Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய (அட்ட²கதா²) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
3. ஸதிபட்டா²னஸங்யுத்தங்
3. Satipaṭṭhānasaṃyuttaṃ
1. அம்ப³பாலிவக்³கோ³
1. Ambapālivaggo
1. அம்ப³பாலிஸுத்தவண்ணனா
1. Ambapālisuttavaṇṇanā
367. ஸதிபட்டா²னஸங்யுத்தஸ்ஸ பட²மே அம்ப³பாலிவனேதி அம்ப³பாலியா நாம ரூபூபஜீவினியா ரோபிதே அம்ப³வனே. தங் கிர தஸ்ஸா உய்யானங் அஹோஸி. ஸா ஸத்து² த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா பஸன்னசித்தா தத்த² விஹாரங் காரெத்வா ததா²க³தஸ்ஸ நிய்யாதேஸி. தங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங். ஏகாயன்வாயந்தி ஏகாயனோ அயங். தத்த² ஏகாயனோதி ஏகமக்³கோ³. மக்³க³ஸ்ஸ ஹி –
367. Satipaṭṭhānasaṃyuttassa paṭhame ambapālivaneti ambapāliyā nāma rūpūpajīviniyā ropite ambavane. Taṃ kira tassā uyyānaṃ ahosi. Sā satthu dhammadesanaṃ sutvā pasannacittā tattha vihāraṃ kāretvā tathāgatassa niyyātesi. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Ekāyanvāyanti ekāyano ayaṃ. Tattha ekāyanoti ekamaggo. Maggassa hi –
‘‘மக்³கோ³ பந்தோ² பதோ² பஜ்ஜோ, அஞ்ஜஸங் வடுமாயனங்;
‘‘Maggo pantho patho pajjo, añjasaṃ vaṭumāyanaṃ;
நாவா உத்தரஸேதூ ச, குல்லோ ச பி⁴ஸி ஸங்கமோ’’தி. (சூளனி॰ பாராயனத்து²திகா³தா²னித்³தே³ஸோ 101) –
Nāvā uttarasetū ca, kullo ca bhisi saṅkamo’’ti. (cūḷani. pārāyanatthutigāthāniddeso 101) –
ப³ஹூனி நாமானி. ஸ்வாயங் இத⁴ அயனநாமேன வுத்தோ. தஸ்மா ஏகாயன்வாயங், பி⁴க்க²வே, மக்³கோ³தி எத்த² ஏகமக்³கோ³. அயங், பி⁴க்க²வே, மக்³கோ³, ந த்³வேதா⁴பத²பூ⁴தோதி ஏவமத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. மக்³கோ³தி கேனட்டே²ன மக்³கோ³? நிப்³பா³னக³மனட்டே²ன, நிப்³பா³னத்தி²கேஹி மக்³க³னீயட்டே²ன ச.
Bahūni nāmāni. Svāyaṃ idha ayananāmena vutto. Tasmā ekāyanvāyaṃ, bhikkhave, maggoti ettha ekamaggo. Ayaṃ, bhikkhave, maggo, na dvedhāpathabhūtoti evamattho daṭṭhabbo. Maggoti kenaṭṭhena maggo? Nibbānagamanaṭṭhena, nibbānatthikehi magganīyaṭṭhena ca.
ஸத்தானங் விஸுத்³தி⁴யாதி ராகா³தீ³ஹி மலேஹி அபி⁴ஜ்ஜா²விஸமலோபா⁴தீ³ஹி ச உபக்கிலேஸேஹி ஸங்கிலிட்ட²சித்தானங் ஸத்தானங் விஸுத்³த⁴த்தா²ய. ஸோகபரிதே³வானங் ஸமதிக்கமாயாதி ஸோகஸ்ஸ ச பரிதே³வஸ்ஸ ச ஸமதிக்கமாய, பஹானாயாதி அத்தோ². து³க்க²தோ³மனஸ்ஸானங் அத்த²ங்க³மாயாதி காயிகது³க்க²ஸ்ஸ ச சேதஸிகதோ³மனஸ்ஸஸ்ஸ சாதி இமேஸங் த்³வின்னங் அத்த²ங்க³மாய, நிரோதா⁴யாதி அத்தோ². ஞாயஸ்ஸ அதி⁴க³மாயாதி ஞாயோ வுச்சதி அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³, தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய பத்தியாதி வுத்தங் ஹோதி. அயஞ்ஹி புப்³ப³பா⁴கே³ லோகியோ ஸதிபட்டா²னமக்³கோ³ பா⁴விதோ லோகுத்தரமக்³க³ஸ்ஸ அதி⁴க³மாய ஸங்வத்ததி . தேனாஹ ‘‘ஞாயஸ்ஸ அதி⁴க³மாயா’’தி. நிப்³பா³னஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாயாதி தண்ஹாவானவிரஹிதத்தா நிப்³பா³னந்தி லத்³த⁴னாமஸ்ஸ அமதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய, அத்தபச்சக்கா²யாதி வுத்தங் ஹோதி. அயஞ்ஹி மக்³கோ³ பா⁴விதோ அனுபுப்³பே³ன நிப்³பா³னஸச்சி²கிரியங் ஸாதே⁴தி. தேனாஹ ‘‘நிப்³பா³னஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாயா’’தி.
Sattānaṃ visuddhiyāti rāgādīhi malehi abhijjhāvisamalobhādīhi ca upakkilesehi saṃkiliṭṭhacittānaṃ sattānaṃ visuddhatthāya. Sokaparidevānaṃ samatikkamāyāti sokassa ca paridevassa ca samatikkamāya, pahānāyāti attho. Dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāyāti kāyikadukkhassa ca cetasikadomanassassa cāti imesaṃ dvinnaṃ atthaṅgamāya, nirodhāyāti attho. Ñāyassa adhigamāyāti ñāyo vuccati ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, tassa adhigamāya pattiyāti vuttaṃ hoti. Ayañhi pubbabhāge lokiyo satipaṭṭhānamaggo bhāvito lokuttaramaggassa adhigamāya saṃvattati . Tenāha ‘‘ñāyassa adhigamāyā’’ti. Nibbānassa sacchikiriyāyāti taṇhāvānavirahitattā nibbānanti laddhanāmassa amatassa sacchikiriyāya, attapaccakkhāyāti vuttaṃ hoti. Ayañhi maggo bhāvito anupubbena nibbānasacchikiriyaṃ sādheti. Tenāha ‘‘nibbānassa sacchikiriyāyā’’ti.
ஏவங் ப⁴க³வதா ஸத்தஹி பதே³ஹி ஏகாயனமக்³க³ஸ்ஸ வண்ணோ பா⁴ஸிதோ, ஸோ கஸ்மாதி சே? பி⁴க்கூ²னங் உஸ்ஸாஹஜனநத்த²ங். வண்ணபா⁴ஸனஞ்ஹி ஸுத்வா தே பி⁴க்கூ² – ‘‘அயங் கிர மக்³கோ³ ஹத³யஸந்தாபபூ⁴தங் ஸோகங், வாசாவிப்பலாபபூ⁴தங் பரிதே³வங், காயிகஅஸாதபூ⁴தங் து³க்க²ங், சேதஸிகஅஸாதபூ⁴தங் தோ³மனஸ்ஸந்தி சத்தாரோ உபத்³த³வே ஹரதி. விஸுத்³தி⁴ங், ஞாயங், நிப்³பா³னந்தி தயோ விஸேஸே ஆவஹதீ’’தி உஸ்ஸாஹஜாதா இமங் தே³ஸனங் உக்³க³ஹேதப்³ப³ங் பரியாபுணிதப்³ப³ங், தா⁴ரேதப்³ப³ங், இமஞ்ச மக்³க³ங் பா⁴வேதப்³ப³ங் மஞ்ஞிஸ்ஸந்தி. இதி தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் உஸ்ஸாஹஜனநத்த²ங் வண்ணங் அபா⁴ஸி கம்ப³லவாணிஜாத³யோ கம்ப³லாதீ³னங் வண்ணங் விய.
