Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā

    [౪౮౦] ౭. అకిత్తిజాతకవణ్ణనా

    [480] 7. Akittijātakavaṇṇanā

    అకిత్తిం దిస్వా సమ్మన్తన్తి ఇదం సత్థా జేతవనే విహరన్తో ఏకం సావత్థివాసిం దానపతిం ఉపాసకం ఆరబ్భ కథేసి. సో కిర సత్థారం నిమన్తేత్వా సత్తాహం బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స మహాదానం దత్వా పరియోసానదివసే అరియసఙ్ఘస్స సబ్బపరిక్ఖారే అదాసి. అథస్స సత్థా పరిసమజ్ఝేయేవ అనుమోదనం కరోన్తో ‘‘ఉపాసక, మహా తే పరిచ్చాగో, అహో దుక్కరం తయా కతం, అయఞ్హి దానవంసో నామ పోరాణకపణ్డితానం వంసో, దానం నామ గిహినాపి పబ్బజితేనాపి దాతబ్బమేవ. పోరాణకపణ్డితా పన పబ్బజిత్వా అరఞ్ఞే వసన్తాపి అలోణకం విధూపనం ఉదకమత్తసిత్తం కారపణ్ణం ఖాదమానాపి సమ్పత్తయాచకానం యావదత్థం దత్వా సయం పీతిసుఖేన యాపయింసూ’’తి వత్వా ‘‘భన్తే, ఇదం తావ సబ్బపరిక్ఖారదానం మహాజనస్స పాకటం, తుమ్హేహి వుత్తం అపాకటం, తం నో కథేథా’’తి తేన యాచితో అతీతం ఆహరి.

    Akittiṃdisvā sammantanti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ sāvatthivāsiṃ dānapatiṃ upāsakaṃ ārabbha kathesi. So kira satthāraṃ nimantetvā sattāhaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvā pariyosānadivase ariyasaṅghassa sabbaparikkhāre adāsi. Athassa satthā parisamajjheyeva anumodanaṃ karonto ‘‘upāsaka, mahā te pariccāgo, aho dukkaraṃ tayā kataṃ, ayañhi dānavaṃso nāma porāṇakapaṇḍitānaṃ vaṃso, dānaṃ nāma gihināpi pabbajitenāpi dātabbameva. Porāṇakapaṇḍitā pana pabbajitvā araññe vasantāpi aloṇakaṃ vidhūpanaṃ udakamattasittaṃ kārapaṇṇaṃ khādamānāpi sampattayācakānaṃ yāvadatthaṃ datvā sayaṃ pītisukhena yāpayiṃsū’’ti vatvā ‘‘bhante, idaṃ tāva sabbaparikkhāradānaṃ mahājanassa pākaṭaṃ, tumhehi vuttaṃ apākaṭaṃ, taṃ no kathethā’’ti tena yācito atītaṃ āhari.

    అతీతే బారాణసియం బ్రహ్మదత్తే రజ్జం కారేన్తే బోధిసత్తో అసీతికోటివిభవస్స బ్రాహ్మణమహాసాలస్స కులే నిబ్బత్తి, ‘‘అకిత్తీ’’తిస్స నామం కరింసు. తస్స పదసా గమనకాలే భగినీపి జాయి, ‘‘యసవతీ’’తిస్సా నామం కరింసు. మహాసత్తో సోళసవస్సకాలే తక్కసిలం గన్త్వా సబ్బసిప్పాని ఉగ్గణ్హిత్వా పచ్చాగమి. అథస్స మాతాపితరో కాలమకంసు. సో తేసం పేతకిచ్చాని కారేత్వా ధనవిలోకనం కరోన్తో ‘‘అసుకో నామ ఏత్తకం ధనం సణ్ఠపేత్వా అతీతో, అసుకో ఏత్తక’’న్తి వచనం సుత్వా సంవిగ్గమానసో హుత్వా ‘‘ఇదం ధనమేవ పఞ్ఞాయతి, న ధనస్స సంహారకా, సబ్బే ఇమం ధనం పహాయేవ గతా, అహం పన తం ఆదాయ గమిస్సామీ’’తి భగినిం పక్కోసాపేత్వా ‘‘త్వం ఇమం ధనం పటిపజ్జాహీ’’తి ఆహ . ‘‘తుమ్హాకం పన కో అజ్ఝాసయో’’తి? ‘‘పబ్బజితుకామోమ్హీ’’తి. ‘‘భాతిక, అహం తుమ్హేహి ఛడ్డితం ఖేళం న సిరసా సమ్పటిచ్ఛామి, న మే ఇమినా అత్థో, అహమ్పి పబ్బజిస్సామీ’’తి. సో రాజానం ఆపుచ్ఛిత్వా భేరిం చరాపేసి ‘‘ధనేన అత్థికా అకిత్తిపణ్డితస్స గేహం ఆగచ్ఛన్తూ’’తి.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto asītikoṭivibhavassa brāhmaṇamahāsālassa kule nibbatti, ‘‘akittī’’tissa nāmaṃ kariṃsu. Tassa padasā gamanakāle bhaginīpi jāyi, ‘‘yasavatī’’tissā nāmaṃ kariṃsu. Mahāsatto soḷasavassakāle takkasilaṃ gantvā sabbasippāni uggaṇhitvā paccāgami. Athassa mātāpitaro kālamakaṃsu. So tesaṃ petakiccāni kāretvā dhanavilokanaṃ karonto ‘‘asuko nāma ettakaṃ dhanaṃ saṇṭhapetvā atīto, asuko ettaka’’nti vacanaṃ sutvā saṃviggamānaso hutvā ‘‘idaṃ dhanameva paññāyati, na dhanassa saṃhārakā, sabbe imaṃ dhanaṃ pahāyeva gatā, ahaṃ pana taṃ ādāya gamissāmī’’ti bhaginiṃ pakkosāpetvā ‘‘tvaṃ imaṃ dhanaṃ paṭipajjāhī’’ti āha . ‘‘Tumhākaṃ pana ko ajjhāsayo’’ti? ‘‘Pabbajitukāmomhī’’ti. ‘‘Bhātika, ahaṃ tumhehi chaḍḍitaṃ kheḷaṃ na sirasā sampaṭicchāmi, na me iminā attho, ahampi pabbajissāmī’’ti. So rājānaṃ āpucchitvā bheriṃ carāpesi ‘‘dhanena atthikā akittipaṇḍitassa gehaṃ āgacchantū’’ti.

    సో సత్తాహం మహాదానం పవత్తేత్వా ధనే అఖీయమానే చిన్తేసి ‘‘ఇమే సఙ్ఖారా ఖీయన్తి, కిం మే ధనకీళాయ, అత్థికా తం గణ్హిస్సన్తీ’’తి నివేసనద్వారం వివరిత్వా ‘‘దిన్నఞ్ఞేవ హరన్తూ’’తి సహిరఞ్ఞసువణ్ణం గేహం పహాయ ఞాతిమణ్డలస్స పరిదేవన్తస్స భగినిం గహేత్వా బారాణసితో నిక్ఖమి. యేన ద్వారేన నిక్ఖమి, తం అకిత్తిద్వారం నామ జాతం, యేన తిత్థేన నదిం ఓతిణ్ణో, తమ్పి అకిత్తితిత్థం నామ జాతం. సో ద్వే తీణి యోజనాని గన్త్వా రమణీయే ఠానే పణ్ణసాలం కత్వా భగినియా సద్ధిం పబ్బజి. తస్స పబ్బజితకాలతో పట్ఠాయ బహుగామనిగమరాజధానివాసినో పబ్బజింసు. మహాపరివారో అహోసి, మహాలాభసక్కారో నిబ్బత్తి, బుద్ధుప్పాదకాలో వియ పవత్తి. అథ మహాసత్తో ‘‘అయం లాభసక్కారో మహా, పరివారోపి మహన్తో, మయా ఏకకేనేవ విహరితుం వట్టతీ’’తి చిన్తేత్వా అవేలాయ అన్తమసో భగినిమ్పి అజానాపేత్వా ఏకకోవ నిక్ఖమిత్వా అనుపుబ్బేన దమిళరట్ఠం పత్వా కావీరపట్టనసమీపే ఉయ్యానే విహరన్తో ఝానాభిఞ్ఞాయో నిబ్బత్తేసి. తత్రాపిస్స మహాలాభసక్కారో ఉప్పజ్జి. సో తం జిగుచ్ఛిత్వా ఛడ్డేత్వా ఆకాసేన గన్త్వా నాగదీపసమీపే కారదీపే ఓతరి. తదా కారదీపో అహిదీపో నామ అహోసి. సో తత్థ మహన్తం కారరుక్ఖం ఉపనిస్సాయ పణ్ణసాలం మాపేత్వా వాసం కప్పేసి. తత్థ తస్స వసనభావం న కోచి జానాతి. అథస్స భగినీ భాతరం గవేసమానా అనుపుబ్బేన దమిళరట్ఠం పత్వా తం అదిస్వా తేన వసితట్ఠానేయేవ వసి, ఝానం పన నిబ్బత్తేతుం నాసక్ఖి.

    So sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā dhane akhīyamāne cintesi ‘‘ime saṅkhārā khīyanti, kiṃ me dhanakīḷāya, atthikā taṃ gaṇhissantī’’ti nivesanadvāraṃ vivaritvā ‘‘dinnaññeva harantū’’ti sahiraññasuvaṇṇaṃ gehaṃ pahāya ñātimaṇḍalassa paridevantassa bhaginiṃ gahetvā bārāṇasito nikkhami. Yena dvārena nikkhami, taṃ akittidvāraṃ nāma jātaṃ, yena titthena nadiṃ otiṇṇo, tampi akittititthaṃ nāma jātaṃ. So dve tīṇi yojanāni gantvā ramaṇīye ṭhāne paṇṇasālaṃ katvā bhaginiyā saddhiṃ pabbaji. Tassa pabbajitakālato paṭṭhāya bahugāmanigamarājadhānivāsino pabbajiṃsu. Mahāparivāro ahosi, mahālābhasakkāro nibbatti, buddhuppādakālo viya pavatti. Atha mahāsatto ‘‘ayaṃ lābhasakkāro mahā, parivāropi mahanto, mayā ekakeneva viharituṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā avelāya antamaso bhaginimpi ajānāpetvā ekakova nikkhamitvā anupubbena damiḷaraṭṭhaṃ patvā kāvīrapaṭṭanasamīpe uyyāne viharanto jhānābhiññāyo nibbattesi. Tatrāpissa mahālābhasakkāro uppajji. So taṃ jigucchitvā chaḍḍetvā ākāsena gantvā nāgadīpasamīpe kāradīpe otari. Tadā kāradīpo ahidīpo nāma ahosi. So tattha mahantaṃ kārarukkhaṃ upanissāya paṇṇasālaṃ māpetvā vāsaṃ kappesi. Tattha tassa vasanabhāvaṃ na koci jānāti. Athassa bhaginī bhātaraṃ gavesamānā anupubbena damiḷaraṭṭhaṃ patvā taṃ adisvā tena vasitaṭṭhāneyeva vasi, jhānaṃ pana nibbattetuṃ nāsakkhi.

    మహాసత్తో అప్పిచ్ఛతాయ కత్థచి అగన్త్వా తస్స రుక్ఖస్స ఫలకాలే ఫలాని ఖాదతి, పత్తకాలే పత్తాని ఉదకసిత్తాని ఖాదతి. తస్స సీలతేజేన సక్కస్స పణ్డుకమ్బలసిలాసనం ఉణ్హాకారం దస్సేసి. సక్కో ‘‘కో ను ఖో మం ఠానా చావేతుకామో’’తి ఆవజ్జేన్తో అకిత్తిపణ్డితం దిస్వా ‘‘కిమత్థం ఏస తాపసో సీలాని రక్ఖతి, సక్కత్తం ను ఖో పత్థేతి, ఉదాహు అఞ్ఞం, వీమింసిస్సామి నం. అయఞ్హి దుక్ఖేన జీవికం కప్పేసి, ఉదకసిత్తాని కారపణ్ణాని ఖాదతి, సచే సక్కత్తం పత్థేతి, అత్తనో సిత్తపత్తాని మయ్హం దస్సతి, నో చే, న దస్సతీ’’తి బ్రాహ్మణవణ్ణేన తస్స సన్తికం అగమాసి. బోధిసత్తో కారపణ్ణాని సేదేత్వా ఓతారేత్వా ‘‘సీతలభూతాని ఖాదిస్సామీ’’తి పణ్ణసాలద్వారే నిసీది. అథస్స పురతో సక్కో భిక్ఖాయ అట్ఠాసి. మహాసత్తో తం దిస్వా సోమనస్సప్పత్తో హుత్వా ‘‘లాభా వత మే, యోహం యాచకం పస్సామి, అజ్జ మే మనోరథం మత్థకం పాపేత్వా దానం దస్సామీ’’తి పక్కభాజనేనేవ ఆదాయ గన్త్వా ‘‘ఇదం మే దానం సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణస్స పచ్చయో హోతూ’’తి అత్తనో అసేసేత్వావ తస్స భాజనే పక్ఖిపి. బ్రాహ్మణో తం గహేత్వా థోకం గన్త్వా అన్తరధాయి. మహాసత్తోపి తస్స దత్వా పున అపచిత్వా పీతిసుఖేనేవ వీతినామేత్వా పునదివసే పచిత్వా తత్థేవ పణ్ణసాలద్వారే నిసీది.

    Mahāsatto appicchatāya katthaci agantvā tassa rukkhassa phalakāle phalāni khādati, pattakāle pattāni udakasittāni khādati. Tassa sīlatejena sakkassa paṇḍukambalasilāsanaṃ uṇhākāraṃ dassesi. Sakko ‘‘ko nu kho maṃ ṭhānā cāvetukāmo’’ti āvajjento akittipaṇḍitaṃ disvā ‘‘kimatthaṃ esa tāpaso sīlāni rakkhati, sakkattaṃ nu kho pattheti, udāhu aññaṃ, vīmiṃsissāmi naṃ. Ayañhi dukkhena jīvikaṃ kappesi, udakasittāni kārapaṇṇāni khādati, sace sakkattaṃ pattheti, attano sittapattāni mayhaṃ dassati, no ce, na dassatī’’ti brāhmaṇavaṇṇena tassa santikaṃ agamāsi. Bodhisatto kārapaṇṇāni sedetvā otāretvā ‘‘sītalabhūtāni khādissāmī’’ti paṇṇasāladvāre nisīdi. Athassa purato sakko bhikkhāya aṭṭhāsi. Mahāsatto taṃ disvā somanassappatto hutvā ‘‘lābhā vata me, yohaṃ yācakaṃ passāmi, ajja me manorathaṃ matthakaṃ pāpetvā dānaṃ dassāmī’’ti pakkabhājaneneva ādāya gantvā ‘‘idaṃ me dānaṃ sabbaññutaññāṇassa paccayo hotū’’ti attano asesetvāva tassa bhājane pakkhipi. Brāhmaṇo taṃ gahetvā thokaṃ gantvā antaradhāyi. Mahāsattopi tassa datvā puna apacitvā pītisukheneva vītināmetvā punadivase pacitvā tattheva paṇṇasāladvāre nisīdi.

    సక్కో పున బ్రాహ్మణవేసేన అగమాసి. పునపిస్స దత్వా మహాసత్తో తథేవ వీతినామేసి. తతియదివసేపి తథేవ దత్వా ‘‘అహో మే లాభా వత, కారపణ్ణాని నిస్సాయ మహన్తం పుఞ్ఞం పసుత’’న్తి సోమనస్సప్పత్తో తయో దివసే అనాహారతాయ దుబ్బలోపి సమానో మజ్ఝన్హికసమయే పణ్ణసాలతో నిక్ఖమిత్వా దానం ఆవజ్జేన్తో పణ్ణసాలద్వారే నిసీది. సక్కోపి చిన్తేసి ‘‘అయం బ్రాహ్మణో తయో దివసే నిరాహారో హుత్వా ఏవం దుబ్బలోపి దానం దేన్తో తుట్ఠచిత్తోవ దేతి, చిత్తస్స అఞ్ఞథత్తమ్పి నత్థి, అహం ఇమం ‘ఇదం నామ పత్థేత్వా దేతీ’తి న జానామి, పుచ్ఛిత్వా అజ్ఝాసయమస్స సుత్వా దానకారణం జానిస్సామీ’’తి. సో మజ్ఝన్హికే వీతివత్తే మహన్తేన సిరిసోభగ్గేన గగనతలే తరుణసూరియో వియ జలమానో ఆగన్త్వా మహాసత్తస్స పురతోవ ఠత్వా ‘‘అమ్భో తాపస, ఏవం ఉణ్హవాతే పహరన్తే ఏవరూపే లోణజలపరిక్ఖిత్తే అరఞ్ఞే కిమత్థం తపోకమ్మం కరోసీ’’తి పుచ్ఛి. తమత్థం పకాసేన్తో సత్థా పఠమం గాథమాహ –

    Sakko puna brāhmaṇavesena agamāsi. Punapissa datvā mahāsatto tatheva vītināmesi. Tatiyadivasepi tatheva datvā ‘‘aho me lābhā vata, kārapaṇṇāni nissāya mahantaṃ puññaṃ pasuta’’nti somanassappatto tayo divase anāhāratāya dubbalopi samāno majjhanhikasamaye paṇṇasālato nikkhamitvā dānaṃ āvajjento paṇṇasāladvāre nisīdi. Sakkopi cintesi ‘‘ayaṃ brāhmaṇo tayo divase nirāhāro hutvā evaṃ dubbalopi dānaṃ dento tuṭṭhacittova deti, cittassa aññathattampi natthi, ahaṃ imaṃ ‘idaṃ nāma patthetvā detī’ti na jānāmi, pucchitvā ajjhāsayamassa sutvā dānakāraṇaṃ jānissāmī’’ti. So majjhanhike vītivatte mahantena sirisobhaggena gaganatale taruṇasūriyo viya jalamāno āgantvā mahāsattassa puratova ṭhatvā ‘‘ambho tāpasa, evaṃ uṇhavāte paharante evarūpe loṇajalaparikkhitte araññe kimatthaṃ tapokammaṃ karosī’’ti pucchi. Tamatthaṃ pakāsento satthā paṭhamaṃ gāthamāha –

    ౮౩.

    83.

    ‘‘అకిత్తిం దిస్వా సమ్మన్తం, సక్కో భూతపతీ బ్రవి;

    ‘‘Akittiṃ disvā sammantaṃ, sakko bhūtapatī bravi;

    కిం పత్థయం మహాబ్రహ్మే, ఏకో సమ్మసి ఘమ్మనీ’’తి.

    Kiṃ patthayaṃ mahābrahme, eko sammasi ghammanī’’ti.

    తత్థ కిం పత్థయన్తి కిం మనుస్ససమ్పత్తిం పత్థేన్తో, ఉదాహు సక్కసమ్పత్తిఆదీనం అఞ్ఞతరన్తి.

    Tattha kiṃ patthayanti kiṃ manussasampattiṃ patthento, udāhu sakkasampattiādīnaṃ aññataranti.

    మహాసత్తో తం సుత్వా సక్కభావఞ్చస్స ఞత్వా ‘‘నాహం ఏతా సమ్పత్తియో పత్థేమి, సబ్బఞ్ఞుతం పన పత్థేన్తో తపోకమ్మం కరోమీ’’తి పకాసేతుం దుతియం గాథమాహ –

    Mahāsatto taṃ sutvā sakkabhāvañcassa ñatvā ‘‘nāhaṃ etā sampattiyo patthemi, sabbaññutaṃ pana patthento tapokammaṃ karomī’’ti pakāsetuṃ dutiyaṃ gāthamāha –

    ౮౪.

    84.

    ‘‘దుక్ఖో పునబ్భవో సక్క, సరీరస్స చ భేదనం;

    ‘‘Dukkho punabbhavo sakka, sarīrassa ca bhedanaṃ;

    సమ్మోహమరణం దుక్ఖం, తస్మా సమ్మామి వాసవా’’తి.

    Sammohamaraṇaṃ dukkhaṃ, tasmā sammāmi vāsavā’’ti.

    తత్థ తస్మాతి యస్మా పునప్పునం జాతి ఖన్ధానం భేదనం సమ్మోహమరణఞ్చ దుక్ఖం, తస్మా యత్థేతాని నత్థి, తం నిబ్బానం పత్థేన్తో ఇధ సమ్మామీతి ఏవం అత్తనో నిబ్బానజ్ఝాసయతం దీపేతి.

    Tattha tasmāti yasmā punappunaṃ jāti khandhānaṃ bhedanaṃ sammohamaraṇañca dukkhaṃ, tasmā yatthetāni natthi, taṃ nibbānaṃ patthento idha sammāmīti evaṃ attano nibbānajjhāsayataṃ dīpeti.

    తం సుత్వా సక్కో తుట్ఠమానసో ‘‘సబ్బభవేసు కిరాయం ఉక్కణ్ఠితో నిబ్బానత్థాయ అరఞ్ఞే విహరతి, వరమస్స దస్సామీ’’తి వరేన నిమన్తేన్తో తతియం గాథమాహ –

    Taṃ sutvā sakko tuṭṭhamānaso ‘‘sabbabhavesu kirāyaṃ ukkaṇṭhito nibbānatthāya araññe viharati, varamassa dassāmī’’ti varena nimantento tatiyaṃ gāthamāha –

    ౮౫.

    85.

    ‘‘ఏతస్మిం తే సులపితే, పతిరూపే సుభాసితే;

    ‘‘Etasmiṃ te sulapite, patirūpe subhāsite;

    వరం కస్సప తే దమ్మి, యం కిఞ్చి మనసిచ్ఛసీ’’తి.

    Varaṃ kassapa te dammi, yaṃ kiñci manasicchasī’’ti.

    తత్థ యం కిఞ్చి మనసిచ్ఛసీతి యం మనసా ఇచ్ఛసి, తం దమ్మి, వరం గణ్హాహీతి.

    Tattha yaṃ kiñci manasicchasīti yaṃ manasā icchasi, taṃ dammi, varaṃ gaṇhāhīti.

    మహాసత్తో వరం గణ్హన్తో చతుత్థం గాథమాహ –

    Mahāsatto varaṃ gaṇhanto catutthaṃ gāthamāha –

    ౮౬.

    86.

    ‘‘వరఞ్చే మే అదో సక్క, సబ్బభూతానమిస్సర;

    ‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;

    యేన పుత్తే చ దారే చ, ధనధఞ్ఞం పియాని చ;

    Yena putte ca dāre ca, dhanadhaññaṃ piyāni ca;

    లద్ధా నరా న తప్పన్తి, సో లోభో న మయీ వసే’’తి.

    Laddhā narā na tappanti, so lobho na mayī vase’’ti.

    తత్థ వరఞ్చే మే అదోతి సచే వరం మయ్హం దేసి. పియాని చాతి అఞ్ఞాని చ యాని పియభణ్డాని. న తప్పన్తీతి పునప్పునం పుత్తాదయో పత్థేన్తియేవ, న తిత్తిం ఉపగచ్ఛన్తి. న మయీ వసేతి మయి మా వసతు మా ఉప్పజ్జతు.

    Tattha varañce me adoti sace varaṃ mayhaṃ desi. Piyāni cāti aññāni ca yāni piyabhaṇḍāni. Na tappantīti punappunaṃ puttādayo patthentiyeva, na tittiṃ upagacchanti. Na mayī vaseti mayi mā vasatu mā uppajjatu.

    అథస్స సక్కో తుస్సిత్వా ఉత్తరిమ్పి వరం దేన్తో మహాసత్తో చ వరం గణ్హన్తో ఇమా గాథా అభాసింసు –

    Athassa sakko tussitvā uttarimpi varaṃ dento mahāsatto ca varaṃ gaṇhanto imā gāthā abhāsiṃsu –

    ౮౭.

    87.

    ‘‘ఏతస్మిం తే సులపితే, పతిరూపే సుభాసితే;

    ‘‘Etasmiṃ te sulapite, patirūpe subhāsite;

    వరం కస్సప తే దమ్మి, యం కిఞ్చి మనసిచ్ఛసి.

    Varaṃ kassapa te dammi, yaṃ kiñci manasicchasi.

    ౮౮.

    88.

    ‘‘వరఞ్చే మే అదో సక్క, సబ్బభూతానమిస్సర;

    ‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;

    ఖేత్తం వత్థుం హిరఞ్ఞఞ్చ, గవాస్సం దాసపోరిసం;

    Khettaṃ vatthuṃ hiraññañca, gavāssaṃ dāsaporisaṃ;

    యేన జాతేన జీయన్తి, సో దోసో న మయీ వసే.

    Yena jātena jīyanti, so doso na mayī vase.

    ౮౯.

    89.

    ‘‘ఏతస్మిం తే సులపితే, పతిరూపే సుభాసితే;

    ‘‘Etasmiṃ te sulapite, patirūpe subhāsite;

    వరం కస్సప తే దమ్మి, యం కిఞ్చి మనసిచ్ఛసి.

    Varaṃ kassapa te dammi, yaṃ kiñci manasicchasi.

    ౯౦.

    90.

    ‘‘వరఞ్చే మే అదో సక్క, సబ్బభూతానమిస్సర;

    ‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;

    బాలం న పస్సే న సుణే, న చ బాలేన సంవసే;

    Bālaṃ na passe na suṇe, na ca bālena saṃvase;

    బాలేనల్లాపసల్లాపం, న కరే న చ రోచయే.

    Bālenallāpasallāpaṃ, na kare na ca rocaye.

    ౯౧.

    91.

    ‘‘కిం ను తే అకరం బాలో, వద కస్సప కారణం;

    ‘‘Kiṃ nu te akaraṃ bālo, vada kassapa kāraṇaṃ;

    కేన కస్సప బాలస్స, దస్సనం నాభికఙ్ఖసి.

    Kena kassapa bālassa, dassanaṃ nābhikaṅkhasi.

    ౯౨.

    92.

    ‘‘అనయం నయతి దుమ్మేధో, అధురాయం నియుఞ్జతి;

    ‘‘Anayaṃ nayati dummedho, adhurāyaṃ niyuñjati;

    దున్నయో సేయ్యసో హోతి, సమ్మా వుత్తో పకుప్పతి;

    Dunnayo seyyaso hoti, sammā vutto pakuppati;

    వినయం సో న జానాతి, సాధు తస్స అదస్సనం.

    Vinayaṃ so na jānāti, sādhu tassa adassanaṃ.

    ౯౩.

    93.

    ‘‘ఏతస్మిం తే సులపితే, పతిరూపే సుభాసితే;

    ‘‘Etasmiṃ te sulapite, patirūpe subhāsite;

    వరం కస్సప తే దమ్మి, యం కిఞ్చి మనసిచ్ఛసి.

    Varaṃ kassapa te dammi, yaṃ kiñci manasicchasi.

    ౯౪.

    94.

    ‘‘వరఞ్చే మే అదో సక్క, సబ్బభూతానమిస్సర;

    ‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;

    ధీరం పస్సే సుణే ధీరం, ధీరేన సహ సంవసే;

    Dhīraṃ passe suṇe dhīraṃ, dhīrena saha saṃvase;

    ధీరేనల్లాపసల్లాపం, తం కరే తఞ్చ రోచయే.

    Dhīrenallāpasallāpaṃ, taṃ kare tañca rocaye.

    ౯౫.

    95.

    ‘‘కిం ను తే అకరం ధీరో, వద కస్సప కారణం;

    ‘‘Kiṃ nu te akaraṃ dhīro, vada kassapa kāraṇaṃ;

    కేన కస్సప ధీరస్స, దస్సనం అభికఙ్ఖసి.

    Kena kassapa dhīrassa, dassanaṃ abhikaṅkhasi.

    ౯౬.

    96.

    ‘‘నయం నయతి మేధావీ, అధురాయం న యుఞ్జతి;

    ‘‘Nayaṃ nayati medhāvī, adhurāyaṃ na yuñjati;

    సునయో సేయ్యసో హోతి, సమ్మా వుత్తో న కుప్పతి;

    Sunayo seyyaso hoti, sammā vutto na kuppati;

    వినయం సో పజానాతి, సాధు తేన సమాగమో.

    Vinayaṃ so pajānāti, sādhu tena samāgamo.

    ౯౭.

    97.

    ‘‘ఏతస్మిం తే సులపితే, పతిరూపే సుభాసితే;

    ‘‘Etasmiṃ te sulapite, patirūpe subhāsite;

    వరం కస్సప తే దమ్మి, యం కిఞ్చి మనసిచ్ఛసి.

    Varaṃ kassapa te dammi, yaṃ kiñci manasicchasi.

    ౯౮.

    98.

    ‘‘వరఞ్చే మే అదో సక్క, సబ్బభూతానమిస్సర;

    ‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;

    తతో రత్యా వివసానే, సూరియుగ్గమనం పతి;

    Tato ratyā vivasāne, sūriyuggamanaṃ pati;

    దిబ్బా భక్ఖా పాతుభవేయ్యుం, సీలవన్తో చ యాచకా.

    Dibbā bhakkhā pātubhaveyyuṃ, sīlavanto ca yācakā.

    ౯౯.

    99.

    ‘‘దదతో మే న ఖీయేథ, దత్వా నానుతపేయ్యహం;

    ‘‘Dadato me na khīyetha, datvā nānutapeyyahaṃ;

    దదం చిత్తం పసాదేయ్యం, ఏతం సక్క వరం వరే.

    Dadaṃ cittaṃ pasādeyyaṃ, etaṃ sakka varaṃ vare.

    ౧౦౦.

    100.

    ‘‘ఏతస్మిం తే సులపితే, పతిరూపే సుభాసితే;

    ‘‘Etasmiṃ te sulapite, patirūpe subhāsite;

    వరం కస్సప తే దమ్మి, యం కిఞ్చి మనసిచ్ఛసి.

    Varaṃ kassapa te dammi, yaṃ kiñci manasicchasi.

    ౧౦౧.

    101.

    ‘‘వరఞ్చే మే అదో సక్క, సబ్బభూతానమిస్సర;

    ‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;

    న మం పున ఉపేయ్యాసి, ఏతం సక్క వరం వరే.

    Na maṃ puna upeyyāsi, etaṃ sakka varaṃ vare.

    ౧౦౨.

    102.

    ‘‘బహూహి వతచరియాహి, నరా చ అథ నారియో;

    ‘‘Bahūhi vatacariyāhi, narā ca atha nāriyo;

    దస్సనం అభికఙ్ఖన్తి, కిం ను మే దస్సనే భయం.

    Dassanaṃ abhikaṅkhanti, kiṃ nu me dassane bhayaṃ.

    ౧౦౩.

    103.

    ‘‘తం తాదిసం దేవవణ్ణం, సబ్బకామసమిద్ధినం;

    ‘‘Taṃ tādisaṃ devavaṇṇaṃ, sabbakāmasamiddhinaṃ;

    దిస్వా తపో పమజ్జేయ్యం, ఏతం తే దస్సనే భయ’’న్తి.

    Disvā tapo pamajjeyyaṃ, etaṃ te dassane bhaya’’nti.

    తత్థ యేన జాతేనాతి యేన చిత్తేన జాతేన కుద్ధా సత్తా పాణవధాదీనం కతత్తా రాజదణ్డవసేన విసఖాదనాదీహి వా అత్తనో మరణవసేన ఏతాని ఖేత్తాదీని జీయన్తి, సో దోసో మయి న వసేయ్యాతి యాచతి. న సుణేతి అసుకట్ఠానే నామ వసతీతిపి ఇమేహి కారణేహి న సుణేయ్యం. కిం ను తే అకరన్తి కిం ను తవ బాలేన మాతా మారితా, ఉదాహు తవ పితా, అఞ్ఞం వా పన తే కిం నామ అనత్థం బాలో అకరం.

    Tattha yena jātenāti yena cittena jātena kuddhā sattā pāṇavadhādīnaṃ katattā rājadaṇḍavasena visakhādanādīhi vā attano maraṇavasena etāni khettādīni jīyanti, so doso mayi na vaseyyāti yācati. Na suṇeti asukaṭṭhāne nāma vasatītipi imehi kāraṇehi na suṇeyyaṃ. Kiṃ nu te akaranti kiṃ nu tava bālena mātā māritā, udāhu tava pitā, aññaṃ vā pana te kiṃ nāma anatthaṃ bālo akaraṃ.

    అనయం నయతీతి అకారణం ‘‘కారణ’’న్తి గణ్హాతి, పాణాతిపాతాదీని కత్వా జీవికం కప్పేస్సామీతి ఏవరూపాని అనత్థకమ్మాని చిన్తేతి. అధురాయన్తి సద్ధాధురసీలధురపఞ్ఞాధురేసు అయోజేత్వా అయోగే నియుఞ్జతి. దున్నయో సేయ్యసో హోతీతి దున్నయోవ తస్స సేయ్యో హోతి. పఞ్చ దుస్సీలకమ్మాని సమాదాయ వత్తనమేవ సేయ్యోతి గణ్హాతి, హితపటిపత్తియా వా దున్నయో హోతి నేతుం అసక్కుణేయ్యో. సమ్మా వుత్తోతి హేతునా కారణేన వుత్తో కుప్పతి. వినయన్తి ‘‘ఏవం అభిక్కమితబ్బ’’న్తిఆదికం ఆచారవినయం న జానాతి, ఓవాదఞ్చ న సమ్పటిచ్ఛతి. సాధు తస్సాతి ఏతేహి కారణేహి తస్స అదస్సనమేవ సాధు.

    Anayaṃ nayatīti akāraṇaṃ ‘‘kāraṇa’’nti gaṇhāti, pāṇātipātādīni katvā jīvikaṃ kappessāmīti evarūpāni anatthakammāni cinteti. Adhurāyanti saddhādhurasīladhurapaññādhuresu ayojetvā ayoge niyuñjati. Dunnayo seyyaso hotīti dunnayova tassa seyyo hoti. Pañca dussīlakammāni samādāya vattanameva seyyoti gaṇhāti, hitapaṭipattiyā vā dunnayo hoti netuṃ asakkuṇeyyo. Sammā vuttoti hetunā kāraṇena vutto kuppati. Vinayanti ‘‘evaṃ abhikkamitabba’’ntiādikaṃ ācāravinayaṃ na jānāti, ovādañca na sampaṭicchati. Sādhu tassāti etehi kāraṇehi tassa adassanameva sādhu.

    సూరియుగ్గమనం పతీతి సూరియుగ్గమనవేలాయ. దిబ్బా భక్ఖాతి దిబ్బభోజనం యాచకాతి తస్స దిబ్బభోజనస్స పటిగ్గాహకా. వతచరియాహీతి దానసీలఉపోసథకమ్మేహి. దస్సనం అభికఙ్ఖన్తీతి దస్సనం మమ అభికఙ్ఖన్తి. తం తాదిసన్తి ఏవరూపం దిబ్బాలఙ్కారవిభూసితం. పమజ్జేయ్యన్తి పమాదం ఆపజ్జేయ్యం. తవ సిరిసమ్పత్తిం పత్థేయ్యం, ఏవం నిబ్బానత్థాయ పవత్తితే తపోకమ్మే సక్కట్ఠానం పత్థేన్తో పమత్తో నామ భవేయ్యం, ఏతం తవ దస్సనే మయ్హం భయన్తి.

    Sūriyuggamanaṃ patīti sūriyuggamanavelāya. Dibbā bhakkhāti dibbabhojanaṃ yācakāti tassa dibbabhojanassa paṭiggāhakā. Vatacariyāhīti dānasīlauposathakammehi. Dassanaṃ abhikaṅkhantīti dassanaṃ mama abhikaṅkhanti. Taṃ tādisanti evarūpaṃ dibbālaṅkāravibhūsitaṃ. Pamajjeyyanti pamādaṃ āpajjeyyaṃ. Tava sirisampattiṃ pattheyyaṃ, evaṃ nibbānatthāya pavattite tapokamme sakkaṭṭhānaṃ patthento pamatto nāma bhaveyyaṃ, etaṃ tava dassane mayhaṃ bhayanti.

    సక్కో ‘‘సాధు, భన్తే, ఇతో పట్ఠాయ న తే సన్తికం ఆగమిస్సామా’’తి తం వన్దిత్వా ఖమాపేత్వా పక్కామి. మహాసత్తో యావజీవం తత్థేవ వసన్తో బ్రహ్మవిహారే భావేత్వా బ్రహ్మలోకే నిబ్బత్తి.

    Sakko ‘‘sādhu, bhante, ito paṭṭhāya na te santikaṃ āgamissāmā’’ti taṃ vanditvā khamāpetvā pakkāmi. Mahāsatto yāvajīvaṃ tattheva vasanto brahmavihāre bhāvetvā brahmaloke nibbatti.

    సత్థా ఇమం ధమ్మదేసనం ఆహరిత్వా జాతకం సమోధానేసి – ‘‘తదా సక్కో అనురుద్ధో అహోసి, అకిత్తిపణ్డితో పన అహమేవ అహోసి’’న్తి.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā sakko anuruddho ahosi, akittipaṇḍito pana ahameva ahosi’’nti.

    అకిత్తిజాతకవణ్ణనా సత్తమా.

    Akittijātakavaṇṇanā sattamā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / జాతకపాళి • Jātakapāḷi / ౪౮౦. అకిత్తిజాతకం • 480. Akittijātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact