Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ൯. അകുസലമൂലസുത്തവണ്ണനാ

    9. Akusalamūlasuttavaṇṇanā

    ൭൦. നവമേ ലുബ്ഭതീതി ലോഭോ. ദുസ്സതീതി ദോസോ. മുയ്ഹതീതി മോഹോ. ലോഭാദീനി പനേതാനി അസഹജാതാനം പാണാതിപാതാദീനം കേസഞ്ചി അകുസലാനം ഉപനിസ്സയപച്ചയട്ഠേന, സഹജാതാനം അദിന്നാദാനാദീനം കേസഞ്ചി സമ്പയുത്താ ഹുത്വാ ഉപ്പാദകട്ഠേന, സയഞ്ച അകുസലാനീതി സാവജ്ജദുക്ഖവിപാകട്ഠേനാതി ആഹ ‘‘അകുസലാനം മൂലാനി, അകുസലാനി ച താനി മൂലാനീ’’തി. വുത്തമ്പി ചേതം ‘‘രത്തോ ഖോ, ആവുസോ, രാഗേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ പാണമ്പി ഹനതീ’’തിആദി. യദപീതി ലിങ്ഗവിപല്ലാസേന വുത്തന്തി ആഹ ‘‘യോപി, ഭിക്ഖവേ, ലോഭോ’’തി. തദപീതി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോതി ആഹ ‘‘സോപി അകുസലമൂല’’ന്തി. വിനാപി ലിങ്ഗവിപല്ലാസേന അത്ഥയോജനം ദസ്സേന്തോ ‘‘അകുസലമൂലം വാ’’തിആദിമാഹ. സബ്ബത്ഥാതി ‘‘യദപി, ഭിക്ഖവേ, ദോസോ, തദപി അകുസലമൂല’’ന്തിആദീസു. അഭിസങ്ഖരോതീതി ഏത്ഥ ആയൂഹതീതി അത്ഥം വത്വാ തഞ്ച ആയൂഹനം പച്ചയസമവായസിദ്ധിതോ സമ്പിണ്ഡനം രാസികരണം വിയ ഹോതീതി ആഹ ‘‘സമ്പിണ്ഡേതി രാസിം കരോതീ’’തി.

    70. Navame lubbhatīti lobho. Dussatīti doso. Muyhatīti moho. Lobhādīni panetāni asahajātānaṃ pāṇātipātādīnaṃ kesañci akusalānaṃ upanissayapaccayaṭṭhena, sahajātānaṃ adinnādānādīnaṃ kesañci sampayuttā hutvā uppādakaṭṭhena, sayañca akusalānīti sāvajjadukkhavipākaṭṭhenāti āha ‘‘akusalānaṃ mūlāni, akusalāni ca tāni mūlānī’’ti. Vuttampi cetaṃ ‘‘ratto kho, āvuso, rāgena abhibhūto pariyādinnacitto pāṇampi hanatī’’tiādi. Yadapīti liṅgavipallāsena vuttanti āha ‘‘yopi, bhikkhave, lobho’’ti. Tadapīti etthāpi eseva nayoti āha ‘‘sopi akusalamūla’’nti. Vināpi liṅgavipallāsena atthayojanaṃ dassento ‘‘akusalamūlaṃ vā’’tiādimāha. Sabbatthāti ‘‘yadapi, bhikkhave, doso, tadapi akusalamūla’’ntiādīsu. Abhisaṅkharotīti ettha āyūhatīti atthaṃ vatvā tañca āyūhanaṃ paccayasamavāyasiddhito sampiṇḍanaṃ rāsikaraṇaṃ viya hotīti āha ‘‘sampiṇḍeti rāsiṃ karotī’’ti.

    പാളിയം ‘‘വധേനാ’’തിആദീസു വധേനാതി മാരണേന വാ പോഥനേന വാ. വധസദ്ദോ ഹി ഹിംസനത്ഥോ വിഹേഠനത്ഥോ ച ഹോതി. ബന്ധനേനാതി അദ്ദുബന്ധനാദിനാ. ജാനിയാതി ധനജാനിയാ, ‘‘സതം ഗണ്ഹഥ, സഹസ്സം ഗണ്ഹഥാ’’തി ഏവം പവത്തിതദണ്ഡേനാതി അത്ഥോ. ഗരഹായാതി പഞ്ചസിഖമുണ്ഡകകരണം, ഗോമയസിഞ്ചനം, ഗീവായ കുരണ്ഡകബന്ധനന്തി ഏവമാദീനി കത്വാ ഗരഹപാപനേന. തത്ഥ പഞ്ചസിഖമുണ്ഡകകരണം നാമ കാകപക്ഖകരണം. ഗോമയസിഞ്ചനം സീസേന കണോദകാവസേചനം. കുരണ്ഡകബന്ധനം ഗദ്ദുലബന്ധനം.

    Pāḷiyaṃ ‘‘vadhenā’’tiādīsu vadhenāti māraṇena vā pothanena vā. Vadhasaddo hi hiṃsanattho viheṭhanattho ca hoti. Bandhanenāti addubandhanādinā. Jāniyāti dhanajāniyā, ‘‘sataṃ gaṇhatha, sahassaṃ gaṇhathā’’ti evaṃ pavattitadaṇḍenāti attho. Garahāyāti pañcasikhamuṇḍakakaraṇaṃ, gomayasiñcanaṃ, gīvāya kuraṇḍakabandhananti evamādīni katvā garahapāpanena. Tattha pañcasikhamuṇḍakakaraṇaṃ nāma kākapakkhakaraṇaṃ. Gomayasiñcanaṃ sīsena kaṇodakāvasecanaṃ. Kuraṇḍakabandhanaṃ gaddulabandhanaṃ.

    കാലസ്മിം ന വദതീതി യുത്തകാലേ ന വദതി, വത്തബ്ബകാലസ്സ പുബ്ബേ വാ പച്ഛാ വാ അയുത്തകാലേ വത്താ ഹോതി. അഭൂതവാദീതി യം നത്ഥി, തസ്സ വത്താ. തേനാഹ ‘‘ഭൂതം ന വദതീ’’തി. അത്ഥം ന വദതീതി കാരണം ന വദതി, അകാരണനിസ്സിതം നിപ്ഫലം വത്താ ഹോതി. ധമ്മം ന വദതീതി സഭാവം ന വദതി, അസഭാവം വത്താ അയഥാവാദീതി അത്ഥോ. വിനയം ന വദതീതി സംവരവിനയം ന വദതി, ന സംവരവിനയപ്പടിസംയുത്തസ്സ വത്താ ഹോതി, അത്തനോ സുണന്തസ്സ ച ന സംവരവിനയാവഹസ്സ വത്താതി അത്ഥോ.

    Kālasmiṃ na vadatīti yuttakāle na vadati, vattabbakālassa pubbe vā pacchā vā ayuttakāle vattā hoti. Abhūtavādīti yaṃ natthi, tassa vattā. Tenāha ‘‘bhūtaṃ na vadatī’’ti. Atthaṃ na vadatīti kāraṇaṃ na vadati, akāraṇanissitaṃ nipphalaṃ vattā hoti. Dhammaṃ na vadatīti sabhāvaṃ na vadati, asabhāvaṃ vattā ayathāvādīti attho. Vinayaṃ na vadatīti saṃvaravinayaṃ na vadati, na saṃvaravinayappaṭisaṃyuttassa vattā hoti, attano suṇantassa ca na saṃvaravinayāvahassa vattāti attho.

    അതച്ഛന്തി അഭൂതത്ഥം. തേനാഹ ‘‘ഇതരം തസ്സേവ വേവചന’’ന്തി. അഥ വാ അഭൂതന്തി അസന്തം അവിജ്ജമാനം. അതച്ഛന്തി അതഥാകാരം.

    Atacchanti abhūtatthaṃ. Tenāha ‘‘itaraṃ tasseva vevacana’’nti. Atha vā abhūtanti asantaṃ avijjamānaṃ. Atacchanti atathākāraṃ.

    പുഞ്ഞകമ്മതോ ഏതി ഉപ്പജ്ജതീതി അയോ, വഡ്ഢി. തപ്പടിക്ഖേപേന അനയോ, അവഡ്ഢീതി ആഹ ‘‘അനയം ആപജ്ജതീതി അവഡ്ഢിം ആപജ്ജതീ’’തി. മാലുവാസിപാടികാ നാമ ദീഘസണ്ഠാനം മാലുവാപക്കം , മാലുവാഫലപോട്ഠലികാതി അത്ഥോ . ഫലിതായാതി ആതപേന സുസ്സിത്വാ ഭിന്നായ. വടരുക്ഖാദീനം മൂലേതി വടരുക്ഖാദീനം സമീപേ. സകഭാവേന സണ്ഠാതും ന സക്കോന്തീതി കസ്മാ ന സക്കോന്തി? ഭവനവിനാസഭയാ. രുക്ഖമൂലേ പതിതമാലുവാബീജതോ ഹി ലതാ ഉപ്പജ്ജിത്വാ രുക്ഖം അഭിരുഹതി. സാ മഹാപത്താ ചേവ ബഹുപത്താ ച മഹാകോലിരപത്തസണ്ഠാനേഹി തതോ ച മഹന്തതരേഹി സാഖാവിടപന്തരേഹി പത്തേഹി സമന്നാഗതാ. അഥ നം രുക്ഖം മൂലതോ പട്ഠായ വിനന്ധമാനാ സബ്ബവിടപാനി സഞ്ഛാദേത്വാ മഹന്തം ഭാരം ജനേത്വാ തിട്ഠതി, സാ വാതേ വായന്തേ ദേവേ വാ വസ്സന്തേ ഓഘനഹേട്ഠാഗതാ ഓലമ്ബനഹേതുഭൂതം ഘനഭാവം ജനേത്വാ തസ്സ രുക്ഖസ്സ സബ്ബസാഖം ഭിജ്ജതി, ഭൂമിയം നിപാതേതി. തതോ തസ്മിം രുക്ഖേ പതിട്ഠിതവിമാനം ഭിജ്ജതി വിനസ്സതി. ഇതി താ ദേവതായോ ഭവനവിനാസഭയാ സകഭാവേന സണ്ഠാതും ന സക്കോന്തി. ഏത്ഥ ച യം സാഖട്ഠകവിമാനം ഹോതി, തം സാഖാസു ഭിജ്ജമാനാസു തത്ഥ തത്ഥേവ ഭിജ്ജിത്വാ സബ്ബസാഖാസു ഭിന്നാസു സബ്ബം ഭിജ്ജതി, രുക്ഖട്ഠകവിമാനം പന യാവ രുക്ഖസ്സ മൂലമത്തമ്പി തിട്ഠതി, താവ ന നസ്സതീതി വേദിതബ്ബം. തത്ഥ തത്ഥ പലുജ്ജിത്വാതി തത്ഥ തത്ഥ ഭിജ്ജിത്വാ. സേസമേത്ഥ സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.

    Puññakammato eti uppajjatīti ayo, vaḍḍhi. Tappaṭikkhepena anayo, avaḍḍhīti āha ‘‘anayaṃ āpajjatīti avaḍḍhiṃ āpajjatī’’ti. Māluvāsipāṭikā nāma dīghasaṇṭhānaṃ māluvāpakkaṃ , māluvāphalapoṭṭhalikāti attho . Phalitāyāti ātapena sussitvā bhinnāya. Vaṭarukkhādīnaṃ mūleti vaṭarukkhādīnaṃ samīpe. Sakabhāvena saṇṭhātuṃ na sakkontīti kasmā na sakkonti? Bhavanavināsabhayā. Rukkhamūle patitamāluvābījato hi latā uppajjitvā rukkhaṃ abhiruhati. Sā mahāpattā ceva bahupattā ca mahākolirapattasaṇṭhānehi tato ca mahantatarehi sākhāviṭapantarehi pattehi samannāgatā. Atha naṃ rukkhaṃ mūlato paṭṭhāya vinandhamānā sabbaviṭapāni sañchādetvā mahantaṃ bhāraṃ janetvā tiṭṭhati, sā vāte vāyante deve vā vassante oghanaheṭṭhāgatā olambanahetubhūtaṃ ghanabhāvaṃ janetvā tassa rukkhassa sabbasākhaṃ bhijjati, bhūmiyaṃ nipāteti. Tato tasmiṃ rukkhe patiṭṭhitavimānaṃ bhijjati vinassati. Iti tā devatāyo bhavanavināsabhayā sakabhāvena saṇṭhātuṃ na sakkonti. Ettha ca yaṃ sākhaṭṭhakavimānaṃ hoti, taṃ sākhāsu bhijjamānāsu tattha tattheva bhijjitvā sabbasākhāsu bhinnāsu sabbaṃ bhijjati, rukkhaṭṭhakavimānaṃ pana yāva rukkhassa mūlamattampi tiṭṭhati, tāva na nassatīti veditabbaṃ. Tattha tattha palujjitvāti tattha tattha bhijjitvā. Sesamettha suviññeyyameva.

    അകുസലമൂലസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Akusalamūlasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൯. അകുസലമൂലസുത്തം • 9. Akusalamūlasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൯. അകുസലമൂലസുത്തവണ്ണനാ • 9. Akusalamūlasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact