| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கு²த்³த³ஸிக்கா²-மூலஸிக்கா² • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
25. அகப்பியஸயனநித்³தே³ஸவண்ணனா
25. Akappiyasayananiddesavaṇṇanā
187-9. அகப்பியானி ஸயனானீதி உச்சாஸயனமஹாஸயனானி. பதா⁴னவஸேன பன ‘‘ஸயனானீ’’தி வுத்தங், பீடா²த³யோபி எத்தே²வ ஸங்க³ய்ஹந்தி அஞ்ஜனீ-ஸத்³தே³ன அவஸேஸானி விய. ஆஸந்தி³ ச…பே॰… உப⁴தோரத்தூபதா⁴னகஞ்சேதி ஏதானி அகப்பியானீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்த² ஆஸந்தீ³தி ஸுக³தங்கு³லேன அதிரேகட்ட²ங்கு³லபாத³கானி மஞ்சபீடா²னி. தத்த² பீட²ங் நாம மஞ்சோ விய நாதிதீ³க⁴ங் வுச்சதி. திவித⁴ங் தூலமேதிஸ்ஸா அத்தீ²தி தூலீ, பகதிதூலிகா. ‘‘பல்லங்கோதி பாதே³ஸு வாளரூபானி ட²பெத்வா கதோ’’தி ட²பனஸ்ஸ அட்ட²கதா²யங் (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 254) வுத்தத்தா ட²பனஞ்ச யதா²கத²ஞ்சி ஹோதி, யுத்தி ச ஹோதீதி, ‘‘தத்தே²வ ஸீஹரூபாதி³ங் த³ஸ்ஸெத்வா கதோ பன வட்டதீதி வத³ந்தீ’’தி யங் டீகாயங் வுத்தங், தங் ‘‘கிமிதி ஏவங் வத³ந்தீ’’தி வத்வா படிக்கி²பிதப்³ப³ங். ‘‘அகப்பியரூபகதோ அகப்பியமஞ்சோ பல்லங்கோ நாமா’’தி ஹி ஸாரஸமாஸேபி. ஆஸந்தீ³ பல்லங்கோ உச்சாஸயனங், ஸேஸா மஹாஸயனங். படிகா உண்ணாமயோ ஸேதத்த²ரணோ. கோ³னோ சதுரங்கு³லாதி⁴கலோமோ மஹாகோஜவோ. சித்தகங் வானவிசித்ரோ உண்ணாமயத்த²ரணோ. உண்ணா ஏளகலோமங். படலிகா க⁴னபுப்பி²கா. விகதீதி ஸீஹப்³யக்³கா⁴தி³ரூபவிசித்தோ. உத்³த³லோமீதி ஏகதோ உக்³க³தலோமோ. ஏகந்தலோமிகாதி உப⁴தோ உக்³க³தலோமோ.
187-9.Akappiyāni sayanānīti uccāsayanamahāsayanāni. Padhānavasena pana ‘‘sayanānī’’ti vuttaṃ, pīṭhādayopi ettheva saṅgayhanti añjanī-saddena avasesāni viya. Āsandi ca…pe… ubhatorattūpadhānakañceti etāni akappiyānīti sambandho. Tattha āsandīti sugataṅgulena atirekaṭṭhaṅgulapādakāni mañcapīṭhāni. Tattha pīṭhaṃ nāma mañco viya nātidīghaṃ vuccati. Tividhaṃ tūlametissā atthīti tūlī, pakatitūlikā. ‘‘Pallaṅkoti pādesu vāḷarūpāni ṭhapetvā kato’’ti ṭhapanassa aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 254) vuttattā ṭhapanañca yathākathañci hoti, yutti ca hotīti, ‘‘tattheva sīharūpādiṃ dassetvā kato pana vaṭṭatīti vadantī’’ti yaṃ ṭīkāyaṃ vuttaṃ, taṃ ‘‘kimiti evaṃ vadantī’’ti vatvā paṭikkhipitabbaṃ. ‘‘Akappiyarūpakato akappiyamañco pallaṅko nāmā’’ti hi sārasamāsepi. Āsandī pallaṅko uccāsayanaṃ, sesā mahāsayanaṃ. Paṭikā uṇṇāmayo setattharaṇo. Gono caturaṅgulādhikalomo mahākojavo. Cittakaṃ vānavicitro uṇṇāmayattharaṇo. Uṇṇā eḷakalomaṃ. Paṭalikā ghanapupphikā. Vikatīti sīhabyagghādirūpavicitto. Uddalomīti ekato uggatalomo. Ekantalomikāti ubhato uggatalomo.
குத்தங் ஸோளஸன்னங் நாடகித்தீ²னங் ட²த்வா நச்சனயொக்³கோ³. கோஸெய்யங் ரதனபரிஸிப்³பி³தங் கோஸெய்யஸுத்தமயங் பச்சத்த²ரணங், கட்டிஸ்ஸங் ரதனபரிஸிப்³பி³தங் கோஸெய்யகட்டிஸ்ஸமயங். ஹத்தி²னோ ச அஸ்ஸா ச ரதா² சாதி ஸேனங்கா³னங் ப³ஹுத்தே ஸமாஹாரத்³வந்தோ³, ஹத்தி²அஸ்ஸரதே² தேஸங் பிட்டீ²ஸு அத்த²ராதி தப்புரிஸோ. அஜினப்பவேணீதி அஜினானங் அஜினமிக³சம்மானங் மஞ்சப்பமாணேன து³பட்டதிபட்டானி கத்வா ஸிப்³பி³தா பவேணீ. கத³லிமிகா³னங் இத³ங் கத³லிமிக³ங், கிங் தங்? சம்மங், பவரோ ச ஸோ பச்சத்த²ரோ சாதி பவரபச்சத்த²ரோ, ஸோ ச தங் ஸேதவத்த²ஸ்ஸ உபரி அத்த²தஞ்ச, கத³லிமிக³ஞ்ச தங் பவரபச்சத்த²ரஞ்சாதி ஸமாஸோ, பவரபச்சத்த²ரணஸங்கா²தங் ஸேதவத்த²ஸ்ஸ உபரி பத்த²ரிதங் கத³லிமிக³ப்பவரபச்சத்த²ரணந்தி அத்தோ². தங் கிர ஏவங் கரொந்தி. டீகாயங் பன யதா²வுத்தத்³வயேன அத்த²தங் அஞ்ஞமேவ கிஞ்சி வுத்தங், தங் ந யுத்தங் ‘‘அஜினப்பவேணீ தா⁴ரேதப்³பா³’’திஆதி³னா (மஹாவ॰ 254) விஸுங் அத்த²ரணானமேவ வுத்தத்தா. தேஸு ஹி வுத்தேஸு தத³த்த²தங் வுத்தமேவ ஸியா, ததா² ச வுத்தங் ஹெட்டா² விஸுங் படிகாதி³கந்தி.
Kuttaṃ soḷasannaṃ nāṭakitthīnaṃ ṭhatvā naccanayoggo. Koseyyaṃ ratanaparisibbitaṃ koseyyasuttamayaṃ paccattharaṇaṃ, kaṭṭissaṃ ratanaparisibbitaṃ koseyyakaṭṭissamayaṃ. Hatthino ca assā ca rathā cāti senaṅgānaṃ bahutte samāhāradvando, hatthiassarathe tesaṃ piṭṭhīsu attharāti tappuriso. Ajinappaveṇīti ajinānaṃ ajinamigacammānaṃ mañcappamāṇena dupaṭṭatipaṭṭāni katvā sibbitā paveṇī. Kadalimigānaṃ idaṃ kadalimigaṃ, kiṃ taṃ? Cammaṃ, pavaro ca so paccattharo cāti pavarapaccattharo, so ca taṃ setavatthassa upari atthatañca, kadalimigañca taṃ pavarapaccattharañcāti samāso, pavarapaccattharaṇasaṅkhātaṃ setavatthassa upari pattharitaṃ kadalimigappavarapaccattharaṇanti attho. Taṃ kira evaṃ karonti. Ṭīkāyaṃ pana yathāvuttadvayena atthataṃ aññameva kiñci vuttaṃ, taṃ na yuttaṃ ‘‘ajinappaveṇī dhāretabbā’’tiādinā (mahāva. 254) visuṃ attharaṇānameva vuttattā. Tesu hi vuttesu tadatthataṃ vuttameva siyā, tathā ca vuttaṃ heṭṭhā visuṃ paṭikādikanti.
ஸலோஹிதவிதானந்தி ஏதங் ‘‘உப⁴தோரத்தூபதா⁴னக’’ந்திமஸ்ஸ விஸேஸனங். லோஹிதவிதானேன ஸஹ வத்தமானந்தி ஸமாஸோ. ஸேதவிதானம்பி ஹெட்டா² அகப்பியபச்சத்த²ரணே ஸதி ந வட்டதி. ரத்தங் உபதா⁴னங் ஸீஸூபதா⁴னங் பாதூ³பதா⁴னஞ்ச ரத்தூபதா⁴னகங், உப⁴தோ மஞ்சஸ்ஸ ஸீஸபாத³னிக்கே²பனட்டா²னே ரத்தூபதா⁴னகந்தி அலோபஸமாஸோ. யங் பன ஏகமேவ உபதா⁴னங் உப⁴யபஸ்ஸேஸு ரத்தாதி³வண்ணங் விசித்ரங், தங் பமாணயுத்தமேவ வட்டதி. தத்ரித³ங் பமாணங் – வித்தா²ரதோ தீஸு கண்ணேஸு த்³வின்னங் கண்ணானங் அந்தரங் வித³த்தி²சதுரங்கு³லங், மஜ்ஜே² முட்டி²ரதனங், தீ³க⁴தோ பன தி³யட்³ட⁴ரதனங் வா த்³விரதனங் வா. பரிபு⁴ஞ்ஜதோதி இமினா கரொந்தஸ்ஸ காராபெந்தஸ்ஸ கத்த²சி சே²த³னகங் பாசித்தியந்தி தீ³பேதி.
Salohitavitānanti etaṃ ‘‘ubhatorattūpadhānaka’’ntimassa visesanaṃ. Lohitavitānena saha vattamānanti samāso. Setavitānampi heṭṭhā akappiyapaccattharaṇe sati na vaṭṭati. Rattaṃ upadhānaṃ sīsūpadhānaṃ pādūpadhānañca rattūpadhānakaṃ, ubhato mañcassa sīsapādanikkhepanaṭṭhāne rattūpadhānakanti alopasamāso. Yaṃ pana ekameva upadhānaṃ ubhayapassesu rattādivaṇṇaṃ vicitraṃ, taṃ pamāṇayuttameva vaṭṭati. Tatridaṃ pamāṇaṃ – vitthārato tīsu kaṇṇesu dvinnaṃ kaṇṇānaṃ antaraṃ vidatthicaturaṅgulaṃ, majjhe muṭṭhiratanaṃ, dīghato pana diyaḍḍharatanaṃ vā dviratanaṃ vā. Paribhuñjatoti iminā karontassa kārāpentassa katthaci chedanakaṃ pācittiyanti dīpeti.
190. த⁴ம்மாஸனே ச ப⁴த்தக்³கே³ ச க⁴ரே சாபி ஆஸந்தா³தி³த்தயா ஸேஸே கி³ஹிஸந்தகே கி³ஹிவிகடே ஸதி நிஸீதி³துங் லப்³ப⁴தீதி அஜ்ஜா²ஹாரோ பத³ஸம்ப³ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³. கி³ஹிஸந்தகேதி இமினா ஸங்கி⁴கம்பி உபலக்கே²தி. ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ட²பெத்வா தீணி ஆஸந்தி³ங் பல்லங்கங் தூலிகங் கி³ஹிவிகட’’ந்தி (சூளவ॰ 314) ஸாமஞ்ஞேன வுத்தங். ஸாமஞ்ஞஜோதனாய பன விஸேஸேபி அவட்டா²னதோ ஆஸந்தா³தி³த்தயாதி எத்த² த⁴ம்மாஸனே ஆஸந்தா³தி³த்தயா ஸேஸேதி யோஜெத்வா அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³. அட்ட²கதா²யஞ்ஹி ‘‘ஆஸந்தீ³ பல்லங்கோ கோ³னகோ’’திஆதி³பாளிக்கமே ஆஸந்தா³தி³த்³வயமாதி³தோ ஹித்வா ‘‘கோ³னகாதீ³னி ஸங்கி⁴கவிஹாரே வா புக்³க³லிகவிஹாரே வா மஞ்சபீட²கேஸு அத்த²ரித்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் ந வட்டந்தி, த⁴ம்மாஸனே பன கி³ஹிவிகடனீஹாரேன லப்³ப⁴ந்தி, தத்ராபி நிபஜ்ஜிதுங் ந வட்டதீ’’தி (சூளவ॰ அட்ட²॰ 320) வுத்தங். ப⁴த்தக்³க³ங் நாம விஹாரே தா³னட்டா²னங். த⁴ம்மாஸனங் பன யத்த² கத்த²சி. க⁴ரேதி அந்தரக⁴ரே. நிஸீதி³துங் லப்³ப⁴தேதி இமினா நிபஜ்ஜிதுங் ந வட்டதீதி தீ³பேதி. ஸங்கி²பனங் அந்தோகரணங் ஸங்கே²போ, பூ⁴மத்த²ரணே ஸங்கே²போ அஸ்ஸ ஸயனஸ்ஸாதி ஸமாஸோ. தஸ்மிங் பூ⁴மத்த²ரணே அந்தோகரணபூ⁴மத்த²ரதோ பூ⁴மத்த²ரணமேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸயிதுஞ்சாதி அத்தனோ கப்பியபச்சத்த²ரணங் அத்த²ரித்வா ஸயிதுஞ்ச நிஸீதி³துஞ்ச. ‘‘பரிப⁴ண்ட³கதங் பூ⁴மிங் வா பூ⁴மத்த²ரணஸேனாஸனங் வா ஸங்கி⁴கமஞ்சபீட²ங் வா அத்தனோ ஸந்தகேன பச்சத்த²ரணேன பச்சத்த²ரித்வாவ நிபஜ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி ஹி அட்ட²கதா²யங் (சூளவ॰ அட்ட²॰ 324) வுத்தங். இத³ஞ்ச ஆஸந்தா³தீ³னம்பி அஞ்ஞத²த்தகரணே பரிபோ⁴கே³ லக்க²ணவசனங். வுத்தஞ்ஹி ப⁴க³வதா ‘‘அனுஜானாமி பி⁴க்க²வே, ஆஸந்தி³யா பாதே³ சி²ந்தி³த்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங், பல்லங்கஸ்ஸ வாளே பி⁴ந்தி³த்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங், தூலிகங் விஜடெத்வா பி³ப்³போ³ஹனங் காதுங், அவஸேஸங் பூ⁴மத்த²ரணங் காது’’ந்தி (சூளவ॰ 320).
190. Dhammāsane ca bhattagge ca ghare cāpi āsandādittayā sese gihisantake gihivikaṭe sati nisīdituṃ labbhatīti ajjhāhāro padasambandho veditabbo. Gihisantaketi iminā saṅghikampi upalakkheti. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā tīṇi āsandiṃ pallaṅkaṃ tūlikaṃ gihivikaṭa’’nti (cūḷava. 314) sāmaññena vuttaṃ. Sāmaññajotanāya pana visesepi avaṭṭhānato āsandādittayāti ettha dhammāsane āsandādittayā seseti yojetvā attho gahetabbo. Aṭṭhakathāyañhi ‘‘āsandī pallaṅko gonako’’tiādipāḷikkame āsandādidvayamādito hitvā ‘‘gonakādīni saṅghikavihāre vā puggalikavihāre vā mañcapīṭhakesu attharitvā paribhuñjituṃ na vaṭṭanti, dhammāsane pana gihivikaṭanīhārena labbhanti, tatrāpi nipajjituṃ na vaṭṭatī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 320) vuttaṃ. Bhattaggaṃ nāma vihāre dānaṭṭhānaṃ. Dhammāsanaṃ pana yattha katthaci. Ghareti antaraghare. Nisīdituṃ labbhateti iminā nipajjituṃ na vaṭṭatīti dīpeti. Saṃkhipanaṃ antokaraṇaṃ saṅkhepo, bhūmattharaṇe saṅkhepo assa sayanassāti samāso. Tasmiṃ bhūmattharaṇe antokaraṇabhūmattharato bhūmattharaṇamevāti daṭṭhabbaṃ. Sayituñcāti attano kappiyapaccattharaṇaṃ attharitvā sayituñca nisīdituñca. ‘‘Paribhaṇḍakataṃ bhūmiṃ vā bhūmattharaṇasenāsanaṃ vā saṅghikamañcapīṭhaṃ vā attano santakena paccattharaṇena paccattharitvāva nipajjitabba’’nti hi aṭṭhakathāyaṃ (cūḷava. aṭṭha. 324) vuttaṃ. Idañca āsandādīnampi aññathattakaraṇe paribhoge lakkhaṇavacanaṃ. Vuttañhi bhagavatā ‘‘anujānāmi bhikkhave, āsandiyā pāde chinditvā paribhuñjituṃ, pallaṅkassa vāḷe bhinditvā paribhuñjituṃ, tūlikaṃ vijaṭetvā bibbohanaṃ kātuṃ, avasesaṃ bhūmattharaṇaṃ kātu’’nti (cūḷava. 320).
191. சதுரங்ஸபீடா² ச…பே॰… பஞ்சங்கா³ ச உச்சபாத³கா கப்பந்தீதி அத்த²தோ வசனங் விபல்லாஸெத்வா ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங், ‘‘கப்பியா’’தி இமினா வா ஸம்ப³ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³. தத்த² சத்தாரோ அங்ஸா கோணா யேஸங், தே ச தே பீடா² சாதி ஸமாஸோ. திண்ணங் அபஸ்ஸயானங், சதுன்னஞ்ச பாதா³னங் வஸேன ஸத்த அங்கா³னி யேஸந்தி ஸமாஸோ. ஏகாபஸ்ஸயஸ்ஸ வஸேன பஞ்சங்கா³. சதுரங்ஸபீடா²னங் விஸுங் கப்பியபா⁴வஸ்ஸ வுத்தத்தா ஸத்தங்கா³த³யோ பன தீ³கா⁴தி விஞ்ஞாயந்தி. பாளியங் ப⁴த்தக்³க³ஸ்ஸ ஏகயோக³னித்³தி³ட்ட²த்தா ஏகயோக³னித்³தி³ட்டா²னங் ஸஹ வா பவத்தி, ஸஹ வா நிவத்தீதி க⁴ரேதி இமினா ப⁴த்தக்³க³ஸ்ஸபி க³ஹணங். ஏவ-ஸத்³தோ³ அட்டா²னப்பயுத்தோ, தஸ்மா தூலோனத்³தா⁴ மஞ்சபீடா² க⁴ரே வா ப⁴த்தக்³கே³ வா நிஸீதி³துமேவ கப்பந்தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்ராயங் பாளி ‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன மனுஸ்ஸா ப⁴த்தக்³கே³ அந்தரக⁴ரே தூலோனத்³த⁴ங் மஞ்சம்பி பீட²ம்பி பஞ்ஞபெந்தி. பி⁴க்கூ² குக்குச்சாயந்தா நாபி⁴னிஸீத³ந்தி. ப⁴க³வதோ ஏதமத்த²ங் ஆரோசேஸுங். அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, கி³ஹிவிகடங் அபி⁴னிஸீதி³துங், ந த்வேவ அபி⁴னிபஜ்ஜிது’’ந்தி (சூளவ॰ 314). தே பன கரொந்தஸ்ஸ வா காராபெந்தஸ்ஸ வா உத்³தா³லனகங் பாசித்தியங்.
191. Caturaṃsapīṭhā ca…pe… pañcaṅgā ca uccapādakā kappantīti atthato vacanaṃ vipallāsetvā sambandhitabbaṃ, ‘‘kappiyā’’ti iminā vā sambandho veditabbo. Tattha cattāro aṃsā koṇā yesaṃ, te ca te pīṭhā cāti samāso. Tiṇṇaṃ apassayānaṃ, catunnañca pādānaṃ vasena satta aṅgāni yesanti samāso. Ekāpassayassa vasena pañcaṅgā. Caturaṃsapīṭhānaṃ visuṃ kappiyabhāvassa vuttattā sattaṅgādayo pana dīghāti viññāyanti. Pāḷiyaṃ bhattaggassa ekayoganiddiṭṭhattā ekayoganiddiṭṭhānaṃ saha vā pavatti, saha vā nivattīti ghareti iminā bhattaggassapi gahaṇaṃ. Eva-saddo aṭṭhānappayutto, tasmā tūlonaddhā mañcapīṭhā ghare vā bhattagge vā nisīditumeva kappantīti sambandho. Tatrāyaṃ pāḷi ‘‘tena kho pana samayena manussā bhattagge antaraghare tūlonaddhaṃ mañcampi pīṭhampi paññapenti. Bhikkhū kukkuccāyantā nābhinisīdanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, gihivikaṭaṃ abhinisīdituṃ, na tveva abhinipajjitu’’nti (cūḷava. 314). Te pana karontassa vā kārāpentassa vā uddālanakaṃ pācittiyaṃ.
192. ஸானுலோமானங் ச²ன்னங் சீவரானங் அஞ்ஞதரங் சீவரங் ச²வி ஏதாஸந்தி விக்³க³ஹோ. பஞ்ச பி⁴ஸீதி சோளாதி³தூலக³ணனாய பஞ்சகா வுத்தா. ஸப்³ப³த்தா²தி விஹாரமஞ்சபீடா²தீ³ஸு ஸப்³ப³த்த².
192. Sānulomānaṃ channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ chavi etāsanti viggaho. Pañca bhisīti coḷāditūlagaṇanāya pañcakā vuttā. Sabbatthāti vihāramañcapīṭhādīsu sabbattha.
193. தூலத்தயந்தி ஸிம்ப³லிருக்கா²தீ³னங் கீ²ரவல்லிஆதீ³னங் ஏரகாதீ³னங் திணானங் தூலத்தயங். பி⁴ஸிக³ப்³போ⁴ சோளாதி³கோ பஞ்சவிதோ⁴ பி⁴ஸிக³ப்³போ⁴. மிக³பக்கி²னங் லோமானீதி ஏதங் ஸப்³ப³ந்தி ஸேஸோ. மிக³-ஸத்³தே³னேவ ஸப்³பே³பி ஸீஹாத³யோ சதுப்பதா³, பக்கி²-ஸத்³தே³ன ஸப்³பே³பி ஹங்ஸமோராத³யோ க³ஹிதா. நனு ச பி⁴ஸிக³ப்³ப⁴ஸத்³த³ந்தோக³தா⁴ய உண்ணாய மிக³பக்கி²லோமானம்பி க³ஹணஸப்³பா⁴வேபி தேஸங் விஸுங் க³ஹணே ஸதி புனருத்திதோ³ஸோ ஆபஜ்ஜதீதி? நாபஜ்ஜதி மனுஸ்ஸலோமபரிச்சாக³விபா⁴வனப்பயோஜனஸப்³பா⁴வதோ. நனு ச ஏவம்பி தோ³ஸோயேவ, ‘‘மனுஸ்ஸலோமமுண்ணாய’’ந்திஆதி³னா பி⁴ஸிக³ப்³பா⁴னங் உபரி நீயமானத்தா க³ம்யதே பி³ப்³போ³ஹனேபி அயமேவ பி⁴ஸிக³ப்³போ⁴தி? ஸச்சங், ததா²பி ந தோ³ஸோ, க³ம்யமானத்த²ஸ்ஸ ஸத்³த³ஸ்ஸ பயோக³ங் பதி காமசாரோதி. மஸூரகே தூலவஜ்ஜா அனுஞ்ஞாதாதி விபரிணாமெத்வா ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். மஸூரகங் நாம சம்மச²விகா பி⁴ஸீதி வத³ந்தி.
193.Tūlattayanti simbalirukkhādīnaṃ khīravalliādīnaṃ erakādīnaṃ tiṇānaṃ tūlattayaṃ. Bhisigabbho coḷādiko pañcavidho bhisigabbho. Migapakkhinaṃ lomānīti etaṃ sabbanti seso. Miga-saddeneva sabbepi sīhādayo catuppadā, pakkhi-saddena sabbepi haṃsamorādayo gahitā. Nanu ca bhisigabbhasaddantogadhāya uṇṇāya migapakkhilomānampi gahaṇasabbhāvepi tesaṃ visuṃ gahaṇe sati punaruttidoso āpajjatīti? Nāpajjati manussalomapariccāgavibhāvanappayojanasabbhāvato. Nanu ca evampi dosoyeva, ‘‘manussalomamuṇṇāya’’ntiādinā bhisigabbhānaṃ upari nīyamānattā gamyate bibbohanepi ayameva bhisigabbhoti? Saccaṃ, tathāpi na doso, gamyamānatthassa saddassa payogaṃ pati kāmacāroti. Masūrake tūlavajjā anuññātāti vipariṇāmetvā sambandhitabbaṃ. Masūrakaṃ nāma cammachavikā bhisīti vadanti.
194. உண்ணாயங் மனுஸ்ஸலோமஞ்ச பண்ணே ஸுத்³த⁴ங் தமாலகஞ்ச புப்ப²ஞ்ச அப்படிவெக்கி²தங் ஆஸனஞ்சேவ ந லப்³ப⁴ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. மனுஸ்ஸலோமந்தி இமினா ந கேவலங் இத⁴ ஏளகலோமமேவ உண்ணா, அத² கோ² கப்பியாகப்பியமங்ஸஜாதீனங் பக்கி²சதுப்பதா³னங் லோமம்பீதி த³ஸ்ஸேதி. புப்ப²ந்தி பியங்கு³ப³குலபுப்பா²தி³. தமாலகஸத்³தே³னேவ உபசாரதோ பத்தங் க³ஹெத்வா ‘‘தமாலக’’ந்தி வுத்தங். அப்படிவெக்கி²தந்தி அனுபபரிக்கி²தங். கீதி³ஸங் பன படிவெக்கி²தப்³ப³ங், கீதி³ஸங் ந படிவெக்கி²தப்³ப³ந்தி? யங் வினிச்ச²யதோ விஞ்ஞாதங், தங் ந படிவெக்கி²தப்³ப³ங், இதரங் ஹத்தே²ன பராமஸந்தேன படிவெக்கி²தப்³ப³ங்.
194. Uṇṇāyaṃ manussalomañca paṇṇe suddhaṃ tamālakañca pupphañca appaṭivekkhitaṃ āsanañceva na labbhanti sambandho. Manussalomanti iminā na kevalaṃ idha eḷakalomameva uṇṇā, atha kho kappiyākappiyamaṃsajātīnaṃ pakkhicatuppadānaṃ lomampīti dasseti. Pupphanti piyaṅgubakulapupphādi. Tamālakasaddeneva upacārato pattaṃ gahetvā ‘‘tamālaka’’nti vuttaṃ. Appaṭivekkhitanti anupaparikkhitaṃ. Kīdisaṃ pana paṭivekkhitabbaṃ, kīdisaṃ na paṭivekkhitabbanti? Yaṃ vinicchayato viññātaṃ, taṃ na paṭivekkhitabbaṃ, itaraṃ hatthena parāmasantena paṭivekkhitabbaṃ.
அகப்பியஸயனநித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Akappiyasayananiddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
