| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණි-අට්‌ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං
Ākiñcaññāyatanaṃ
267. විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌මාති එත්‌ථාපි පුබ්‌බෙ වුත්‌තනයෙනෙව විඤ්‌ඤාණඤ්‌ච ආයතනමස්‌ස අධිට්‌ඨානට්‌ඨෙනාති ඣානම්‌පි විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං. වුත්‌තනයෙනෙව ච ආරම්‌මණම්‌පි. එවමෙතං ඣානඤ්‌ච ආරම්‌මණඤ්‌චාති උභයම්‌පි අප්‌පවත්‌තිකරණෙන ච අමනසිකරණෙන ච සමතික්‌කමිත්‌වාව යස්‌මා ඉදං ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහාතබ්‌බං, තස්‌මා උභයම්‌පෙතං එකජ්‌ඣං කත්‌වා ‘විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌මා’ති ඉදං වුත්‌තන්‌ති වෙදිතබ්‌බං.
267. Viññāṇañcāyatanaṃsamatikkammāti etthāpi pubbe vuttanayeneva viññāṇañca āyatanamassa adhiṭṭhānaṭṭhenāti jhānampi viññāṇañcāyatanaṃ. Vuttanayeneva ca ārammaṇampi. Evametaṃ jhānañca ārammaṇañcāti ubhayampi appavattikaraṇena ca amanasikaraṇena ca samatikkamitvāva yasmā idaṃ ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja vihātabbaṃ, tasmā ubhayampetaṃ ekajjhaṃ katvā ‘viññāṇañcāyatanaṃ samatikkammā’ti idaṃ vuttanti veditabbaṃ.
ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාසහගතන්‌ති එත්‌ථ පන නාස්‌ස කිඤ්‌චනන්‌ති අකිඤ්‌චනං; අන්‌තමසො භඞ්‌ගමත්‌තම්‌පි අස්‌ස අවසිට්‌ඨං නත්‌ථීති වුත්‌තං හොති. අකිඤ්‌චනස්‌ස භාවො ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤං. ආකාසානඤ්‌චායතනවිඤ්‌ඤාණාපගමස්‌සෙතං අධිවචනං. තං ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤං අධිට්‌ඨානට්‌ඨෙන ඉමිස්‌සා සඤ්‌ඤාය ආයතනන්‌ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං. තස්‌මිං ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනෙ පවත්‌තාය සඤ්‌ඤාය සහගතන්‌ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාසහගතං. ආකාසෙ පවත්‌තිතවිඤ්‌ඤාණාපගමාරම්‌මණස්‌ස ඣානස්‌සෙතං අධිවචනං. ඉධ විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසමාපත්‌තියා නිකන්‌තිපරියාදානදුක්‌ඛතාය දුක්‌ඛා පටිපදා, පරියාදින්‌නනිකන්‌තිකස්‌ස අප්‌පනා පරිවාසදන්‌ධතාය දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා. විපරියායෙන සුඛා පටිපදා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා ච. පරිත්‌තකසිණුග්‌ඝාටිමාකාසෙ පවත්‌තිතවිඤ්‌ඤාණාපගමාරම්‌මණතාය පරිත්‌තාරම්‌මණතා, විපරියායෙන අප්‌පමාණාරම්‌මණතා වෙදිතබ්‌බා. සෙසං පුරිමසදිසමෙව.
Ākiñcaññāyatanasaññāsahagatanti ettha pana nāssa kiñcananti akiñcanaṃ; antamaso bhaṅgamattampi assa avasiṭṭhaṃ natthīti vuttaṃ hoti. Akiñcanassa bhāvo ākiñcaññaṃ. Ākāsānañcāyatanaviññāṇāpagamassetaṃ adhivacanaṃ. Taṃ ākiñcaññaṃ adhiṭṭhānaṭṭhena imissā saññāya āyatananti ākiñcaññāyatanaṃ. Tasmiṃ ākiñcaññāyatane pavattāya saññāya sahagatanti ākiñcaññāyatanasaññāsahagataṃ. Ākāse pavattitaviññāṇāpagamārammaṇassa jhānassetaṃ adhivacanaṃ. Idha viññāṇañcāyatanasamāpattiyā nikantipariyādānadukkhatāya dukkhā paṭipadā, pariyādinnanikantikassa appanā parivāsadandhatāya dandhābhiññā. Vipariyāyena sukhā paṭipadā khippābhiññā ca. Parittakasiṇugghāṭimākāse pavattitaviññāṇāpagamārammaṇatāya parittārammaṇatā, vipariyāyena appamāṇārammaṇatā veditabbā. Sesaṃ purimasadisameva.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණීපාළි • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / අරූපාවචරකුසලං • Arūpāvacarakusalaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / අරූපාවචරකුසලකථාවණ්‌ණනා • Arūpāvacarakusalakathāvaṇṇanā
