| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
९. अक्खणसुत्तवण्णना
9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā
२९. नवमे खणे किच्चानि करोतीति खणकिच्चो, ओकासं लभित्वाव किच्चानि करोतीति अत्थो। धम्मोति चतुसच्चधम्मो। ओपसमिकोति किलेसूपसमावहो। परिनिब्बायिकोति किलेसपरिनिब्बानकरो। चतुमग्गञाणसङ्खातं सम्बोधिं गच्छति सम्पापुणातीति सम्बोधगामी। दीघायुकं देवनिकायन्ति इदं असञ्ञं देवनिकायं सन्धाय वुत्तं। अविञ्ञातारेसूति अतिविय अविञ्ञूसु।
29. Navame khaṇe kiccāni karotīti khaṇakicco, okāsaṃ labhitvāva kiccāni karotīti attho. Dhammoti catusaccadhammo. Opasamikoti kilesūpasamāvaho. Parinibbāyikoti kilesaparinibbānakaro. Catumaggañāṇasaṅkhātaṃ sambodhiṃ gacchati sampāpuṇātīti sambodhagāmī. Dīghāyukaṃ devanikāyanti idaṃ asaññaṃ devanikāyaṃ sandhāya vuttaṃ. Aviññātāresūti ativiya aviññūsu.
सुप्पवेदितेति सुकथिते। अन्तरायिकाति अन्तरायकरा। खणो वे मा उपच्चगाति अयं लद्धो खणो मा अतिक्कमि। इध चेव नं विराधेतीति सचे कोचि पमत्तचारी इध इमं खणं लभित्वापि सद्धम्मस्स नियामतं अरियमग्गं विराधेति न सम्पादेति। अतीतत्थोति हापितत्थो। चिरत्तं अनुतपिस्सतीति चिररत्तं सोचिस्सति। यथा हि ‘‘असुकट्ठाने भण्डं समुप्पन्न’’न्ति सुत्वा एको वाणिजो न गच्छेय्य, अञ्ञे गन्त्वा गण्हेय्युं, तेसं तं अट्ठगुणम्पि दसगुणम्पि भवेय्य। अथ इतरो ‘‘मम अत्थो अतिक्कन्तो’’ति अनुतपेय्य, एवं यो इध खणं लभित्वा अप्पटिपज्जन्तो सद्धम्मस्स नियामतं विराधेति, सो अयं वाणिजोव अतीतत्थो चिरं अनुतपिस्सति सोचिस्सति। किञ्च भिय्यो अविज्जानिवुतोति तथा। पच्चविदुन्ति पटिविज्झिंसु। संवराति सीलसंवरा। मारधेय्यपरानुगेति मारधेय्यसङ्खातं संसारं अनुगते। पारङ्गताति निब्बानं गता। ये पत्ता आसवक्खयन्ति ये अरहत्तं पत्ता। एवमिध गाथासु वट्टविवट्टं कथितं।
Suppavediteti sukathite. Antarāyikāti antarāyakarā. Khaṇo ve mā upaccagāti ayaṃ laddho khaṇo mā atikkami. Idhaceva naṃ virādhetīti sace koci pamattacārī idha imaṃ khaṇaṃ labhitvāpi saddhammassa niyāmataṃ ariyamaggaṃ virādheti na sampādeti. Atītatthoti hāpitattho. Cirattaṃ anutapissatīti cirarattaṃ socissati. Yathā hi ‘‘asukaṭṭhāne bhaṇḍaṃ samuppanna’’nti sutvā eko vāṇijo na gaccheyya, aññe gantvā gaṇheyyuṃ, tesaṃ taṃ aṭṭhaguṇampi dasaguṇampi bhaveyya. Atha itaro ‘‘mama attho atikkanto’’ti anutapeyya, evaṃ yo idha khaṇaṃ labhitvā appaṭipajjanto saddhammassa niyāmataṃ virādheti, so ayaṃ vāṇijova atītattho ciraṃ anutapissati socissati. Kiñca bhiyyo avijjānivutoti tathā. Paccavidunti paṭivijjhiṃsu. Saṃvarāti sīlasaṃvarā. Māradheyyaparānugeti māradheyyasaṅkhātaṃ saṃsāraṃ anugate. Pāraṅgatāti nibbānaṃ gatā. Ye pattā āsavakkhayanti ye arahattaṃ pattā. Evamidha gāthāsu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ९. अक्खणसुत्तं • 9. Akkhaṇasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ९. अक्खणसुत्तवण्णना • 9. Akkhaṇasuttavaṇṇanā
