Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൩. അകമ്മനിയവഗ്ഗവണ്ണനാ
3. Akammaniyavaggavaṇṇanā
൨൧. തതിയസ്സ പഠമേ അഭാവിതന്തി സമഥവിപസ്സനാഭാവനാവസേന ന ഭാവിതം തഥാ അഭാവിതത്താ. തഞ്ഹി ‘‘അവഡ്ഢിത’’ന്തി വുച്ചതി പടിപക്ഖാഭിഭവേന പരിബ്രൂഹനാഭാവതോ. തേനാഹ ഭഗവാ – ‘‘അകമ്മനിയം ഹോതീ’’തി.
21. Tatiyassa paṭhame abhāvitanti samathavipassanābhāvanāvasena na bhāvitaṃ tathā abhāvitattā. Tañhi ‘‘avaḍḍhita’’nti vuccati paṭipakkhābhibhavena paribrūhanābhāvato. Tenāha bhagavā – ‘‘akammaniyaṃ hotī’’ti.
൨൨. ദുതിയേ വുത്തവിപരിയായേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. പഠമേതി തതിയവഗ്ഗസ്സ പഠമസുത്തേ. വട്ടവസേനാതി വിപാകവട്ടവസേന. തേഭൂമകവട്ടന്തി തേഭൂമകവിപാകവട്ടം. വട്ടപടിലാഭായ കമ്മന്തി വിപാകവട്ടസ്സ പടിലാഭായ ഉപനിസ്സയഭൂതം കമ്മം, തസ്സ സഹായഭൂതം കിലേസവട്ടമ്പി കമ്മഗ്ഗഹണേനേവ സങ്ഗഹിതന്തി ദട്ഠബ്ബം. വിവട്ടപടിലാഭായ കമ്മന്തി വിവട്ടാധിഗമസ്സ ഉപനിസ്സയഭൂതം കമ്മം. യം പന ചരിമഭവനിബ്ബത്തകം കമ്മം, തം വിവട്ടപ്പടിലാഭായ കമ്മം ഹോതി, ന ഹോതീതി? ന ഹോതി വട്ടപാദകഭാവതോ. ചരിമഭവപടിസന്ധി വിയ പന വിവട്ടൂപനിസ്സയോതി സക്കാ വിഞ്ഞാതും. ന ഹി കദാചി തിഹേതുകപടിസന്ധിയാ വിനാ വിസേസാധിഗമോ സമ്ഭവതി. ഇമേസു സുത്തേസൂതി ഇമേസു പന പഠമദുതിയസുത്തേസു യഥാക്കമം വട്ടവിവട്ടമേവ കഥിതം.
22. Dutiye vuttavipariyāyena attho veditabbo. Paṭhameti tatiyavaggassa paṭhamasutte. Vaṭṭavasenāti vipākavaṭṭavasena. Tebhūmakavaṭṭanti tebhūmakavipākavaṭṭaṃ. Vaṭṭapaṭilābhāya kammanti vipākavaṭṭassa paṭilābhāya upanissayabhūtaṃ kammaṃ, tassa sahāyabhūtaṃ kilesavaṭṭampi kammaggahaṇeneva saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ. Vivaṭṭapaṭilābhāya kammanti vivaṭṭādhigamassa upanissayabhūtaṃ kammaṃ. Yaṃ pana carimabhavanibbattakaṃ kammaṃ, taṃ vivaṭṭappaṭilābhāya kammaṃ hoti, na hotīti? Na hoti vaṭṭapādakabhāvato. Carimabhavapaṭisandhi viya pana vivaṭṭūpanissayoti sakkā viññātuṃ. Na hi kadāci tihetukapaṭisandhiyā vinā visesādhigamo sambhavati. Imesu suttesūti imesu pana paṭhamadutiyasuttesu yathākkamaṃ vaṭṭavivaṭṭameva kathitaṃ.
൨൩. തതിയേ അഭാവിതന്തി ഏത്ഥ ഭാവനാ നാമ സമാധിഭാവനാ. സാ യത്ഥ ആസങ്കിതബ്ബാ, തം കാമാവചരപഠമമഹാകുസലചിത്താദിഅഭാവിതന്തി അധിപ്പേതന്തി ആഹ – ‘‘ദേവമനുസ്സസമ്പത്തിയോ’’തിആദി.
23. Tatiye abhāvitanti ettha bhāvanā nāma samādhibhāvanā. Sā yattha āsaṅkitabbā, taṃ kāmāvacarapaṭhamamahākusalacittādiabhāvitanti adhippetanti āha – ‘‘devamanussasampattiyo’’tiādi.
൨൪. ചതുത്ഥേ യസ്മാ ചിത്തന്തി വിവട്ടവസേനേവ ഉപ്പന്നചിത്തം അധിപ്പേതം, തസ്മാ ജാതിജരാബ്യാധിമരണസോകാദിദുക്ഖസ്സ അനിബ്ബത്തനതോ മഹതോ അത്ഥായ സംവത്തതീതി യോജനാ വേദിതബ്ബാ.
