Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៨. អលព្ភនីយឋានសុត្តំ
8. Alabbhanīyaṭhānasuttaṃ
៤៨. ‘‘បញ្ចិមានិ, ភិក្ខវេ, អលព្ភនីយានិ ឋានានិ សមណេន វា ព្រាហ្មណេន វា ទេវេន វា មារេន វា ព្រហ្មុនា វា កេនចិ វា លោកស្មិំ។ កតមានិ បញ្ច? ‘ជរាធម្មំ មា ជីរី’តិ អលព្ភនីយំ ឋានំ សមណេន វា ព្រាហ្មណេន វា ទេវេន វា មារេន វា ព្រហ្មុនា វា កេនចិ វា លោកស្មិំ។ ‘ព្យាធិធម្មំ មា ព្យាធីយី’តិ 1 …បេ.… ‘មរណធម្មំ មា មីយី’តិ… ‘ខយធម្មំ មា ខីយី’តិ… ‘នស្សនធម្មំ មា នស្សី’តិ អលព្ភនីយំ ឋានំ សមណេន វា ព្រាហ្មណេន វា ទេវេន វា មារេន វា ព្រហ្មុនា វា កេនចិ វា លោកស្មិំ។
48. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, alabbhanīyāni ṭhānāni samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ. Katamāni pañca? ‘Jarādhammaṃ mā jīrī’ti alabbhanīyaṃ ṭhānaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ. ‘Byādhidhammaṃ mā byādhīyī’ti 2 …pe… ‘maraṇadhammaṃ mā mīyī’ti… ‘khayadhammaṃ mā khīyī’ti… ‘nassanadhammaṃ mā nassī’ti alabbhanīyaṃ ṭhānaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ.
‘‘អស្សុតវតោ , ភិក្ខវេ, បុថុជ្ជនស្ស ជរាធម្មំ ជីរតិ។ សោ ជរាធម្មេ ជិណ្ណេ ន ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘ន ខោ មយ្ហេវេកស្ស 3 ជរាធម្មំ ជីរតិ, អថ ខោ យាវតា សត្តានំ អាគតិ គតិ ចុតិ ឧបបត្តិ សព្ពេសំ សត្តានំ ជរាធម្មំ ជីរតិ។ អហញ្ចេវ 4 ខោ បន ជរាធម្មេ ជិណ្ណេ សោចេយ្យំ កិលមេយ្យំ បរិទេវេយ្យំ, ឧរត្តាឡិំ កន្ទេយ្យំ, សម្មោហំ អាបជ្ជេយ្យំ, ភត្តម្បិ មេ នច្ឆាទេយ្យ, កាយេបិ ទុព្ពណ្ណិយំ ឱក្កមេយ្យ, កម្មន្តាបិ នប្បវត្តេយ្យុំ 5, អមិត្តាបិ អត្តមនា អស្សុ, មិត្តាបិ ទុម្មនា អស្សូ’តិ។ សោ ជរាធម្មេ ជិណ្ណេ សោចតិ កិលមតិ បរិទេវតិ, ឧរត្តាឡិំ កន្ទតិ, សម្មោហំ អាបជ្ជតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ – ‘អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ វិទ្ធោ សវិសេន សោកសល្លេន អត្តានំយេវ បរិតាបេតិ’’’។
‘‘Assutavato , bhikkhave, puthujjanassa jarādhammaṃ jīrati. So jarādhamme jiṇṇe na iti paṭisañcikkhati – ‘na kho mayhevekassa 6 jarādhammaṃ jīrati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ jarādhammaṃ jīrati. Ahañceva 7 kho pana jarādhamme jiṇṇe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ, sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ 8, amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū’ti. So jarādhamme jiṇṇe socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave – ‘assutavā puthujjano viddho savisena sokasallena attānaṃyeva paritāpeti’’’.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ព្យាធិធម្មំ ព្យាធីយតិ…បេ.… មរណធម្មំ មីយតិ… ខយធម្មំ ខីយតិ… នស្សនធម្មំ នស្សតិ។ សោ នស្សនធម្មេ នដ្ឋេ ន ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘ន ខោ មយ្ហេវេកស្ស នស្សនធម្មំ នស្សតិ, អថ ខោ យាវតា សត្តានំ អាគតិ គតិ ចុតិ ឧបបត្តិ សព្ពេសំ សត្តានំ នស្សនធម្មំ នស្សតិ។ អហញ្ចេវ ខោ បន នស្សនធម្មេ នដ្ឋេ សោចេយ្យំ កិលមេយ្យំ បរិទេវេយ្យំ, ឧរត្តាឡិំ កន្ទេយ្យំ , សម្មោហំ អាបជ្ជេយ្យំ, ភត្តម្បិ មេ នច្ឆាទេយ្យ, កាយេបិ ទុព្ពណ្ណិយំ ឱក្កមេយ្យ, កម្មន្តាបិ នប្បវត្តេយ្យុំ, អមិត្តាបិ អត្តមនា អស្សុ, មិត្តាបិ ទុម្មនា អស្សូ’តិ។ សោ នស្សនធម្មេ នដ្ឋេ សោចតិ កិលមតិ បរិទេវតិ, ឧរត្តាឡិំ កន្ទតិ, សម្មោហំ អាបជ្ជតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ – ‘អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ វិទ្ធោ សវិសេន សោកសល្លេន អត្តានំយេវ បរិតាបេតិ’’’។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, assutavato puthujjanassa byādhidhammaṃ byādhīyati…pe… maraṇadhammaṃ mīyati… khayadhammaṃ khīyati… nassanadhammaṃ nassati. So nassanadhamme naṭṭhe na iti paṭisañcikkhati – ‘na kho mayhevekassa nassanadhammaṃ nassati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ nassanadhammaṃ nassati. Ahañceva kho pana nassanadhamme naṭṭhe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ , sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ, amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū’ti. So nassanadhamme naṭṭhe socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave – ‘assutavā puthujjano viddho savisena sokasallena attānaṃyeva paritāpeti’’’.
‘‘សុតវតោ ច ខោ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកស្ស ជរាធម្មំ ជីរតិ។ សោ ជរាធម្មេ ជិណ្ណេ ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘ន ខោ មយ្ហេវេកស្ស ជរាធម្មំ ជីរតិ, អថ ខោ យាវតា សត្តានំ អាគតិ គតិ ចុតិ ឧបបត្តិ សព្ពេសំ សត្តានំ ជរាធម្មំ ជីរតិ។ អហញ្ចេវ ខោ បន ជរាធម្មេ ជិណ្ណេ សោចេយ្យំ កិលមេយ្យំ បរិទេវេយ្យំ, ឧរត្តាឡិំ កន្ទេយ្យំ, សម្មោហំ អាបជ្ជេយ្យំ, ភត្តម្បិ មេ នច្ឆាទេយ្យ, កាយេបិ ទុព្ពណ្ណិយំ ឱក្កមេយ្យ, កម្មន្តាបិ នប្បវត្តេយ្យុំ, អមិត្តាបិ អត្តមនា អស្សុ, មិត្តាបិ ទុម្មនា អស្សូ’តិ។ សោ ជរាធម្មេ ជិណ្ណេ ន សោចតិ ន កិលមតិ ន បរិទេវតិ, ន ឧរត្តាឡិំ កន្ទតិ, ន សម្មោហំ អាបជ្ជតិ ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ – ‘សុតវា អរិយសាវកោ អព្ពុហិ 9 សវិសំ សោកសល្លំ, យេន វិទ្ធោ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ អត្តានំយេវ បរិតាបេតិ។ អសោកោ វិសល្លោ អរិយសាវកោ អត្តានំយេវ បរិនិព្ពាបេតិ’’’។
‘‘Sutavato ca kho, bhikkhave, ariyasāvakassa jarādhammaṃ jīrati. So jarādhamme jiṇṇe iti paṭisañcikkhati – ‘na kho mayhevekassa jarādhammaṃ jīrati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ jarādhammaṃ jīrati. Ahañceva kho pana jarādhamme jiṇṇe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ, sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ, amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū’ti. So jarādhamme jiṇṇe na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati . Ayaṃ vuccati, bhikkhave – ‘sutavā ariyasāvako abbuhi 10 savisaṃ sokasallaṃ, yena viddho assutavā puthujjano attānaṃyeva paritāpeti. Asoko visallo ariyasāvako attānaṃyeva parinibbāpeti’’’.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, សុតវតោ អរិយសាវកស្ស ព្យាធិធម្មំ ព្យាធីយតិ…បេ.… មរណធម្មំ មីយតិ… ខយធម្មំ ខីយតិ… នស្សនធម្មំ នស្សតិ។ សោ នស្សនធម្មេ នដ្ឋេ ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘ន ខោ មយ្ហេវេកស្ស នស្សនធម្មំ នស្សតិ, អថ ខោ យាវតា សត្តានំ អាគតិ គតិ ចុតិ ឧបបត្តិ សព្ពេសំ សត្តានំ នស្សនធម្មំ នស្សតិ។ អហញ្ចេវ ខោ បន នស្សនធម្មេ នដ្ឋេ សោចេយ្យំ កិលមេយ្យំ បរិទេវេយ្យំ, ឧរត្តាឡិំ កន្ទេយ្យំ, សម្មោហំ អាបជ្ជេយ្យំ, ភត្តម្បិ មេ នច្ឆាទេយ្យ, កាយេបិ ទុព្ពណ្ណិយំ ឱក្កមេយ្យ, កម្មន្តាបិ នប្បវត្តេយ្យុំ, អមិត្តាបិ អត្តមនា អស្សុ, មិត្តាបិ ទុម្មនា អស្សូ’តិ។ សោ នស្សនធម្មេ នដ្ឋេ ន សោចតិ ន កិលមតិ ន បរិទេវតិ, ន ឧរត្តាឡិំ កន្ទតិ, ន សម្មោហំ អាបជ្ជតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ – ‘សុតវា អរិយសាវកោ អព្ពុហិ សវិសំ សោកសល្លំ, យេន វិទ្ធោ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ អត្តានំយេវ បរិតាបេតិ។ អសោកោ វិសល្លោ អរិយសាវកោ អត្តានំយេវ បរិនិព្ពាបេតី’’’តិ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, sutavato ariyasāvakassa byādhidhammaṃ byādhīyati…pe… maraṇadhammaṃ mīyati… khayadhammaṃ khīyati… nassanadhammaṃ nassati. So nassanadhamme naṭṭhe iti paṭisañcikkhati – ‘na kho mayhevekassa nassanadhammaṃ nassati, atha kho yāvatā sattānaṃ āgati gati cuti upapatti sabbesaṃ sattānaṃ nassanadhammaṃ nassati. Ahañceva kho pana nassanadhamme naṭṭhe soceyyaṃ kilameyyaṃ parideveyyaṃ, urattāḷiṃ kandeyyaṃ, sammohaṃ āpajjeyyaṃ, bhattampi me nacchādeyya, kāyepi dubbaṇṇiyaṃ okkameyya, kammantāpi nappavatteyyuṃ, amittāpi attamanā assu, mittāpi dummanā assū’ti. So nassanadhamme naṭṭhe na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave – ‘sutavā ariyasāvako abbuhi savisaṃ sokasallaṃ, yena viddho assutavā puthujjano attānaṃyeva paritāpeti. Asoko visallo ariyasāvako attānaṃyeva parinibbāpetī’’’ti.
‘‘ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច អលព្ភនីយានិ ឋានានិ សមណេន វា ព្រាហ្មណេន វា ទេវេន វា មារេន វា ព្រហ្មុនា វា កេនចិ វា លោកស្មិ’’ន្តិ។
‘‘Imāni kho, bhikkhave, pañca alabbhanīyāni ṭhānāni samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi’’nti.
សោចន្តមេនំ ទុខិតំ វិទិត្វា,
Socantamenaṃ dukhitaṃ viditvā,
បច្ចត្ថិកា អត្តមនា ភវន្តិ។
Paccatthikā attamanā bhavanti.
‘‘យតោ ច ខោ បណ្ឌិតោ អាបទាសុ,
‘‘Yato ca kho paṇḍito āpadāsu,
ន វេធតី អត្ថវិនិច្ឆយញ្ញូ;
Na vedhatī atthavinicchayaññū;
បច្ចត្ថិកាស្ស ទុខិតា ភវន្តិ,
Paccatthikāssa dukhitā bhavanti,
ទិស្វា មុខំ អវិការំ បុរាណំ។
Disvā mukhaṃ avikāraṃ purāṇaṃ.
‘‘ជប្បេន មន្តេន សុភាសិតេន,
‘‘Jappena mantena subhāsitena,
អនុប្បទានេន បវេណិយា វា;
Anuppadānena paveṇiyā vā;
តថា តថា តត្ថ បរក្កមេយ្យ។
Tathā tathā tattha parakkameyya.
‘‘សចេ បជានេយ្យ អលព្ភនេយ្យោ,
‘‘Sace pajāneyya alabbhaneyyo,
អសោចមានោ អធិវាសយេយ្យ,
Asocamāno adhivāsayeyya,
កម្មំ ទឡ្ហំ កិន្តិ ករោមិ ទានី’’តិ។ អដ្ឋមំ;
Kammaṃ daḷhaṃ kinti karomi dānī’’ti. aṭṭhamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៨. អលព្ភនីយឋានសុត្តវណ្ណនា • 8. Alabbhanīyaṭhānasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៧-៨. ធនសុត្តាទិវណ្ណនា • 7-8. Dhanasuttādivaṇṇanā