| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१२. आळवकसुत्तं
12. Āḷavakasuttaṃ
२४६. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा आळवियं विहरति आळवकस्स यक्खस्स भवने। अथ खो आळवको यक्खो येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं एतदवोच – ‘‘निक्खम, समणा’’ति। ‘‘साधावुसो’’ति भगवा निक्खमि। ‘‘पविस, समणा’’ति। ‘‘साधावुसो’’ति भगवा पाविसि। दुतियम्पि खो आळवको यक्खो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘निक्खम, समणा’’ति। ‘‘साधावुसो’’ति भगवा निक्खमि। ‘‘पविस, समणा’’ति। ‘‘साधावुसो’’ति भगवा पाविसि। ततियम्पि खो आळवको यक्खो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘निक्खम, समणा’’ति। ‘‘साधावुसो’’ति भगवा निक्खमि। ‘‘पविस, समणा’’ति। ‘‘साधावुसो’’ति भगवा पाविसि। चतुत्थम्पि खो आळवको यक्खो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘निक्खम, समणा’’ति। ‘‘न ख्वाहं तं, आवुसो, निक्खमिस्सामि। यं ते करणीयं तं करोही’’ति। ‘‘पञ्हं तं, समण, पुच्छिस्सामि। सचे मे न ब्याकरिस्ससि, चित्तं वा ते खिपिस्सामि, हदयं वा ते फालेस्सामि, पादेसु वा गहेत्वा पारगङ्गाय खिपिस्सामी’’ति। ‘‘न ख्वाहं तं, आवुसो, पस्सामि सदेवके लोके समारके सब्रह्मके सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेवमनुस्साय, ये मे चित्तं वा खिपेय्य हदयं वा फालेय्य, पादेसु वा गहेत्वा पारगङ्गाय खिपेय्य। अपि च त्वं, आवुसो, पुच्छ यदा कङ्खसी’’ति 1।
246. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati āḷavakassa yakkhassa bhavane. Atha kho āḷavako yakkho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā nikkhami. ‘‘Pavisa, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā pāvisi. Dutiyampi kho āḷavako yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā nikkhami. ‘‘Pavisa, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā pāvisi. Tatiyampi kho āḷavako yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā nikkhami. ‘‘Pavisa, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā pāvisi. Catutthampi kho āḷavako yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Na khvāhaṃ taṃ, āvuso, nikkhamissāmi. Yaṃ te karaṇīyaṃ taṃ karohī’’ti. ‘‘Pañhaṃ taṃ, samaṇa, pucchissāmi. Sace me na byākarissasi, cittaṃ vā te khipissāmi, hadayaṃ vā te phālessāmi, pādesu vā gahetvā pāragaṅgāya khipissāmī’’ti. ‘‘Na khvāhaṃ taṃ, āvuso, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, ye me cittaṃ vā khipeyya hadayaṃ vā phāleyya, pādesu vā gahetvā pāragaṅgāya khipeyya. Api ca tvaṃ, āvuso, puccha yadā kaṅkhasī’’ti 2.
‘‘किंसूध वित्तं पुरिसस्स सेट्ठं, किंसु सुचिण्णं सुखमावहाति।
‘‘Kiṃsūdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, kiṃsu suciṇṇaṃ sukhamāvahāti;
किंसु हवे सादुतरं रसानं, कथंजीविं जीवितमाहु सेट्ठ’’न्ति॥
Kiṃsu have sādutaraṃ rasānaṃ, kathaṃjīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
‘‘सद्धीध वित्तं पुरिस्स सेट्ठं, धम्मो सुचिण्णो सुखमावहाति।
‘‘Saddhīdha vittaṃ purissa seṭṭhaṃ, dhammo suciṇṇo sukhamāvahāti;
सच्चं हवे सादुतरं रसानं, पञ्ञाजीविं जीवितमाहु सेट्ठ’’न्ति॥
Saccaṃ have sādutaraṃ rasānaṃ, paññājīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
‘‘कथंसु तरति ओघं, कथंसु तरति अण्णवं।
‘‘Kathaṃsu tarati oghaṃ, kathaṃsu tarati aṇṇavaṃ;
कथंसु दुक्खमच्चेति, कथंसु परिसुज्झती’’ति॥
Kathaṃsu dukkhamacceti, kathaṃsu parisujjhatī’’ti.
‘‘सद्धाय तरति ओघं, अप्पमादेन अण्णवं।
‘‘Saddhāya tarati oghaṃ, appamādena aṇṇavaṃ;
वीरियेन दुक्खमच्चेति, पञ्ञाय परिसुज्झती’’ति॥
Vīriyena dukkhamacceti, paññāya parisujjhatī’’ti.
‘‘कथंसु लभते पञ्ञं, कथंसु विन्दते धनं।
‘‘Kathaṃsu labhate paññaṃ, kathaṃsu vindate dhanaṃ;
कथंसु कित्तिं पप्पोति, कथं मित्तानि गन्थति।
Kathaṃsu kittiṃ pappoti, kathaṃ mittāni ganthati;
अस्मा लोका परं लोकं, कथं पेच्च न सोचती’’ति॥
Asmā lokā paraṃ lokaṃ, kathaṃ pecca na socatī’’ti.
‘‘सद्दहानो अरहतं, धम्मं निब्बानपत्तिया।
‘‘Saddahāno arahataṃ, dhammaṃ nibbānapattiyā;
‘‘पतिरूपकारी धुरवा, उट्ठाता विन्दते धनं।
‘‘Patirūpakārī dhuravā, uṭṭhātā vindate dhanaṃ;
सच्चेन कित्तिं पप्पोति, ददं मित्तानि गन्थति।
Saccena kittiṃ pappoti, dadaṃ mittāni ganthati;
अस्मा लोका परं लोकं, एवं पेच्च न सोचति॥
Asmā lokā paraṃ lokaṃ, evaṃ pecca na socati.
‘‘यस्सेते चतुरो धम्मा, सद्धस्स घरमेसिनो।
‘‘Yassete caturo dhammā, saddhassa gharamesino;
सच्चं दम्मो धिति चागो, स वे पेच्च न सोचति॥
Saccaṃ dammo dhiti cāgo, sa ve pecca na socati.
‘‘इङ्घ अञ्ञेपि पुच्छस्सु, पुथू समणब्राह्मणे।
‘‘Iṅgha aññepi pucchassu, puthū samaṇabrāhmaṇe;
यदि सच्चा दम्मा चागा, खन्त्या भिय्योध विज्जती’’ति॥
Yadi saccā dammā cāgā, khantyā bhiyyodha vijjatī’’ti.
‘‘कथं नु दानि पुच्छेय्यं, पुथू समणब्राह्मणे।
‘‘Kathaṃ nu dāni puccheyyaṃ, puthū samaṇabrāhmaṇe;
‘‘सो अहं विचरिस्सामि, गामा गामं पुरा पुरं।
‘‘So ahaṃ vicarissāmi, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;
नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मत’’न्ति॥
Namassamāno sambuddhaṃ, dhammassa ca sudhammata’’nti.
यक्खसंयुत्तं समत्तं।
Yakkhasaṃyuttaṃ samattaṃ.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
इन्दको सक्क सूचि च, मणिभद्दो च सानु च।
Indako sakka sūci ca, maṇibhaddo ca sānu ca;
पियङ्कर पुनब्बसु सुदत्तो च, द्वे सुक्का चीरआळवीति द्वादस॥
Piyaṅkara punabbasu sudatto ca, dve sukkā cīraāḷavīti dvādasa.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १२. आळवकसुत्तवण्णना • 12. Āḷavakasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १२. आळवकसुत्तवण्णना • 12. Āḷavakasuttavaṇṇanā
