kā rakkhā. Saṃvaraṃ brūhīti taṃ tesaṃ nivāraṇasaṅkhātaṃ saṃvaraṃ brūhi. Etena sāvasesappahānaṃ pucchati. Kena sotā pidhīyareti kena dhammena ete sotā pidhīyanti pacchijjanti. Etena anavasesappahānaṃ pucchati.

    സവന്തീതി ഉപ്പജ്ജന്തി. ആസവന്തീതി അധോഗാമിനോ ഹുത്വാ സവന്തി. സന്ദന്തീതി നിരന്തരഗാമിനോ ഹുത്വാ സന്ദമാനാ പവത്തന്തി. പവത്തന്തീതി പുനപ്പുനം വത്തന്തി.

    Savantīti uppajjanti. Āsavantīti adhogāmino hutvā savanti. Sandantīti nirantaragāmino hutvā sandamānā pavattanti. Pavattantīti punappunaṃ vattanti.

    . സതി തേസം നിവാരണന്തി വിപസ്സനായുത്താ കുസലാകുസലധമ്മാനം ഗതിയോ സമന്വേസമാനാ സതി തേസം സോതാനം നിവാരണം . സോതാനം സംവരം ബ്രൂമീതി തമേവാഹം സതിം സോതാനം സംവരം ബ്രൂമീതി അധിപ്പായോ. പഞ്ഞായേതേ പിധീയരേതി രൂപാദീസു പന അനിച്ചതാദിപടിവേധസാധികായ മഗ്ഗപഞ്ഞായ ഏതേ സോതാ സബ്ബസോ പിധീയന്തി.

    4.Satitesaṃ nivāraṇanti vipassanāyuttā kusalākusaladhammānaṃ gatiyo samanvesamānā sati tesaṃ sotānaṃ nivāraṇaṃ . Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmīti tamevāhaṃ satiṃ sotānaṃ saṃvaraṃ brūmīti adhippāyo. Paññāyete pidhīyareti rūpādīsu pana aniccatādipaṭivedhasādhikāya maggapaññāya ete sotā sabbaso pidhīyanti.

    പച്ഛിജ്ജന്തീതി ഉച്ഛിജ്ജന്തി. സമുദയഞ്ചാതി പച്ചയഞ്ച. അത്ഥങ്ഗമഞ്ചാതി ഉപ്പന്നാനം അഭാവഗമനഞ്ച, അനുപ്പന്നാനം അനുപ്പാദം വാ. അസ്സാദഞ്ചാതി ആനിസംസഞ്ച. ആദീനവഞ്ചാതി ദോസഞ്ച. നിസ്സരണഞ്ചാതി നിക്ഖമനഞ്ച.

    Pacchijjantīti ucchijjanti. Samudayañcāti paccayañca. Atthaṅgamañcāti uppannānaṃ abhāvagamanañca, anuppannānaṃ anuppādaṃ vā. Assādañcāti ānisaṃsañca. Ādīnavañcāti dosañca. Nissaraṇañcāti nikkhamanañca.

    . പഞ്ഞാ ചേവാതി പഞ്ഹാഗാഥായ യാ ചായം തയാ വുത്താ പഞ്ഞാ, യാ ച സതി, യഞ്ച തദവസേസം നാമരൂപം, ഏതം സബ്ബമ്പി കത്ഥ നിരുജ്ഝതി. ഏതം മേ പഞ്ഹം പുട്ഠോ പബ്രൂഹീതി ഏവം സങ്ഖേപത്ഥോ വേദിതബ്ബോ.

    5.Paññā cevāti pañhāgāthāya yā cāyaṃ tayā vuttā paññā, yā ca sati, yañca tadavasesaṃ nāmarūpaṃ, etaṃ sabbampi kattha nirujjhati. Etaṃ me pañhaṃ puṭṭho pabrūhīti evaṃ saṅkhepattho veditabbo.

    കത്ഥേതം ഉപരുജ്ഝതീതി ഏതം നാമരൂപം കത്ഥ ന ഭവതി. വൂപസമ്മതീതി നിബ്ബാതി. അത്ഥം ഗച്ഛതീതി അഭാവം ഗച്ഛതി. പടിപ്പസ്സമ്ഭതീതി സന്നിസീദതി.

    Katthetaṃ uparujjhatīti etaṃ nāmarūpaṃ kattha na bhavati. Vūpasammatīti nibbāti. Atthaṃ gacchatīti abhāvaṃ gacchati. Paṭippassambhatīti sannisīdati.

    . വിസ്സജ്ജനഗാഥായ പനസ്സ യസ്മാ പഞ്ഞാസതിയോ നാമേനേവ സങ്ഗഹം ഗച്ഛന്തി, തസ്മാ താ വിസും ന വുത്താ. അയമേത്ഥ സങ്ഖേപത്ഥോ – യം മം ത്വം, അജിത, ഏതം പഞ്ഹം അപുച്ഛി – ‘‘കത്ഥേതം ഉപരുജ്ഝതീ’’തി, തദേതം യത്ഥ നാമഞ്ച രൂപഞ്ച അസേസം ഉപരുജ്ഝതി, തം തേ വദാമി. തസ്സ തസ്സ ഹി വിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേന സഹേവ അപുബ്ബം അചരിമം ഏത്ഥേതം ഉപരുജ്ഝതി, ഏത്ഥേവ വിഞ്ഞാണനിരോധേന നിരുജ്ഝതി ഏതം, വിഞ്ഞാണനിരോധാ തസ്സ തസ്സ നിരോധോ ഹോതി, തം നാതിവത്തതീതി വുത്തം ഹോതി.

    6. Vissajjanagāthāya panassa yasmā paññāsatiyo nāmeneva saṅgahaṃ gacchanti, tasmā tā visuṃ na vuttā. Ayamettha saṅkhepattho – yaṃ maṃ tvaṃ, ajita, etaṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘katthetaṃ uparujjhatī’’ti, tadetaṃ yattha nāmañca rūpañca asesaṃ uparujjhati, taṃ te vadāmi. Tassa tassa hi viññāṇassa nirodhena saheva apubbaṃ acarimaṃ etthetaṃ uparujjhati, ettheva viññāṇanirodhena nirujjhati etaṃ, viññāṇanirodhā tassa tassa nirodho hoti, taṃ nātivattatīti vuttaṃ hoti.

    സോതാപത്തിമഗ്ഗഞാണേന അഭിസങ്ഖാരവിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേനാതി സോതാപത്തിമഗ്ഗസമ്പയുത്തപഞ്ഞായ കുസലാകുസലചേതനാസമ്പയുത്തചിത്തസ്സ അഭബ്ബുപ്പത്തികവസേന നിരുജ്ഝനേന. തത്ഥ ദുവിധോ നിരോധോ അനുപാദിന്നകനിരോധോ ഉപാദിന്നകനിരോധോതി. സോതാപത്തിമഗ്ഗേന ഹി ചത്താരി ദിട്ഠിസമ്പയുത്താനി വിചികിച്ഛാസഹഗതന്തി പഞ്ച ചിത്താനി നിരുജ്ഝന്തി, താനി രൂപം സമുട്ഠാപേന്തി . തം അനുപാദിന്നകരൂപക്ഖന്ധോ , താനി ചിത്താനി വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമ്പയുത്താ വേദനാ സഞ്ഞാ സങ്ഖാരാ തയോ അരൂപക്ഖന്ധാ. തത്ഥ സചേ സോതാപന്നസ്സ സോതാപത്തിമഗ്ഗോ അഭാവിതോ അഭവിസ്സാ, താനി പഞ്ച ചിത്താനി ഛസു ആരമ്മണേസു പരിയുട്ഠാനം പാപുണേയ്യും. സോതാപത്തിമഗ്ഗോ പന നേസം പരിയുട്ഠാനുപ്പത്തിം വാരയമാനോ സേതുസമുഗ്ഘാതം അഭബ്ബുപ്പത്തികഭാവം കുരുമാനോ അനുപാദിന്നകം നിരോധേതി നാമ. സകദാഗാമിമഗ്ഗേന ചത്താരി ദിട്ഠിവിപ്പയുത്താനി ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതാനീതി ഓളാരികകാമരാഗബ്യാപാദവസേന ഛ ചിത്താനി നിരുജ്ഝന്തി. അനാഗാമിമഗ്ഗേന അണുസഹഗതകാമരാഗബ്യാപാദവസേന താനി ഏവ ഛ ചിത്താനി നിരുജ്ഝന്തി. അരഹത്തമഗ്ഗേന ചത്താരി ദിട്ഠിവിപ്പയുത്താനി ഉദ്ധച്ചസഹഗതഞ്ചാതി പഞ്ച അകുസലചിത്താനി നിരുജ്ഝന്തി. തത്ഥ സചേ തേസം അരിയാനം തേ മഗ്ഗാ അഭാവിതാ അസ്സു, താനി ചിത്താനി ഛസു ആരമ്മണേസു പരിയുട്ഠാനം പാപുണേയ്യും. തേ പന തേസം മഗ്ഗാ പരിയുട്ഠാനുപ്പത്തിം വാരയമാനാ സേതുസമുഗ്ഘാതം അഭബ്ബുപ്പത്തികഭാവം കുരുമാനാ അനുപാദിന്നകം നിരോധേന്തി നാമ. ഏവം അനുപാദിന്നകനിരോധോ വേദിതബ്ബോ.

    Sotāpattimaggañāṇena abhisaṅkhāraviññāṇassa nirodhenāti sotāpattimaggasampayuttapaññāya kusalākusalacetanāsampayuttacittassa abhabbuppattikavasena nirujjhanena. Tattha duvidho nirodho anupādinnakanirodho upādinnakanirodhoti. Sotāpattimaggena hi cattāri diṭṭhisampayuttāni vicikicchāsahagatanti pañca cittāni nirujjhanti, tāni rūpaṃ samuṭṭhāpenti . Taṃ anupādinnakarūpakkhandho , tāni cittāni viññāṇakkhandho, taṃsampayuttā vedanā saññā saṅkhārā tayo arūpakkhandhā. Tattha sace sotāpannassa sotāpattimaggo abhāvito abhavissā, tāni pañca cittāni chasu ārammaṇesu pariyuṭṭhānaṃ pāpuṇeyyuṃ. Sotāpattimaggo pana nesaṃ pariyuṭṭhānuppattiṃ vārayamāno setusamugghātaṃ abhabbuppattikabhāvaṃ kurumāno anupādinnakaṃ nirodheti nāma. Sakadāgāmimaggena cattāri diṭṭhivippayuttāni dve domanassasahagatānīti oḷārikakāmarāgabyāpādavasena cha cittāni nirujjhanti. Anāgāmimaggena aṇusahagatakāmarāgabyāpādavasena tāni eva cha cittāni nirujjhanti. Arahattamaggena cattāri diṭṭhivippayuttāni uddhaccasahagatañcāti pañca akusalacittāni nirujjhanti. Tattha sace tesaṃ ariyānaṃ te maggā abhāvitā assu, tāni cittāni chasu ārammaṇesu pariyuṭṭhānaṃ pāpuṇeyyuṃ. Te pana tesaṃ maggā pariyuṭṭhānuppattiṃ vārayamānā setusamugghātaṃ abhabbuppattikabhāvaṃ kurumānā anupādinnakaṃ nirodhenti nāma. Evaṃ anupādinnakanirodho veditabbo.

    സചേ പന സോതാപന്നസ്സ സോതാപത്തിമഗ്ഗോ അഭാവിതോ അഭവിസ്സാ, ഠപേത്വാ സത്ത ഭവേ അനമതഗ്ഗേ സംസാരവട്ടേ ഉപാദിന്നകക്ഖന്ധപ്പവത്തം പവത്തേയ്യ. കസ്മാ? തസ്സ പവത്തിയാ ഹേതൂനം അത്ഥിതായ. തീണി സംയോജനാനി ദിട്ഠാനുസയോ വിചികിച്ഛാനുസയോതി ഇമേ പന പഞ്ച കിലേസേ സോ മഗ്ഗോ ഉപ്പജ്ജമാനോവ സമുഗ്ഘാതേതി. ഇദാനി കുതോ സോതാപന്നസ്സ സത്ത ഭവേ ഠപേത്വാ അനമതഗ്ഗേ സംസാരവട്ടേ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം പവത്തിസ്സതി. ഏവം സോതാപത്തിമഗ്ഗോ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം അപ്പവത്തം കുരുമാനോ ഉപാദിന്നകം നിരോധേതി നാമ.

    Sace pana sotāpannassa sotāpattimaggo abhāvito abhavissā, ṭhapetvā satta bhave anamatagge saṃsāravaṭṭe upādinnakakkhandhappavattaṃ pavatteyya. Kasmā? Tassa pavattiyā hetūnaṃ atthitāya. Tīṇi saṃyojanāni diṭṭhānusayo vicikicchānusayoti ime pana pañca kilese so maggo uppajjamānova samugghāteti. Idāni kuto sotāpannassa satta bhave ṭhapetvā anamatagge saṃsāravaṭṭe upādinnakappavattaṃ pavattissati. Evaṃ sotāpattimaggo upādinnakappavattaṃ appavattaṃ kurumāno upādinnakaṃ nirodheti nāma.

    സചേ സകദാഗാമിസ്സ സകദാഗാമിമഗ്ഗോ അഭാവിതോ അഭവിസ്സാ, ഠപേത്വാ ദ്വേ ഭവേ പഞ്ചസു ഭവേസു ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം പവത്തേയ്യ. കസ്മാ? തസ്സ പവത്തിയാ ഹേതൂനം അത്ഥിതായ. ഓളാരികാനി കാമരാഗപടിഘസംയോജനാനി ഓളാരികോ കാമരാഗാനുസയോ പടിഘാനുസയോതി ഇമേ പന ചത്താരോ കിലേസേ സോ മഗ്ഗോ ഉപ്പജ്ജമാനോവ സമുഗ്ഘാതേതി. ഇദാനി കുതോ സകദാഗാമിസ്സ ദ്വേ ഭവേ ഠപേത്വാ പഞ്ചസു ഭവേസു ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം പവത്തിസ്സതി . ഏവം സകദാഗാമിമഗ്ഗോ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം അപ്പവത്തം കുരുമാനോ ഉപാദിന്നകം നിരോധേതി നാമ.

    Sace sakadāgāmissa sakadāgāmimaggo abhāvito abhavissā, ṭhapetvā dve bhave pañcasu bhavesu upādinnakappavattaṃ pavatteyya. Kasmā? Tassa pavattiyā hetūnaṃ atthitāya. Oḷārikāni kāmarāgapaṭighasaṃyojanāni oḷāriko kāmarāgānusayo paṭighānusayoti ime pana cattāro kilese so maggo uppajjamānova samugghāteti. Idāni kuto sakadāgāmissa dve bhave ṭhapetvā pañcasu bhavesu upādinnakappavattaṃ pavattissati . Evaṃ sakadāgāmimaggo upādinnakappavattaṃ appavattaṃ kurumāno upādinnakaṃ nirodheti nāma.

    സചേ അനാഗാമിസ്സ അനാഗാമിമഗ്ഗോ അഭാവിതോ അഭവിസ്സാ, ഠപേത്വാ ഏകം ഭവം ദുതിയഭവേ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം പവത്തേയ്യ. കസ്മാ? തസ്സ പവത്തിയാ ഹേതൂനം അത്ഥിതായ. അണുസഹഗതാനി കാമരാഗപടിഘസഞ്ഞോജനാനി അണുസഹഗതോ കാമരാഗാനുസയോ പടിഘാനുസയോതി ഇമേ പന ചത്താരോ കിലേസേ സോ മഗ്ഗോ ഉപ്പജ്ജമാനോവ സമുഗ്ഘാതേതി. ഇദാനി കുതോ അനാഗാമിസ്സ ഏകം ഭവം ഠപേത്വാ ദുതിയഭവേ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം പവത്തിസ്സതി. ഏവം അനാഗാമിമഗ്ഗോ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം അപ്പവത്തം കുരുമാനോ ഉപാദിന്നകം നിരോധേതി നാമ.

    Sace anāgāmissa anāgāmimaggo abhāvito abhavissā, ṭhapetvā ekaṃ bhavaṃ dutiyabhave upādinnakappavattaṃ pavatteyya. Kasmā? Tassa pavattiyā hetūnaṃ atthitāya. Aṇusahagatāni kāmarāgapaṭighasaññojanāni aṇusahagato kāmarāgānusayo paṭighānusayoti ime pana cattāro kilese so maggo uppajjamānova samugghāteti. Idāni kuto anāgāmissa ekaṃ bhavaṃ ṭhapetvā dutiyabhave upādinnakappavattaṃ pavattissati. Evaṃ anāgāmimaggo upādinnakappavattaṃ appavattaṃ kurumāno upādinnakaṃ nirodheti nāma.

    സചേ അരഹതോ അരഹത്തമഗ്ഗോ അഭാവിതോ അഭവിസ്സാ, രൂപാരൂപഭവേസു ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം പവത്തേയ്യ. കസ്മാ? തസ്സ പവത്തിയാ ഹേതൂനം അത്ഥിതായ. രൂപരാഗോ അരൂപരാഗോ മാനോ ഉദ്ധച്ചം അവിജ്ജാ മാനാനുസയോ ഭവരാഗാനുസയോ അവിജ്ജാനുസയോതി ഇമേ പന അട്ഠ കിലേസേ സോ മഗ്ഗോ ഉപ്പജ്ജമാനോവ സമുഗ്ഘാതേതി. ഇദാനി കുതോ ഖീണാസവസ്സ പുനബ്ഭവേ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം പവത്തിസ്സതി? ഏവം അരഹത്തമഗ്ഗോ ഉപാദിന്നകപ്പവത്തം അപ്പവത്തം കുരുമാനോ ഉപാദിന്നകം നിരോധേതി നാമ.

    Sace arahato arahattamaggo abhāvito abhavissā, rūpārūpabhavesu upādinnakappavattaṃ pavatteyya. Kasmā? Tassa pavattiyā hetūnaṃ atthitāya. Rūparāgo arūparāgo māno uddhaccaṃ avijjā mānānusayo bhavarāgānusayo avijjānusayoti ime pana aṭṭha kilese so maggo uppajjamānova samugghāteti. Idāni kuto khīṇāsavassa punabbhave upādinnakappavattaṃ pavattissati? Evaṃ arahattamaggo upādinnakappavattaṃ appavattaṃ kurumāno upādinnakaṃ nirodheti nāma.

    സോതാപത്തിമഗ്ഗോ ചേത്ഥ അപായഭവം നിരോധേതി. സകദാഗാമിമഗ്ഗോ സുഗതികാമഭവേകദേസം. അനാഗാമിമഗ്ഗോ കാമഭവം. അരഹത്തമഗ്ഗോ രൂപാരൂപഭവം, സബ്ബഭവേപി നിരോധേതി ഏവാതി വദന്തി. ഏവം ഉപാദിന്നകനിരോധോ വേദിതബ്ബോ.

    Sotāpattimaggo cettha apāyabhavaṃ nirodheti. Sakadāgāmimaggo sugatikāmabhavekadesaṃ. Anāgāmimaggo kāmabhavaṃ. Arahattamaggo rūpārūpabhavaṃ, sabbabhavepi nirodheti evāti vadanti. Evaṃ upādinnakanirodho veditabbo.

    തത്ഥ ‘‘അഭിസങ്ഖാരവിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേനാ’’തി ഏതേന അനുപാദിന്നകനിരോധം ദസ്സേതി. ‘‘യേ ഉപ്പജ്ജേയ്യും നാമഞ്ച രൂപഞ്ച, ഏത്ഥേതേ നിരുജ്ഝന്തീ’’തി ഇമിനാ പന ഉപാദിന്നകനിരോധം ദസ്സേതി.

    Tattha ‘‘abhisaṅkhāraviññāṇassa nirodhenā’’ti etena anupādinnakanirodhaṃ dasseti. ‘‘Ye uppajjeyyuṃ nāmañca rūpañca, etthete nirujjhantī’’ti iminā pana upādinnakanirodhaṃ dasseti.

    തത്ഥ സത്ത ഭവേ ഠപേത്വാതി കാമഭവതോ കാമഭവം സംസരന്തസ്സ സത്ത ഭവേ വജ്ജേത്വാ. അനമതഗ്ഗേ സംസാരേതി –

    Tattha satta bhave ṭhapetvāti kāmabhavato kāmabhavaṃ saṃsarantassa satta bhave vajjetvā. Anamatagge saṃsāreti –

    ‘‘ഖന്ധാനഞ്ച പടിപാടി, ധാതുആയതനാന ച;

    ‘‘Khandhānañca paṭipāṭi, dhātuāyatanāna ca;

    അബ്ബോച്ഛിന്നം വത്തമാനാ, ‘സംസാരോ’തി പവുച്ചതീ’’തി. (വിസുദ്ധി॰ ൨.൬൧൯; ധ॰ സ॰ അട്ഠ॰ നിദാനകഥാ; അ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൨.൪.൧൯൯; പടി॰ മ॰ അട്ഠ॰ ൨.൧.൧൧൭; ഇതിവു॰ അട്ഠ॰ ൧൪, ൫൮; ഉദാ॰ അട്ഠ॰ ൩൯) –

    Abbocchinnaṃ vattamānā, ‘saṃsāro’ti pavuccatī’’ti. (visuddhi. 2.619; dha. sa. aṭṭha. nidānakathā; a. ni. aṭṭha. 2.4.199; paṭi. ma. aṭṭha. 2.1.117; itivu. aṭṭha. 14, 58; udā. aṭṭha. 39) –

    ഏവം വണ്ണിതേ സംസാരവട്ടേ. യേ ഉപ്പജ്ജേയ്യും നാമഞ്ച രൂപഞ്ചാതി നമനലക്ഖണം ചതുക്ഖന്ധസങ്ഖാതം നാമഞ്ച രുപ്പനലക്ഖണം ഭൂതോപാദായസങ്ഖാതം രൂപഞ്ച ഏതേ ധമ്മാ ഉപ്പജ്ജേയ്യും. ഏത്ഥേതേ നിരുജ്ഝന്തീതി ഏതസ്മിം സോതാപത്തിമഗ്ഗേ ഏതേ നാമരൂപധമ്മാ അഭബ്ബുപ്പത്തികവസേന നിരോധം ഗച്ഛന്തി. സകദാഗാമിമഗ്ഗഞാണേനാതി ഏത്ഥ പടിസന്ധിവസേന സകിംയേവ ഇമം ലോകം ആഗച്ഛതീതി സകദാഗാമീ , തസ്സ മഗ്ഗോ സകദാഗാമിമഗ്ഗോ. തേന മഗ്ഗേന സമ്പയുത്തഞാണേന. ദ്വേ ഭവേ ഠപേത്വാതി കാമധാതുയായേവ പടിസന്ധിവസേന ദ്വേ ഭവേ വജ്ജേത്വാ. പഞ്ചസു ഭവേസൂതി തദവസിട്ഠേസു പഞ്ചസു ഭവേസു. ഏത്ഥേതേ നിരുജ്ഝന്തീതി ഏത്ഥ സകദാഗാമിമഗ്ഗേ ഏതേ ധമ്മാ വുത്തനയേന നിരുജ്ഝന്തി. ഏകം ഭവം ഠപേത്വാതി ഉക്കട്ഠവസേന രൂപധാതുയാ വാ അരൂപധാതുയാ വാ ഏകം ഭവം വജ്ജേത്വാ. രൂപധാതുയാ വാ അരൂപധാതുയാ വാതി ദുതിയകഭവേ രൂപധാതുയാ ചേവ അരൂപധാതുയാ ച. നാമഞ്ച രൂപഞ്ചാതി ഏത്ഥ രൂപഭവേ നാമരൂപം, അരൂപഭവേ നാമമേവ. ഏത്ഥേതേ നിരുജ്ഝന്തീതി ഏത്ഥ അനാഗാമിമഗ്ഗേ ഏതേ നാമരൂപധമ്മാ വുത്തനയേന നിരുജ്ഝന്തി.

    Evaṃ vaṇṇite saṃsāravaṭṭe. Ye uppajjeyyuṃ nāmañca rūpañcāti namanalakkhaṇaṃ catukkhandhasaṅkhātaṃ nāmañca ruppanalakkhaṇaṃ bhūtopādāyasaṅkhātaṃ rūpañca ete dhammā uppajjeyyuṃ. Etthete nirujjhantīti etasmiṃ sotāpattimagge ete nāmarūpadhammā abhabbuppattikavasena nirodhaṃ gacchanti. Sakadāgāmimaggañāṇenāti ettha paṭisandhivasena sakiṃyeva imaṃ lokaṃ āgacchatīti sakadāgāmī , tassa maggo sakadāgāmimaggo. Tena maggena sampayuttañāṇena. Dve bhave ṭhapetvāti kāmadhātuyāyeva paṭisandhivasena dve bhave vajjetvā. Pañcasu bhavesūti tadavasiṭṭhesu pañcasu bhavesu. Etthete nirujjhantīti ettha sakadāgāmimagge ete dhammā vuttanayena nirujjhanti. Ekaṃ bhavaṃ ṭhapetvāti ukkaṭṭhavasena rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vā ekaṃ bhavaṃ vajjetvā. Rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vāti dutiyakabhave rūpadhātuyā ceva arūpadhātuyā ca. Nāmañca rūpañcāti ettha rūpabhave nāmarūpaṃ, arūpabhave nāmameva. Etthete nirujjhantīti ettha anāgāmimagge ete nāmarūpadhammā vuttanayena nirujjhanti.

    അരഹതോതി കിലേസേഹി ആരകത്താ ‘‘അരഹാ’’തി ലദ്ധനാമസ്സ ഖീണാസവസ്സ. അനുപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാതി ദുവിധാ ഹി നിബ്ബാനധാതു സഉപാദിസേസാ ച അനുപാദിസേസാ ച. തത്ഥ ഉപാദീയതി ‘‘അഹം മമാ’’തി ഭുസം ഗണ്ഹീയതീതി ഉപാദി, ഖന്ധപഞ്ചകസ്സേതം അധിവചനം. ഉപാദിയേവ സേസോ അവസിട്ഠോ ഉപാദിസേസോ, സഹ ഉപാദിസേസേന വത്തതീതി സഉപാദിസേസാ. നത്ഥേത്ഥ ഉപാദിസേസോതി അനുപാദിസേസാ. തായ അനുപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാ. പരിനിബ്ബായന്തസ്സാതി നിരിന്ധനസ്സ വിയ ജാതവേദസ്സ നിബ്ബായന്തസ്സ അപ്പവത്തം പവിസന്തസ്സ. ചരിമവിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേനാതി ഏത്ഥ അസ്സാസപസ്സാസാനം നിരോധവസേന. തയോ ചരിമാ ഭവചരിമോ ഝാനചരിമോ ചുതിചരിമോതി. ഭവേസു ഹി കാമഭവേ അസ്സാസപസ്സാസാ പവത്തന്തി, രൂപാരൂപഭവേസു നപ്പവത്തന്തി. തസ്മാ സോ ഭവചരിമോ. ഝാനേസു പുരിമഝാനത്തയേവ പവത്തന്തി, ചതുത്ഥേ നപ്പവത്തന്തി. തസ്മാ സോ ഝാനചരിമോ. യേ പന ചുതിചിത്തസ്സ പുരതോ സോളസമേന ചിത്തേന സഹുപ്പന്നാ, തേ ചുതിചിത്തേന സഹ നിരുജ്ഝന്തി. സോ ചുതിചരിമോ നാമ. അയം ഇധ ചരിമോതി അധിപ്പേതോ. യേ ഹി കേചി ബുദ്ധാ വാ പച്ചേകബുദ്ധാ വാ അരിയസാവകാ വാ അന്തമസോ കുന്ഥകിപില്ലികം ഉപാദായ സബ്ബേ ഭവങ്ഗചിത്തേനേവ അബ്യാകതേന ദുക്ഖസച്ചേന കാലം കരോന്തി. തസ്മാ ചരിമവിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേനാതി ചുതിചിത്തസ്സ നിരോധേനാതി അത്ഥോ.

    Arahatoti kilesehi ārakattā ‘‘arahā’’ti laddhanāmassa khīṇāsavassa. Anupādisesāya nibbānadhātuyāti duvidhā hi nibbānadhātu saupādisesā ca anupādisesā ca. Tattha upādīyati ‘‘ahaṃ mamā’’ti bhusaṃ gaṇhīyatīti upādi, khandhapañcakassetaṃ adhivacanaṃ. Upādiyeva seso avasiṭṭho upādiseso, saha upādisesena vattatīti saupādisesā. Natthettha upādisesoti anupādisesā. Tāya anupādisesāya nibbānadhātuyā. Parinibbāyantassāti nirindhanassa viya jātavedassa nibbāyantassa appavattaṃ pavisantassa. Carimaviññāṇassa nirodhenāti ettha assāsapassāsānaṃ nirodhavasena. Tayo carimā bhavacarimo jhānacarimo cuticarimoti. Bhavesu hi kāmabhave assāsapassāsā pavattanti, rūpārūpabhavesu nappavattanti. Tasmā so bhavacarimo. Jhānesu purimajhānattayeva pavattanti, catutthe nappavattanti. Tasmā so jhānacarimo. Ye pana cuticittassa purato soḷasamena cittena sahuppannā, te cuticittena saha nirujjhanti. So cuticarimo nāma. Ayaṃ idha carimoti adhippeto. Ye hi keci buddhā vā paccekabuddhā vā ariyasāvakā vā antamaso kunthakipillikaṃ upādāya sabbe bhavaṅgacitteneva abyākatena dukkhasaccena kālaṃ karonti. Tasmā carimaviññāṇassa nirodhenāti cuticittassa nirodhenāti attho.

    പഞ്ഞാ ച സതി ച നാമഞ്ചാതി ഏതേഹി ചതുന്നം അരൂപക്ഖന്ധാനം ഗഹണം പച്ചേതബ്ബം. രൂപഞ്ചാതി ഏതേന ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ചതുവീസതിഉപാദാരൂപാനഞ്ച ഗഹണം പച്ചേതബ്ബം. ഇദാനി തസ്സ നിരുജ്ഝനൂപായം ദസ്സേന്തോ ‘‘വിഞ്ഞാണസ്സ നിരോധേന, ഏത്ഥേതം ഉപരുജ്ഝതീ’’തി ആഹ. തത്ഥ വിഞ്ഞാണന്തി ചരിമവിഞ്ഞാണമ്പി അഭിസങ്ഖാരവിഞ്ഞാണമ്പി. അഭിസങ്ഖാരവിഞ്ഞാണസ്സ പഹീനനിരോധേന ഏത്ഥേതം ഉപരുജ്ഝതി നിരുജ്ഝതി ദീപസിഖാ വിയ അപണ്ണത്തികഭാവം യാതി, ചരിമവിഞ്ഞാണസ്സ അനുപ്പാദപച്ചയത്താ അനുപ്പാദനിരോധേന അനുപ്പാദവസേനേവ ഉപരുജ്ഝതീതി (ദീ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൧.൪൯൯).

    Paññāca sati ca nāmañcāti etehi catunnaṃ arūpakkhandhānaṃ gahaṇaṃ paccetabbaṃ. Rūpañcāti etena catunnaṃ mahābhūtānaṃ catuvīsatiupādārūpānañca gahaṇaṃ paccetabbaṃ. Idāni tassa nirujjhanūpāyaṃ dassento ‘‘viññāṇassa nirodhena, etthetaṃ uparujjhatī’’ti āha. Tattha viññāṇanti carimaviññāṇampi abhisaṅkhāraviññāṇampi. Abhisaṅkhāraviññāṇassa pahīnanirodhena etthetaṃ uparujjhati nirujjhati dīpasikhā viya apaṇṇattikabhāvaṃ yāti, carimaviññāṇassa anuppādapaccayattā anuppādanirodhena anuppādavaseneva uparujjhatīti (dī. ni. aṭṭha. 1.499).

    . ഏത്താവതാ ച ‘‘ദുക്ഖമസ്സ മഹബ്ഭയ’’ന്തി ഇമിനാ പകാസിതം ദുക്ഖസച്ചം, ‘‘യാനി സോതാനീ’’തി ഇമിനാ സമുദയസച്ചം, ‘‘പഞ്ഞായേതേ പിധീയരേ’’തി ഇമിനാ മഗ്ഗസച്ചം, ‘‘അസേസം ഉപരുജ്ഝതീ’’തി ഇമിനാ നിരോധസച്ചന്തി ഏവം ചത്താരി സച്ചാനി സുത്വാപി അരിയഭൂമിം അനധിഗതോ പുന സേക്ഖാസേക്ഖപടിപദം പുച്ഛന്തോ ‘‘യേ ച സങ്ഖാതധമ്മാസേ’’തി ഗാഥമാഹ. തത്ഥ സങ്ഖാതധമ്മാതി അനിച്ചാദിവസേന പരിവീമംസിതധമ്മാ, അരഹന്താനമേതം അധിവചനം. സേക്ഖാതി സീലാദീനി സിക്ഖമാനാ അവസേസാ അരിയപുഗ്ഗലാ. പുഥൂതി ബഹൂ സത്തജനാ. തേസം മേ നിപകോ ഇരിയം പുട്ഠോ പബ്രൂഹീതി തേസം മേ സേക്ഖാസേക്ഖാനം നിപകോ പണ്ഡിതോ ത്വം പുട്ഠോ പടിപത്തിം ബ്രൂഹീതി.

    7. Ettāvatā ca ‘‘dukkhamassa mahabbhaya’’nti iminā pakāsitaṃ dukkhasaccaṃ, ‘‘yāni sotānī’’ti iminā samudayasaccaṃ, ‘‘paññāyete pidhīyare’’ti iminā maggasaccaṃ, ‘‘asesaṃ uparujjhatī’’ti iminā nirodhasaccanti evaṃ cattāri saccāni sutvāpi ariyabhūmiṃ anadhigato puna sekkhāsekkhapaṭipadaṃ pucchanto ‘‘ye ca saṅkhātadhammāse’’ti gāthamāha. Tattha saṅkhātadhammāti aniccādivasena parivīmaṃsitadhammā, arahantānametaṃ adhivacanaṃ. Sekkhāti sīlādīni sikkhamānā avasesā ariyapuggalā. Puthūti bahū sattajanā. Tesaṃ me nipako iriyaṃ puṭṭho pabrūhīti tesaṃ me sekkhāsekkhānaṃ nipako paṇḍito tvaṃ puṭṭho paṭipattiṃ brūhīti.

    തേസം ഖന്ധാ സങ്ഖാതാതി തേസം പഞ്ചക്ഖന്ധാ അപ്പടിസന്ധികം കത്വാ ദേസിതാ, സങ്ഖേപം കത്വാ ഠപിതാ വാ. ധാതുആദീസുപി ഏസേവ നയോ. ഇരിയന്തി പയോഗം. ചരിയന്തി കിരിയം. വുത്തിന്തി പവത്തിം. ആചരന്തി ചരണം. ഗോചരന്തി പച്ചയം. വിഹാരന്തി ഇരിയാപഥപവത്തനം. പടിപദന്തി വിപസ്സനം.

    Tesaṃ khandhā saṅkhātāti tesaṃ pañcakkhandhā appaṭisandhikaṃ katvā desitā, saṅkhepaṃ katvā ṭhapitā vā. Dhātuādīsupi eseva nayo. Iriyanti payogaṃ. Cariyanti kiriyaṃ. Vuttinti pavattiṃ. Ācaranti caraṇaṃ. Gocaranti paccayaṃ. Vihāranti iriyāpathapavattanaṃ. Paṭipadanti vipassanaṃ.

    . അഥസ്സ ഭഗവാ യസ്മാ സേക്ഖേന കാമച്ഛന്ദനീവരണം ആദിം കത്വാ സബ്ബകിലേസാ പഹാതബ്ബാ ഏവ, തസ്മാ ‘‘കാമേസൂതി ഉപഡ്ഢഗാഥായ സേക്ഖപടിപദം ദസ്സേതി. തസ്സത്ഥോ – വത്ഥുകാമേസു കിലേസകാമേന നാഭിഗിജ്ഝേയ്യ, കായദുച്ചരിതാദയോ ച മനസോ ആവിലഭാവകരേ ധമ്മേ പജഹന്തോ മനസാനാവിലോ സിയാതി. യസ്മാ പന അസേക്ഖോ അനിച്ചാദിവസേന സബ്ബസങ്ഖാരാദീനം പരിതുലിതത്താ കുസലോ സബ്ബധമ്മേസു കായാനുപസ്സനാസതിആദീഹി ച സതോ സക്കായദിട്ഠിആദീനം ഭിന്നത്താ ഭിക്ഖുഭാവം പത്തോ ഹുത്വാ സബ്ബഇരിയാപഥേസു പരിബ്ബജതി, തസ്മാ ‘‘കുസലോ’’തി ഉപഡ്ഢഗാഥായ അസേക്ഖപടിപദം ദസ്സേതി.

    8. Athassa bhagavā yasmā sekkhena kāmacchandanīvaraṇaṃ ādiṃ katvā sabbakilesā pahātabbā eva, tasmā ‘‘kāmesūti upaḍḍhagāthāya sekkhapaṭipadaṃ dasseti. Tassattho – vatthukāmesu kilesakāmena nābhigijjheyya, kāyaduccaritādayo ca manaso āvilabhāvakare dhamme pajahanto manasānāvilo siyāti. Yasmā pana asekkho aniccādivasena sabbasaṅkhārādīnaṃ paritulitattā kusalo sabbadhammesu kāyānupassanāsatiādīhi ca sato sakkāyadiṭṭhiādīnaṃ bhinnattā bhikkhubhāvaṃ patto hutvā sabbairiyāpathesu paribbajati, tasmā ‘‘kusalo’’ti upaḍḍhagāthāya asekkhapaṭipadaṃ dasseti.

    നാഭിഗിജ്ഝേയ്യാതി ഗേധം നാപജ്ജേയ്യ. ന പലിഗിജ്ഝേയ്യാതി ലോഭം നാപജ്ജേയ്യ. ന പലിബുന്ധേയ്യാതി ലോഭവസേന ന അല്ലീയേയ്യ.

    Nābhigijjheyyāti gedhaṃ nāpajjeyya. Na paligijjheyyāti lobhaṃ nāpajjeyya. Na palibundheyyāti lobhavasena na allīyeyya.

    ആവിലകരേ കിലേസേ ജഹേയ്യാതി ചിത്താലുളകരേ ഉപതാപസങ്ഖാതേ കിലേസേ ജഹേയ്യ.

    Āvilakare kilese jaheyyāti cittāluḷakare upatāpasaṅkhāte kilese jaheyya.

    സബ്ബേ ധമ്മാ അനത്താതി നിബ്ബാനം അന്തോകരിത്വാ വുത്തം. യം കിഞ്ചി സമുദയധമ്മന്തി യം കിഞ്ചി സപ്പച്ചയസഭാവം.

    Sabbe dhammā anattāti nibbānaṃ antokaritvā vuttaṃ. Yaṃ kiñci samudayadhammanti yaṃ kiñci sappaccayasabhāvaṃ.

