| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪೇತವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Petavatthu-aṭṭhakathā |
೧೩. ಅಕ್ಖರುಕ್ಖಪೇತವತ್ಥುವಣ್ಣನಾ
13. Akkharukkhapetavatthuvaṇṇanā
ಯಂ ದದಾತಿ ನ ತಂ ಹೋತೀತಿ ಇದಂ ಅಕ್ಖದಾಯಕಪೇತವತ್ಥು। ತಸ್ಸ ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಭಗವತಿ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರನ್ತೇ ಅಞ್ಞತರೋ ಸಾವತ್ಥಿವಾಸೀ ಉಪಾಸಕೋ ಸಕಟೇಹಿ ಭಣ್ಡಸ್ಸ ಪೂರೇತ್ವಾ ವಣಿಜ್ಜಾಯ ವಿದೇಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತತ್ಥ ಅತ್ತನೋ ಭಣ್ಡಂ ವಿಕ್ಕಿಣಿತ್ವಾ ಪಟಿಭಣ್ಡಂ ಸಕಟೇಸು ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿ। ತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಟವಿಯಂ ಏಕಸ್ಸ ಸಕಟಸ್ಸ ಅಕ್ಖೋ ಭಿಜ್ಜಿ। ಅಥ ಅಞ್ಞತರೋ ಪುರಿಸೋ ರುಕ್ಖಗಹಣತ್ಥಂ ಕುಠಾರಿಫರಸುಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಚರನ್ತೋ ತಂ ಠಾನಂ ಪತ್ವಾ ತಂ ಉಪಾಸಕಂ ಅಕ್ಖಭಞ್ಜನೇನ ದೋಮನಸ್ಸಪ್ಪತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ವಾಣಿಜೋ ಅಕ್ಖಭಞ್ಜನೇನ ಅಟವಿಯಂ ಕಿಲಮತೀ’’ತಿ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ ರುಕ್ಖದಣ್ಡಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ದಳ್ಹಂ ಅಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ ಸಕಟೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅದಾಸಿ।
Yaṃ dadāti na taṃ hotīti idaṃ akkhadāyakapetavatthu. Tassa kā uppatti? Bhagavati sāvatthiyaṃ viharante aññataro sāvatthivāsī upāsako sakaṭehi bhaṇḍassa pūretvā vaṇijjāya videsaṃ gantvā tattha attano bhaṇḍaṃ vikkiṇitvā paṭibhaṇḍaṃ sakaṭesu āropetvā sāvatthiṃ uddissa maggaṃ paṭipajji. Tassa maggaṃ gacchantassa aṭaviyaṃ ekassa sakaṭassa akkho bhijji. Atha aññataro puriso rukkhagahaṇatthaṃ kuṭhāripharasuṃ gāhāpetvā attano gāmato nikkhamitvā araññe vicaranto taṃ ṭhānaṃ patvā taṃ upāsakaṃ akkhabhañjanena domanassappattaṃ disvā ‘‘ayaṃ vāṇijo akkhabhañjanena aṭaviyaṃ kilamatī’’ti anukampaṃ upādāya rukkhadaṇḍaṃ chinditvā daḷhaṃ akkhaṃ katvā sakaṭe yojetvā adāsi.
ಸೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅಟವಿಪದೇಸೇ ಭುಮ್ಮದೇವತಾ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ। ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ರತ್ತಿಯಂ ತಸ್ಸ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ಗೇಹಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಗೇಹದ್ವಾರೇ ಠತ್ವಾ –
So aparena samayena kālaṃ katvā tasmiṃyeva aṭavipadese bhummadevatā hutvā nibbatto. Attano kammaṃ paccavekkhitvā rattiyaṃ tassa upāsakassa gehaṃ gantvā gehadvāre ṭhatvā –
೮೦೦.
800.
‘‘ಯಂ ದದಾತಿ ನ ತಂ ಹೋತಿ, ದೇಥೇವ ದಾನಂ ದತ್ವಾ ಉಭಯಂ ತರತಿ।
‘‘Yaṃ dadāti na taṃ hoti, detheva dānaṃ datvā ubhayaṃ tarati;
ಉಭಯಂ ತೇನ ದಾನೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ಜಾಗರಥ ಮಾ ಪಮಜ್ಜಥಾ’’ತಿ॥ –
Ubhayaṃ tena dānena gacchati, jāgaratha mā pamajjathā’’ti. –
ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯಂ ದದಾತಿ ನ ತಂ ಹೋತೀತಿ ಯಂ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮಂ ದಾಯಕೋ ದೇತಿ, ನ ತದೇವ ಪರಲೋಕೇ ತಸ್ಸ ದಾನಸ್ಸ ಫಲಭಾವೇನ ಹೋತಿ, ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞಂ ಬಹುಂ ಇಟ್ಠಂ ಕನ್ತಂ ಫಲಂ ಹೋತಿಯೇವ। ತಸ್ಮಾ ದೇಥೇವ ದಾನನ್ತಿ ಯಥಾ ತಥಾ ದಾನಂ ದೇಥ ಏವ। ತತ್ಥ ಕಾರಣಮಾಹ ‘‘ದತ್ವಾ ಉಭಯಂ ತರತೀ’’ತಿ , ದಾನಂ ದತ್ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಮ್ಪಿ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ ಅನತ್ಥಞ್ಚ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ। ಉಭಯಂ ತೇನ ದಾನೇನ ಗಚ್ಛತೀತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಂ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಞ್ಚಾತಿ ಉಭಯಮ್ಪಿ ಸುಖಂ ತೇನ ದಾನೇನ ಉಪಗಚ್ಛತಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪರೇಸಞ್ಚ ಹಿತಸುಖವಸೇನಾಪಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ಜಾಗರಥ ಮಾ ಪಮಜ್ಜಥಾತಿ ಏವಂ ಉಭಯಾನತ್ಥನಿವಾರಣಂ ಉಭಯಹಿತಸಾಧನಂ ದಾನಂ ಸಮ್ಪಾದೇತುಂ ಜಾಗರಥ, ದಾನೂಪಕರಣಾನಿ ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಚ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ಹೋಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆದರದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಚೇತ್ಥ ಆಮೇಡಿತವಸೇನ ವುತ್ತಂ।
Gāthamāha. Tattha yaṃ dadāti na taṃ hotīti yaṃ deyyadhammaṃ dāyako deti, na tadeva paraloke tassa dānassa phalabhāvena hoti, atha kho aññaṃ bahuṃ iṭṭhaṃ kantaṃ phalaṃ hotiyeva. Tasmā detheva dānanti yathā tathā dānaṃ detha eva. Tattha kāraṇamāha ‘‘datvā ubhayaṃ taratī’’ti , dānaṃ datvā diṭṭhadhammikampi samparāyikampi dukkhaṃ anatthañca atikkamati. Ubhayaṃ tena dānena gacchatīti diṭṭhadhammikaṃ samparāyikañcāti ubhayampi sukhaṃ tena dānena upagacchati pāpuṇāti, attano paresañca hitasukhavasenāpi ayamattho yojetabbo. Jāgaratha mā pamajjathāti evaṃ ubhayānatthanivāraṇaṃ ubhayahitasādhanaṃ dānaṃ sampādetuṃ jāgaratha, dānūpakaraṇāni sajjetvā tattha ca appamattā hothāti attho. Ādaradassanatthaṃ cettha āmeḍitavasena vuttaṃ.
ವಾಣಿಜೋ ಅತ್ತನೋ ಕಿಚ್ಚಂ ತೀರೇತ್ವಾ ಪಟಿನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಪತ್ವಾ ದುತಿಯದಿವಸೇ ಸತ್ಥಾರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸಿ। ಸತ್ಥಾ ತಮತ್ಥಂ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಪತ್ತಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ಸಾ ದೇಸನಾ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಸಾತ್ಥಿಕಾ ಅಹೋಸೀತಿ।
Vāṇijo attano kiccaṃ tīretvā paṭinivattitvā anukkamena sāvatthiṃ patvā dutiyadivase satthāraṃ upasaṅkamitvā vanditvā ekamantaṃ nisinno taṃ pavattiṃ bhagavato ārocesi. Satthā tamatthaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya dhammaṃ desesi. Sā desanā mahājanassa sātthikā ahosīti.
ಅಕ್ಖರುಕ್ಖಪೇತವತ್ಥುವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Akkharukkhapetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಪೇತವತ್ಥುಪಾಳಿ • Petavatthupāḷi / ೧೩. ಅಕ್ಖರುಕ್ಖಪೇತವತ್ಥು • 13. Akkharukkhapetavatthu
