| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๔. อชิตสุตฺตํ
4. Ajitasuttaṃ
๑๑๖. อถ โข อชิโต ปริพฺพาชโก เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สโมฺมทิฯ สโมฺมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข อชิโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ –
116. Atha kho ajito paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho ajito paribbājako bhagavantaṃ etadavoca –
อถ โข ภควา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘ธาเรถ โน ตุเมฺห, ภิกฺขเว, ปณฺฑิตวตฺถูนี’’ติ? ‘‘เอตสฺส, ภควา, กาโล เอตสฺส, สุคต, กาโล ยํ ภควา ภาเสยฺย, ภควโต สุตฺวา ภิกฺขู ธาเรสฺสนฺตี’’ติฯ
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘dhāretha no tumhe, bhikkhave, paṇḍitavatthūnī’’ti? ‘‘Etassa, bhagavā, kālo etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā bhāseyya, bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.
‘‘เตน หิ, ภิกฺขเว, สุณาถ, สาธุกํ มนสิ กโรถ; ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภเนฺต’’ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –
‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘อิธ, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ อธมฺมิเกน วาเทน อธมฺมิกํ วาทํ อภินิคฺคณฺหาติ อภินิปฺปีเฬติ, เตน จ อธมฺมิกํ ปริสํ รเญฺชติฯ เตน สา อธมฺมิกา ปริสา อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา โหติ – ‘ปณฺฑิโต วต, โภ, ปณฺฑิโต วต, โภ’ติฯ
‘‘Idha, bhikkhave, ekacco adhammikena vādena adhammikaṃ vādaṃ abhiniggaṇhāti abhinippīḷeti, tena ca adhammikaṃ parisaṃ rañjeti. Tena sā adhammikā parisā uccāsaddamahāsaddā hoti – ‘paṇḍito vata, bho, paṇḍito vata, bho’ti.
‘‘อิธ ปน, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ อธมฺมิเกน วาเทน ธมฺมิกํ วาทํ อภินิคฺคณฺหาติ อภินิปฺปีเฬติ, เตน จ อธมฺมิกํ ปริสํ รเญฺชติฯ เตน สา อธมฺมิกา ปริสา อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา โหติ – ‘ปณฺฑิโต วต, โภ, ปณฺฑิโต วต, โภ’ติฯ
‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco adhammikena vādena dhammikaṃ vādaṃ abhiniggaṇhāti abhinippīḷeti, tena ca adhammikaṃ parisaṃ rañjeti. Tena sā adhammikā parisā uccāsaddamahāsaddā hoti – ‘paṇḍito vata, bho, paṇḍito vata, bho’ti.
‘‘อิธ ปน, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ อธมฺมิเกน วาเทน ธมฺมิกญฺจ วาทํ อธมฺมิกญฺจ วาทํ อภินิคฺคณฺหาติ อภินิปฺปีเฬติ, เตน จ อธมฺมิกํ ปริสํ รเญฺชติฯ เตน สา อธมฺมิกา ปริสา อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา โหติ – ‘ปณฺฑิโต วต, โภ, ปณฺฑิโต วต, โภ’ติฯ
‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco adhammikena vādena dhammikañca vādaṃ adhammikañca vādaṃ abhiniggaṇhāti abhinippīḷeti, tena ca adhammikaṃ parisaṃ rañjeti. Tena sā adhammikā parisā uccāsaddamahāsaddā hoti – ‘paṇḍito vata, bho, paṇḍito vata, bho’ti.
‘‘อธโมฺม จ, ภิกฺขเว, เวทิตโพฺพ ธโมฺม จ; อนโตฺถ จ เวทิตโพฺพ อโตฺถ จฯ อธมฺมญฺจ วิทิตฺวา ธมฺมญฺจ, อนตฺถญฺจ วิทิตฺวา อตฺถญฺจ ยถา ธโมฺม ยถา อโตฺถ ตถา ปฎิปชฺชิตพฺพํฯ
‘‘Adhammo ca, bhikkhave, veditabbo dhammo ca; anattho ca veditabbo attho ca. Adhammañca viditvā dhammañca, anatthañca viditvā atthañca yathā dhammo yathā attho tathā paṭipajjitabbaṃ.
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, อธโมฺม, กตโม จ ธโมฺม, กตโม จ อนโตฺถ, กตโม จ อโตฺถ? มิจฺฉาทิฎฺฐิ, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาทิฎฺฐิ ธโมฺม; เย จ มิจฺฉาทิฎฺฐิปจฺจยา อเนเก ปาปกา อกุสลา ธมฺมา สมฺภวนฺติ, อยํ อนโตฺถ; สมฺมาทิฎฺฐิปจฺจยา จ อเนเก กุสลา ธมฺมา ภาวนาปาริปูริํ คจฺฉนฺติ, อยํ อโตฺถฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, adhammo, katamo ca dhammo, katamo ca anattho, katamo ca attho? Micchādiṭṭhi, bhikkhave, adhammo; sammādiṭṭhi dhammo; ye ca micchādiṭṭhipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti, ayaṃ anattho; sammādiṭṭhipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, ayaṃ attho.
‘‘มิจฺฉาสงฺกโปฺป, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาสงฺกโปฺป ธโมฺม… มิจฺฉาวาจา, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาวาจา ธโมฺม… มิจฺฉากมฺมโนฺต, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมากมฺมโนฺต ธโมฺม… มิจฺฉาอาชีโว, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาอาชีโว ธโมฺม … มิจฺฉาวายาโม, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาวายาโม ธโมฺม… มิจฺฉาสติ, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาสติ ธโมฺม… มิจฺฉาสมาธิ, ภิกฺขเว อธโมฺม; สมฺมาสมาธิ ธโมฺม… มิจฺฉาญาณํ, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาญาณํ ธโมฺม ฯ
‘‘Micchāsaṅkappo, bhikkhave, adhammo; sammāsaṅkappo dhammo… micchāvācā, bhikkhave, adhammo; sammāvācā dhammo… micchākammanto, bhikkhave, adhammo; sammākammanto dhammo… micchāājīvo, bhikkhave, adhammo; sammāājīvo dhammo … micchāvāyāmo, bhikkhave, adhammo; sammāvāyāmo dhammo… micchāsati, bhikkhave, adhammo; sammāsati dhammo… micchāsamādhi, bhikkhave adhammo; sammāsamādhi dhammo… micchāñāṇaṃ, bhikkhave, adhammo; sammāñāṇaṃ dhammo .
‘‘มิจฺฉาวิมุตฺติ, ภิกฺขเว, อธโมฺม; สมฺมาวิมุตฺติ ธโมฺม; เย จ มิจฺฉาวิมุตฺติปจฺจยา อเนเก ปาปกา อกุสลา ธมฺมา สมฺภวนฺติ, อยํ อนโตฺถ; สมฺมาวิมุตฺติปจฺจยา จ อเนเก กุสลา ธมฺมา ภาวนาปาริปูริํ คจฺฉนฺติ, อยํ อโตฺถฯ
‘‘Micchāvimutti, bhikkhave, adhammo; sammāvimutti dhammo; ye ca micchāvimuttipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti, ayaṃ anattho; sammāvimuttipaccayā ca aneke kusalā dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, ayaṃ attho.
‘‘‘อธโมฺม จ, ภิกฺขเว, เวทิตโพฺพ ธโมฺม จ; อนโตฺถ จ เวทิตโพฺพ อโตฺถ จฯ อธมฺมญฺจ วิทิตฺวา ธมฺมญฺจ , อนตฺถญฺจ วิทิตฺวา อตฺถญฺจ ยถา ธโมฺม ยถา อโตฺถ ตถา ปฎิปชฺชิตพฺพ’นฺติ, อิติ ยํ ตํ วุตฺตํ, อิทเมตํ ปฎิจฺจ วุตฺต’’นฺติฯ จตุตฺถํฯ
‘‘‘Adhammo ca, bhikkhave, veditabbo dhammo ca; anattho ca veditabbo attho ca. Adhammañca viditvā dhammañca , anatthañca viditvā atthañca yathā dhammo yathā attho tathā paṭipajjitabba’nti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vutta’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๔. อชิตสุตฺตวณฺณนา • 4. Ajitasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๔. ปฐมอธมฺมสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-4. Paṭhamaadhammasuttādivaṇṇanā