    സഹ ഗാഥാപരിയോസാനാതി ഗാഥാവസാനേനേവ സദ്ധിം. യേതേ ബ്രാഹ്മണേന സദ്ധിം ഏകച്ഛന്ദാതി യേ ഏതേ അജിതമാണവേന കല്യാണഛന്ദേന ഏകജ്ഝാസയാ. ഏകപ്പയോഗാതി കായവചീമനോപയോഗേഹി ഏകപ്പയോഗാ. ഏകാധിപ്പായാതി ഏകോ അധിപ്പായോ രുചി ഏതേസന്തി ഏകാധിപ്പായാ, ഏകരുചികാതി അത്ഥോ. ഏകവാസനവാസിതാതി അതീതബുദ്ധസാസനേ തേന സദ്ധിം ഭാവിതഭാവനാ. അനേകപാണസഹസ്സാനന്തി അനേകേസം ദേവമനുസ്സസങ്ഖാതാനം പാണസഹസ്സാനം. വിരജം വീതമലന്തി രാഗാദിരജവിരഹിതം രാഗാദിമലവിരഹിതഞ്ച.

    Saha gāthāpariyosānāti gāthāvasāneneva saddhiṃ. Yete brāhmaṇena saddhiṃ ekacchandāti ye ete ajitamāṇavena kalyāṇachandena ekajjhāsayā. Ekappayogāti kāyavacīmanopayogehi ekappayogā. Ekādhippāyāti eko adhippāyo ruci etesanti ekādhippāyā, ekarucikāti attho. Ekavāsanavāsitāti atītabuddhasāsane tena saddhiṃ bhāvitabhāvanā. Anekapāṇasahassānanti anekesaṃ devamanussasaṅkhātānaṃ pāṇasahassānaṃ. Virajaṃ vītamalanti rāgādirajavirahitaṃ rāgādimalavirahitañca.

    ധമ്മചക്ഖുന്തി ഇധ സോതാപത്തിമഗ്ഗോ അധിപ്പേതോ. അഞ്ഞത്ഥ ഹേട്ഠാമഗ്ഗത്തയം. തസ്സ ഉപ്പത്തികാരണദസ്സനത്ഥം ‘‘യം കിഞ്ചി സമുദയധമ്മം, സബ്ബം തം നിരോധധമ്മ’’ന്തി ആഹ. തഞ്ഹി നിരോധം ആരമ്മണം കത്വാ കിച്ചവസേന ഏവം സബ്ബസങ്ഖതം പടിവിജ്ഝന്തം ഉപ്പജ്ജതി. തസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അനുപാദായ ആസവേഹി ചിത്തം വിമുച്ചീതി തസ്സ ച അജിതബ്രാഹ്മണസ്സ അന്തേവാസികസഹസ്സാനഞ്ച തണ്ഹാദീഹി അഗ്ഗഹേത്വാ കാമാസവാദീഹി മഗ്ഗക്ഖണേ ചിത്തം വിമുച്ചമാനം ഫലക്ഖണേ വിമുച്ചി. സഹ അരഹത്തപ്പത്താതി അരഹത്തപ്പത്തിയാ ച സഹേവ ആയസ്മതോ അജിതസ്സ ച അന്തേവാസികസഹസ്സസ്സ ച അജിനജടാവാകചീരതിദണ്ഡകമണ്ഡലുആദയോ അന്തരധായിംസു. സബ്ബേവ ഇദ്ധിമയപത്തചീവരധരാ ദ്വങ്ഗുലകേസാ ഏഹിഭിക്ഖൂ ഹുത്വാ ഭഗവന്തം നമസ്സമാനാ പഞ്ജലികാ നിസീദിംസു. പാളിയം പന അജിതത്ഥേരോവ പഞ്ഞായതി. തത്ഥ അന്വത്ഥപടിപത്തിയാതി സയം പച്ചാസീസിതലദ്ധപടിപത്തിയാ, നിബ്ബാനലദ്ധഭാവേനാതി അത്ഥോ. സേസം സബ്ബത്ഥ പാകടമേവ. ഏവം ഭഗവാ അരഹത്തനികൂടേന ദേസനം നിട്ഠാപേസീതി.

    Dhammacakkhunti idha sotāpattimaggo adhippeto. Aññattha heṭṭhāmaggattayaṃ. Tassa uppattikāraṇadassanatthaṃ ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti āha. Tañhi nirodhaṃ ārammaṇaṃ katvā kiccavasena evaṃ sabbasaṅkhataṃ paṭivijjhantaṃ uppajjati. Tassa brāhmaṇassa anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccīti tassa ca ajitabrāhmaṇassa antevāsikasahassānañca taṇhādīhi aggahetvā kāmāsavādīhi maggakkhaṇe cittaṃ vimuccamānaṃ phalakkhaṇe vimucci. Saha arahattappattāti arahattappattiyā ca saheva āyasmato ajitassa ca antevāsikasahassassa ca ajinajaṭāvākacīratidaṇḍakamaṇḍaluādayo antaradhāyiṃsu. Sabbeva iddhimayapattacīvaradharā dvaṅgulakesā ehibhikkhū hutvā bhagavantaṃ namassamānā pañjalikā nisīdiṃsu. Pāḷiyaṃ pana ajitattherova paññāyati. Tattha anvatthapaṭipattiyāti sayaṃ paccāsīsitaladdhapaṭipattiyā, nibbānaladdhabhāvenāti attho. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva. Evaṃ bhagavā arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesīti.

    സദ്ധമ്മപ്പജ്ജോതികായ ചൂളനിദ്ദേസ-അട്ഠകഥായ

    Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya

    അജിതമാണവസുത്തനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Ajitamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ചൂളനിദ്ദേസപാളി • Cūḷaniddesapāḷi
    ൧. അജിതമാണവപുച്ഛാ • 1. Ajitamāṇavapucchā
    ൧. അജിതമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസോ • 1. Ajitamāṇavapucchāniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact