Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീ-അനുടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā

    അകുസലകമ്മപഥകഥാവണ്ണനാ

    Akusalakammapathakathāvaṇṇanā

    സരസേന അത്തനോ സഭാവേന. യായ ചേതനായ പവത്തമാനസ്സ ജീവിതിന്ദ്രിയസ്സ പച്ചയഭൂതേസു മഹാഭൂതേസു ഉപക്കമകരണഹേതു തംമഹാഭൂതപച്ചയാ ഉപ്പജ്ജനകമഹാഭൂതാ നുപ്പജ്ജിസ്സന്തി, സാ താദിസപയോഗസമുട്ഠാപികാ ചേതനാ പാണാതിപാതോ നാമ. ലദ്ധുപക്കമാനി ഹി ഭൂതാനി ന പുരിമഭൂതാനി വിയ വിസദാനീതി സമാനജാതിയാനം ഭൂതാനം കാരണം ന ഹോന്തീതി. ഏകസ്സപി പയോഗസ്സ സഹസാ നിപ്ഫാദനവസേന കിച്ചസാധികായ ബഹുക്ഖത്തും പവത്തജവനേഹി ലദ്ധാസേവനായ ച സന്നിട്ഠാപകചേതനായ വസേന പയോഗസ്സ മഹന്തഭാവോ. സതിപി കദാചി ഖുദ്ദകേ ചേവ മഹന്തേ ച പാണേ പയോഗസ്സ സമഭാവേ മഹന്തം ഹനന്തസ്സ ചേതനാ തിബ്ബതരാ ഉപ്പജ്ജതീതി വത്ഥുസ്സ മഹന്തഭാവോതി തദുഭയം ചേതനായ ബലവഭാവേനേവ ഹോതീതി ആഹ ‘‘പയോഗ…പേ॰… ഭാവതോ’’തി. യഥാവുത്തപച്ചയവിപരിയായേപീതി പയോഗവത്ഥുആദിപച്ചയാനം അമഹത്തേപി. തംതംപച്ചയേഹീതി ഗുണവന്തതാദിപച്ചയേഹി. ഏത്ഥ ച ഹന്തബ്ബസ്സ ഗുണവന്തതായ മഹാസാവജ്ജതാ വത്ഥുമഹന്തതായ വിയ ദട്ഠബ്ബാ. കിലേസാനം ഉപക്കമാനം ദ്വിന്നഞ്ച മുദുതായ തിബ്ബതായ ച അപ്പസാവജ്ജതാ മഹാസാവജ്ജതാ ച യോജേതബ്ബാ. പാണോ പാണസഞ്ഞിതാ വധകചിത്തഞ്ച പുബ്ബഭാഗസമ്ഭാരാ, ഉപക്കമോ വധകചേതനാസമുട്ഠാപിതോ, പഞ്ചസമ്ഭാരവതീ പാണാതിപാതചേതനാതി സാ പഞ്ചസമ്ഭാരവിനിമുത്താ ദട്ഠബ്ബാ. ഏസ നയോ അദിന്നാദാനാദീസുപി.

    Sarasena attano sabhāvena. Yāya cetanāya pavattamānassa jīvitindriyassa paccayabhūtesu mahābhūtesu upakkamakaraṇahetu taṃmahābhūtapaccayā uppajjanakamahābhūtā nuppajjissanti, sā tādisapayogasamuṭṭhāpikā cetanā pāṇātipāto nāma. Laddhupakkamāni hi bhūtāni na purimabhūtāni viya visadānīti samānajātiyānaṃ bhūtānaṃ kāraṇaṃ na hontīti. Ekassapi payogassa sahasā nipphādanavasena kiccasādhikāya bahukkhattuṃ pavattajavanehi laddhāsevanāya ca sanniṭṭhāpakacetanāya vasena payogassa mahantabhāvo. Satipi kadāci khuddake ceva mahante ca pāṇe payogassa samabhāve mahantaṃ hanantassa cetanā tibbatarā uppajjatīti vatthussa mahantabhāvoti tadubhayaṃ cetanāya balavabhāveneva hotīti āha ‘‘payoga…pe… bhāvato’’ti. Yathāvuttapaccayavipariyāyepīti payogavatthuādipaccayānaṃ amahattepi. Taṃtaṃpaccayehīti guṇavantatādipaccayehi. Ettha ca hantabbassa guṇavantatāya mahāsāvajjatā vatthumahantatāya viya daṭṭhabbā. Kilesānaṃ upakkamānaṃ dvinnañca mudutāya tibbatāya ca appasāvajjatā mahāsāvajjatā ca yojetabbā. Pāṇo pāṇasaññitā vadhakacittañca pubbabhāgasambhārā, upakkamo vadhakacetanāsamuṭṭhāpito, pañcasambhāravatī pāṇātipātacetanāti sā pañcasambhāravinimuttā daṭṭhabbā. Esa nayo adinnādānādīsupi.

    മന്തപരിജപ്പനേന പരസ്സ സന്തകഹരണം വിജ്ജാമയോ, വിനാ മന്തേന പരസന്തകസ്സ കായവചീപയോഗേഹി ആകഡ്ഢനം താദിസഇദ്ധിയോഗേന ഇദ്ധിമയോ പയോഗോതി അദിന്നാദാനസ്സപി ഛ പയോഗാ സാഹത്ഥികാദയോ വേദിതബ്ബാ.

    Mantaparijappanena parassa santakaharaṇaṃ vijjāmayo, vinā mantena parasantakassa kāyavacīpayogehi ākaḍḍhanaṃ tādisaiddhiyogena iddhimayo payogoti adinnādānassapi cha payogā sāhatthikādayo veditabbā.

    അഭിഭവിത്വാ വീതിക്കമനേ മിച്ഛാചാരോ മഹാസാവജ്ജോ, ന തഥാ ഉഭിന്നം സമാനച്ഛന്ദഭാവേ. ‘‘ചത്താരോ സമ്ഭാരാതി വുത്തത്താ അഭിഭവിത്വാ വീതിക്കമനേ സതിപി മഗ്ഗേനമഗ്ഗപടിപത്തിഅധിവാസനേ പുരിമുപ്പന്നസേവനാഭിസന്ധിപയോഗാഭാവതോ മിച്ഛാചാരോ ന ഹോതി അഭിഭുയ്യമാനസ്സാ’’തി വദന്തി. സേവനചിത്തേ സതി പയോഗാഭാവോ ന പമാണം ഇത്ഥിയാ സേവനപ്പയോഗസ്സ യേഭുയ്യേന അഭാവതോ. പുരിസസ്സേവ ഹി യേഭുയ്യേന സേവനപ്പയോഗോ ഹോതീതി ഇത്ഥിയാ പുരേതരം സേവനചിത്തം ഉപട്ഠാപേത്വാ നിപന്നായപി മിച്ഛാചാരോ ന സിയാതി ആപജ്ജതി, തസ്മാ പുരിസസ്സ വസേന ഉക്കംസതോ ചത്താരോ സമ്ഭാരാ വുത്താതി ദട്ഠബ്ബം. അഞ്ഞഥാ ഇത്ഥിയാ പുരിസകിച്ചകരണകാലേ പുരിസസ്സപി സേവനപ്പയോഗാഭാവതോ മിച്ഛാചാരോ ന സിയാതി. കേചി പന ‘‘അത്തനോ രുചിയാ പവത്തിതസ്സ തീണി അങ്ഗാനി, ബലക്കാരേന പവത്തിതസ്സ തീണീതി സബ്ബാനി അഗ്ഗഹിതഗ്ഗഹണേന ചത്താരീ’’തി വദന്തി, വീമംസിത്വാ ഗഹേതബ്ബം.

    Abhibhavitvā vītikkamane micchācāro mahāsāvajjo, na tathā ubhinnaṃ samānacchandabhāve. ‘‘Cattāro sambhārāti vuttattā abhibhavitvā vītikkamane satipi maggenamaggapaṭipattiadhivāsane purimuppannasevanābhisandhipayogābhāvato micchācāro na hoti abhibhuyyamānassā’’ti vadanti. Sevanacitte sati payogābhāvo na pamāṇaṃ itthiyā sevanappayogassa yebhuyyena abhāvato. Purisasseva hi yebhuyyena sevanappayogo hotīti itthiyā puretaraṃ sevanacittaṃ upaṭṭhāpetvā nipannāyapi micchācāro na siyāti āpajjati, tasmā purisassa vasena ukkaṃsato cattāro sambhārā vuttāti daṭṭhabbaṃ. Aññathā itthiyā purisakiccakaraṇakāle purisassapi sevanappayogābhāvato micchācāro na siyāti. Keci pana ‘‘attano ruciyā pavattitassa tīṇi aṅgāni, balakkārena pavattitassa tīṇīti sabbāni aggahitaggahaṇena cattārī’’ti vadanti, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.

    ദുട്ഠചിത്തസ്സ അമരണാധിപ്പായസ്സ ഫരുസകായവചീപയോഗസമുട്ഠാപികാ ഫരുസചേതനാ ഫരുസവാചാ. മരണാധിപ്പായേ പന സതി അത്ഥസിദ്ധിതദഭാവേസു പാണാതിപാതാ ബ്യാപാദാ ച ഹോന്തീതി. യം പതി ഫരുസവാചാ പയുജ്ജതി, തസ്സ സമ്മുഖാവ സീസം ഏതി. ‘‘പരമ്മുഖേപി ഫരുസവാചാ ഹോതീ’’തി വദന്തി.

    Duṭṭhacittassa amaraṇādhippāyassa pharusakāyavacīpayogasamuṭṭhāpikā pharusacetanā pharusavācā. Maraṇādhippāye pana sati atthasiddhitadabhāvesu pāṇātipātā byāpādā ca hontīti. Yaṃ pati pharusavācā payujjati, tassa sammukhāva sīsaṃ eti. ‘‘Parammukhepi pharusavācā hotī’’ti vadanti.

    യദി ചേതനായ സബ്ബദാ കമ്മപഥഭാവാഭാവതോ അനിയതോ കമ്മപഥഭാവോതി കമ്മപഥരാസിമ്ഹി അവചനം, നനു അഭിജ്ഝാദീനമ്പി കമ്മപഥം അപ്പത്താനം അത്ഥിതായ അനിയതോ കമ്മപഥഭാവോതി തേസമ്പി കമ്മപഥരാസിയം അവചനം ആപജ്ജതീതി? നാപജ്ജതി, കമ്മപഥതാതംസഭാഗതാഹി തേസം തത്ഥ വുത്തത്താ. യദി ഏവം ചേതനാപി തത്ഥ വത്തബ്ബാ സിയാതി? സച്ചമേതം, സാ പന പാണാതിപാതാദികാതി പാകടോ തസ്സാ കമ്മപഥഭാവോതി ന വുത്തം സിയാ. ചേതനായ ഹി ‘‘ചേതനാഹം, ഭിക്ഖവേ, കമ്മം വദാമി,’’‘‘തിവിധാ, ഭിക്ഖവേ, കായസഞ്ചേതനാ അകുസലം കായകമ്മ’’ന്തിആദിവചനേഹി കമ്മഭാവോ ദീപിതോ. കമ്മംയേവ ച സുഗതിദുഗ്ഗതീനം തദുപ്പജ്ജനസുഖദുക്ഖാനഞ്ച പഥഭാവേന പവത്തം കമ്മപഥോതി വുച്ചതീതി പാകടോ തസ്സാ കമ്മപഥഭാവോ. അഭിജ്ഝാദീനം പന ചേതനാസമീഹനഭാവേന സുചരിതദുച്ചരിതഭാവോ, ചേതനാജനിതതംബന്ധതിഭാവേന സുഗതിദുഗ്ഗതിതദുപ്പജ്ജനസുഖദുക്ഖാനം പഥഭാവോ ചാതി ന തഥാ പാകടോ കമ്മപഥഭാവോതി തേ ഏവ കമ്മപഥരാസിഭാവേന വുത്താ. അതഥാജാതിയത്താ വാ ചേതനാ തേഹി സദ്ധിം ന വുത്താ സിയാ. വിചാരേത്വാ ഗഹേതബ്ബം.

    Yadi cetanāya sabbadā kammapathabhāvābhāvato aniyato kammapathabhāvoti kammapatharāsimhi avacanaṃ, nanu abhijjhādīnampi kammapathaṃ appattānaṃ atthitāya aniyato kammapathabhāvoti tesampi kammapatharāsiyaṃ avacanaṃ āpajjatīti? Nāpajjati, kammapathatātaṃsabhāgatāhi tesaṃ tattha vuttattā. Yadi evaṃ cetanāpi tattha vattabbā siyāti? Saccametaṃ, sā pana pāṇātipātādikāti pākaṭo tassā kammapathabhāvoti na vuttaṃ siyā. Cetanāya hi ‘‘cetanāhaṃ, bhikkhave, kammaṃ vadāmi,’’‘‘tividhā, bhikkhave, kāyasañcetanā akusalaṃ kāyakamma’’ntiādivacanehi kammabhāvo dīpito. Kammaṃyeva ca sugatiduggatīnaṃ taduppajjanasukhadukkhānañca pathabhāvena pavattaṃ kammapathoti vuccatīti pākaṭo tassā kammapathabhāvo. Abhijjhādīnaṃ pana cetanāsamīhanabhāvena sucaritaduccaritabhāvo, cetanājanitataṃbandhatibhāvena sugatiduggatitaduppajjanasukhadukkhānaṃ pathabhāvo cāti na tathā pākaṭo kammapathabhāvoti te eva kammapatharāsibhāvena vuttā. Atathājātiyattā vā cetanā tehi saddhiṃ na vuttā siyā. Vicāretvā gahetabbaṃ.

    പാണാതിപാതാദീനം ആരമ്മണാനേവ തബ്ബിരതിആരമ്മണാനീതി പഞ്ച സിക്ഖാപദാ പരിത്താരമ്മണാ ഏവാതി വചനേന അദിന്നാദാനാദീനം സത്താരമ്മണതാവചനസ്സ വിരോധം ചോദേതി. തഥാ ഹി വക്ഖതി ‘‘വീതിക്കമിതബ്ബതോയേവ ഹി വേരമണീ നാമ ഹോതീ’’തി. സയമേവ പരിഹരിസ്സതീതി സിക്ഖാപദവിഭങ്ഗേ പഞ്ഹപുച്ഛകവണ്ണനം സന്ധായ വദതി. തത്ഥ ഹി ‘‘യസ്മാ സത്തോതി സങ്ഖ്യം ഗതേ സങ്ഖാരേയേവ ആരമ്മണം കരോതി, തസ്മാ പരിത്താരമ്മണാതി വുച്ചന്തീ’’തി വുത്തം.

    Pāṇātipātādīnaṃ ārammaṇāneva tabbiratiārammaṇānīti pañca sikkhāpadā parittārammaṇā evāti vacanena adinnādānādīnaṃ sattārammaṇatāvacanassa virodhaṃ codeti. Tathā hi vakkhati ‘‘vītikkamitabbatoyeva hi veramaṇī nāma hotī’’ti. Sayameva pariharissatīti sikkhāpadavibhaṅge pañhapucchakavaṇṇanaṃ sandhāya vadati. Tattha hi ‘‘yasmā sattoti saṅkhyaṃ gate saṅkhāreyeva ārammaṇaṃ karoti, tasmā parittārammaṇāti vuccantī’’ti vuttaṃ.

    ദുഗ്ഗതതാദീനീതി ആദി-സദ്ദേന ‘‘അലദ്ധാലാഭോ ലദ്ധവിനാസോ ഇച്ഛിതാനം ഭോഗാനം കിച്ഛപടിലാഭോ രാജാദീഹി സാധാരണഭോഗതാ ദുക്ഖവിഹാരോ സാസങ്കവിഹാരോ’’തി ഏവമാദയോ സങ്ഗഹിതാ. കേചി പന ‘‘ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ഭോഗജാനിആദയോ നിസ്സന്ദഫല’’ന്തി വദന്തി.

    Duggatatādīnīti ādi-saddena ‘‘aladdhālābho laddhavināso icchitānaṃ bhogānaṃ kicchapaṭilābho rājādīhi sādhāraṇabhogatā dukkhavihāro sāsaṅkavihāro’’ti evamādayo saṅgahitā. Keci pana ‘‘diṭṭheva dhamme bhogajāniādayo nissandaphala’’nti vadanti.







    Related texts:



    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / അകുസലകമ്മപഥകഥാവണ്ണനാ • Akusalakammapathakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact