| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๕. ภิกฺขุนีสํยุตฺตํ
5. Bhikkhunīsaṃyuttaṃ
๑. อาฬวิกาสุตฺตวณฺณนา
1. Āḷavikāsuttavaṇṇanā
๑๖๒. อาฬวิยํ ชาตาติ อาฬวิยํ วิชายิตฺวา สํวฑฺฒมานาฯ เตนาห ‘‘อาฬวินครโตเยว จ นิกฺขมฺม ปพฺพชิตา’’ติฯ ธนํ สมาทเปตฺวาติ เจติยสฺส ราชา เอกํ มุขํ, ราชปุโตฺต เอกํ, อมจฺจานํ เชฎฺฐโก หุตฺวา เสนาปติ เอกํ, ชนปทานํ เชฎฺฐโก หุตฺวา เสฎฺฐิ เอกนฺติ เอวํ จตูสุ มุเขสุ นวกเมฺม กยิรมาเน เสฎฺฐินา คหิตมุเข กเมฺม โอลียมาเน เอโก อุปาสโก อริยสาวโก ปญฺจ สกฎสตานิ โยชาเปตฺวา ชนปทํ คนฺตฺวา ‘‘โย ยํ ทาตุํ อุสฺสหติ หิรญฺญํ วา สุวณฺณํ วา สตฺตวิธรตนํ วา หริตาลํ วา มโนสิลํ วา, โส ธนํ เทตู’’ติ สมาทเปตฺวา ยถาลทฺธํ ปฐมํ กมฺมฎฺฐานํ เปเสตฺวา ‘‘นวกมฺมํ นิฎฺฐิต’’นฺติ สุตฺวา เอกกํ อาคจฺฉนฺตํ อนฺตรามเคฺค โจรา ปลิพุนฺธิตฺวา ตโต กิญฺจิปิ ธนํ อลภนฺตา ‘‘สเจ นํ มุญฺจิสฺสาม, อนตฺถํ โน กเรยฺยา’’ติ ชีวิตา โวโรเปสุํฯ อนปราเธ อริยสาวเก อปราธกา เต โจรา อนฺธา ชาตา, ตสฺมา ตํ ฐานํ ‘‘อนฺธวน’’นฺติ ปญฺญายิตฺถาติ อฎฺฐกถายํ วุตฺตํฯ ขีณาสวานํ ยสฺมา ยตฺถ กตฺถจิ จิตฺตวิเวโก โหติเยว อุปธิวิเวกสฺส สิทฺธตฺตาฯ ตสฺมา ‘‘กายวิเวกตฺถินี’’ติ วุตฺตํฯ
162.Āḷaviyaṃjātāti āḷaviyaṃ vijāyitvā saṃvaḍḍhamānā. Tenāha ‘‘āḷavinagaratoyeva ca nikkhamma pabbajitā’’ti. Dhanaṃ samādapetvāti cetiyassa rājā ekaṃ mukhaṃ, rājaputto ekaṃ, amaccānaṃ jeṭṭhako hutvā senāpati ekaṃ, janapadānaṃ jeṭṭhako hutvā seṭṭhi ekanti evaṃ catūsu mukhesu navakamme kayiramāne seṭṭhinā gahitamukhe kamme olīyamāne eko upāsako ariyasāvako pañca sakaṭasatāni yojāpetvā janapadaṃ gantvā ‘‘yo yaṃ dātuṃ ussahati hiraññaṃ vā suvaṇṇaṃ vā sattavidharatanaṃ vā haritālaṃ vā manosilaṃ vā, so dhanaṃ detū’’ti samādapetvā yathāladdhaṃ paṭhamaṃ kammaṭṭhānaṃ pesetvā ‘‘navakammaṃ niṭṭhita’’nti sutvā ekakaṃ āgacchantaṃ antarāmagge corā palibundhitvā tato kiñcipi dhanaṃ alabhantā ‘‘sace naṃ muñcissāma, anatthaṃ no kareyyā’’ti jīvitā voropesuṃ. Anaparādhe ariyasāvake aparādhakā te corā andhā jātā, tasmā taṃ ṭhānaṃ ‘‘andhavana’’nti paññāyitthāti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Khīṇāsavānaṃ yasmā yattha katthaci cittaviveko hotiyeva upadhivivekassa siddhattā. Tasmā ‘‘kāyavivekatthinī’’ti vuttaṃ.
นิสฺสรณนฺติ นิพฺพานํ สพฺพสงฺขตสฺส นิสฺสฎตฺตาฯ ปจฺจเวกฺขณญาเณนาติ ปจฺจเวกฺขณญาเณน, ปเคว มคฺคผลญาเณหีติ อธิปฺปาโยฯ นิพฺพานปทนฺติ นิพฺพานสงฺขาตํ ธมฺมโกฎฺฐาสํฯ วินิวิชฺฌนเฎฺฐนาติ หทยํ วินิวิเทฺธน หทยมฺหิ วิชฺฌิตฺวา ทุกฺขุปฺปาทเนน ขนฺธานํ เอเต ปญฺจ กามา สตฺติสูลสทิสาฯ อธิกุฎฺฎนภณฺฑิกาติ อาฆาตนฆฎิกาฯ
Nissaraṇanti nibbānaṃ sabbasaṅkhatassa nissaṭattā. Paccavekkhaṇañāṇenāti paccavekkhaṇañāṇena, pageva maggaphalañāṇehīti adhippāyo. Nibbānapadanti nibbānasaṅkhātaṃ dhammakoṭṭhāsaṃ. Vinivijjhanaṭṭhenāti hadayaṃ vinividdhena hadayamhi vijjhitvā dukkhuppādanena khandhānaṃ ete pañca kāmā sattisūlasadisā. Adhikuṭṭanabhaṇḍikāti āghātanaghaṭikā.
อาฬวิกาสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Āḷavikāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑. อาฬวิกาสุตฺตํ • 1. Āḷavikāsuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑. อาฬวิกาสุตฺตวณฺณนา • 1. Āḷavikāsuttavaṇṇanā
