| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๙. อกฺขณสุตฺตํ
9. Akkhaṇasuttaṃ
๒๙. ‘‘‘ขณกิโจฺจ โลโก, ขณกิโจฺจ โลโก’ติ, ภิกฺขเว, อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน ภาสติ, โน จ โข โส ชานาติ ขณํ วา อกฺขณํ วาฯ อฎฺฐิเม, ภิกฺขเว, อกฺขณา อสมยา พฺรหฺมจริยวาสายฯ กตเม อฎฺฐ? อิธ, ภิกฺขเว, ตถาคโต จ โลเก อุปฺปโนฺน โหติ อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ วิชฺชาจรณสมฺปโนฺน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุโทฺธ ภควา, ธโมฺม จ เทสิยติ โอปสมิโก ปรินิพฺพานิโก สโมฺพธคามี สุคตปฺปเวทิโต; อยญฺจ ปุคฺคโล นิรยํ อุปปโนฺน โหติฯ อยํ, ภิกฺขเว, ปฐโม อกฺขโณ อสมโย พฺรหฺมจริยวาสายฯ
29. ‘‘‘Khaṇakicco loko, khaṇakicco loko’ti, bhikkhave, assutavā puthujjano bhāsati, no ca kho so jānāti khaṇaṃ vā akkhaṇaṃ vā. Aṭṭhime, bhikkhave, akkhaṇā asamayā brahmacariyavāsāya. Katame aṭṭha? Idha, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito; ayañca puggalo nirayaṃ upapanno hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ตถาคโต จ โลเก อุปฺปโนฺน โหติ…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุโทฺธ ภควา, ธโมฺม จ เทสิยติ โอปสมิโก ปรินิพฺพานิโก สโมฺพธคามี สุคตปฺปเวทิโต; อยญฺจ ปุคฺคโล ติรจฺฉานโยนิํ อุปปโนฺน โหติ…เป.…ฯ
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito; ayañca puggalo tiracchānayoniṃ upapanno hoti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว…เป.… อยญฺจ ปุคฺคโล เปตฺติวิสยํ อุปปโนฺน โหติ…เป.…ฯ
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo pettivisayaṃ upapanno hoti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว…เป.… อยญฺจ ปุคฺคโล อญฺญตรํ ทีฆายุกํ เทวนิกายํ อุปปโนฺน โหติ…เป.…ฯ
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo aññataraṃ dīghāyukaṃ devanikāyaṃ upapanno hoti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว…เป.… อยญฺจ ปุคฺคโล ปจฺจนฺติเมสุ ชนปเทสุ ปจฺจาชาโต โหติ, โส จ โหติ อวิญฺญาตาเรสุ มิลเกฺขสุ 1, ยตฺถ นตฺถิ คติ ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ อุปาสกานํ อุปาสิกานํ…เป.… ปญฺจโม อกฺขโณ อสมโย พฺรหฺมจริยวาสายฯ
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo paccantimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti aviññātāresu milakkhesu 2, yattha natthi gati bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ…pe… pañcamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว…เป.… อยญฺจ ปุคฺคโล มชฺฌิเมสุ ชนปเทสุ ปจฺจาชาโต โหติ, โส จ โหติ มิจฺฉาทิฎฺฐิโก วิปรีตทสฺสโน – ‘นตฺถิ ทินฺนํ, นตฺถิ ยิฎฺฐํ, นตฺถิ หุตํ, นตฺถิ สุกตทุกฺกฎานํ กมฺมานํ ผลํ วิปาโก, นตฺถิ อยํ โลโก, นตฺถิ ปโร โลโก, นตฺถิ มาตา, นตฺถิ ปิตา, นตฺถิ สตฺตา โอปปาติกา, นตฺถิ โลเก สมณพฺราหฺมณา สมฺมคฺคตา สมฺมา ปฎิปนฺนา เย อิมญฺจ โลกํ ปรญฺจ โลกํ สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา ปเวเทนฺตี’ติ…เป.…ฯ
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti micchādiṭṭhiko viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammā paṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti…pe….
‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว…เป.… อยญฺจ ปุคฺคโล มชฺฌิเมสุ ชนปเทสุ ปจฺจาชาโต โหติ , โส จ โหติ ทุปฺปโญฺญ ชโฬ เอฬมูโค อปฺปฎิพโล สุภาสิตทุพฺภาสิตสฺส อตฺถมญฺญาตุํฯ อยํ, ภิกฺขเว, สตฺตโม อกฺขโณ อสมโย พฺรหฺมจริยวาสายฯ
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti , so ca hoti duppañño jaḷo eḷamūgo appaṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, ตถาคโต จ โลเก อนุปฺปโนฺน โหติ อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุโทฺธ ภควาฯ ธโมฺม จ น เทสิยติ โอปสมิโก ปรินิพฺพานิโก สโมฺพธคามี สุคตปฺปเวทิโตฯ อยญฺจ ปุคฺคโล มชฺฌิเมสุ ชนปเทสุ ปจฺจาชาโต โหติ, โส จ โหติ ปญฺญวา อชโฬ อเนฬมูโค ปฎิพโล สุภาสิตทุพฺภาสิตสฺส อตฺถมญฺญาตุํฯ อยํ, ภิกฺขเว, อฎฺฐโม อกฺขโณ อสมโย พฺรหฺมจริยวาสายฯ ‘อิเม โข, ภิกฺขเว, อฎฺฐ อกฺขณา อสมยา พฺรหฺมจริยวาสาย’’’ฯ
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tathāgato ca loke anuppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Dhammo ca na desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito. Ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti paññavā ajaḷo aneḷamūgo paṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya. ‘Ime kho, bhikkhave, aṭṭha akkhaṇā asamayā brahmacariyavāsāya’’’.
‘‘เอโกว โข, ภิกฺขเว, ขโณ จ สมโย จ พฺรหฺมจริยวาสายฯ กตโม เอโก? อิธ, ภิกฺขเว, ตถาคโต จ โลเก อุปฺปโนฺน โหติ อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธ วิชฺชาจรณสมฺปโนฺน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุโทฺธ ภควาฯ ธโมฺม จ เทสิยติ โอปสมิโก ปรินิพฺพานิโก สโมฺพธคามี สุคตปฺปเวทิโตฯ อยญฺจ ปุคฺคโล มชฺฌิเมสุ ชนปเทสุ ปจฺจาชาโต โหติ, โส จ โหติ ปญฺญวา อชโฬ อเนฬมูโค ปฎิพโล สุภาสิตทุพฺภาสิตสฺส อตฺถมญฺญาตุํฯ อยํ, ภิกฺขเว, เอโกว ขโณ จ สมโย จ พฺรหฺมจริยวาสายา’’ติฯ
‘‘Ekova kho, bhikkhave, khaṇo ca samayo ca brahmacariyavāsāya. Katamo eko? Idha, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito. Ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti paññavā ajaḷo aneḷamūgo paṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, ekova khaṇo ca samayo ca brahmacariyavāsāyā’’ti.
เย ขณํ นาธิคจฺฉนฺติ, อตินาเมนฺติ เต ขณํฯ
Ye khaṇaṃ nādhigacchanti, atināmenti te khaṇaṃ.
‘‘พหู หิ อกฺขณา วุตฺตา, มคฺคสฺส อนฺตรายิกา;
‘‘Bahū hi akkhaṇā vuttā, maggassa antarāyikā;
กทาจิ กรหจิ โลเก, อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตาฯ
Kadāci karahaci loke, uppajjanti tathāgatā.
มนุสฺสปฎิลาโภ จ, สทฺธมฺมสฺส จ เทสนา;
Manussapaṭilābho ca, saddhammassa ca desanā;
ขณาตีตา หิ โสจนฺติ, นิรยมฺหิ สมปฺปิตาฯ
Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.
‘‘อวิชฺชานิวุโต โปโส, สทฺธมฺมํ อปราธิโก;
‘‘Avijjānivuto poso, saddhammaṃ aparādhiko;
ชาติมรณสํสารํ, จิรํ ปจฺจนุโภสฺสติฯ
Jātimaraṇasaṃsāraṃ, ciraṃ paccanubhossati.
‘‘เย จ ลทฺธา มนุสฺสตฺตํ, สทฺธเมฺม สุปฺปเวทิเต;
‘‘Ye ca laddhā manussattaṃ, saddhamme suppavedite;
อกํสุ สตฺถุ วจนํ, กริสฺสนฺติ กโรนฺติ วาฯ
Akaṃsu satthu vacanaṃ, karissanti karonti vā.
‘‘ขณํ ปจฺจวิทุํ โลเก, พฺรหฺมจริยํ อนุตฺตรํ;
‘‘Khaṇaṃ paccaviduṃ loke, brahmacariyaṃ anuttaraṃ;
เย มคฺคํ ปฎิปชฺชิํสุ, ตถาคตปฺปเวทิตํฯ
Ye maggaṃ paṭipajjiṃsu, tathāgatappaveditaṃ.
‘‘เย สํวรา จกฺขุมตา, เทสิตาทิจฺจพนฺธุนา;
‘‘Ye saṃvarā cakkhumatā, desitādiccabandhunā;
‘‘สเพฺพ อนุสเย เฉตฺวา, มารเธยฺยปรานุเค;
‘‘Sabbe anusaye chetvā, māradheyyaparānuge;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๙. อกฺขณสุตฺตวณฺณนา • 9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๙. อกฺขณสุตฺตวณฺณนา • 9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā
