Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation |
អង្គុត្តរ និកាយ ៣។៦៩
Numbered Discourses 3.69
៧។ មហាវគ្គ
7. The Great Chapter
អកុសលមូលសុត្ត
Unskillful Roots
“តីណិមានិ, ភិក្ខវេ, អកុសលមូលានិ។ កតមានិ តីណិ? លោភោ អកុសលមូលំ, ទោសោ អកុសលមូលំ, មោហោ អកុសលមូលំ។
“Bhikkhus, there are these three unskillful roots. What three? Greed, hate, and delusion.
យទបិ, ភិក្ខវេ, លោភោ តទបិ អកុសលមូលំ; យទបិ លុទ្ធោ អភិសង្ខរោតិ កាយេន វាចាយ មនសា តទបិ អកុសលំ; យទបិ លុទ្ធោ លោភេន អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ តទបិ អកុសលំ។ ឥតិស្សមេ លោភជា លោភនិទានា លោភសមុទយា លោភបច្ចយា អនេកេ បាបកា អកុសលា ធម្មា សម្ភវន្តិ។
Greed is a root of the unskillful. When a greedy person chooses to act by way of body, speech, or mind, that too is unskillful. When a greedy person, overcome by greed, causes another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’, that too is unskillful. And so these many bad, unskillful things are produced in them, born, sourced, originated, and conditioned by greed.
យទបិ, ភិក្ខវេ, ទោសោ តទបិ អកុសលមូលំ; យទបិ ទុដ្ឋោ អភិសង្ខរោតិ កាយេន វាចាយ មនសា តទបិ អកុសលំ; យទបិ ទុដ្ឋោ ទោសេន អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ តទបិ អកុសលំ។ ឥតិស្សមេ ទោសជា ទោសនិទានា ទោសសមុទយា ទោសបច្ចយា អនេកេ បាបកា អកុសលា ធម្មា សម្ភវន្តិ។
Hate is a root of the unskillful. When a hateful person chooses to act by way of body, speech, or mind, that too is unskillful. When a hateful person, overcome by hate, causes another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’, that too is unskillful. And so these many bad, unskillful things are produced in them, born, sourced, originated, and conditioned by hate.
យទបិ, ភិក្ខវេ, មោហោ តទបិ អកុសលមូលំ; យទបិ មូឡ្ហោ អភិសង្ខរោតិ កាយេន វាចាយ មនសា តទបិ អកុសលំ; យទបិ មូឡ្ហោ មោហេន អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ តទបិ អកុសលំ។ ឥតិស្សមេ មោហជា មោហនិទានា មោហសមុទយា មោហបច្ចយា អនេកេ បាបកា អកុសលា ធម្មា សម្ភវន្តិ។ ឯវរូបោ ចាយំ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ វុច្ចតិ អកាលវាទីតិបិ, អភូតវាទីតិបិ, អនត្ថវាទីតិបិ, អធម្មវាទីតិបិ, អវិនយវាទីតិបិ។
Delusion is a root of the unskillful. When a deluded person chooses to act by way of body, speech, or mind, that too is unskillful. When a deluded person, overcome by delusion, causes another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’, that too is unskillful. And so these many bad, unskillful things are produced in them, born, sourced, originated, and conditioned by delusion. Such a person is said to have speech that’s ill-timed, false, meaningless, not in line with the teaching and training.
កស្មា ចាយំ, ភិក្ខវេ, ឯវរូបោ បុគ្គលោ វុច្ចតិ អកាលវាទីតិបិ, អភូតវាទីតិបិ, អនត្ថវាទីតិបិ, អធម្មវាទីតិបិ, អវិនយវាទីតិបិ? តថាហាយំ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ។ ភូតេន ខោ បន វុច្ចមានោ អវជានាតិ, នោ បដិជានាតិ; អភូតេន វុច្ចមានោ ន អាតប្បំ ករោតិ, តស្ស និព្ពេឋនាយ ឥតិបេតំ អតច្ឆំ ឥតិបេតំ អភូតន្តិ។ តស្មា ឯវរូបោ បុគ្គលោ វុច្ចតិ អកាលវាទីតិបិ, អភូតវាទីតិបិ, អនត្ថវាទីតិបិ, អធម្មវាទីតិបិ, អវិនយវាទីតិបិ។
Why is this? This person causes another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’. So when someone makes a valid criticism, they’re scornful and admit nothing. When someone makes a baseless criticism, they make no effort to explain, ‘This is why that’s untrue, this is why that’s false.’ That’s why such a person is said to have speech that’s ill-timed, false, meaningless, not in line with the teaching and training.
ឯវរូបោ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ លោភជេហិ បាបកេហិ អកុសលេហិ ធម្មេហិ អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ ទិដ្ឋេ ចេវ ធម្មេ ទុក្ខំ វិហរតិ, សវិឃាតំ សៅបាយាសំ សបរិឡាហំ។ កាយស្ស ច ភេទា បរំ មរណា ទុគ្គតិ បាដិកង្ខា។
Such a person—overcome with bad, unskillful qualities born of greed, hate, and delusion—suffers in the present life, with anguish, distress, and fever. And when the body breaks up, after death, they can expect to be reborn in a bad place.
ទោសជេហិ …បេ… មោហជេហិ បាបកេហិ អកុសលេហិ ធម្មេហិ អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ ទិដ្ឋេ ចេវ ធម្មេ ទុក្ខំ វិហរតិ, សវិឃាតំ សៅបាយាសំ សបរិឡាហំ។ កាយស្ស ច ភេទា បរំ មរណា ទុគ្គតិ បាដិកង្ខា។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, សាលោ វា ធវោ វា ផន្ទនោ វា តីហិ មាលុវាលតាហិ ឧទ្ធស្តោ បរិយោនទ្ធោ អនយំ អាបជ្ជតិ, ព្យសនំ អាបជ្ជតិ, អនយព្យសនំ អាបជ្ជតិ; ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ឯវរូបោ បុគ្គលោ លោភជេហិ បាបកេហិ អកុសលេហិ ធម្មេហិ អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ ទិដ្ឋេ ចេវ ធម្មេ ទុក្ខំ វិហរតិ, សវិឃាតំ សៅបាយាសំ សបរិឡាហំ។ កាយស្ស ច ភេទា បរំ មរណា ទុគ្គតិ បាដិកង្ខា។
Suppose a sal, axlewood, or boxwood tree was choked and engulfed by three camel’s foot creepers. It would fall to ruin and disaster. In the same way, such a person—overcome with bad, unskillful qualities born of greed, hate, and delusion—suffers in the present life, with anguish, distress, and fever. And when the body breaks up, after death, they can expect to be reborn in a bad place.
ទោសជេហិ …បេ… មោហជេហិ បាបកេហិ អកុសលេហិ ធម្មេហិ អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ ទិដ្ឋេ ចេវ ធម្មេ ទុក្ខំ វិហរតិ សវិឃាតំ សៅបាយាសំ សបរិឡាហំ។ កាយស្ស ច ភេទា បរំ មរណា ទុគ្គតិ បាដិកង្ខា។ ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, តីណិ អកុសលមូលានីតិ។
These are the three unskillful roots.
តីណិមានិ, ភិក្ខវេ, កុសលមូលានិ។ កតមានិ តីណិ? អលោភោ កុសលមូលំ, អទោសោ កុសលមូលំ, អមោហោ កុសលមូលំ។
There are these three skillful roots. What three? Contentment, love, and understanding.
យទបិ, ភិក្ខវេ, អលោភោ តទបិ កុសលមូលំ; យទបិ អលុទ្ធោ អភិសង្ខរោតិ កាយេន វាចាយ មនសា តទបិ កុសលំ; យទបិ អលុទ្ធោ លោភេន អនភិភូតោ អបរិយាទិន្នចិត្តោ ន បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ តទបិ កុសលំ។ ឥតិស្សមេ អលោភជា អលោភនិទានា អលោភសមុទយា អលោភបច្ចយា អនេកេ កុសលា ធម្មា សម្ភវន្តិ។
Contentment is a root of the skillful. When a contented person chooses to act by way of body, speech, or mind, that too is skillful. When a contented person, not overcome by greed, doesn’t cause another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’, that too is skillful. And so these many skillful things are produced in them, born, sourced, originated, and conditioned by contentment.
យទបិ, ភិក្ខវេ, អទោសោ តទបិ កុសលមូលំ; យទបិ អទុដ្ឋោ អភិសង្ខរោតិ កាយេន វាចាយ មនសា តទបិ កុសលំ; យទបិ អទុដ្ឋោ ទោសេន អនភិភូតោ អបរិយាទិន្នចិត្តោ ន បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ តទបិ កុសលំ។ ឥតិស្សមេ អទោសជា អទោសនិទានា អទោសសមុទយា អទោសបច្ចយា អនេកេ កុសលា ធម្មា សម្ភវន្តិ។
Love is a root of the skillful. When a loving person chooses to act by way of body, speech, or mind, that too is skillful. When a loving person, not overcome by hate, doesn’t cause another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’, that too is skillful. And so these many skillful things are produced in them, born, sourced, originated, and conditioned by love.
យទបិ, ភិក្ខវេ, អមោហោ តទបិ កុសលមូលំ; យទបិ អមូឡ្ហោ អភិសង្ខរោតិ កាយេន វាចាយ មនសា តទបិ កុសលំ; យទបិ អមូឡ្ហោ មោហេន អនភិភូតោ អបរិយាទិន្នចិត្តោ ន បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ តទបិ កុសលំ។ ឥតិស្សមេ អមោហជា អមោហនិទានា អមោហសមុទយា អមោហបច្ចយា អនេកេ កុសលា ធម្មា សម្ភវន្តិ។ ឯវរូបោ ចាយំ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ វុច្ចតិ កាលវាទីតិបិ, ភូតវាទីតិបិ, អត្ថវាទីតិបិ, ធម្មវាទីតិបិ, វិនយវាទីតិបិ។
Understanding is a root of the skillful. When an understanding person chooses to act by way of body, speech, or mind, that too is skillful. When an understanding person, not overcome by delusion, doesn’t cause another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’, that too is skillful. And so these many skillful things are produced in them, born, sourced, originated, and conditioned by understanding. Such a person is said to have speech that’s well-timed, true, meaningful, in line with the teaching and training.
កស្មា ចាយំ, ភិក្ខវេ, ឯវរូបោ បុគ្គលោ វុច្ចតិ កាលវាទីតិបិ, ភូតវាទីតិបិ, អត្ថវាទីតិបិ, ធម្មវាទីតិបិ, វិនយវាទីតិបិ? តថាហាយំ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ ន បរស្ស អសតា ទុក្ខំ ឧប្បាទយតិ វធេន វា ពន្ធនេន វា ជានិយា វា គរហាយ វា បព្ពាជនាយ វា ពលវម្ហិ ពលត្ថោ ឥតិបិ។ ភូតេន ខោ បន វុច្ចមានោ បដិជានាតិ នោ អវជានាតិ; អភូតេន វុច្ចមានោ អាតប្បំ ករោតិ តស្ស និព្ពេឋនាយ: ‘ឥតិបេតំ អតច្ឆំ, ឥតិបេតំ អភូតន៑ៜតិ។ តស្មា ឯវរូបោ បុគ្គលោ វុច្ចតិ កាលវាទីតិបិ, អត្ថវាទីតិបិ, ធម្មវាទីតិបិ, វិនយវាទីតិបិ។
Why is this? This person doesn’t cause another to suffer under a false pretext—by execution or imprisonment or confiscation or condemnation or banishment—thinking ‘I’m powerful, I want power’. So when someone makes a valid criticism, they admit it and aren’t scornful. When someone makes a baseless criticism, they make an effort to explain, ‘This is why that’s untrue, this is why that’s false.’ That’s why such a person is said to have speech that’s well-timed, true, meaningful, in line with the teaching and training.
ឯវរូបស្ស, ភិក្ខវេ, បុគ្គលស្ស លោភជា បាបកា អកុសលា ធម្មា បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវង្កតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សុខំ វិហរតិ អវិឃាតំ អនុបាយាសំ អបរិឡាហំ។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ បរិនិព្ពាយតិ។
For such a person, bad unskillful qualities born of greed, hate, and delusion are cut off at the root, made like a palm stump, obliterated, and unable to arise in the future. In the present life they’re happy, free of anguish, distress, and fever, and they’re also extinguished in the present life.
ទោសជា …បេ… បរិនិព្ពាយតិ។ មោហជា …បេ… បរិនិព្ពាយតិ។ សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ, សាលោ វា ធវោ វា ផន្ទនោ វា តីហិ មាលុវាលតាហិ ឧទ្ធស្តោ បរិយោនទ្ធោ។ អថ បុរិសោ អាគច្ឆេយ្យ កុទាលបិដកំ អាទាយ។ សោ តំ មាលុវាលតំ មូលេ ឆិន្ទេយ្យ, មូលេ ឆេត្វា បលិខណេយ្យ, បលិខណិត្វា មូលានិ ឧទ្ធរេយ្យ, អន្តមសោ ឧសីរនាឡិមត្តានិបិ។ សោ តំ មាលុវាលតំ ខណ្ឌាខណ្ឌិកំ ឆិន្ទេយ្យ, ខណ្ឌាខណ្ឌិកំ ឆេត្វា ផាលេយ្យ, ផាលេត្វា សកលិកំ សកលិកំ ករេយ្យ, សកលិកំ សកលិកំ ករិត្វា វាតាតបេ វិសោសេយ្យ, វាតាតបេ វិសោសេត្វា អគ្គិនា ឌហេយ្យ, អគ្គិនា ឌហិត្វា មសិំ ករេយ្យ, មសិំ ករិត្វា មហាវាតេ វា ឱផុណេយ្យ នទិយា វា សីឃសោតាយ បវាហេយ្យ។ ឯវមស្ស តា, ភិក្ខវេ, មាលុវាលតា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវង្កតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ឯវរូបស្ស បុគ្គលស្ស លោភជា បាបកា អកុសលា ធម្មា បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវង្កតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សុខំ វិហរតិ អវិឃាតំ អនុបាយាសំ អបរិឡាហំ។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ បរិនិព្ពាយតិ។
Suppose a sal, axlewood, or boxwood tree was choked and engulfed by three camel’s foot creepers. Then along comes a person with a spade and basket. They’d cut the creeper out by the roots, dig them up, and pull them out, down to the fibers and stems. Then they’d split the creeper apart, cut up the parts, and chop it into splinters. They’d dry the splinters in the wind and sun, burn them with fire, and reduce them to ashes. Then they’d sweep away the ashes in a strong wind, or float them away down a swift stream. In the same way, for such a person, bad unskillful qualities born of greed, hate, and delusion are cut off at the root, made like a palm stump, obliterated, and unable to arise in the future. In the present life they’re happy, free of anguish, distress, and fever, and they’re also extinguished in the present life.
ទោសជា …បេ… មោហជា បាបកា អកុសលា ធម្មា បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវង្កតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សុខំ វិហរតិ អវិឃាតំ អនុបាយាសំ អបរិឡាហំ។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ បរិនិព្ពាយតិ។ ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, តីណិ កុសលមូលានី”តិ។
These are the three skillful roots.”
នវមំ។
The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]