| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
८. अमरादेवीपञ्हो
8. Amarādevīpañho
८. ‘‘भन्ते नागसेन, भासितम्पेतं भगवता –
8. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā –
‘‘‘सचे लभेथ खणं वा रहो वा, निमन्तकं 1 वापि लभेथ तादिसं।
‘‘‘Sace labhetha khaṇaṃ vā raho vā, nimantakaṃ 2 vāpi labhetha tādisaṃ;
‘‘पुन च कथीयति ‘महोसधस्स भरिया अमरा नाम इत्थी गामके ठपिता पवुत्थपतिका रहो निसिन्ना विवित्ता राजप्पटिसमं सामिकं करित्वा सहस्सेन निमन्तीयमाना पापं नाकासी’ति। यदि, भन्ते नागसेन, भगवता भणितं ‘सचे…पे॰… सद्धि’न्ति तेन हि ‘महोसधस्स भरिया…पे॰… नाकासी’ति यं वचनं, तं मिच्छा। यदि महोसधस्स भरिया…पे॰… नाकासि, तेन हि ‘सचे…पे॰… सद्धि’न्ति तम्पि वचनं मिच्छा। अयम्पि उभतो कोटिको पञ्हो तवानुप्पत्तो, सो तया निब्बाहितब्बो’’ति।
‘‘Puna ca kathīyati ‘mahosadhassa bhariyā amarā nāma itthī gāmake ṭhapitā pavutthapatikā raho nisinnā vivittā rājappaṭisamaṃ sāmikaṃ karitvā sahassena nimantīyamānā pāpaṃ nākāsī’ti. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘sace…pe… saddhi’nti tena hi ‘mahosadhassa bhariyā…pe… nākāsī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi mahosadhassa bhariyā…pe… nākāsi, tena hi ‘sace…pe… saddhi’nti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘भासितम्पेतं, महाराज, भगवता ‘सचे…पे॰… सद्धि’न्ति। कथीयति च ‘महोसधस्स भरिया …पे॰… नाकासी’ति। करेय्य सा, महाराज, इत्थी सहस्सं लभमाना तादिसेन पुरिसेन सद्धिं पापकम्मं, न सा करेय्य सचे खणं वा रहो वा निमन्तकं वापि तादिसं लभेय्य, विचिनन्ती सा, महाराज, अमरा इत्थी न अद्दस खणं वा रहो वा निमन्तकं वापि तादिसं।
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘sace…pe… saddhi’nti. Kathīyati ca ‘mahosadhassa bhariyā …pe… nākāsī’ti. Kareyya sā, mahārāja, itthī sahassaṃ labhamānā tādisena purisena saddhiṃ pāpakammaṃ, na sā kareyya sace khaṇaṃ vā raho vā nimantakaṃ vāpi tādisaṃ labheyya, vicinantī sā, mahārāja, amarā itthī na addasa khaṇaṃ vā raho vā nimantakaṃ vāpi tādisaṃ.
‘‘इध लोके गरहभया खणं न पस्सि, परलोके निरयभया खणं न पस्सि, कटुकविपाकं पापन्ति खणं न पस्सि, पियं अमुञ्चितुकामा खणं न पस्सि, सामिकस्स गरुकताय खणं न पस्सि, धम्मं अपचायन्ती खणं न पस्सि, अनरियं गरहन्ती खणं न पस्सि, किरियं अभिन्दितुकामा खणं न पस्सि। एवरूपेहि बहूहि कारणेहि खणं न पस्सि।
‘‘Idha loke garahabhayā khaṇaṃ na passi, paraloke nirayabhayā khaṇaṃ na passi, kaṭukavipākaṃ pāpanti khaṇaṃ na passi, piyaṃ amuñcitukāmā khaṇaṃ na passi, sāmikassa garukatāya khaṇaṃ na passi, dhammaṃ apacāyantī khaṇaṃ na passi, anariyaṃ garahantī khaṇaṃ na passi, kiriyaṃ abhinditukāmā khaṇaṃ na passi. Evarūpehi bahūhi kāraṇehi khaṇaṃ na passi.
‘‘रहोपि सा लोके विचिनित्वा अपस्सन्ती पापं नाकासि। सचे सा मनुस्सेहि रहो लभेय्य, अथ अमनुस्सेहि रहो न लभेय्य। सचे अमनुस्सेहि रहो लभेय्य, अथ परचित्तविदूहि पब्बजितेहि रहो न लभेय्य। सचे परचित्तविदूहि पब्बजितेहि रहो लभेय्य, अथ परचित्तविदूनीहि देवताहि रहो न लभेय्य। सचे परचित्तविदूनीहि देवताहि रहो लभेय्य, अत्तनाव पापेहि रहो न लभेय्य। सचे अत्तनाव पापेहि रहो लभेय्य, अथ अधम्मेन रहो न लभेय्य। एवरूपेहि बहुविधेहि कारणेहि रहो अलभित्वा पापं नाकासि।
‘‘Rahopi sā loke vicinitvā apassantī pāpaṃ nākāsi. Sace sā manussehi raho labheyya, atha amanussehi raho na labheyya. Sace amanussehi raho labheyya, atha paracittavidūhi pabbajitehi raho na labheyya. Sace paracittavidūhi pabbajitehi raho labheyya, atha paracittavidūnīhi devatāhi raho na labheyya. Sace paracittavidūnīhi devatāhi raho labheyya, attanāva pāpehi raho na labheyya. Sace attanāva pāpehi raho labheyya, atha adhammena raho na labheyya. Evarūpehi bahuvidhehi kāraṇehi raho alabhitvā pāpaṃ nākāsi.
‘‘निमन्तकम्पि सा लोके विचिनित्वा तादिसं अलभन्ती पापं नाकासि। महोसधो, महाराज, पण्डितो अट्ठवीसतिया अङ्गेहि समन्नागतो। कतमेहि अट्ठवीसतिया अङ्गेहि समन्नागतो? महोसधो, महाराज, सूरो हिरिमा ओत्तप्पी सपक्खो मित्तसम्पन्नो खमो सीलवा सच्चवादी सोचेय्यसम्पन्नो अक्कोधनो अनतिमानी अनुसूयको वीरियवा आयूहको सङ्गाहको संविभागी सखिलो निवातवुत्ति सण्हो असठो अमायावी अतिबुद्धिसम्पन्नो कित्तिमा विज्जासम्पन्नो हितेसी उपनिस्सितानं पत्थितो सब्बजनस्स धनवा यसवा। महोसधो, महाराज, पण्डितो इमेहि अट्ठवीसतिया अङ्गेहि समन्नागतो। सा अञ्ञं तादिसं निमन्तकं अलभित्वा पापं नाकासी’’ति। ‘‘साधु, भन्ते नागसेन, एवमेतं तथा सम्पटिच्छामी’’ति।
‘‘Nimantakampi sā loke vicinitvā tādisaṃ alabhantī pāpaṃ nākāsi. Mahosadho, mahārāja, paṇḍito aṭṭhavīsatiyā aṅgehi samannāgato. Katamehi aṭṭhavīsatiyā aṅgehi samannāgato? Mahosadho, mahārāja, sūro hirimā ottappī sapakkho mittasampanno khamo sīlavā saccavādī soceyyasampanno akkodhano anatimānī anusūyako vīriyavā āyūhako saṅgāhako saṃvibhāgī sakhilo nivātavutti saṇho asaṭho amāyāvī atibuddhisampanno kittimā vijjāsampanno hitesī upanissitānaṃ patthito sabbajanassa dhanavā yasavā. Mahosadho, mahārāja, paṇḍito imehi aṭṭhavīsatiyā aṅgehi samannāgato. Sā aññaṃ tādisaṃ nimantakaṃ alabhitvā pāpaṃ nākāsī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
अमरादेवीपञ्हो अट्ठमो।
Amarādevīpañho aṭṭhamo.
Footnotes:
