| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๒๗. ปทุมุกฺขิปวโคฺค
27. Padumukkhipavaggo
๑-๑๐. อากาสุกฺขิปิยเตฺถรอปทานาทิวณฺณนา
1-10. Ākāsukkhipiyattheraapadānādivaṇṇanā
๑-๒. สตฺตวีสติเม วเคฺค ปฐมาปทาเน ชลชเคฺค ทุเว คยฺหาติ ชเล อุทเก ชาเต อเคฺค อุปฺปลาทโย เทฺว ปุเปฺผ คเหตฺวา พุทฺธสฺส สมีปํ คนฺตฺวา เอกํ ปุปฺผํ ปาเทสุ นิกฺขิปิํ ปูเชสิํ, เอกํ ปุปฺผํ อากาเส ขิปินฺติ อโตฺถฯ
1-2. Sattavīsatime vagge paṭhamāpadāne jalajagge duve gayhāti jale udake jāte agge uppalādayo dve pupphe gahetvā buddhassa samīpaṃ gantvā ekaṃ pupphaṃ pādesu nikkhipiṃ pūjesiṃ, ekaṃ pupphaṃ ākāse khipinti attho.
ทุติยาปทานํ ปากฎเมวฯ
Dutiyāpadānaṃ pākaṭameva.
๑๐. ตติยาปทาเน โพธิยา ปาทปุตฺตเมติ อุตฺตเม โพธิปาทเปฯ อฑฺฒจนฺทํ มยา ทินฺนนฺติ ตสฺมิํ โพธิมูเล อฑฺฒจนฺทากาเรน มยา อเนกปุปฺผานิ ปูชิตานีติ อโตฺถฯ ธรณีรุหปาทเปติ รุกฺขปพฺพตรตนาทโย ธาเรตีติ ธรณี, ปถวี, ธรณิยา รุหติ ปติฎฺฐหตีติ ธรณีรุโห, ปาทสงฺขาเตน มูเลน อุทกํ ปิวติ ขนฺธวิฎปาทีสุ ปตฺถริยตีติ ปาทโป, ธรณีรุโห จ โส ปาทโป เจติ ธรณีรุหปาทโป, ตสฺมิํ ธรณีรุหปาทเป ปุปฺผํ มยา ปูชิตนฺติ อโตฺถฯ
10. Tatiyāpadāne bodhiyā pādaputtameti uttame bodhipādape. Aḍḍhacandaṃ mayā dinnanti tasmiṃ bodhimūle aḍḍhacandākārena mayā anekapupphāni pūjitānīti attho. Dharaṇīruhapādapeti rukkhapabbataratanādayo dhāretīti dharaṇī, pathavī, dharaṇiyā ruhati patiṭṭhahatīti dharaṇīruho, pādasaṅkhātena mūlena udakaṃ pivati khandhaviṭapādīsu patthariyatīti pādapo, dharaṇīruho ca so pādapo ceti dharaṇīruhapādapo, tasmiṃ dharaṇīruhapādape pupphaṃ mayā pūjitanti attho.
จตุตฺถาปทานํ อุตฺตานตฺถเมวฯ
Catutthāpadānaṃ uttānatthameva.
๑๘-๑๙. ปญฺจมาปทาเน หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติ หิมวนฺตสฺส อาสเนฺนฯ โรมโส นาม ปพฺพโตติ รุกฺขลตาคุมฺพาภาวา เกวลํ ทพฺพติณาทิสญฺฉนฺนตฺตา โรมโส นาม ปพฺพโต อโหสิฯ ตมฺหิ ปพฺพตปาทมฺหีติ ตสฺมิํ ปพฺพตปริยเนฺตฯ สมโณ ภาวิตินฺทฺริโยติ สมิตปาโป วูปสนฺตกิเลโส สมโณ วฑฺฒิตอินฺทฺริโย, รกฺขิตจกฺขุนฺทฺริยาทิอินฺทฺริโยติ อโตฺถฯ อถ วา วฑฺฒิตอินฺทฺริโย วฑฺฒิตสทฺธินฺทฺริยาทิอินฺทฺริโยติ อโตฺถฯ ตสฺส สมณสฺส อหํ พิฬาลิอาลุเว คเหตฺวา อทาสินฺติ อโตฺถฯ
18-19. Pañcamāpadāne himavantassāvidūreti himavantassa āsanne. Romaso nāma pabbatoti rukkhalatāgumbābhāvā kevalaṃ dabbatiṇādisañchannattā romaso nāma pabbato ahosi. Tamhi pabbatapādamhīti tasmiṃ pabbatapariyante. Samaṇo bhāvitindriyoti samitapāpo vūpasantakileso samaṇo vaḍḍhitaindriyo, rakkhitacakkhundriyādiindriyoti attho. Atha vā vaḍḍhitaindriyo vaḍḍhitasaddhindriyādiindriyoti attho. Tassa samaṇassa ahaṃ biḷāliāluve gahetvā adāsinti attho.
ฉฎฺฐสตฺตมฎฺฐมนวมทสมาปทานานิ อุตฺตานตฺถาเนวาติฯ
Chaṭṭhasattamaṭṭhamanavamadasamāpadānāni uttānatthānevāti.
สตฺตวีสติมวคฺควณฺณนา สมตฺตาฯ
Sattavīsatimavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi
๑. อากาสุกฺขิปิยเตฺถรอปทานํ • 1. Ākāsukkhipiyattheraapadānaṃ
๓. อฑฺฒจนฺทิยเตฺถรอปทานํ • 3. Aḍḍhacandiyattheraapadānaṃ
๕. พิฬาลิทายกเตฺถรอปทานํ • 5. Biḷālidāyakattheraapadānaṃ
