Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൯൦] ൧൦. അകതഞ്ഞുജാതകവണ്ണനാ
[90] 10. Akataññujātakavaṇṇanā
യോ പുബ്ബേ കതകല്യാണോതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ അനാഥപിണ്ഡികം ആരബ്ഭ കഥേസി. തസ്സ കിരേകോ പച്ചന്തവാസികോ സേട്ഠി അദിട്ഠസഹായോ അഹോസി. സോ ഏകദാ പച്ചന്തേ ഉട്ഠാനകഭണ്ഡസ്സ പഞ്ച സകടസതാനി പൂരേത്വാ കമ്മന്തികമനുസ്സേ ആഹ – ‘‘ഗച്ഛഥ, ഭോ, ഇമം ഭണ്ഡം സാവത്ഥിം നേത്വാ അമ്ഹാകം സഹായകസ്സ അനാഥപിണ്ഡികമഹാസേട്ഠിസ്സ പച്ചഗ്ഘേന വിക്കിണിത്വാ പടിഭണ്ഡം ആഹരഥാ’’തി. തേ ‘‘സാധൂ’’തി തസ്സ വചനം സമ്പടിച്ഛിത്വാ സാവത്ഥിം ഗന്ത്വാ മഹാസേട്ഠിം ദിസ്വാ പണ്ണാകാരം ദത്വാ തം പവത്തിം ആരോചേസും. മഹാസേട്ഠി ‘‘സ്വാഗതം വോ’’തി തേസം ആവാസഞ്ച പരിബ്ബയഞ്ച ദാപേത്വാ സഹായകസ്സ സുഖം പുച്ഛിത്വാ ഭണ്ഡം വിക്കിണിത്വാ പടിഭണ്ഡം ദാപേസി. തേ പച്ചന്തം ഗന്ത്വാ തമത്ഥം അത്തനോ സേട്ഠിസ്സ ആരോചേസും.
Yo pubbe katakalyāṇoti idaṃ satthā jetavane viharanto anāthapiṇḍikaṃ ārabbha kathesi. Tassa kireko paccantavāsiko seṭṭhi adiṭṭhasahāyo ahosi. So ekadā paccante uṭṭhānakabhaṇḍassa pañca sakaṭasatāni pūretvā kammantikamanusse āha – ‘‘gacchatha, bho, imaṃ bhaṇḍaṃ sāvatthiṃ netvā amhākaṃ sahāyakassa anāthapiṇḍikamahāseṭṭhissa paccagghena vikkiṇitvā paṭibhaṇḍaṃ āharathā’’ti. Te ‘‘sādhū’’ti tassa vacanaṃ sampaṭicchitvā sāvatthiṃ gantvā mahāseṭṭhiṃ disvā paṇṇākāraṃ datvā taṃ pavattiṃ ārocesuṃ. Mahāseṭṭhi ‘‘svāgataṃ vo’’ti tesaṃ āvāsañca paribbayañca dāpetvā sahāyakassa sukhaṃ pucchitvā bhaṇḍaṃ vikkiṇitvā paṭibhaṇḍaṃ dāpesi. Te paccantaṃ gantvā tamatthaṃ attano seṭṭhissa ārocesuṃ.
അപരഭാഗേ അനാഥപിണ്ഡികോപി തഥേവ പഞ്ച സകടസതാനി തത്ഥ പേസേസി. മനുസ്സാ തത്ഥ ഗന്ത്വാ പണ്ണാകാരം ആദായ പച്ചന്തവാസികസേട്ഠിം പസ്സിംസു. സോ ‘‘കുതോ ആഗച്ഛഥാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘സാവത്ഥിതോ തുമ്ഹാകം സഹായകസ്സ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ സന്തികാ’’തി വുത്തേ ‘‘അനാഥപിണ്ഡികോതി കസ്സചി പുരിസസ്സ നാമം ഭവിസ്സതീ’’തി പരിഹാസം കത്വാ പണ്ണാകാരം ഗഹേത്വാ ‘‘ഗച്ഛഥ തുമ്ഹേ’’തി ഉയ്യോജേസി, നേവ നിവാസം, ന പരിബ്ബയം ദാപേസി. തേ സയമേവ ഭണ്ഡം വിക്കിണിത്വാ പടിഭണ്ഡം ആദായ സാവത്ഥിം ആഗന്ത്വാ സേട്ഠിസ്സ തം പവത്തിം ആരോചേസും.
Aparabhāge anāthapiṇḍikopi tatheva pañca sakaṭasatāni tattha pesesi. Manussā tattha gantvā paṇṇākāraṃ ādāya paccantavāsikaseṭṭhiṃ passiṃsu. So ‘‘kuto āgacchathā’’ti pucchitvā ‘‘sāvatthito tumhākaṃ sahāyakassa anāthapiṇḍikassa santikā’’ti vutte ‘‘anāthapiṇḍikoti kassaci purisassa nāmaṃ bhavissatī’’ti parihāsaṃ katvā paṇṇākāraṃ gahetvā ‘‘gacchatha tumhe’’ti uyyojesi, neva nivāsaṃ, na paribbayaṃ dāpesi. Te sayameva bhaṇḍaṃ vikkiṇitvā paṭibhaṇḍaṃ ādāya sāvatthiṃ āgantvā seṭṭhissa taṃ pavattiṃ ārocesuṃ.
അഥ സോ പച്ചന്തവാസീ പുനപി ഏകവാരം തഥേവ പഞ്ച സകടസതാനി സാവത്ഥിം പേസേസി, മനുസ്സാ പണ്ണാകാരം ആദായ മഹാസേട്ഠിം പസ്സിംസു. തേ പന ദിസ്വാ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ മനുസ്സാ ‘‘മയം, സാമി, ഏതേസം നിവാസഞ്ച ഭത്തഞ്ച പരിബ്ബയഞ്ച ജാനിസ്സാമാ’’തി വത്വാ തേസം സകടാനി ബഹിനഗരേ തഥാരൂപേ ഠാനേ മോചാപേത്വാ ‘‘തുമ്ഹേ ഇധേവ വസഥ, അമ്ഹാകം വോ ഘരേ യാഗുഭത്തഞ്ച പരിബ്ബയോ ച ഭവിസ്സതീ’’തി ഗന്ത്വാ ദാസകമ്മകരേ സന്നിപാതേത്വാ മജ്ഝിമയാമസമനന്തരേ പഞ്ച സകടസതാനി വിലുമ്പിത്വാ നിവാസനപാരുപനാനിപി നേസം അച്ഛിന്ദിത്വാ ഗോണേ പലാപേത്വാ സകടാനി വിചക്കാനി കത്വാ ഭൂമിയം ഠപേത്വാ ചക്കാനിപി ഗണ്ഹിത്വാവ അഗമംസു. പച്ചന്തവാസിനോ നിവാസനമത്തസ്സപി സാമികാ അഹുത്വാ ഭീതാ വേഗേന പലായിത്വാ പച്ചന്തമേവ ഗതാ. സേട്ഠിമനുസ്സാപി തമത്ഥം മഹാസേട്ഠിനോ ആരോചേസും. സോ ‘‘അത്ഥി ദാനിദം കഥാപാഭത’’ന്തി സത്ഥു സന്തികം ഗന്ത്വാ ആദിതോ പട്ഠായ സബ്ബം തം പവത്തിം ആരോചേസി. സത്ഥാ ‘‘ന ഖോ, ഗഹപതി, സോ പച്ചന്തവാസീ ഇദാനേവ ഏവംസീലോ, പുബ്ബേപി ഏവംസീലോയേവ അഹോസീ’’തി വത്വാ തേന യാചിതോ അതീതം ആഹരി.
Atha so paccantavāsī punapi ekavāraṃ tatheva pañca sakaṭasatāni sāvatthiṃ pesesi, manussā paṇṇākāraṃ ādāya mahāseṭṭhiṃ passiṃsu. Te pana disvā anāthapiṇḍikassa manussā ‘‘mayaṃ, sāmi, etesaṃ nivāsañca bhattañca paribbayañca jānissāmā’’ti vatvā tesaṃ sakaṭāni bahinagare tathārūpe ṭhāne mocāpetvā ‘‘tumhe idheva vasatha, amhākaṃ vo ghare yāgubhattañca paribbayo ca bhavissatī’’ti gantvā dāsakammakare sannipātetvā majjhimayāmasamanantare pañca sakaṭasatāni vilumpitvā nivāsanapārupanānipi nesaṃ acchinditvā goṇe palāpetvā sakaṭāni vicakkāni katvā bhūmiyaṃ ṭhapetvā cakkānipi gaṇhitvāva agamaṃsu. Paccantavāsino nivāsanamattassapi sāmikā ahutvā bhītā vegena palāyitvā paccantameva gatā. Seṭṭhimanussāpi tamatthaṃ mahāseṭṭhino ārocesuṃ. So ‘‘atthi dānidaṃ kathāpābhata’’nti satthu santikaṃ gantvā ādito paṭṭhāya sabbaṃ taṃ pavattiṃ ārocesi. Satthā ‘‘na kho, gahapati, so paccantavāsī idāneva evaṃsīlo, pubbepi evaṃsīloyeva ahosī’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.
അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ ബാരാണസിയം മഹാവിഭവോ സേട്ഠി അഹോസി. തസ്സേകോ പച്ചന്തവാസികോ സേട്ഠി അദിട്ഠസഹായോ അഹോസി. സബ്ബം അതീതവത്ഥു പച്ചുപ്പന്നവത്ഥുസദിസമേവ ബോധിസത്തോ പന അത്തനോ മനുസ്സേഹി ‘‘അജ്ജ അമ്ഹേഹി ഇദം നാമ കത’’ന്തി ആരോചിതേ ‘‘പഠമം അത്തനോ കതം ഉപകാരം അജാനന്താ പച്ഛാ ഏവരൂപം ലഭന്തിയേവാ’’തി വത്വാ സമ്പത്തപരിസായ ധമ്മം ദേസേന്തോ ഇമം ഗാഥമാഹ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto bārāṇasiyaṃ mahāvibhavo seṭṭhi ahosi. Tasseko paccantavāsiko seṭṭhi adiṭṭhasahāyo ahosi. Sabbaṃ atītavatthu paccuppannavatthusadisameva bodhisatto pana attano manussehi ‘‘ajja amhehi idaṃ nāma kata’’nti ārocite ‘‘paṭhamaṃ attano kataṃ upakāraṃ ajānantā pacchā evarūpaṃ labhantiyevā’’ti vatvā sampattaparisāya dhammaṃ desento imaṃ gāthamāha –
൯൦.
90.
‘‘യോ പുബ്ബേ കതകല്യാണോ, കതത്ഥോ നാവബുജ്ഝതി;
‘‘Yo pubbe katakalyāṇo, katattho nāvabujjhati;
പച്ഛാ കിച്ചേ സമുപ്പന്നേ, കത്താരം നാധിഗച്ഛതീ’’തി.
Pacchā kicce samuppanne, kattāraṃ nādhigacchatī’’ti.
തത്രായം പിണ്ഡത്ഥോ – ഖത്തിയാദീസു യോ കോചി പുരിസോ പുബ്ബേ പഠമതരം അഞ്ഞേന കതകല്യാണോ കതൂപകാരോ കതത്ഥോ നിപ്ഫാദിതകിച്ചോ ഹുത്വാ തം പരേന അത്തനി കതം കല്യാണഞ്ചേവ അത്ഥഞ്ച ന ജാനാതി, സോ പച്ഛാ അത്തനോ കിച്ചേ സമുപ്പന്നേ തസ്സ കിച്ചസ്സ കത്താരം നാധിഗച്ഛതി ന ലഭതീതി.
Tatrāyaṃ piṇḍattho – khattiyādīsu yo koci puriso pubbe paṭhamataraṃ aññena katakalyāṇo katūpakāro katattho nipphāditakicco hutvā taṃ parena attani kataṃ kalyāṇañceva atthañca na jānāti, so pacchā attano kicce samuppanne tassa kiccassa kattāraṃ nādhigacchati na labhatīti.
ഏവം ബോധിസത്തോ ഇമായ ഗാഥായ ധമ്മം ദേസേത്വാ ദാനാദീനി പുഞ്ഞാനി കത്വാ യഥാകമ്മം ഗതോ.
Evaṃ bodhisatto imāya gāthāya dhammaṃ desetvā dānādīni puññāni katvā yathākammaṃ gato.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ പച്ചന്തവാസീ ഇദാനീപി പച്ചന്തവാസീയേവ, ബാരാണസിസേട്ഠി പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā paccantavāsī idānīpi paccantavāsīyeva, bārāṇasiseṭṭhi pana ahameva ahosi’’nti.
അകതഞ്ഞുജാതകവണ്ണനാ ദസമാ.
Akataññujātakavaṇṇanā dasamā.
അപായിമ്ഹവഗ്ഗോ നവമോ.
Apāyimhavaggo navamo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
സുരാപാനം മിത്തവിന്ദം, കാളകണ്ണീ അത്ഥദ്വാരം;
Surāpānaṃ mittavindaṃ, kāḷakaṇṇī atthadvāraṃ;
കിംപക്കസീലവീമംസം, മങ്ഗലഞ്ചാപി സാരമ്ഭം;
Kiṃpakkasīlavīmaṃsaṃ, maṅgalañcāpi sārambhaṃ;
കുഹകം അകതഞ്ഞൂ ചാതി.
Kuhakaṃ akataññū cāti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൯൦. അകതഞ്ഞുജാതകം • 90. Akataññujātakaṃ