Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi |
๑๓. เตรสกนิปาโต
13. Terasakanipāto
๔๗๔. อมฺพชาตกํ (๑)
474. Ambajātakaṃ (1)
๑.
1.
อหาสิ 1 เม อมฺพผลานิ ปุเพฺพ, อณูนิ ถูลานิ จ พฺรหฺมจาริ;
Ahāsi 2 me ambaphalāni pubbe, aṇūni thūlāni ca brahmacāri;
เตเหว มเนฺตหิ น ทานิ ตุยฺหํ, ทุมปฺผลา ปาตุภวนฺติ พฺรเหฺมฯ
Teheva mantehi na dāni tuyhaṃ, dumapphalā pātubhavanti brahme.
๒.
2.
นกฺขตฺตโยคํ ปฎิมานยามิ, ขณํ มุหุตฺตญฺจ มเนฺต น ปสฺสํ 3;
Nakkhattayogaṃ paṭimānayāmi, khaṇaṃ muhuttañca mante na passaṃ 4;
นกฺขตฺตโยคญฺจ ขณญฺจ ลทฺธา, อทฺธาหริสฺสมฺพผลํ 5 ปหูตํฯ
Nakkhattayogañca khaṇañca laddhā, addhāharissambaphalaṃ 6 pahūtaṃ.
๓.
3.
นกฺขตฺตโยคํ น ปุเร อภาณิ, ขณํ มุหุตฺตํ น ปุเร อสํสิ;
Nakkhattayogaṃ na pure abhāṇi, khaṇaṃ muhuttaṃ na pure asaṃsi;
สยํ หรี 7 อมฺพผลํ ปหูตํ, วเณฺณน คเนฺธน รเสนุเปตํฯ
Sayaṃ harī 8 ambaphalaṃ pahūtaṃ, vaṇṇena gandhena rasenupetaṃ.
๔.
4.
มนฺตาภิชเปฺปน ปุเร หิ 9 ตุยฺหํ, ทุมปฺผลา ปาตุภวนฺติ พฺรเหฺม;
Mantābhijappena pure hi 10 tuyhaṃ, dumapphalā pātubhavanti brahme;
สฺวาชฺช น ปาเรสิ ชปฺปมฺปิ มนฺตํ 11, อยํ โส โก นาม ตวชฺช ธโมฺมฯ
Svājja na pāresi jappampi mantaṃ 12, ayaṃ so ko nāma tavajja dhammo.
๕.
5.
จณฺฑาลปุโตฺต มม สมฺปทาสิ, ธเมฺมน มเนฺต ปกติญฺจ สํสิ;
Caṇḍālaputto mama sampadāsi, dhammena mante pakatiñca saṃsi;
๖.
6.
โสหํ ชนิเนฺทน ชนมฺหิ ปุโฎฺฐ, มกฺขาภิภูโต อลิกํ อภาณิํ;
Sohaṃ janindena janamhi puṭṭho, makkhābhibhūto alikaṃ abhāṇiṃ;
‘‘มนฺตา อิเม พฺราหฺมณสฺสา’’ติ มิจฺฉา, ปหีนมโนฺต กปโณ รุทามิฯ
‘‘Mantā ime brāhmaṇassā’’ti micchā, pahīnamanto kapaṇo rudāmi.
๗.
7.
เอรณฺฑา ปุจิมนฺทา วา, อถ วา ปาลิภทฺทกา;
Eraṇḍā pucimandā vā, atha vā pālibhaddakā;
มธุํ มธุตฺถิโก วิเนฺท, โส หิ ตสฺส ทุมุตฺตโมฯ
Madhuṃ madhutthiko vinde, so hi tassa dumuttamo.
๘.
8.
ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา, สุทฺทา จณฺฑาลปุกฺกุสา;
Khattiyā brāhmaṇā vessā, suddā caṇḍālapukkusā;
ยมฺหา ธมฺมํ วิชาเนยฺย, โส หิ ตสฺส นรุตฺตโมฯ
Yamhā dhammaṃ vijāneyya, so hi tassa naruttamo.
๙.
9.
อิมสฺส ทณฺฑญฺจ วธญฺจ ทตฺวา, คเล คเหตฺวา ขลยาถ 17 ชมฺมํ;
Imassa daṇḍañca vadhañca datvā, gale gahetvā khalayātha 18 jammaṃ;
โย อุตฺตมตฺถํ กสิเรน ลทฺธํ, มานาติมาเนน วินาสยิตฺถฯ
Yo uttamatthaṃ kasirena laddhaṃ, mānātimānena vināsayittha.
๑๐.
10.
ยถา สมํ มญฺญมาโน ปเตยฺย, โสพฺภํ คุหํ นรกํ ปูติปาทํ;
Yathā samaṃ maññamāno pateyya, sobbhaṃ guhaṃ narakaṃ pūtipādaṃ;
รชฺชูติ วา อกฺกเม กณฺหสปฺปํ, อโนฺธ ยถา โชติมธิฎฺฐเหยฺย;
Rajjūti vā akkame kaṇhasappaṃ, andho yathā jotimadhiṭṭhaheyya;
๑๑.
11.
ปกติมฺปิ เต อตฺตมโน อสํสิํ, ธเมฺม ฐิตํ ตํ 27 น ชเหยฺย มโนฺตฯ
Pakatimpi te attamano asaṃsiṃ, dhamme ṭhitaṃ taṃ 28 na jaheyya manto.
๑๒.
12.
โย พาล มนฺตํ 29 กสิเรน ลทฺธํ, ยํ ทุลฺลภํ อชฺช มนุสฺสโลเก;
Yo bāla mantaṃ 30 kasirena laddhaṃ, yaṃ dullabhaṃ ajja manussaloke;
กิญฺจาปิ ลทฺธา ชีวิตุํ อปฺปปโญฺญ 31, วินาสยี อลิกํ ภาสมาโนฯ
Kiñcāpi laddhā jīvituṃ appapañño 32, vināsayī alikaṃ bhāsamāno.
๑๓.
13.
พาลสฺส มูฬฺหสฺส อกตญฺญุโน จ, มุสา ภณนฺตสฺส อสญฺญตสฺส;
Bālassa mūḷhassa akataññuno ca, musā bhaṇantassa asaññatassa;
มเนฺต มยํ ตาทิสเก น เทม, กุโต มนฺตา คจฺฉ น มยฺห รุจฺจสีติฯ
Mante mayaṃ tādisake na dema, kuto mantā gaccha na mayha ruccasīti.
อมฺพชาตกํ ปฐมํฯ
Ambajātakaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๔๗๔] ๑. อมฺพชาตกวณฺณนา • [474] 1. Ambajātakavaṇṇanā