24. Catutthe yasmā cittanti vivaṭṭavaseneva uppannacittaṃ adhippetaṃ, tasmā jātijarābyādhimaraṇasokādidukkhassa anibbattanato mahato atthāya saṃvattatīti yojanā veditabbā.
൨൫-൨൬. പഞ്ചമഛട്ഠേസു ഉപ്പന്നന്തി അവിഗതുപ്പാദാദിഖണത്തയമ്പി അഭാവിതം ഭാവനാരഹിതം അപാതുഭൂതമേവ പണ്ഡിതസമ്മതസ്സ ഉപ്പന്നകിച്ചസ്സ അസാധനതോ യഥാ ‘‘അപുത്തോ’’തി. സോ ഹി സമത്ഥോ ഹുത്വാ പിതു പുത്തകിച്ചം അസാധേന്തോ അപുത്തോതി ലോകേ വുച്ചതി, ഏവം സമ്പദമിദം. തേനാഹ – ‘‘കസ്മാ’’തിആദി. തേസു ധമ്മേസൂതി ലോകുത്തരപാദകജ്ഝാനാദീസു. ഥേരോ പന മത്ഥകപ്പത്തമേവ ഭാവിതം ചിത്തം ദസ്സേന്തോ ‘‘മഗ്ഗചിത്തമേവാ’’തി ആഹ.
25-26. Pañcamachaṭṭhesu uppannanti avigatuppādādikhaṇattayampi abhāvitaṃ bhāvanārahitaṃ apātubhūtameva paṇḍitasammatassa uppannakiccassa asādhanato yathā ‘‘aputto’’ti. So hi samattho hutvā pitu puttakiccaṃ asādhento aputtoti loke vuccati, evaṃ sampadamidaṃ. Tenāha – ‘‘kasmā’’tiādi. Tesu dhammesūti lokuttarapādakajjhānādīsu. Thero pana matthakappattameva bhāvitaṃ cittaṃ dassento ‘‘maggacittamevā’’ti āha.
൨൭-൨൮. സത്തമട്ഠമേസു പുനപ്പുനം അകതന്തി ഭാവനാബഹുലീകാരവസേന പുനപ്പുനം ന കതം. ഇമാനിപി ദ്വേതി ഇമേസു ദ്വീസു സുത്തേസു ആഗതാനി ഇമാനിപി ദ്വേ ചിത്താനി.
27-28. Sattamaṭṭhamesu punappunaṃ akatanti bhāvanābahulīkāravasena punappunaṃ na kataṃ. Imānipi dveti imesu dvīsu suttesu āgatāni imānipi dve cittāni.
൨൯-൩൦. നവമേ അധിവഹതീതി ആനേതി. ദുക്ഖേനാതി കിച്ഛേന. ദുപ്പേസനതോതി ദുക്ഖേന പേസേതബ്ബതോ. മത്ഥകപ്പത്തം വിപസ്സനാസുഖം പാകതികജ്ഝാനസുഖതോ സന്തതരപണീതതരമേവാതി ആഹ – ‘‘ഝാനസുഖതോ വിപസ്സനാസുഖ’’ന്തി. തേനാഹ ഭഗവാ –
29-30. Navame adhivahatīti āneti. Dukkhenāti kicchena. Duppesanatoti dukkhena pesetabbato. Matthakappattaṃ vipassanāsukhaṃ pākatikajjhānasukhato santatarapaṇītataramevāti āha – ‘‘jhānasukhato vipassanāsukha’’nti. Tenāha bhagavā –
‘‘സുഞ്ഞാഗാരം പവിട്ഠസ്സ, സന്തചിത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ;
‘‘Suññāgāraṃ paviṭṭhassa, santacittassa bhikkhuno;
അമാനുസീ രതി ഹോതി, സമ്മാ ധമ്മം വിപസ്സതോ.
Amānusī rati hoti, sammā dhammaṃ vipassato.
‘‘യതോ യതോ സമ്മസതി, ഖന്ധാനം ഉദയബ്ബയം;
‘‘Yato yato sammasati, khandhānaṃ udayabbayaṃ;
ലഭതീ പീതിപാമോജ്ജം, അമതം തം വിജാനത’’ന്തി. (ധ॰ പ॰ ൩൭൪);
Labhatī pītipāmojjaṃ, amataṃ taṃ vijānata’’nti. (dha. pa. 374);
തഞ്ഹി ചിത്തം വിസ്സട്ഠഇന്ദവജിരസദിസം അമോഘഭാവതോ.
Tañhi cittaṃ vissaṭṭhaindavajirasadisaṃ amoghabhāvato.
അകമ്മനിയവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Akammaniyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൩. അകമ്മനിയവഗ്ഗോ • 3. Akammaniyavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. അകമ്മനിയവഗ്ഗവണ്ണനാ • 3. Akammaniyavaggavaṇṇanā