| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာ • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
၁. အဇိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ
1. Ajitasuttavaṇṇanā
၁၀၃၉. တသ္မိံ ပန ပဉ္ဟေ နိဝုတောတိ ပဋိစ္ဆာဒိတော။ ကိသ္သာဘိလေပနံ ဗ္ရူသီတိ ကိံ အသ္သ လောကသ္သ အဘိလေပနံ ဝဒေသိ။
1039. Tasmiṃ pana pañhe nivutoti paṭicchādito. Kissābhilepanaṃ brūsīti kiṃ assa lokassa abhilepanaṃ vadesi.
၁၀၄၀. ဝေဝိစ္ဆာ ပမာဒာ နပ္ပကာသတီတိ မစ္ဆရိယဟေတု စ ပမာဒဟေတု စ နပ္ပကာသတိ။ မစ္ဆရိယံ ဟိသ္သ ဒာနာဒိဂုဏေဟိ ပကာသိတုံ န ဒေတိ, ပမာဒော သီလာဒီဟိ။ ဇပ္ပာဘိလေပနန္တိ တဏ္ဟာ အသ္သ လောကသ္သ မက္ကဋလေပော ဝိယ မက္ကဋသ္သ အဘိလေပနံ။ ဒုက္ခန္တိ ဇာတိအာဒိကံ ဒုက္ခံ။
1040.Vevicchā pamādā nappakāsatīti macchariyahetu ca pamādahetu ca nappakāsati. Macchariyaṃ hissa dānādiguṇehi pakāsituṃ na deti, pamādo sīlādīhi. Jappābhilepananti taṇhā assa lokassa makkaṭalepo viya makkaṭassa abhilepanaṃ. Dukkhanti jātiādikaṃ dukkhaṃ.
၁၀၄၁. သဝန္တိ သဗ္ဗဓိ သောတာတိ သဗ္ဗေသု ရူပာဒိအာယတနေသု တဏ္ဟာဒိကာ သောတာ သန္ဒန္တိ။ ကိံ နိဝာရဏန္တိ တေသံ ကိံ အာဝရဏံ ကာ ရက္ခာတိ? သံဝရံ ဗ္ရူဟီတိ တံ တေသံ နိဝာရဏသင္ခာတံ သံဝရံ ဗ္ရူဟိ။ ဧတေန သာဝသေသပ္ပဟာနံ ပုစ္ဆတိ။ ကေန သောတာ ပိဓိယ္ယရေတိ ကေန ဓမ္မေန ဧတေ သောတာ ပိဓိယ္ယန္တိ ပစ္ဆိဇ္ဇန္တိ။ ဧတေန အနဝသေသပ္ပဟာနံ ပုစ္ဆတိ။
1041.Savanti sabbadhi sotāti sabbesu rūpādiāyatanesu taṇhādikā sotā sandanti. Kiṃ nivāraṇanti tesaṃ kiṃ āvaraṇaṃ kā rakkhāti? Saṃvaraṃ brūhīti taṃ tesaṃ nivāraṇasaṅkhātaṃ saṃvaraṃ brūhi. Etena sāvasesappahānaṃ pucchati. Kena sotā pidhiyyareti kena dhammena ete sotā pidhiyyanti pacchijjanti. Etena anavasesappahānaṃ pucchati.
၁၀၄၂. သတိ တေသံ နိဝာရဏန္တိ ဝိပသ္သနာယုတ္တာ။ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဂတိယော သမန္နေသမာနာ သတိ တေသံ သောတာနံ နိဝာရဏံ။ သောတာနံ သံဝရံ ဗ္ရူမီတိ တမေဝာဟံ သတိံ သောတာနံ သံဝရံ ဗ္ရူမီတိ အဓိပ္ပာယော။ ပညာယေတေ ပိဓိယ္ယရေတိ ရူပာဒီသု ပန အနိစ္စတာဒိပဋိဝေဓသာဓိကာယ မဂ္ဂပညာယ ဧတေ သောတာ သဗ္ဗသော ပိဓိယ္ယန္တီတိ။
1042.Sati tesaṃ nivāraṇanti vipassanāyuttā. Kusalānaṃ dhammānaṃ gatiyo samannesamānā sati tesaṃ sotānaṃ nivāraṇaṃ. Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmīti tamevāhaṃ satiṃ sotānaṃ saṃvaraṃ brūmīti adhippāyo. Paññāyete pidhiyyareti rūpādīsu pana aniccatādipaṭivedhasādhikāya maggapaññāya ete sotā sabbaso pidhiyyantīti.
၁၀၄၃. ပညာ စေဝာတိ ပဉ္ဟဂာထာယ, ယာ စာယံ တယာ ဝုတ္တာ ပညာ ယာ စ သတိ, ယဉ္စ တဒဝသေသံ နာမရူပံ, ဧတံ သဗ္ဗမ္ပိ ကတ္ထ နိရုဇ္ဈတိ, ဧတံ မေ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော ဗ္ရူဟီတိ ဧဝံ သင္ခေပတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
1043.Paññā cevāti pañhagāthāya, yā cāyaṃ tayā vuttā paññā yā ca sati, yañca tadavasesaṃ nāmarūpaṃ, etaṃ sabbampi kattha nirujjhati, etaṃ me pañhaṃ puṭṭho brūhīti evaṃ saṅkhepattho veditabbo.
၁၀၄၄. ဝိသ္သဇ္ဇနဂာထာယ ပနသ္သ ယသ္မာ ပညာသတိယော နာမေနေဝ သင္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ, တသ္မာ တာ ဝိသုံ န ဝုတ္တာ။ အယမေတ္ထ သင္ခေပတ္ထော – ယံ မံ တ္ဝံ, အဇိတ, ဧတံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ ‘‘ကတ္ထေတံ ဥပရုဇ္ဈတီ’’တိ, တံ တေ ယတ္ထ နာမဉ္စ ရူပဉ္စ အသေသံ ဥပရုဇ္ဈတိ, တံ ဝဒန္တော ဝဒာမိ , တသ္သ, တသ္သ ဟိ ဝိညာဏသ္သ နိရောဓေန သဟေဝ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဧတ္ထေတံ ဥပရုဇ္ဈတိ။ ဧတ္ထေဝ ဝိညာဏနိရောဓေ နိရုဇ္ဈတိ ဧတံ, ဝိညာဏနိရောဓာ တသ္သ နိရောဓော ဟောတိ။ တံ နာတိဝတ္တတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
1044. Vissajjanagāthāya panassa yasmā paññāsatiyo nāmeneva saṅgahaṃ gacchanti, tasmā tā visuṃ na vuttā. Ayamettha saṅkhepattho – yaṃ maṃ tvaṃ, ajita, etaṃ pañhaṃ apucchi ‘‘katthetaṃ uparujjhatī’’ti, taṃ te yattha nāmañca rūpañca asesaṃ uparujjhati, taṃ vadanto vadāmi, tassa, tassa hi viññāṇassa nirodhena saheva apubbaṃ acarimaṃ etthetaṃ uparujjhati. Ettheva viññāṇanirodhe nirujjhati etaṃ, viññāṇanirodhā tassa nirodho hoti. Taṃ nātivattatīti vuttaṃ hoti.
၁၀၄၅. ဧတ္တာဝတာ စ ‘‘ဒုက္ခမသ္သ မဟဗ္ဘယ’’န္တိ ဣမိနာ ပကာသိတံ ဒုက္ခသစ္စံ, ‘‘ယာနိ သောတာနီ’’တိ ဣမိနာ သမုဒယသစ္စံ ပညာယေတေ ပိဓိယ္ယရေတိ ဣမိနာ မဂ္ဂသစ္စံ, ‘‘အသေသံ ဥပရုဇ္ဈတီ’’တိ ဣမိနာ နိရောဓသစ္စန္တိ ဧဝံ စတ္တာရိ သစ္စာနိ သုတ္ဝာပိ အရိယဘူမိံ အနဓိဂတော ပုန သေခာသေခပဋိပဒံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ယေ စ သင္ခာတဓမ္မာသေ’’တိ ဂာထမာဟ။ တတ္ထ သင္ခာတဓမ္မာတိ အနိစ္စာဒိဝသေန ပရိဝီမံသိတဓမ္မာ, အရဟတံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ သေခာတိ သီလာဒီနိ သိက္ခမာနာ အဝသေသာ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ပုထူတိ ဗဟူ သတ္တဇနာ။ တေသံ မေ နိပကော ဣရိယံ ပုဋ္ဌော ပဗ္ရူဟီတိ တေသံ မေ သေခာသေခာနံ နိပကော ပဏ္ဍိတော တ္ဝံ ပုဋ္ဌော ပဋိပတ္တိံ ဗ္ရူဟီတိ။
1045. Ettāvatā ca ‘‘dukkhamassa mahabbhaya’’nti iminā pakāsitaṃ dukkhasaccaṃ, ‘‘yāni sotānī’’ti iminā samudayasaccaṃ paññāyete pidhiyyareti iminā maggasaccaṃ, ‘‘asesaṃ uparujjhatī’’ti iminā nirodhasaccanti evaṃ cattāri saccāni sutvāpi ariyabhūmiṃ anadhigato puna sekhāsekhapaṭipadaṃ pucchanto ‘‘ye ca saṅkhātadhammāse’’ti gāthamāha. Tattha saṅkhātadhammāti aniccādivasena parivīmaṃsitadhammā, arahataṃ etaṃ adhivacanaṃ. Sekhāti sīlādīni sikkhamānā avasesā ariyapuggalā. Puthūti bahū sattajanā. Tesaṃ me nipako iriyaṃ puṭṭho pabrūhīti tesaṃ me sekhāsekhānaṃ nipako paṇḍito tvaṃ puṭṭho paṭipattiṃ brūhīti.
၁၀၄၆. အထသ္သ ဘဂဝာ ယသ္မာ သေခေန ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ အာဒိံ ကတ္ဝာ သဗ္ဗကိလေသာ ပဟာတဗ္ဗာ ဧဝ, တသ္မာ ‘‘ကာမေသူ’’တိ ဥပဍ္ဎဂာထာယ သေခပဋိပဒံ ဒသ္သေတိ။ တသ္သတ္ထော – ဝတ္ထု ‘‘ကာမေသု’’ ကိလေသကာမေန နာဘိဂိဇ္ဈေယ္ယ ကာယဒုစ္စရိတာဒယော စ မနသော အာဝိလဘာဝကရေ ဓမ္မေ ပဇဟန္တော မနသာ နာဝိလော သိယာတိ။ ယသ္မာ ပန အသေခော အနိစ္စာဒိဝသေန သဗ္ဗသင္ခာရာဒီနံ ပရိတုလိတတ္တာ ကုသလော သဗ္ဗဓမ္မေသု ကာယာနုပသ္သနာသတိအာဒီဟိ စ သတော သက္ကာယဒိဋ္ဌိအာဒီနံ ဘိန္နတ္တာ ဘိက္ခုဘာဝံ ပတ္တော စ ဟုတ္ဝာ သဗ္ဗိရိယာပထေသု ပရိဗ္ဗဇတိ, တသ္မာ ‘‘ကုသလော’’တိ ဥပဍ္ဎဂာထာယ အသေခပဋိပဒံ ဒသ္သေတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ပာကဋမေဝ။
1046. Athassa bhagavā yasmā sekhena kāmacchandanīvaraṇaṃ ādiṃ katvā sabbakilesā pahātabbā eva, tasmā ‘‘kāmesū’’ti upaḍḍhagāthāya sekhapaṭipadaṃ dasseti. Tassattho – vatthu ‘‘kāmesu’’ kilesakāmena nābhigijjheyya kāyaduccaritādayo ca manaso āvilabhāvakare dhamme pajahanto manasā nāvilo siyāti. Yasmā pana asekho aniccādivasena sabbasaṅkhārādīnaṃ paritulitattā kusalo sabbadhammesu kāyānupassanāsatiādīhi ca sato sakkāyadiṭṭhiādīnaṃ bhinnattā bhikkhubhāvaṃ patto ca hutvā sabbiriyāpathesu paribbajati, tasmā ‘‘kusalo’’ti upaḍḍhagāthāya asekhapaṭipadaṃ dasseti. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
ဧဝံ ဘဂဝာ အရဟတ္တနိကူဋေန ဒေသနံ နိဋ္ဌာပေသိ, ဒေသနာပရိယောသာနေ အဇိတော အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာသိ သဒ္ဓိံ အန္တေဝာသိသဟသ္သေန, အညေသဉ္စ အနေကသဟသ္သာနံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပာဒိ။ သဟ အရဟတ္တပ္ပတ္တိယာ စ အာယသ္မတော အဇိတသ္သ အန္တေဝာသိသဟသ္သသ္သ စ အဇိနဇဋာဝာကစီရာဒီနိ အန္တရဓာယိံသု။ သဗ္ဗေဝ ဣဒ္ဓိမယပတ္တစီဝရဓရာ, ဒ္ဝင္ဂုလကေသာ ဧဟိဘိက္ခူ ဟုတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ နမသ္သမာနာ ပဉ္ဇလိကာ နိသီဒိံသူတိ။
Evaṃ bhagavā arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi, desanāpariyosāne ajito arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsisahassena, aññesañca anekasahassānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Saha arahattappattiyā ca āyasmato ajitassa antevāsisahassassa ca ajinajaṭāvākacīrādīni antaradhāyiṃsu. Sabbeva iddhimayapattacīvaradharā, dvaṅgulakesā ehibhikkhū hutvā bhagavantaṃ namassamānā pañjalikā nisīdiṃsūti.
ပရမတ္ထဇောတိကာယ ခုဒ္ဒက-အဋ္ဌကထာယ
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာယ အဇိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Suttanipāta-aṭṭhakathāya ajitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / သုတ္တနိပာတပာဠိ • Suttanipātapāḷi / ၁. အဇိတမာဏဝပုစ္ဆာ • 1. Ajitamāṇavapucchā
