Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၉. အက္ခဏသုတ္တံ
9. Akkhaṇasuttaṃ
၂၉. ‘‘‘ခဏကိစ္စော လောကော, ခဏကိစ္စော လောကော’တိ, ဘိက္ခဝေ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော ဘာသတိ, နော စ ခော သော ဇာနာတိ ခဏံ ဝာ အက္ခဏံ ဝာ။ အဋ္ဌိမေ, ဘိက္ခဝေ, အက္ခဏာ အသမယာ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယ။ ကတမေ အဋ္ဌ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော စ လောကေ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ, ဓမ္မော စ ဒေသိယတိ ဩပသမိကော ပရိနိဗ္ဗာနိကော သမ္ဗောဓဂာမီ သုဂတပ္ပဝေဒိတော; အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော နိရယံ ဥပပန္နော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော အက္ခဏော အသမယော ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယ။
29. ‘‘‘Khaṇakicco loko, khaṇakicco loko’ti, bhikkhave, assutavā puthujjano bhāsati, no ca kho so jānāti khaṇaṃ vā akkhaṇaṃ vā. Aṭṭhime, bhikkhave, akkhaṇā asamayā brahmacariyavāsāya. Katame aṭṭha? Idha, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito; ayañca puggalo nirayaṃ upapanno hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော စ လောကေ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ပေ.။ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ, ဓမ္မော စ ဒေသိယတိ ဩပသမိကော ပရိနိဗ္ဗာနိကော သမ္ဗောဓဂာမီ သုဂတပ္ပဝေဒိတော; အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော တိရစ္ဆာနယောနိံ ဥပပန္နော ဟောတိ။ပေ.။။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito; ayañca puggalo tiracchānayoniṃ upapanno hoti…pe….
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော ပေတ္တိဝိသယံ ဥပပန္နော ဟောတိ။ပေ.။။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo pettivisayaṃ upapanno hoti…pe….
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ဒီဃာယုကံ ဒေဝနိကာယံ ဥပပန္နော ဟောတိ။ပေ.။။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo aññataraṃ dīghāyukaṃ devanikāyaṃ upapanno hoti…pe….
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ပစ္စာဇာတော ဟောတိ, သော စ ဟောတိ အဝိညာတာရေသု မိလက္ခေသု 1, ယတ္ထ နတ္ထိ ဂတိ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီနံ ဥပာသကာနံ ဥပာသိကာနံ။ပေ.။ ပဉ္စမော အက္ခဏော အသမယော ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo paccantimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti aviññātāresu milakkhesu 2, yattha natthi gati bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ…pe… pañcamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ပစ္စာဇာတော ဟောတိ, သော စ ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဝိပရီတဒသ္သနော – ‘နတ္ထိ ဒိန္နံ, နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, နတ္ထိ ဟုတံ, နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပာကော, နတ္ထိ အယံ လောကော, နတ္ထိ ပရော လောကော, နတ္ထိ မာတာ, နတ္ထိ ပိတာ, နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပာတိကာ, နတ္ထိ လောကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာ ပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေန္တီ’တိ။ပေ.။။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti micchādiṭṭhiko viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammā paṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti…pe….
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ပစ္စာဇာတော ဟောတိ , သော စ ဟောတိ ဒုပ္ပညော ဇဠော ဧဠမူဂော အပ္ပဋိဗလော သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတသ္သ အတ္ထမညာတုံ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တမော အက္ခဏော အသမယော ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave…pe… ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti , so ca hoti duppañño jaḷo eḷamūgo appaṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော စ လောကေ အနုပ္ပန္နော ဟောတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော။ပေ.။ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ ဓမ္မော စ န ဒေသိယတိ ဩပသမိကော ပရိနိဗ္ဗာနိကော သမ္ဗောဓဂာမီ သုဂတပ္ပဝေဒိတော။ အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ပစ္စာဇာတော ဟောတိ, သော စ ဟောတိ ပညဝာ အဇဠော အနေဠမူဂော ပဋိဗလော သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတသ္သ အတ္ထမညာတုံ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌမော အက္ခဏော အသမယော ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယ။ ‘ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌ အက္ခဏာ အသမယာ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယ’’’။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tathāgato ca loke anuppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Dhammo ca na desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito. Ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti paññavā ajaḷo aneḷamūgo paṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya. ‘Ime kho, bhikkhave, aṭṭha akkhaṇā asamayā brahmacariyavāsāya’’’.
‘‘ဧကောဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ခဏော စ သမယော စ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယ။ ကတမော ဧကော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော စ လောကေ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ ဓမ္မော စ ဒေသိယတိ ဩပသမိကော ပရိနိဗ္ဗာနိကော သမ္ဗောဓဂာမီ သုဂတပ္ပဝေဒိတော။ အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ပစ္စာဇာတော ဟောတိ, သော စ ဟောတိ ပညဝာ အဇဠော အနေဠမူဂော ပဋိဗလော သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတသ္သ အတ္ထမညာတုံ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဧကောဝ ခဏော စ သမယော စ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသာယာ’’တိ။
‘‘Ekova kho, bhikkhave, khaṇo ca samayo ca brahmacariyavāsāya. Katamo eko? Idha, bhikkhave, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. Dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito. Ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti paññavā ajaḷo aneḷamūgo paṭibalo subhāsitadubbhāsitassa atthamaññātuṃ. Ayaṃ, bhikkhave, ekova khaṇo ca samayo ca brahmacariyavāsāyā’’ti.
ယေ ခဏံ နာဓိဂစ္ဆန္တိ၊ အတိနာမေန္တိ တေ ခဏံ။
Ye khaṇaṃ nādhigacchanti, atināmenti te khaṇaṃ.
‘‘ဗဟူ ဟိ အက္ခဏာ ဝုတ္တာ၊ မဂ္ဂသ္သ အန္တရာယိကာ။
‘‘Bahū hi akkhaṇā vuttā, maggassa antarāyikā;
ကဒာစိ ကရဟစိ လောကေ၊ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ တထာဂတာ။
Kadāci karahaci loke, uppajjanti tathāgatā.
‘‘တယိဒံ 5 သမ္မုခီဘူတံ၊ ယံ လောကသ္မိံ သုဒုလ္လဘံ။
‘‘Tayidaṃ 6 sammukhībhūtaṃ, yaṃ lokasmiṃ sudullabhaṃ;
မနုသ္သပဋိလာဘော စ၊ သဒ္ဓမ္မသ္သ စ ဒေသနာ။
Manussapaṭilābho ca, saddhammassa ca desanā;
ခဏာတီတာ ဟိ သောစန္တိ၊ နိရယမ္ဟိ သမပ္ပိတာ။
Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.
‘‘အဝိဇ္ဇာနိဝုတော ပောသော၊ သဒ္ဓမ္မံ အပရာဓိကော။
‘‘Avijjānivuto poso, saddhammaṃ aparādhiko;
ဇာတိမရဏသံသာရံ၊ စိရံ ပစ္စနုဘောသ္သတိ။
Jātimaraṇasaṃsāraṃ, ciraṃ paccanubhossati.
‘‘ယေ စ လဒ္ဓာ မနုသ္သတ္တံ၊ သဒ္ဓမ္မေ သုပ္ပဝေဒိတေ။
‘‘Ye ca laddhā manussattaṃ, saddhamme suppavedite;
အကံသု သတ္ထု ဝစနံ၊ ကရိသ္သန္တိ ကရောန္တိ ဝာ။
Akaṃsu satthu vacanaṃ, karissanti karonti vā.
‘‘ခဏံ ပစ္စဝိဒုံ လောကေ၊ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အနုတ္တရံ။
‘‘Khaṇaṃ paccaviduṃ loke, brahmacariyaṃ anuttaraṃ;
ယေ မဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိံသု၊ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ။
Ye maggaṃ paṭipajjiṃsu, tathāgatappaveditaṃ.
‘‘ယေ သံဝရာ စက္ခုမတာ၊ ဒေသိတာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
‘‘Ye saṃvarā cakkhumatā, desitādiccabandhunā;
‘‘သဗ္ဗေ အနုသယေ ဆေတ္ဝာ၊ မာရဓေယ္ယပရာနုဂေ။
‘‘Sabbe anusaye chetvā, māradheyyaparānuge;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၉. အက္ခဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၉. အက္ခဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā