Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya

    ९. अक्खणसुत्तं

    9. Akkhaṇasuttaṃ

    २९. ‘‘‘खणकिच्‍चो लोको, खणकिच्‍चो लोको’ति, भिक्खवे, अस्सुतवा पुथुज्‍जनो भासति, नो च खो सो जानाति खणं वा अक्खणं वा। अट्ठिमे, भिक्खवे, अक्खणा असमया ब्रह्मचरियवासाय। कतमे अट्ठ? इध, भिक्खवे, तथागतो च लोके उप्पन्‍नो होति अरहं सम्मासम्बुद्धो विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो सुगतो लोकविदू अनुत्तरो पुरिसदम्मसारथि सत्था देवमनुस्सानं बुद्धो भगवा, धम्मो च देसियति ओपसमिको परिनिब्बानिको सम्बोधगामी सुगतप्पवेदितो; अयञ्‍च पुग्गलो निरयं उपपन्‍नो होति। अयं, भिक्खवे, पठमो अक्खणो असमयो ब्रह्मचरियवासाय।

    29. ‘‘‘Khaṇakicco loko, khaṇakicco loko’ti, bhikkhave, assutavā puthujjano bhāsati, no ca kho so jānāti khaṇaṃ vā akkhaṇaṃ vā. Aṭṭhime, bhikkhave, akkhaṇā asamayā brahmacariyavāsāya. Katame aṭṭha? Idha, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito; ayañca puggalo nirayaṃ upapanno hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.

    ‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, तथागतो च लोके उप्पन्‍नो होति…पे॰… सत्था देवमनुस्सानं बुद्धो भगवा, धम्मो च देसियति ओपसमिको परिनिब्बानिको सम्बोधगामी सुगतप्पवेदितो; अयञ्‍च पुग्गलो तिरच्छानयोनिं उपपन्‍नो होति…पे॰…।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito; ayañca puggalo tiracchānayoniṃ upapanno hoti…pe….

    ‘‘पुन चपरं, भिक्खवे…पे॰… अयञ्‍च पुग्गलो पेत्तिविसयं उपपन्‍नो होति…पे॰…।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo pettivisayaṃ upapanno hoti…pe….

    ‘‘पुन चपरं, भिक्खवे…पे॰… अयञ्‍च पुग्गलो अञ्‍ञतरं दीघायुकं देवनिकायं उपपन्‍नो होति…पे॰…।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo aññataraṃ dīghāyukaṃ devanikāyaṃ upapanno hoti…pe….

    ‘‘पुन चपरं, भिक्खवे…पे॰… अयञ्‍च पुग्गलो पच्‍चन्तिमेसु जनपदेसु पच्‍चाजातो होति, सो च होति अविञ्‍ञातारेसु मिलक्खेसु 1, यत्थ नत्थि गति भिक्खूनं भिक्खुनीनं उपासकानं उपासिकानं…पे॰… पञ्‍चमो अक्खणो असमयो ब्रह्मचरियवासाय।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo paccantimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti aviññātāresu milakkhesu 2, yattha natthi gati bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ…pe… pañcamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.

    ‘‘पुन चपरं, भिक्खवे…पे॰… अयञ्‍च पुग्गलो मज्झिमेसु जनपदेसु पच्‍चाजातो होति, सो च होति मिच्छादिट्ठिको विपरीतदस्सनो – ‘नत्थि दिन्‍नं, नत्थि यिट्ठं, नत्थि हुतं, नत्थि सुकतदुक्‍कटानं कम्मानं फलं विपाको, नत्थि अयं लोको, नत्थि परो लोको, नत्थि माता, नत्थि पिता, नत्थि सत्ता ओपपातिका, नत्थि लोके समणब्राह्मणा सम्मग्गता सम्मा पटिपन्‍ना ये इमञ्‍च लोकं परञ्‍च लोकं सयं अभिञ्‍ञा सच्छिकत्वा पवेदेन्ती’ति…पे॰…।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti micchādiṭṭhiko viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammā paṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti…pe….

    ‘‘पुन चपरं, भिक्खवे…पे॰… अयञ्‍च पुग्गलो मज्झिमेसु जनपदेसु पच्‍चाजातो होति , सो च होति दुप्पञ्‍ञो जळो एळमूगो अप्पटिबलो सुभासितदुब्भासितस्स अत्थमञ्‍ञातुं। अयं, भिक्खवे, सत्तमो अक्खणो असमयो ब्रह्मचरियवासाय।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti , so ca hoti duppañño jaḷo eḷamūgo appaṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.

    ‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, तथागतो च लोके अनुप्पन्‍नो होति अरहं सम्मासम्बुद्धो…पे॰… सत्था देवमनुस्सानं बुद्धो भगवा। धम्मो च न देसियति ओपसमिको परिनिब्बानिको सम्बोधगामी सुगतप्पवेदितो। अयञ्‍च पुग्गलो मज्झिमेसु जनपदेसु पच्‍चाजातो होति, सो च होति पञ्‍ञवा अजळो अनेळमूगो पटिबलो सुभासितदुब्भासितस्स अत्थमञ्‍ञातुं। अयं, भिक्खवे, अट्ठमो अक्खणो असमयो ब्रह्मचरियवासाय। ‘इमे खो, भिक्खवे, अट्ठ अक्खणा असमया ब्रह्मचरियवासाय’’’।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tathāgato ca loke anuppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Dhammo ca na desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito. Ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti paññavā ajaḷo aneḷamūgo paṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya. ‘Ime kho, bhikkhave, aṭṭha akkhaṇā asamayā brahmacariyavāsāya’’’.

    ‘‘एकोव खो, भिक्खवे, खणो च समयो च ब्रह्मचरियवासाय। कतमो एको? इध, भिक्खवे, तथागतो च लोके उप्पन्‍नो होति अरहं सम्मासम्बुद्धो विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो सुगतो लोकविदू अनुत्तरो पुरिसदम्मसारथि सत्था देवमनुस्सानं बुद्धो भगवा। धम्मो च देसियति ओपसमिको परिनिब्बानिको सम्बोधगामी सुगतप्पवेदितो। अयञ्‍च पुग्गलो मज्झिमेसु जनपदेसु पच्‍चाजातो होति, सो च होति पञ्‍ञवा अजळो अनेळमूगो पटिबलो सुभासितदुब्भासितस्स अत्थमञ्‍ञातुं। अयं, भिक्खवे, एकोव खणो च समयो च ब्रह्मचरियवासाया’’ति।

    ‘‘Ekova kho, bhikkhave, khaṇo ca samayo ca brahmacariyavāsāya. Katamo eko? Idha, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito. Ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti paññavā ajaḷo aneḷamūgo paṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, ekova khaṇo ca samayo ca brahmacariyavāsāyā’’ti.

    ‘‘मनुस्सलाभं 3 लद्धान, सद्धम्मे सुप्पवेदिते।

    ‘‘Manussalābhaṃ 4 laddhāna, saddhamme suppavedite;

    ये खणं नाधिगच्छन्ति, अतिनामेन्ति ते खणं॥

    Ye khaṇaṃ nādhigacchanti, atināmenti te khaṇaṃ.

    ‘‘बहू हि अक्खणा वुत्ता, मग्गस्स अन्तरायिका।

    ‘‘Bahū hi akkhaṇā vuttā, maggassa antarāyikā;

    कदाचि करहचि लोके, उप्पज्‍जन्ति तथागता॥

    Kadāci karahaci loke, uppajjanti tathāgatā.

    ‘‘तयिदं 5 सम्मुखीभूतं, यं लोकस्मिं सुदुल्‍लभं।

    ‘‘Tayidaṃ 6 sammukhībhūtaṃ, yaṃ lokasmiṃ sudullabhaṃ;

    मनुस्सपटिलाभो च, सद्धम्मस्स च देसना।

    Manussapaṭilābho ca, saddhammassa ca desanā;

    अलं वायमितुं तत्थ, अत्तकामेन 7 जन्तुना॥

    Alaṃ vāyamituṃ tattha, attakāmena 8 jantunā.

    ‘‘कथं विजञ्‍ञा सद्धम्मं, खणो वे 9 मा उपच्‍चगा।

    ‘‘Kathaṃ vijaññā saddhammaṃ, khaṇo ve 10 mā upaccagā;

    खणातीता हि सोचन्ति, निरयम्हि समप्पिता॥

    Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.

    ‘‘इध चे नं विराधेति, सद्धम्मस्स नियामतं 11।

    ‘‘Idha ce naṃ virādheti, saddhammassa niyāmataṃ 12;

    वाणिजोव अतीतत्थो, चिरत्तं 13 अनुतपिस्सति॥

    Vāṇijova atītattho, cirattaṃ 14 anutapissati.

    ‘‘अविज्‍जानिवुतो पोसो, सद्धम्मं अपराधिको।

    ‘‘Avijjānivuto poso, saddhammaṃ aparādhiko;

    जातिमरणसंसारं, चिरं पच्‍चनुभोस्सति॥

    Jātimaraṇasaṃsāraṃ, ciraṃ paccanubhossati.

    ‘‘ये च लद्धा मनुस्सत्तं, सद्धम्मे सुप्पवेदिते।

    ‘‘Ye ca laddhā manussattaṃ, saddhamme suppavedite;

    अकंसु सत्थु वचनं, करिस्सन्ति करोन्ति वा॥

    Akaṃsu satthu vacanaṃ, karissanti karonti vā.

    ‘‘खणं पच्‍चविदुं लोके, ब्रह्मचरियं अनुत्तरं।

    ‘‘Khaṇaṃ paccaviduṃ loke, brahmacariyaṃ anuttaraṃ;

    ये मग्गं पटिपज्‍जिंसु, तथागतप्पवेदितं॥

    Ye maggaṃ paṭipajjiṃsu, tathāgatappaveditaṃ.

    ‘‘ये संवरा चक्खुमता, देसितादिच्‍चबन्धुना।

    ‘‘Ye saṃvarā cakkhumatā, desitādiccabandhunā;

    तेसु 15 गुत्तो सदा सतो, विहरे अनवस्सुतो॥

    Tesu 16 gutto sadā sato, vihare anavassuto.

    ‘‘सब्बे अनुसये छेत्वा, मारधेय्यपरानुगे।

    ‘‘Sabbe anusaye chetvā, māradheyyaparānuge;

    ते वे पारङ्गता 17 लोके, ये पत्ता आसवक्खय’’न्ति॥ नवमं।

    Te ve pāraṅgatā 18 loke, ye pattā āsavakkhaya’’nti. navamaṃ;




    Next: १०. अनुरुद्धमहावितक्‍कसुत्तं • 10. Anuruddhamahāvitakkasuttaṃ




    Footnotes:
    1. मिलक्खूसु (स्या॰ क॰) दी॰ नि॰ ३.३५८
    2. milakkhūsu (syā. ka.) dī. ni. 3.358
    3. मनुस्सलोकं (स्या॰)
    4. manussalokaṃ (syā.)
    5. तस्सिदं (क॰)
    6. tassidaṃ (ka.)
    7. अत्थकामेन (सी॰ स्या॰ क॰)
    8. atthakāmena (sī. syā. ka.)
    9. वो (स्या॰)
    10. vo (syā.)
    11. नियामितं (स्या॰)
    12. niyāmitaṃ (syā.)
    13. चिरन्तं (क॰)
    14. cirantaṃ (ka.)
    15. तेसं (क॰)
    16. tesaṃ (ka.)
    17. पारगता (सी॰ स्या॰ पी॰)
    18. pāragatā (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ९. अक्खणसुत्तवण्णना • 9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ९. अक्खणसुत्तवण्णना • 9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact