Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation

    អង្គុត្តរ និកាយ ៥។១៣៩

    Numbered Discourses 5.139

    ១៤។ រាជវគ្គ

    14. Kings

    អក្ខមសុត្ត

    Cannot Endure

    “បញ្ចហិ, ភិក្ខវេ, អង្គេហិ សមន្នាគតោ រញ្ញោ នាគោ ន រាជារហោ ហោតិ ន រាជភោគ្គោ, ន រញ្ញោ អង្គំត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតិ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ រូបានំ, អក្ខមោ សទ្ទានំ, អក្ខមោ គន្ធានំ, អក្ខមោ រសានំ, អក្ខមោ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    “Bhikkhus, a royal bull elephant with five factors is not worthy of a king, not fit to serve a king, and is not considered a factor of kingship. What five? It’s when a royal bull elephant can’t endure sights, sounds, smells, tastes, and touches.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ រូបានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ហត្ថិកាយំ វា ទិស្វា អស្សកាយំ វា ទិស្វា រថកាយំ វា ទិស្វា បត្តិកាយំ វា ទិស្វា សំសីទតិ វិសីទតិ, ន សន្ថម្ភតិ ន សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ រូបានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can’t endure sights? It’s when a royal bull elephant gone to battle falters and founders at the sight of a division of elephants, of cavalry, of chariots, or of infantry. It doesn’t stay firm, and fails to plunge into battle. That’s how a royal bull elephant can’t endure sights.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ហត្ថិសទ្ទំ វា សុត្វា អស្សសទ្ទំ វា សុត្វា រថសទ្ទំ វា សុត្វា បត្តិសទ្ទំ វា សុត្វា ភេរិបណវសង្ខតិណវនិន្នាទសទ្ទំ វា សុត្វា សំសីទតិ វិសីទតិ, ន សន្ថម្ភតិ ន សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can’t endure sounds? It’s when a royal bull elephant gone to battle falters and founders at the sound of a division of elephants, of cavalry, of chariots, or of infantry, or the thunder of the drums, kettledrums, horns, and cymbals. It doesn’t stay firm, and fails to plunge into battle. That’s how a royal bull elephant can’t endure sounds.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ គន្ធានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ យេ តេ រញ្ញោ នាគា អភិជាតា សង្គាមាវចរា តេសំ មុត្តករីសស្ស គន្ធំ ឃាយិត្វា សំសីទតិ វិសីទតិ, ន សន្ថម្ភតិ ន សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ គន្ធានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can’t endure smells? It’s when a royal bull elephant gone to battle falters and founders when it smells the odor of the feces and urine of battle-hardened, pedigree royal bull elephants. It doesn’t stay firm, and fails to plunge into battle. That’s how a royal bull elephant can’t endure smells.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ រសានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ឯកិស្សា វា តិណោទកទត្តិយា វិមានិតោ ទ្វីហិ វា តីហិ វា ចតូហិ វា បញ្ចហិ វា តិណោទកទត្តីហិ វិមានិតោ សំសីទតិ វិសីទតិ, ន សន្ថម្ភតិ ន សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ រសានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can’t endure tastes? It’s when a royal bull elephant gone to battle falters and founders when it misses a meal of grass and water, or it misses two, three, four, or five meals. It doesn’t stay firm, and fails to plunge into battle. That’s how a royal bull elephant can’t endure tastes.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ឯកេន វា សរវេគេន វិទ្ធោ, ទ្វីហិ វា តីហិ វា ចតូហិ វា បញ្ចហិ វា សរវេគេហិ វិទ្ធោ សំសីទតិ វិសីទតិ, ន សន្ថម្ភតិ ន សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ អក្ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can’t endure touches? It’s when a royal bull elephant gone to battle falters and founders when struck by a swift arrow, or by two, three, four, or five swift arrows. It doesn’t stay firm, and fails to plunge into battle. That’s how a royal bull elephant can’t endure touches.

    ឥមេហិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចហិ អង្គេហិ សមន្នាគតោ រញ្ញោ នាគោ ន រាជារហោ ហោតិ ន រាជភោគ្គោ ន រញ្ញោ អង្គំត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតិ។

    A royal bull elephant with these five factors is not worthy of a king, not fit to serve a king, and is not considered a factor of kingship.

    ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចហិ អង្គេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ ន អាហុនេយ្យោ ហោតិ ន បាហុនេយ្យោ ន ទក្ខិណេយ្យោ ន អញ្ជលិករណីយោ ន អនុត្តរំ បុញ្ញក្ខេត្តំ លោកស្ស។ កតមេហិ បញ្ចហិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ រូបានំ, អក្ខមោ សទ្ទានំ, អក្ខមោ គន្ធានំ, អក្ខមោ រសានំ, អក្ខមោ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    In the same way, a bhikkhu with five qualities is not worthy of offerings dedicated to the gods, not worthy of hospitality, not worthy of a religious donation, not worthy of veneration with joined palms, and is not the supreme field of merit for the world. What five? It’s when a bhikkhu can’t endure sights, sounds, smells, tastes, and touches.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ រូបានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ចក្ខុនា រូបំ ទិស្វា រជនីយេ រូបេ សារជ្ជតិ, ន សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ រូបានំ។

    And how is it that a bhikkhu can’t endure sights? It’s when a bhikkhu, seeing a sight with their eyes, is aroused by a desirable sight, so is not able to still the mind. That’s how a bhikkhu can’t endure sights.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ សោតេន សទ្ទំ សុត្វា រជនីយេ សទ្ទេ សារជ្ជតិ, ន សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ។

    And how is it that a bhikkhu can’t endure sounds? It’s when a bhikkhu, hearing a sound with their ears, is aroused by a desirable sound, so is not able to still the mind. That’s how a bhikkhu can’t endure sounds.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ គន្ធានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឃានេន គន្ធំ ឃាយិត្វា រជនីយេ គន្ធេ សារជ្ជតិ, ន សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ គន្ធានំ។

    And how is it that a bhikkhu can’t endure smells? It’s when a bhikkhu, smelling an odor with their nose, is aroused by a desirable smell, so is not able to still the mind. That’s how a bhikkhu can’t endure smells.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ រសានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ជិវ្ហាយ រសំ សាយិត្វា រជនីយេ រសេ សារជ្ជតិ, ន សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ រសានំ។

    And how is it that a bhikkhu can’t endure tastes? It’s when a bhikkhu, tasting a flavor with their tongue, is aroused by desirable tastes, so is not able to still the mind. That’s how a bhikkhu can’t endure tastes.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ កាយេន ផោដ្ឋព្ពំ ផុសិត្វា រជនីយេ ផោដ្ឋព្ពេ សារជ្ជតិ, ន សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    And how is it that a bhikkhu can’t endure touches? It’s when a bhikkhu, feeling a touch with their body, is aroused by a desirable touch, so is not able to still the mind. That’s how a bhikkhu can’t endure touches.

    ឥមេហិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ ន អាហុនេយ្យោ ហោតិ ន បាហុនេយ្យោ ន ទក្ខិណេយ្យោ ន អញ្ជលិករណីយោ ន អនុត្តរំ បុញ្ញក្ខេត្តំ លោកស្ស។

    A bhikkhu with these five qualities is not worthy of offerings dedicated to the gods, not worthy of hospitality, not worthy of a religious donation, not worthy of veneration with joined palms, and is not the supreme field of merit for the world.

    បញ្ចហិ, ភិក្ខវេ, អង្គេហិ សមន្នាគតោ រញ្ញោ នាគោ រាជារហោ ហោតិ រាជភោគ្គោ, រញ្ញោ អង្គំត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតិ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ រូបានំ, ខមោ សទ្ទានំ, ខមោ គន្ធានំ, ខមោ រសានំ, ខមោ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    A royal bull elephant with five factors is worthy of a king, fit to serve a king, and is considered a factor of kingship. What five? It’s when a royal bull elephant can endure sights, sounds, smells, tastes, and touches.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ រូបានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ហត្ថិកាយំ វា ទិស្វា អស្សកាយំ វា ទិស្វា រថកាយំ វា ទិស្វា បត្តិកាយំ វា ទិស្វា ន សំសីទតិ ន វិសីទតិ, សន្ថម្ភតិ សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ រូបានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can endure sights? It’s when a royal bull elephant gone to battle does not falter or founder at the sight of a division of elephants, of cavalry, of chariots, or of infantry. It stays firm, and plunges into battle. That’s how a royal bull elephant can endure sights.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ហត្ថិសទ្ទំ វា សុត្វា អស្សសទ្ទំ វា សុត្វា រថសទ្ទំ វា សុត្វា បត្តិសទ្ទំ វា សុត្វា ភេរិបណវសង្ខតិណវនិន្នាទសទ្ទំ វា សុត្វា ន សំសីទតិ ន វិសីទតិ, សន្ថម្ភតិ សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can endure sounds? It’s when a royal bull elephant does not falter or founder at the sound of a division of elephants, of cavalry, of chariots, or of infantry, or the thunder of the drums, kettledrums, horns, and cymbals. It stays firm, and plunges into battle. That’s how a royal bull elephant can endure sounds.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ គន្ធានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ យេ តេ រញ្ញោ នាគា អភិជាតា សង្គាមាវចរា តេសំ មុត្តករីសស្ស គន្ធំ ឃាយិត្វា ន សំសីទតិ ន វិសីទតិ, សន្ថម្ភតិ សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ គន្ធានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can endure smells? It’s when a royal bull elephant gone to battle does not falter or founder when it smells the odor of the feces and urine of battle-hardened, pedigree royal bull elephants. It stays firm, and plunges into battle. That’s how a royal bull elephant can endure smells.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ រសានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ឯកិស្សា វា តិណោទកទត្តិយា វិមានិតោ ទ្វីហិ វា តីហិ វា ចតូហិ វា បញ្ចហិ វា តិណោទកទត្តីហិ វិមានិតោ ន សំសីទតិ ន វិសីទតិ, សន្ថម្ភតិ សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ រសានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can endure tastes? It’s when a royal bull elephant gone to battle does not falter or founder when it misses a meal of grass and water, or it misses two, three, four, or five meals. It stays firm, and plunges into battle. That’s how a royal bull elephant can endure tastes.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ សង្គាមគតោ ឯកេន វា សរវេគេន វិទ្ធោ, ទ្វីហិ វា តីហិ វា ចតូហិ វា បញ្ចហិ វា សរវេគេហិ វិទ្ធោ ន សំសីទតិ ន វិសីទតិ, សន្ថម្ភតិ សក្កោតិ សង្គាមំ ឱតរិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, រញ្ញោ នាគោ ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    And how is it that a royal bull elephant can endure touches? It’s when a royal bull elephant gone to battle does not falter or founder when struck by a swift arrow, or by two, three, four, or five swift arrows. It stays firm, and plunges into battle. That’s how a royal bull elephant can endure touches.

    ឥមេហិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចហិ អង្គេហិ សមន្នាគតោ រញ្ញោ នាគោ រាជារហោ ហោតិ រាជភោគ្គោ, រញ្ញោ អង្គំត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតិ។

    A royal bull elephant with these five factors is worthy of a king, fit to serve a king, and is considered a factor of kingship.

    ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អាហុនេយ្យោ ហោតិ បាហុនេយ្យោ ទក្ខិណេយ្យោ អញ្ជលិករណីយោ អនុត្តរំ បុញ្ញក្ខេត្តំ លោកស្ស។ កតមេហិ បញ្ចហិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ រូបានំ, ខមោ សទ្ទានំ, ខមោ គន្ធានំ, ខមោ រសានំ, ខមោ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    In the same way, a bhikkhu with five qualities is worthy of offerings dedicated to the gods, worthy of hospitality, worthy of a religious donation, worthy of veneration with joined palms, and is the supreme field of merit for the world. What five? It’s when a bhikkhu can endure sights, sounds, smells, tastes, and touches.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ រូបានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ចក្ខុនា រូបំ ទិស្វា រជនីយេ រូបេ ន សារជ្ជតិ, សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ រូបានំ។

    And how is it that a bhikkhu can endure sights? It’s when a bhikkhu, seeing a sight with their eyes, is not aroused by a desirable sight, so is able to still the mind. That’s how a bhikkhu can endure sights.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ សោតេន សទ្ទំ សុត្វា រជនីយេ សទ្ទេ ន សារជ្ជតិ, សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ សទ្ទានំ។

    And how is it that a bhikkhu can endure sounds? It’s when a bhikkhu, hearing a sound with their ears, is not aroused by desirable sounds, so is able to still the mind. That’s how a bhikkhu can endure sounds.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ គន្ធានំ។ ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឃានេន គន្ធំ ឃាយិត្វា រជនីយេ គន្ធេ ន សារជ្ជតិ, សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ គន្ធានំ។

    And how is it that a bhikkhu can endure smells? It’s when a bhikkhu, smelling an odor with their nose, is not aroused by a desirable smell, so is able to still the mind. That’s how a bhikkhu can endure smells.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ រសានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ជិវ្ហាយ រសំ សាយិត្វា រជនីយេ រសេ ន សារជ្ជតិ, សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ រសានំ។

    And how is it that a bhikkhu can endure tastes? It’s when a bhikkhu, tasting a flavor with their tongue, is not aroused by desirable tastes, so is able to still the mind. That’s how a bhikkhu can endure tastes.

    កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ កាយេន ផោដ្ឋព្ពំ ផុសិត្វា រជនីយេ ផោដ្ឋព្ពេ ន សារជ្ជតិ, សក្កោតិ ចិត្តំ សមាទហិតុំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ខមោ ហោតិ ផោដ្ឋព្ពានំ។

    And how is it that a bhikkhu can endure touches? It’s when a bhikkhu, feeling a touch with their body, is not aroused by a desirable touch, so is able to still the mind. That’s how a bhikkhu can endure touches.

    ឥមេហិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អាហុនេយ្យោ ហោតិ បាហុនេយ្យោ ទក្ខិណេយ្យោ អញ្ជលិករណីយោ អនុត្តរំ បុញ្ញក្ខេត្តំ លោកស្សា”តិ។

    A bhikkhu with these five qualities is worthy of offerings dedicated to the gods, worthy of hospitality, worthy of a religious donation, worthy of veneration with joined palms, and is the supreme field of merit for the world.”

    នវមំ។





    The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]


    © 1991-2024 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact