| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
அரூபாவசரகுஸலவண்ணனா
Arūpāvacarakusalavaṇṇanā
ஆகாஸானஞ்சாயதனங்
Ākāsānañcāyatanaṃ
265. இதா³னி அரூபாவசரகுஸலங் த³ஸ்ஸேதுங் புன கதமே த⁴ம்மா குஸலாதிஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² அரூபூபபத்தியாதி அரூபப⁴வோ அரூபங், அரூபே உபபத்தி அரூபூபபத்தி, தஸ்ஸா அரூபூபபத்தியா. மக்³க³ங் பா⁴வேதீதி உபாயங் ஹேதுங் காரணங் உப்பாதே³தி வட்³டே⁴தி. ஸப்³ப³ஸோதி ஸப்³பா³காரேன. ஸப்³பா³ஸங் வா அனவஸேஸானந்தி அத்தோ². ரூபஸஞ்ஞானந்தி ஸஞ்ஞாஸீஸேன வுத்தரூபாவசரஜ்ஜா²னானஞ்சேவ ததா³ரம்மணானஞ்ச. ரூபாவசரஜ்ஜா²னம்பி ஹி ரூபந்தி வுச்சதி ‘ரூபீ ரூபானி பஸ்ஸதீ’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 248; தீ³॰ நி॰ 2.129). தஸ்ஸ ஆரம்மணம்பி ‘‘ப³ஹித்³தா⁴ ரூபானி பஸ்ஸதி ஸுவண்ணது³ப்³ப³ண்ணானீ’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 244-246; தீ³॰ நி॰ 2.173); தஸ்மா இத⁴ ரூபே ஸஞ்ஞா ரூபஸஞ்ஞாதி ஏவங் ஸஞ்ஞாஸீஸேன வுத்தரூபாவசரஜ்ஜா²னஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ரூபங் ஸஞ்ஞா அஸ்ஸாதி ரூபஸஞ்ஞங், ரூபமஸ்ஸ நாமந்தி வுத்தங் ஹோதி. ஏவங் பத²வீகஸிணாதி³பே⁴த³ஸ்ஸ ததா³ரம்மணஸ்ஸ சேதங் அதி⁴வசனந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
265. Idāni arūpāvacarakusalaṃ dassetuṃ puna katame dhammā kusalātiādi āraddhaṃ. Tattha arūpūpapattiyāti arūpabhavo arūpaṃ, arūpe upapatti arūpūpapatti, tassā arūpūpapattiyā. Maggaṃ bhāvetīti upāyaṃ hetuṃ kāraṇaṃ uppādeti vaḍḍheti. Sabbasoti sabbākārena. Sabbāsaṃ vā anavasesānanti attho. Rūpasaññānanti saññāsīsena vuttarūpāvacarajjhānānañceva tadārammaṇānañca. Rūpāvacarajjhānampi hi rūpanti vuccati ‘rūpī rūpāni passatī’tiādīsu (dha. sa. 248; dī. ni. 2.129). Tassa ārammaṇampi ‘‘bahiddhā rūpāni passati suvaṇṇadubbaṇṇānī’’tiādīsu (dha. sa. 244-246; dī. ni. 2.173); tasmā idha rūpe saññā rūpasaññāti evaṃ saññāsīsena vuttarūpāvacarajjhānassetaṃ adhivacanaṃ. Rūpaṃ saññā assāti rūpasaññaṃ, rūpamassa nāmanti vuttaṃ hoti. Evaṃ pathavīkasiṇādibhedassa tadārammaṇassa cetaṃ adhivacananti veditabbaṃ.
ஸமதிக்கமாதி விராகா³ நிரோதா⁴ ச. கிங் வுத்தங் ஹோதி? ஏதாஸங் குஸலவிபாககிரியவஸேன பஞ்சத³ஸன்னங் ஜா²னஸங்கா²தானங் ரூபஸஞ்ஞானங், ஏதேஸஞ்ச பத²வீகஸிணாதி³வஸேன அட்ட²ன்னங் ஆரம்மணஸங்கா²தானங் ரூபஸஞ்ஞானங், ஸப்³பா³காரேன அனவஸேஸானங் வா விராகா³ ச நிரோதா⁴ ச விராக³ஹேது சேவ நிரோத⁴ஹேது ச ஆகாஸானஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. ந ஹி ஸக்கா ஸப்³ப³ஸோ அனதிக்கந்தரூபஸஞ்ஞேன ஏதங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிதுந்தி.
Samatikkamāti virāgā nirodhā ca. Kiṃ vuttaṃ hoti? Etāsaṃ kusalavipākakiriyavasena pañcadasannaṃ jhānasaṅkhātānaṃ rūpasaññānaṃ, etesañca pathavīkasiṇādivasena aṭṭhannaṃ ārammaṇasaṅkhātānaṃ rūpasaññānaṃ, sabbākārena anavasesānaṃ vā virāgā ca nirodhā ca virāgahetu ceva nirodhahetu ca ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Na hi sakkā sabbaso anatikkantarūpasaññena etaṃ upasampajja viharitunti.
தத்த² யஸ்மா ஆரம்மணே அவிரத்தஸ்ஸ ஸஞ்ஞாஸமதிக்கமோ ந ஹோதி, ஸமதிக்கந்தாஸு ச ஸஞ்ஞாஸு ஆரம்மணங் ஸமதிக்கந்தமேவ ஹோதி, தஸ்மா ஆரம்மணஸமதிக்கமங் அவத்வா ‘‘தத்த² கதமா ரூபஸஞ்ஞா? ரூபாவசரஸமாபத்திங் ஸமாபன்னஸ்ஸ வா உபபன்னஸ்ஸ வா தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரிஸ்ஸ வா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங், இமா வுச்சந்தி ரூபஸஞ்ஞாயோ. இமா ரூபஸஞ்ஞாயோ அதிக்கந்தோ ஹோதி, வீதிக்கந்தோ, ஸமதிக்கந்தோ, தேன வுச்சதி ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா’’தி (விப⁴॰ 602) ஏவங் விப⁴ங்கே³ ஸஞ்ஞானங்யேவ ஸமதிக்கமோ வுத்தோ. யஸ்மா பன ஆரம்மணஸமதிக்கமேன பத்தப்³பா³ ஏதா ஸமாபத்தியோ, ந ஏகஸ்மிங்யேவ ஆரம்மணே பட²மஜ்ஜா²னாதீ³னி விய, தஸ்மா அயங் ஆரம்மணஸமதிக்கமவஸேனாபி அத்த²வண்ணனா கதாதி வேதி³தப்³பா³.
Tattha yasmā ārammaṇe avirattassa saññāsamatikkamo na hoti, samatikkantāsu ca saññāsu ārammaṇaṃ samatikkantameva hoti, tasmā ārammaṇasamatikkamaṃ avatvā ‘‘tattha katamā rūpasaññā? Rūpāvacarasamāpattiṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ, imā vuccanti rūpasaññāyo. Imā rūpasaññāyo atikkanto hoti, vītikkanto, samatikkanto, tena vuccati sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā’’ti (vibha. 602) evaṃ vibhaṅge saññānaṃyeva samatikkamo vutto. Yasmā pana ārammaṇasamatikkamena pattabbā etā samāpattiyo, na ekasmiṃyeva ārammaṇe paṭhamajjhānādīni viya, tasmā ayaṃ ārammaṇasamatikkamavasenāpi atthavaṇṇanā katāti veditabbā.
படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மாதி சக்கா²தீ³னங் வத்தூ²னங் ரூபாதீ³னங் ஆரம்மணானஞ்ச படிகா⁴தேன ஸமுப்பன்னா ஸஞ்ஞா படிக⁴ஸஞ்ஞா. ரூபஸஞ்ஞாதீ³னங் ஏதங் அதி⁴வசனங். யதா²ஹ – ‘‘தத்த² கதமா படிக⁴ஸஞ்ஞா? ரூபஸஞ்ஞா ஸத்³த³ஸஞ்ஞா க³ந்த⁴ஸஞ்ஞா ரஸஸஞ்ஞா பொ²ட்ட²ப்³ப³ஸஞ்ஞா, இமா வுச்சந்தி படிக⁴ஸஞ்ஞாயோ’’தி (விப⁴॰ 603). தாஸங் குஸலவிபாகானங் பஞ்சன்னங் அகுஸலவிபாகானங் பஞ்சன்னந்தி ஸப்³ப³ஸோ த³ஸன்னம்பி படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா பஹானா அஸமுப்பாதா³ அப்பவத்திங் கத்வாதி வுத்தங் ஹோதி.
Paṭighasaññānaṃ atthaṅgamāti cakkhādīnaṃ vatthūnaṃ rūpādīnaṃ ārammaṇānañca paṭighātena samuppannā saññā paṭighasaññā. Rūpasaññādīnaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Yathāha – ‘‘tattha katamā paṭighasaññā? Rūpasaññā saddasaññā gandhasaññā rasasaññā phoṭṭhabbasaññā, imā vuccanti paṭighasaññāyo’’ti (vibha. 603). Tāsaṃ kusalavipākānaṃ pañcannaṃ akusalavipākānaṃ pañcannanti sabbaso dasannampi paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā pahānā asamuppādā appavattiṃ katvāti vuttaṃ hoti.
காமஞ்சேதா பட²மஜ்ஜா²னாதீ³னி ஸமாபன்னஸ்ஸாபி ந ஸந்தி – ந ஹி தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சத்³வாரவஸேன சித்தங் பவத்ததி – ஏவங் ஸந்தேபி, அஞ்ஞத்த² பஹீனானங் ஸுக²து³க்கா²னங் சதுத்த²ஜ்ஜா²னே விய, ஸக்காயதி³ட்டா²தீ³னங் ததியமக்³கே³ விய ச, இமஸ்மிங் ஜா²னே உஸ்ஸாஹஜனநத்த²ங் இமஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ பஸங்ஸாவஸேன ஏதாஸங் எத்த² வசனங் வேதி³தப்³ப³ங். அத² வா கிஞ்சாபி தா ரூபாவசரங் ஸமாபன்னஸ்ஸ ந ஸந்தி, அத² கோ² ந பஹீனத்தா ந ஸந்தி. ந ஹி ரூபவிராகா³ய ரூபாவசரபா⁴வனா ஸங்வத்ததி, ரூபாயத்தா ச ஏதாஸங் பவத்தி. அயங் பன பா⁴வனா ரூபவிராகா³ய ஸங்வத்ததி. தஸ்மா தா எத்த² பஹீனாதி வத்துங் வட்டதி. ந கேவலஞ்ச வத்துங், ஏகங்ஸேனேவ ஏவங் தா⁴ரேதும்பி வட்டதி. தாஸஞ்ஹி இதோ புப்³பே³ அப்பஹீனத்தாயேவ பட²மஜ்ஜா²னங் ஸமாபன்னஸ்ஸ ‘‘ஸத்³தோ³ கண்டகோ’’தி (அ॰ நி॰ 10.72) வுத்தோ ப⁴க³வதா. இத⁴ ச பஹீனத்தாயேவ அரூபஸமாபத்தீனங் ஆனேஞ்ஜதா ஸந்தவிமொக்க²தா ச வுத்தா. ஆளாரோ ச காளாமோ ஆருப்பஸமாபன்னோ பஞ்சமத்தானி ஸகடஸதானி நிஸ்ஸாய நிஸ்ஸாய அதிக்கந்தானி நேவ அத்³த³ஸ, ந பன ஸத்³த³ங் அஸ்ஸோஸீதி (தீ³॰ நி॰ 2.192).
Kāmañcetā paṭhamajjhānādīni samāpannassāpi na santi – na hi tasmiṃ samaye pañcadvāravasena cittaṃ pavattati – evaṃ santepi, aññattha pahīnānaṃ sukhadukkhānaṃ catutthajjhāne viya, sakkāyadiṭṭhādīnaṃ tatiyamagge viya ca, imasmiṃ jhāne ussāhajananatthaṃ imassa jhānassa pasaṃsāvasena etāsaṃ ettha vacanaṃ veditabbaṃ. Atha vā kiñcāpi tā rūpāvacaraṃ samāpannassa na santi, atha kho na pahīnattā na santi. Na hi rūpavirāgāya rūpāvacarabhāvanā saṃvattati, rūpāyattā ca etāsaṃ pavatti. Ayaṃ pana bhāvanā rūpavirāgāya saṃvattati. Tasmā tā ettha pahīnāti vattuṃ vaṭṭati. Na kevalañca vattuṃ, ekaṃseneva evaṃ dhāretumpi vaṭṭati. Tāsañhi ito pubbe appahīnattāyeva paṭhamajjhānaṃ samāpannassa ‘‘saddo kaṇṭako’’ti (a. ni. 10.72) vutto bhagavatā. Idha ca pahīnattāyeva arūpasamāpattīnaṃ āneñjatā santavimokkhatā ca vuttā. Āḷāro ca kāḷāmo āruppasamāpanno pañcamattāni sakaṭasatāni nissāya nissāya atikkantāni neva addasa, na pana saddaṃ assosīti (dī. ni. 2.192).
நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாராதி நானத்தே கோ³சரே பவத்தானங் ஸஞ்ஞானங் நானத்தானங் வா ஸஞ்ஞானங். யஸ்மா ஹி ஏதா ‘‘தத்த² கதமா நானத்தஸஞ்ஞா? அஸமாபன்னஸ்ஸ மனோதா⁴துஸமங்கி³ஸ்ஸ வா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴துஸமங்கி³ஸ்ஸ வா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங், இமா வுச்சந்தி நானத்தஸஞ்ஞாயோ’’தி (விப⁴॰ 604) ஏவங் விப⁴ங்கே³ விப⁴ஜித்வா வுத்தா இத⁴ அதி⁴ப்பேதா; அஸமாபன்னஸ்ஸ மனோதா⁴துமனோவிஞ்ஞாணதா⁴துஸங்க³ஹிதா ஸஞ்ஞா ரூபஸத்³தா³தி³பே⁴தே³ நானத்தே நானாஸபா⁴வே கோ³சரே பவத்தந்தி; யஸ்மா சேதா அட்ட² காமாவசரகுஸலஸஞ்ஞா, த்³வாத³ஸ அகுஸலஸஞ்ஞா, ஏகாத³ஸ காமாவசரகுஸலவிபாகஸஞ்ஞா , த்³வே அகுஸலவிபாகஸஞ்ஞா, ஏகாத³ஸ காமாவசரகிரியஸஞ்ஞாதி ஏவங் சதுசத்தாலீஸம்பி ஸஞ்ஞா நானத்தா நானாஸபா⁴வா அஞ்ஞமஞ்ஞங் அஸதி³ஸா, தஸ்மா நானத்தஸஞ்ஞாதி வுத்தா. தாஸங் ஸப்³ப³ஸோ நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா அனாவஜ்ஜனா அஸமன்னாஹாரா அபச்சவெக்க²ணா. யஸ்மா தா நாவஜ்ஜதி, ந மனஸிகரோதி, ந பச்சவெக்க²தி, தஸ்மாதி வுத்தங் ஹோதி.
Nānattasaññānaṃ amanasikārāti nānatte gocare pavattānaṃ saññānaṃ nānattānaṃ vā saññānaṃ. Yasmā hi etā ‘‘tattha katamā nānattasaññā? Asamāpannassa manodhātusamaṅgissa vā manoviññāṇadhātusamaṅgissa vā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ, imā vuccanti nānattasaññāyo’’ti (vibha. 604) evaṃ vibhaṅge vibhajitvā vuttā idha adhippetā; asamāpannassa manodhātumanoviññāṇadhātusaṅgahitā saññā rūpasaddādibhede nānatte nānāsabhāve gocare pavattanti; yasmā cetā aṭṭha kāmāvacarakusalasaññā, dvādasa akusalasaññā, ekādasa kāmāvacarakusalavipākasaññā , dve akusalavipākasaññā, ekādasa kāmāvacarakiriyasaññāti evaṃ catucattālīsampi saññā nānattā nānāsabhāvā aññamaññaṃ asadisā, tasmā nānattasaññāti vuttā. Tāsaṃ sabbaso nānattasaññānaṃ amanasikārā anāvajjanā asamannāhārā apaccavekkhaṇā. Yasmā tā nāvajjati, na manasikaroti, na paccavekkhati, tasmāti vuttaṃ hoti.
யஸ்மா செத்த² புரிமா ரூபஸஞ்ஞா படிக⁴ஸஞ்ஞா ச இமினா ஜா²னேன நிப்³ப³த்தே ப⁴வேபி ந விஜ்ஜந்தி, பகே³வ தஸ்மிங் ப⁴வே இமங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரணகாலே, தஸ்மா தாஸங் ‘ஸமதிக்கமா அத்த²ங்க³மா’தி த்³வேதா⁴பி அபா⁴வோயேவ வுத்தோ. நானத்தஸஞ்ஞாஸு பன யஸ்மா அட்ட² காமாவசரகுஸலஸஞ்ஞா, நவ கிரியாஸஞ்ஞா, த³ஸ அகுஸலஸஞ்ஞாதி இமா ஸத்தவீஸதி ஸஞ்ஞா இமினா ஜா²னேன நிப்³ப³த்தே ப⁴வே விஜ்ஜந்தி, தஸ்மா தாஸங் அமனஸிகாராதி வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். தத்ராபி ஹி இமங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரந்தோ தாஸங் அமனஸிகாராயேவ உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தா பன மனஸிகரொந்தோ அஸமாபன்னோ ஹோதீதி. ஸங்கே²பதோ செத்த² ‘ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா’தி இமினா ஸப்³ப³ரூபாவசரத⁴ம்மானங் பஹானங் வுத்தங். ‘படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா’தி இமினா ஸப்³பே³ஸங் காமாவசரசித்தசேதஸிகானஞ்ச பஹானங் அமனஸிகாரோ ச வுத்தோதி வேதி³தப்³போ³.
Yasmā cettha purimā rūpasaññā paṭighasaññā ca iminā jhānena nibbatte bhavepi na vijjanti, pageva tasmiṃ bhave imaṃ jhānaṃ upasampajja viharaṇakāle, tasmā tāsaṃ ‘samatikkamā atthaṅgamā’ti dvedhāpi abhāvoyeva vutto. Nānattasaññāsu pana yasmā aṭṭha kāmāvacarakusalasaññā, nava kiriyāsaññā, dasa akusalasaññāti imā sattavīsati saññā iminā jhānena nibbatte bhave vijjanti, tasmā tāsaṃ amanasikārāti vuttanti veditabbaṃ. Tatrāpi hi imaṃ jhānaṃ upasampajja viharanto tāsaṃ amanasikārāyeva upasampajja viharati. Tā pana manasikaronto asamāpanno hotīti. Saṅkhepato cettha ‘rūpasaññānaṃ samatikkamā’ti iminā sabbarūpāvacaradhammānaṃ pahānaṃ vuttaṃ. ‘Paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā’ti iminā sabbesaṃ kāmāvacaracittacetasikānañca pahānaṃ amanasikāro ca vuttoti veditabbo.
இதி ப⁴க³வா ‘பன்னரஸன்னங் ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமேன, த³ஸன்னங் படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மேன, சதுசத்தாலீஸாய நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரேனா’தி தீஹி பதே³ஹி ஆகாஸானஞ்சாயதனஸமாபத்தியா வண்ணங் கதே²ஸி. கிங் காரணாதி சே ஸோதூனங் உஸ்ஸாஹஜனநத்த²ஞ்சேவ பலோப⁴னத்த²ஞ்ச. ஸசே ஹி கேசி அபண்டி³தா வதெ³ய்யுங் ‘ஸத்தா² ஆகாஸானஞ்சாயதனஸமாபத்திங் நிப்³ப³த்தேதா²தி வத³தி, கோ நு கோ² ஏதாய நிப்³ப³த்திதாய அத்தோ²? கோ ஆனிஸங்ஸோ’தி தே ஏவங் வத்துங் மா லப⁴ந்தூதி இமேஹி ஆகாரேஹி ஸமாபத்தியா வண்ணங் கதே²ஸி. தஞ்ஹி நேஸங் ஸுத்வா ஏவங் ப⁴விஸ்ஸதி – ‘ஏவங்ஸந்தா கிர அயங் ஸமாபத்தி, ஏவங்பணீதா, நிப்³ப³த்தெஸ்ஸாம ந’ந்தி. அத²ஸ்ஸ நிப்³ப³த்தனத்தா²ய உஸ்ஸாஹங் கரிஸ்ஸந்தீதி.
Iti bhagavā ‘pannarasannaṃ rūpasaññānaṃ samatikkamena, dasannaṃ paṭighasaññānaṃ atthaṅgamena, catucattālīsāya nānattasaññānaṃ amanasikārenā’ti tīhi padehi ākāsānañcāyatanasamāpattiyā vaṇṇaṃ kathesi. Kiṃ kāraṇāti ce sotūnaṃ ussāhajananatthañceva palobhanatthañca. Sace hi keci apaṇḍitā vadeyyuṃ ‘satthā ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ nibbattethāti vadati, ko nu kho etāya nibbattitāya attho? Ko ānisaṃso’ti te evaṃ vattuṃ mā labhantūti imehi ākārehi samāpattiyā vaṇṇaṃ kathesi. Tañhi nesaṃ sutvā evaṃ bhavissati – ‘evaṃsantā kira ayaṃ samāpatti, evaṃpaṇītā, nibbattessāma na’nti. Athassa nibbattanatthāya ussāhaṃ karissantīti.
பலோப⁴னத்த²ஞ்சாபி நேஸங் ஏதிஸ்ஸா வண்ணங் கதே²ஸி, விஸகண்டகவாணிஜோ விய. விஸகண்டகவாணிஜோ நாம கு³ளவாணிஜோ வுச்சதி. ஸோ கிர கு³ளபா²ணிதக²ண்ட³ஸக்கராதீ³னி ஸகடேனாதா³ய பச்சந்தகா³மங் க³ந்த்வா ‘விஸகண்டகங் க³ண்ஹத² விஸகண்டகங் க³ண்ஹதா²’தி உக்³கோ⁴ஸேஸி. தங் ஸுத்வா கா³மிகா ‘விஸங் நாம கக்க²ளங், யோ நங் கா²த³தி ஸோ மரதி, கண்டகோபி விஜ்ஜி²த்வா மாரேதி. உபோ⁴பேதே கக்க²ளா, கோ எத்த² ஆனிஸங்ஸோ’தி கே³ஹத்³வாரானி த²கேஸுங், தா³ரகே ச பலாபேஸுங். தங் தி³ஸ்வா வாணிஜோ ‘அவோஹாரகுஸலா இமே கா³மிகா, ஹந்த³ நே உபாயேன க³ண்ஹாபேமீ’தி ‘அதிமது⁴ரங் க³ண்ஹத² அதிஸாது³ங் க³ண்ஹத², கு³ளங் பா²ணிதங் ஸக்கரங் ஸமக்³க⁴ங் லப்³ப⁴தி, கூடமாஸககூடகஹாபணாதீ³ஹிபி லப்³ப⁴தீ’தி உக்³கோ⁴ஸேஸி. தங் ஸுத்வா கா³மிகா ஹட்ட²பஹட்டா² நிக்³க³ந்த்வா ப³ஹும்பி மூலங் த³த்வா க³ஹேஸுங்.
Palobhanatthañcāpi nesaṃ etissā vaṇṇaṃ kathesi, visakaṇṭakavāṇijo viya. Visakaṇṭakavāṇijo nāma guḷavāṇijo vuccati. So kira guḷaphāṇitakhaṇḍasakkarādīni sakaṭenādāya paccantagāmaṃ gantvā ‘visakaṇṭakaṃ gaṇhatha visakaṇṭakaṃ gaṇhathā’ti ugghosesi. Taṃ sutvā gāmikā ‘visaṃ nāma kakkhaḷaṃ, yo naṃ khādati so marati, kaṇṭakopi vijjhitvā māreti. Ubhopete kakkhaḷā, ko ettha ānisaṃso’ti gehadvārāni thakesuṃ, dārake ca palāpesuṃ. Taṃ disvā vāṇijo ‘avohārakusalā ime gāmikā, handa ne upāyena gaṇhāpemī’ti ‘atimadhuraṃ gaṇhatha atisāduṃ gaṇhatha, guḷaṃ phāṇitaṃ sakkaraṃ samagghaṃ labbhati, kūṭamāsakakūṭakahāpaṇādīhipi labbhatī’ti ugghosesi. Taṃ sutvā gāmikā haṭṭhapahaṭṭhā niggantvā bahumpi mūlaṃ datvā gahesuṃ.
தத்த² வாணிஜஸ்ஸ ‘விஸகண்டகங் க³ண்ஹதா²’தி உக்³கோ⁴ஸனங் விய ப⁴க³வதோ ‘ஆகாஸானஞ்சாயதனஸமாபத்திங் நிப்³ப³த்தேதா²’தி வசனங். ‘உபோ⁴பேதே கக்க²ளா , கோ எத்த² ஆனிஸங்ஸோ’தி? கா³மிகானங் சிந்தனங் விய ‘ப⁴க³வா ஆகாஸானஞ்சாயதனங் நிப்³ப³த்தேதா²தி ஆஹ, கோ எத்த² ஆனிஸங்ஸோ? நாஸ்ஸ கு³ணங் ஜானாமா’தி ஸோதூனங் சிந்தனங். அத²ஸ்ஸ வாணிஜஸ்ஸ ‘அதிமது⁴ரங் க³ண்ஹதா²’திஆதி³வசனங் விய ப⁴க³வதோ ரூபஸஞ்ஞாஸமதிக்கமனாதி³கங் ஆனிஸங்ஸப்பகாஸனங். இத³ஞ்ஹி ஸுத்வா தே ப³ஹும்பி மூலங் த³த்வா, கா³மிகா விய கு³ளங், இமினா ஆனிஸங்ஸேன பலோபி⁴தசித்தா மஹந்தம்பி உஸ்ஸாஹங் கத்வா இமங் ஸமாபத்திங் நிப்³ப³த்தெஸ்ஸந்தீதி உஸ்ஸாஹஜனநத்த²ங் பலோப⁴னத்த²ஞ்ச கதே²ஸி.
Tattha vāṇijassa ‘visakaṇṭakaṃ gaṇhathā’ti ugghosanaṃ viya bhagavato ‘ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ nibbattethā’ti vacanaṃ. ‘Ubhopete kakkhaḷā , ko ettha ānisaṃso’ti? Gāmikānaṃ cintanaṃ viya ‘bhagavā ākāsānañcāyatanaṃ nibbattethāti āha, ko ettha ānisaṃso? Nāssa guṇaṃ jānāmā’ti sotūnaṃ cintanaṃ. Athassa vāṇijassa ‘atimadhuraṃ gaṇhathā’tiādivacanaṃ viya bhagavato rūpasaññāsamatikkamanādikaṃ ānisaṃsappakāsanaṃ. Idañhi sutvā te bahumpi mūlaṃ datvā, gāmikā viya guḷaṃ, iminā ānisaṃsena palobhitacittā mahantampi ussāhaṃ katvā imaṃ samāpattiṃ nibbattessantīti ussāhajananatthaṃ palobhanatthañca kathesi.
ஆகாஸானஞ்சாயதனஸஞ்ஞாஸஹக³தந்தி எத்த² நாஸ்ஸ அந்தோதி அனந்தங். ஆகாஸங் அனந்தங் ஆகாஸானந்தங். ஆகாஸானந்தமேவ ஆகாஸானஞ்சங். தங் ஆகாஸானஞ்சங் அதி⁴ட்டா²னட்டே²ன ஆயதனமஸ்ஸ ஸஸம்பயுத்தத⁴ம்மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ, தே³வானங் தே³வாயதனமிவாதி ஆகாஸானஞ்சாயதனங். இதி ஆகாஸானஞ்சங் ச தங் ஆயதனஞ்சாதிபி ஆகாஸானஞ்சாயதனங். கஸிணுக்³கா⁴டிமாகாஸஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். தஸ்மிங் ஆகாஸானஞ்சாயதனே அப்பனாப்பத்தாய ஸஞ்ஞாய ஸஹக³தங் ஆகாஸானஞ்சாயதனஸஞ்ஞாஸஹக³தங்.
Ākāsānañcāyatanasaññāsahagatanti ettha nāssa antoti anantaṃ. Ākāsaṃ anantaṃ ākāsānantaṃ. Ākāsānantameva ākāsānañcaṃ. Taṃ ākāsānañcaṃ adhiṭṭhānaṭṭhena āyatanamassa sasampayuttadhammassa jhānassa, devānaṃ devāyatanamivāti ākāsānañcāyatanaṃ. Iti ākāsānañcaṃ ca taṃ āyatanañcātipi ākāsānañcāyatanaṃ. Kasiṇugghāṭimākāsassetaṃ adhivacanaṃ. Tasmiṃ ākāsānañcāyatane appanāppattāya saññāya sahagataṃ ākāsānañcāyatanasaññāsahagataṃ.
யதா² பன அஞ்ஞத்த² ‘அனந்தோ ஆகாஸோ’தி (விப⁴॰ 508; தீ³॰ நி॰ 2.129) வுத்தங், ஏவமித⁴ அனந்தந்தி வா பரித்தந்தி வா ந க³ஹிதங். கஸ்மா? அனந்தே ஹி க³ஹிதே பரித்தங் ந க³ய்ஹதி, பரித்தே க³ஹிதே அனந்தங் ந க³ய்ஹதி. ஏவங் ஸந்தே ஆரம்மணசதுக்கங் ந பூரதி, தே³ஸனா ஸோளஸக்க²த்துகா ந ஹோதி. ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ச இமஸ்மிங் டா²னே தே³ஸனங் ஸோளஸக்க²த்துகங் காதுங் அஜ்ஜா²ஸயோ, தஸ்மா அனந்தந்தி வா பரித்தந்தி வா அவத்வா ‘ஆகாஸானஞ்சாயதனஸஞ்ஞாஸஹக³த’ந்தி ஆஹ. ஏவஞ்ஹி ஸதி உப⁴யம்பி க³ஹிதமேவ ஹோதி. ஆரம்மணசதுக்கங் பூரதி, தே³ஸனா ஸோளஸக்க²த்துகா ஸம்பஜ்ஜதி. அவஸேஸோ பாளிஅத்தோ² ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³. ரூபாவசரசதுத்த²ஜ்ஜா²னநிகந்திபரியாதா³னது³க்க²தாய செத்த² து³க்கா² படிபதா³, பரியாதி³ன்னநிகந்திகஸ்ஸ அப்பனாபரிவாஸத³ந்த⁴தாய த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா ஹோதி. விபரியாயேன ஸுகா² படிபதா³ கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞா ச வேதி³தப்³பா³. பரித்தகஸிணுக்³கா⁴டிமாகாஸே பன பவத்தங் ஜா²னங் பரித்தாரம்மணங் விபுலகஸிணுக்³கா⁴டிமாகாஸே பவத்தங் அப்பமாணாரம்மணந்தி வேதி³தப்³ப³ங். உபெக்கா²ப்³ரஹ்மவிஹாரே விய ச இதா⁴பி சதுத்த²ஜ்ஜா²னவஸேன பஞ்சவீஸதி ஏககா ஹொந்தி . யதா² செத்த² ஏவங் இதோ பரேஸுபி. விஸேஸமத்தமேவ பன தேஸு வண்ணயிஸ்ஸாம.
Yathā pana aññattha ‘ananto ākāso’ti (vibha. 508; dī. ni. 2.129) vuttaṃ, evamidha anantanti vā parittanti vā na gahitaṃ. Kasmā? Anante hi gahite parittaṃ na gayhati, paritte gahite anantaṃ na gayhati. Evaṃ sante ārammaṇacatukkaṃ na pūrati, desanā soḷasakkhattukā na hoti. Sammāsambuddhassa ca imasmiṃ ṭhāne desanaṃ soḷasakkhattukaṃ kātuṃ ajjhāsayo, tasmā anantanti vā parittanti vā avatvā ‘ākāsānañcāyatanasaññāsahagata’nti āha. Evañhi sati ubhayampi gahitameva hoti. Ārammaṇacatukkaṃ pūrati, desanā soḷasakkhattukā sampajjati. Avaseso pāḷiattho heṭṭhā vuttanayeneva veditabbo. Rūpāvacaracatutthajjhānanikantipariyādānadukkhatāya cettha dukkhā paṭipadā, pariyādinnanikantikassa appanāparivāsadandhatāya dandhābhiññā hoti. Vipariyāyena sukhā paṭipadā khippābhiññā ca veditabbā. Parittakasiṇugghāṭimākāse pana pavattaṃ jhānaṃ parittārammaṇaṃ vipulakasiṇugghāṭimākāse pavattaṃ appamāṇārammaṇanti veditabbaṃ. Upekkhābrahmavihāre viya ca idhāpi catutthajjhānavasena pañcavīsati ekakā honti . Yathā cettha evaṃ ito paresupi. Visesamattameva pana tesu vaṇṇayissāma.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / அரூபாவசரகுஸலங் • Arūpāvacarakusalaṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / அரூபாவசரகுஸலகதா²வண்ணனா • Arūpāvacarakusalakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / அரூபாவசரகுஸலகதா²வண்ணனா • Arūpāvacarakusalakathāvaṇṇanā
