Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
സംയുത്തനികായേ
Saṃyuttanikāye
സളായതനവഗ്ഗടീകാ
Saḷāyatanavaggaṭīkā
൧. സളായതനസംയുത്തം
1. Saḷāyatanasaṃyuttaṃ
൧. അനിച്ചവഗ്ഗോ
1. Aniccavaggo
൧. അജ്ഝത്താനിച്ചസുത്തവണ്ണനാ
1. Ajjhattāniccasuttavaṇṇanā
൧. ചക്ഖതീതി ചക്ഖു, ഞാണം, യഥാസഭാവതോ ആരമ്മണസ്സ ജാനനേന സമവിസമം ആചിക്ഖന്തം വിയ പവത്തതീതി അത്ഥോ. തഥാ മംസചക്ഖു. തമ്പി ഹി രൂപദസ്സനേ ചക്ഖതീതി ചക്ഖു. ബുദ്ധാനംയേവ ചക്ഖൂതി ബുദ്ധചക്ഖു, അസാധാരണതോ ഹി സത്തസന്താനേസു സസ്സതുച്ഛേദദിട്ഠി അനുലോമികഞാണയഥാഭൂതഞാണാനഞ്ചേവ കാമരാഗാനുസയാദീനഞ്ച യാഥാവതോ വിഭാവിതഞാണം ആസയാനുസയഞാണം ഇന്ദ്രിയപരോപരിയത്തഞാണഞ്ച. ഹേട്ഠിമാ തയോ മഗ്ഗാ ചതുസച്ചധമ്മേസു വുത്താകാരേന പവത്തിയാ ധമ്മേ ചക്ഖൂതി ധമ്മചക്ഖു, തഥാ തേസം ഫലാനി തംതംപടിപക്ഖേസു പടിപ്പസ്സദ്ധിപഹാനവസേന പവത്തനതോ. സമന്തതോ സബ്ബധമ്മേസു ചക്ഖുകിച്ചസാധനതോ സമന്തചക്ഖു, സബ്ബഞ്ഞുതഞ്ഞാണം. ദിബ്ബവിഹാരസന്നിസ്സയേന ലദ്ധബ്ബതോ ദേവാനം ദിബ്ബചക്ഖു വിയാതി തം ദിബ്ബചക്ഖു, അഭിഞ്ഞാവിസേസോ. ആലോകം വഡ്ഢേത്വാ രൂപദസ്സനതോ ‘‘ആലോകഫരണേനാ’’തി വുത്തം. ‘‘ഇദം ദുക്ഖം അരിയസച്ചന്തി മേ, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദീ’’തിആദിനാ (സം॰ നി॰ ൫.൧൦൮൧; മഹാവ॰ ൧൫) നയേന ആഗതത്താ ചതുസച്ചപരിച്ഛേദകഞാണം ‘‘പഞ്ഞാചക്ഖൂ’’തി വുത്തം. തദിദം ‘‘വിപസ്സനാഞാണ’’ന്തി വദന്തി, ‘‘വിപസ്സനാമഗ്ഗഫലപച്ചവേക്ഖണഞാണാനീ’’തി അപരേ.
1. Cakkhatīti cakkhu, ñāṇaṃ, yathāsabhāvato ārammaṇassa jānanena samavisamaṃ ācikkhantaṃ viya pavattatīti attho. Tathā maṃsacakkhu. Tampi hi rūpadassane cakkhatīti cakkhu. Buddhānaṃyeva cakkhūti buddhacakkhu, asādhāraṇato hi sattasantānesu sassatucchedadiṭṭhi anulomikañāṇayathābhūtañāṇānañceva kāmarāgānusayādīnañca yāthāvato vibhāvitañāṇaṃ āsayānusayañāṇaṃ indriyaparopariyattañāṇañca. Heṭṭhimā tayo maggā catusaccadhammesu vuttākārena pavattiyā dhamme cakkhūti dhammacakkhu, tathā tesaṃ phalāni taṃtaṃpaṭipakkhesu paṭippassaddhipahānavasena pavattanato. Samantato sabbadhammesu cakkhukiccasādhanato samantacakkhu, sabbaññutaññāṇaṃ. Dibbavihārasannissayena laddhabbato devānaṃ dibbacakkhu viyāti taṃ dibbacakkhu, abhiññāviseso. Ālokaṃ vaḍḍhetvā rūpadassanato ‘‘ālokapharaṇenā’’ti vuttaṃ. ‘‘Idaṃ dukkhaṃ ariyasaccanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādī’’tiādinā (saṃ. ni. 5.1081; mahāva. 15) nayena āgatattā catusaccaparicchedakañāṇaṃ ‘‘paññācakkhū’’ti vuttaṃ. Tadidaṃ ‘‘vipassanāñāṇa’’nti vadanti, ‘‘vipassanāmaggaphalapaccavekkhaṇañāṇānī’’ti apare.
പച്ചയഭൂതേഹി ഏതേഹി അഭിസമ്ഭരീയന്തീതി സമ്ഭാരാ, ഉപത്ഥമ്ഭഭൂതാ ചതുസമുട്ഠാനികരൂപാ. സഹ സമ്ഭാരേഹീതി സസമ്ഭാരം. മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസീദതീതി പസാദോ. അക്ഖികൂപകേ അക്ഖിപടലേഹീതി ഉഭോഹി അക്ഖിദലേഹി. സമ്ഭവോതി ആപോധാതുമേവ സമ്ഭവഭൂതമാഹ. ഇധ ‘‘തേരസ സമ്ഭാരാ’’തി വുത്തം. അട്ഠസാലിനിയം (ധ॰ സ॰ അട്ഠ॰ ൫൯൬) പന സണ്ഠാനേന സദ്ധിം ‘‘ചുദ്ദസ സമ്ഭാരാ’’തി ആഗതം. തത്ഥ സണ്ഠാനന്തി വണ്ണായതനമേവ പരിമണ്ഡലാദിസണ്ഠാനഭൂതം. വിസും വചനം പന നേസം തഥാഭൂതാനം അതഥാഭൂതാനഞ്ച ആപോധാതുവണ്ണായതനാനം യഥാവുത്തേ മംസപിണ്ഡേ വിജ്ജമാനത്താ. സമ്ഭവസ്സ ചതുധാതുനിസ്സിതേഹി സഹ വുത്തസ്സ ധാതുത്തയനിസ്സിതതാ യോജേതബ്ബാ. ദിട്ഠിമണ്ഡലേതി അഭിമുഖം ഠിതാനം പടിബിമ്ബപഞ്ഞായനട്ഠാനഭൂതേ ചക്ഖുസഞ്ഞിതായ ദിട്ഠിയാ പവത്തിട്ഠാനഭൂതേ മണ്ഡലേ. സന്നിവിട്ഠന്തി ഏതേന ചക്ഖുപസാദസ്സ അനേകകലാപഗതഭാവോ ദസ്സിതോ. തഥാ ഹി സോ സത്ത അക്ഖിപടലാനി അഭിബ്യാപേത്വാ വത്തതി. യസ്മാ സോ സത്ത അക്ഖിപടലാനി ബ്യാപേത്വാ ഠിതേഹി അത്തനോ നിസ്സയഭൂതേഹി കതൂപകാരം തംനിസ്സിതേഹേവ ആയുവണ്ണാദീഹി അനുപാലിതപരിവാരിതം തിസന്തതിരൂപസമുട്ഠാപകേഹി ഉതുചിത്താഹാരേഹി ഉപത്ഥമ്ഭിയമാനം ഹുത്വാ തിട്ഠതി. രൂപദസ്സനസമത്ഥന്തി അത്താനം നിസ്സായ പവത്തവിഞ്ഞാണസ്സ വസേന രൂപായതനദസ്സനസമത്ഥം. വിത്ഥാരകഥാതി തസ്സ ചക്ഖുനോ സോതാദീനഞ്ച ഹേതുപച്ചയാദിവസേന ചേവ ലക്ഖണാദിവസേന ച വിത്ഥാരകഥാ.
Paccayabhūtehi etehi abhisambharīyantīti sambhārā, upatthambhabhūtā catusamuṭṭhānikarūpā. Saha sambhārehīti sasambhāraṃ. Mahābhūtānaṃ upādāya pasīdatīti pasādo. Akkhikūpake akkhipaṭalehīti ubhohi akkhidalehi. Sambhavoti āpodhātumeva sambhavabhūtamāha. Idha ‘‘terasa sambhārā’’ti vuttaṃ. Aṭṭhasāliniyaṃ (dha. sa. aṭṭha. 596) pana saṇṭhānena saddhiṃ ‘‘cuddasa sambhārā’’ti āgataṃ. Tattha saṇṭhānanti vaṇṇāyatanameva parimaṇḍalādisaṇṭhānabhūtaṃ. Visuṃ vacanaṃ pana nesaṃ tathābhūtānaṃ atathābhūtānañca āpodhātuvaṇṇāyatanānaṃ yathāvutte maṃsapiṇḍe vijjamānattā. Sambhavassa catudhātunissitehi saha vuttassa dhātuttayanissitatā yojetabbā. Diṭṭhimaṇḍaleti abhimukhaṃ ṭhitānaṃ paṭibimbapaññāyanaṭṭhānabhūte cakkhusaññitāya diṭṭhiyā pavattiṭṭhānabhūte maṇḍale. Sanniviṭṭhanti etena cakkhupasādassa anekakalāpagatabhāvo dassito. Tathā hi so satta akkhipaṭalāni abhibyāpetvā vattati. Yasmā so satta akkhipaṭalāni byāpetvā ṭhitehi attano nissayabhūtehi katūpakāraṃ taṃnissiteheva āyuvaṇṇādīhi anupālitaparivāritaṃ tisantatirūpasamuṭṭhāpakehi utucittāhārehi upatthambhiyamānaṃ hutvā tiṭṭhati. Rūpadassanasamatthanti attānaṃ nissāya pavattaviññāṇassa vasena rūpāyatanadassanasamatthaṃ. Vitthārakathāti tassa cakkhuno sotādīnañca hetupaccayādivasena ceva lakkhaṇādivasena ca vitthārakathā.
സമ്മസനചാരചിത്തന്തി വിപസ്സനായ പവത്തിട്ഠാനഭൂതം വിപസ്സിതബ്ബം ചിത്തം. കേചി ‘‘വിപസ്സനുപഗതകിരിയമയചിത്ത’’ന്തി വദന്തി, തം തേസം മതിമത്തം. തീണി ലക്ഖണാനി ദസ്സേത്വാ വിപസ്സനം ഉസ്സുക്കാപേത്വാ അരഹത്തസ്സ പാപനവസേന ദേസനായ പവത്തത്താ.
Sammasanacāracittanti vipassanāya pavattiṭṭhānabhūtaṃ vipassitabbaṃ cittaṃ. Keci ‘‘vipassanupagatakiriyamayacitta’’nti vadanti, taṃ tesaṃ matimattaṃ. Tīṇi lakkhaṇāni dassetvā vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattassa pāpanavasena desanāya pavattattā.
അജ്ഝത്താനിച്ചസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Ajjhattāniccasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൧. അജ്ഝത്താനിച്ചസുത്തം • 1. Ajjhattāniccasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧. അജ്ഝത്താനിച്ചസുത്തവണ്ണനാ • 1. Ajjhattāniccasuttavaṇṇanā