| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සුත්‌තනිපාත-අට්‌ඨකථා • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
1. අජිතසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Ajitasuttavaṇṇanā
1039. තස්‌මිං පන පඤ්‌හෙ නිවුතොති පටිච්‌ඡාදිතො. කිස්‌සාභිලෙපනං බ්‍රූසීති කිං අස්‌ස ලොකස්‌ස අභිලෙපනං වදෙසි.
1039. Tasmiṃ pana pañhe nivutoti paṭicchādito. Kissābhilepanaṃ brūsīti kiṃ assa lokassa abhilepanaṃ vadesi.
1040. වෙවිච්‌ඡා පමාදා නප්‌පකාසතීති මච්‌ඡරියහෙතු ච පමාදහෙතු ච නප්‌පකාසති. මච්‌ඡරියං හිස්‌ස දානාදිගුණෙහි පකාසිතුං න දෙති, පමාදො සීලාදීහි. ජප්‌පාභිලෙපනන්‌ති තණ්‌හා අස්‌ස ලොකස්‌ස මක්‌කටලෙපො විය මක්‌කටස්‌ස අභිලෙපනං. දුක්‌ඛන්‌ති ජාතිආදිකං දුක්‌ඛං.
1040.Vevicchā pamādā nappakāsatīti macchariyahetu ca pamādahetu ca nappakāsati. Macchariyaṃ hissa dānādiguṇehi pakāsituṃ na deti, pamādo sīlādīhi. Jappābhilepananti taṇhā assa lokassa makkaṭalepo viya makkaṭassa abhilepanaṃ. Dukkhanti jātiādikaṃ dukkhaṃ.
1041. සවන්‌ති සබ්‌බධි සොතාති සබ්‌බෙසු රූපාදිආයතනෙසු තණ්‌හාදිකා සොතා සන්‌දන්‌ති. කිං නිවාරණන්‌ති තෙසං කිං ආවරණං කා රක්‌ඛාති? සංවරං බ්‍රූහීති තං තෙසං නිවාරණසඞ්‌ඛාතං සංවරං බ්‍රූහි. එතෙන සාවසෙසප්‌පහානං පුච්‌ඡති. කෙන සොතා පිධිය්‍යරෙති කෙන ධම්‌මෙන එතෙ සොතා පිධිය්‍යන්‌ති පච්‌ඡිජ්‌ජන්‌ති. එතෙන අනවසෙසප්‌පහානං පුච්‌ඡති.
1041.Savanti sabbadhi sotāti sabbesu rūpādiāyatanesu taṇhādikā sotā sandanti. Kiṃ nivāraṇanti tesaṃ kiṃ āvaraṇaṃ kā rakkhāti? Saṃvaraṃ brūhīti taṃ tesaṃ nivāraṇasaṅkhātaṃ saṃvaraṃ brūhi. Etena sāvasesappahānaṃ pucchati. Kena sotā pidhiyyareti kena dhammena ete sotā pidhiyyanti pacchijjanti. Etena anavasesappahānaṃ pucchati.
1042. සති තෙසං නිවාරණන්‌ති විපස්‌සනායුත්‌තා. කුසලානං ධම්‌මානං ගතියො සමන්‌නෙසමානා සති තෙසං සොතානං නිවාරණං. සොතානං සංවරං බ්‍රූමීති තමෙවාහං සතිං සොතානං සංවරං බ්‍රූමීති අධිප්‌පායො. පඤ්‌ඤායෙතෙ පිධිය්‍යරෙති රූපාදීසු පන අනිච්‌චතාදිපටිවෙධසාධිකාය මග්‌ගපඤ්‌ඤාය එතෙ සොතා සබ්‌බසො පිධිය්‍යන්‌තීති.
1042.Sati tesaṃ nivāraṇanti vipassanāyuttā. Kusalānaṃ dhammānaṃ gatiyo samannesamānā sati tesaṃ sotānaṃ nivāraṇaṃ. Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmīti tamevāhaṃ satiṃ sotānaṃ saṃvaraṃ brūmīti adhippāyo. Paññāyete pidhiyyareti rūpādīsu pana aniccatādipaṭivedhasādhikāya maggapaññāya ete sotā sabbaso pidhiyyantīti.
1043. පඤ්‌ඤා චෙවාති පඤ්‌හගාථාය, යා චායං තයා වුත්‌තා පඤ්‌ඤා යා ච සති, යඤ්‌ච තදවසෙසං නාමරූපං, එතං සබ්‌බම්‌පි කත්‌ථ නිරුජ්‌ඣති, එතං මෙ පඤ්‌හං පුට්‌ඨො බ්‍රූහීති එවං සඞ්‌ඛෙපත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.
1043.Paññā cevāti pañhagāthāya, yā cāyaṃ tayā vuttā paññā yā ca sati, yañca tadavasesaṃ nāmarūpaṃ, etaṃ sabbampi kattha nirujjhati, etaṃ me pañhaṃ puṭṭho brūhīti evaṃ saṅkhepattho veditabbo.
1044. විස්‌සජ්‌ජනගාථාය පනස්‌ස යස්‌මා පඤ්‌ඤාසතියො නාමෙනෙව සඞ්‌ගහං ගච්‌ඡන්‌ති, තස්‌මා තා විසුං න වුත්‌තා. අයමෙත්‌ථ සඞ්‌ඛෙපත්‌ථො – යං මං ත්‌වං, අජිත, එතං පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි ‘‘කත්‌ථෙතං උපරුජ්‌ඣතී’’ති, තං තෙ යත්‌ථ නාමඤ්‌ච රූපඤ්‌ච අසෙසං උපරුජ්‌ඣති, තං වදන්‌තො වදාමි , තස්‌ස, තස්‌ස හි විඤ්‌ඤාණස්‌ස නිරොධෙන සහෙව අපුබ්‌බං අචරිමං එත්‌ථෙතං උපරුජ්‌ඣති. එත්‌ථෙව විඤ්‌ඤාණනිරොධෙ නිරුජ්‌ඣති එතං, විඤ්‌ඤාණනිරොධා තස්‌ස නිරොධො හොති. තං නාතිවත්‌තතීති වුත්‌තං හොති.
1044. Vissajjanagāthāya panassa yasmā paññāsatiyo nāmeneva saṅgahaṃ gacchanti, tasmā tā visuṃ na vuttā. Ayamettha saṅkhepattho – yaṃ maṃ tvaṃ, ajita, etaṃ pañhaṃ apucchi ‘‘katthetaṃ uparujjhatī’’ti, taṃ te yattha nāmañca rūpañca asesaṃ uparujjhati, taṃ vadanto vadāmi, tassa, tassa hi viññāṇassa nirodhena saheva apubbaṃ acarimaṃ etthetaṃ uparujjhati. Ettheva viññāṇanirodhe nirujjhati etaṃ, viññāṇanirodhā tassa nirodho hoti. Taṃ nātivattatīti vuttaṃ hoti.
1045. එත්‌තාවතා ච ‘‘දුක්‌ඛමස්‌ස මහබ්‌භය’’න්‌ති ඉමිනා පකාසිතං දුක්‌ඛසච්‌චං, ‘‘යානි සොතානී’’ති ඉමිනා සමුදයසච්‌චං පඤ්‌ඤායෙතෙ පිධිය්‍යරෙති ඉමිනා මග්‌ගසච්‌චං, ‘‘අසෙසං උපරුජ්‌ඣතී’’ති ඉමිනා නිරොධසච්‌චන්‌ති එවං චත්‌තාරි සච්‌චානි සුත්‌වාපි අරියභූමිං අනධිගතො පුන සෙඛාසෙඛපටිපදං පුච්‌ඡන්‌තො ‘‘යෙ ච සඞ්‌ඛාතධම්‌මාසෙ’’ති ගාථමාහ. තත්‌ථ සඞ්‌ඛාතධම්‌මාති අනිච්‌චාදිවසෙන පරිවීමංසිතධම්‌මා, අරහතං එතං අධිවචනං. සෙඛාති සීලාදීනි සික්‌ඛමානා අවසෙසා අරියපුග්‌ගලා. පුථූති බහූ සත්‌තජනා. තෙසං මෙ නිපකො ඉරියං පුට්‌ඨො පබ්‍රූහීති තෙසං මෙ සෙඛාසෙඛානං නිපකො පණ්‌ඩිතො ත්‌වං පුට්‌ඨො පටිපත්‌තිං බ්‍රූහීති.
1045. Ettāvatā ca ‘‘dukkhamassa mahabbhaya’’nti iminā pakāsitaṃ dukkhasaccaṃ, ‘‘yāni sotānī’’ti iminā samudayasaccaṃ paññāyete pidhiyyareti iminā maggasaccaṃ, ‘‘asesaṃ uparujjhatī’’ti iminā nirodhasaccanti evaṃ cattāri saccāni sutvāpi ariyabhūmiṃ anadhigato puna sekhāsekhapaṭipadaṃ pucchanto ‘‘ye ca saṅkhātadhammāse’’ti gāthamāha. Tattha saṅkhātadhammāti aniccādivasena parivīmaṃsitadhammā, arahataṃ etaṃ adhivacanaṃ. Sekhāti sīlādīni sikkhamānā avasesā ariyapuggalā. Puthūti bahū sattajanā. Tesaṃ me nipako iriyaṃ puṭṭho pabrūhīti tesaṃ me sekhāsekhānaṃ nipako paṇḍito tvaṃ puṭṭho paṭipattiṃ brūhīti.
1046. අථස්‌ස භගවා යස්‌මා සෙඛෙන කාමච්‌ඡන්‌දනීවරණං ආදිං කත්‌වා සබ්‌බකිලෙසා පහාතබ්‌බා එව, තස්‌මා ‘‘කාමෙසූ’’ති උපඩ්‌ඪගාථාය සෙඛපටිපදං දස්‌සෙති. තස්‌සත්‌ථො – වත්‌ථු ‘‘කාමෙසු’’ කිලෙසකාමෙන නාභිගිජ්‌ඣෙය්‍ය කායදුච්‌චරිතාදයො ච මනසො ආවිලභාවකරෙ ධම්‌මෙ පජහන්‌තො මනසා නාවිලො සියාති. යස්‌මා පන අසෙඛො අනිච්‌චාදිවසෙන සබ්‌බසඞ්‌ඛාරාදීනං පරිතුලිතත්‌තා කුසලො සබ්‌බධම්‌මෙසු කායානුපස්‌සනාසතිආදීහි ච සතො සක්‌කායදිට්‌ඨිආදීනං භින්‌නත්‌තා භික්‌ඛුභාවං පත්‌තො ච හුත්‌වා සබ්‌බිරියාපථෙසු පරිබ්‌බජති, තස්‌මා ‘‘කුසලො’’ති උපඩ්‌ඪගාථාය අසෙඛපටිපදං දස්‌සෙති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ පාකටමෙව.
1046. Athassa bhagavā yasmā sekhena kāmacchandanīvaraṇaṃ ādiṃ katvā sabbakilesā pahātabbā eva, tasmā ‘‘kāmesū’’ti upaḍḍhagāthāya sekhapaṭipadaṃ dasseti. Tassattho – vatthu ‘‘kāmesu’’ kilesakāmena nābhigijjheyya kāyaduccaritādayo ca manaso āvilabhāvakare dhamme pajahanto manasā nāvilo siyāti. Yasmā pana asekho aniccādivasena sabbasaṅkhārādīnaṃ paritulitattā kusalo sabbadhammesu kāyānupassanāsatiādīhi ca sato sakkāyadiṭṭhiādīnaṃ bhinnattā bhikkhubhāvaṃ patto ca hutvā sabbiriyāpathesu paribbajati, tasmā ‘‘kusalo’’ti upaḍḍhagāthāya asekhapaṭipadaṃ dasseti. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
එවං භගවා අරහත්‌තනිකූටෙන දෙසනං නිට්‌ඨාපෙසි, දෙසනාපරියොසානෙ අජිතො අරහත්‌තෙ පතිට්‌ඨාසි සද්‌ධිං අන්‌තෙවාසිසහස්‌සෙන, අඤ්‌ඤෙසඤ්‌ච අනෙකසහස්‌සානං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි. සහ අරහත්‌තප්‌පත්‌තියා ච ආයස්‌මතො අජිතස්‌ස අන්‌තෙවාසිසහස්‌සස්‌ස ච අජිනජටාවාකචීරාදීනි අන්‌තරධායිංසු. සබ්‌බෙව ඉද්‌ධිමයපත්‌තචීවරධරා, ද්‌වඞ්‌ගුලකෙසා එහිභික්‌ඛූ හුත්‌වා භගවන්‌තං නමස්‌සමානා පඤ්‌ජලිකා නිසීදිංසූති.
Evaṃ bhagavā arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi, desanāpariyosāne ajito arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsisahassena, aññesañca anekasahassānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Saha arahattappattiyā ca āyasmato ajitassa antevāsisahassassa ca ajinajaṭāvākacīrādīni antaradhāyiṃsu. Sabbeva iddhimayapattacīvaradharā, dvaṅgulakesā ehibhikkhū hutvā bhagavantaṃ namassamānā pañjalikā nisīdiṃsūti.
පරමත්‌ථජොතිකාය ඛුද්‌දක-අට්‌ඨකථාය
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
සුත්‌තනිපාත-අට්‌ඨකථාය අජිතසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Suttanipāta-aṭṭhakathāya ajitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / සුත්‌තනිපාතපාළි • Suttanipātapāḷi / 1. අජිතමාණවපුච්‌ඡා • 1. Ajitamāṇavapucchā