Evaṃ bhagavatā sattahi padehi ekāyanamaggassa vaṇṇo bhāsito, so kasmāti ce? Bhikkhūnaṃ ussāhajananatthaṃ. Vaṇṇabhāsanañhi sutvā te bhikkhū – ‘‘ayaṃ kira maggo hadayasantāpabhūtaṃ sokaṃ, vācāvippalāpabhūtaṃ paridevaṃ, kāyikaasātabhūtaṃ dukkhaṃ, cetasikaasātabhūtaṃ domanassanti cattāro upaddave harati. Visuddhiṃ, ñāyaṃ, nibbānanti tayo visese āvahatī’’ti ussāhajātā imaṃ desanaṃ uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ, dhāretabbaṃ, imañca maggaṃ bhāvetabbaṃ maññissanti. Iti tesaṃ bhikkhūnaṃ ussāhajananatthaṃ vaṇṇaṃ abhāsi kambalavāṇijādayo kambalādīnaṃ vaṇṇaṃ viya.
யதி³த³ந்தி நிபாதோ, யே இமேதி அயமஸ்ஸ அத்தோ². சத்தாரோதி க³ணனபரிச்சே²தோ³. தேன ‘‘ந ததோ ஹெட்டா², ந உத்³த⁴’’ந்தி ஸதிபட்டா²னபரிச்சே²த³ங் தீ³பேதி. ஸதிபட்டா²னாதி தயோ ஸதிபட்டா²னா ஸதிகோ³சரோபி, திதா⁴ படிபன்னேஸு ஸாவகேஸு ஸத்து²னோ படிகா⁴னுனயவீதிவத்ததாபி, ஸதிபி. ‘‘சதுன்னங், பி⁴க்க²வே, ஸதிபட்டா²னானங் ஸமுத³யஞ்ச அத்த²ங்க³மஞ்ச தே³ஸெஸ்ஸாமி தங் ஸுணாத². கோ ச, பி⁴க்க²வே, காயஸ்ஸ ஸமுத³யோ? ஆஹரஸமுத³யா காயஸமுத³யோ’’திஆதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 5.408) ஹி ஸதிகோ³சரோ ஸதிபட்டா²னந்தி வுத்தோ. ததா² ‘‘காயோ உபட்டா²னங், நோ ஸதி, ஸதி உபட்டா²னஞ்சேவ ஸதி சா’’திஆதீ³ஸுபி (படி॰ ம॰ 2.35). தஸ்ஸ அத்தோ² – பதிட்டா²தி அஸ்மிந்தி பட்டா²னங். கா பதிட்டா²தி? ஸதி. ஸதியா பட்டா²னங் ஸதிபட்டா²னங். பதா⁴னங் டா²னந்தி வா பட்டா²னங். ஸதியா பட்டா²னங் ஸதிபட்டா²னங் ஹத்தி²ட்டா²னஅஸ்ஸட்டா²னாதீ³னி விய.
Yadidanti nipāto, ye imeti ayamassa attho. Cattāroti gaṇanaparicchedo. Tena ‘‘na tato heṭṭhā, na uddha’’nti satipaṭṭhānaparicchedaṃ dīpeti. Satipaṭṭhānāti tayo satipaṭṭhānā satigocaropi, tidhā paṭipannesu sāvakesu satthuno paṭighānunayavītivattatāpi, satipi. ‘‘Catunnaṃ, bhikkhave, satipaṭṭhānānaṃ samudayañca atthaṅgamañca desessāmi taṃ suṇātha. Ko ca, bhikkhave, kāyassa samudayo? Āharasamudayā kāyasamudayo’’tiādīsu (saṃ. ni. 5.408) hi satigocaro satipaṭṭhānanti vutto. Tathā ‘‘kāyo upaṭṭhānaṃ, no sati, sati upaṭṭhānañceva sati cā’’tiādīsupi (paṭi. ma. 2.35). Tassa attho – patiṭṭhāti asminti paṭṭhānaṃ. Kā patiṭṭhāti? Sati. Satiyā paṭṭhānaṃ satipaṭṭhānaṃ. Padhānaṃ ṭhānanti vā paṭṭhānaṃ. Satiyā paṭṭhānaṃ satipaṭṭhānaṃ hatthiṭṭhānaassaṭṭhānādīni viya.
‘‘தயோ ஸதிபட்டா²னா, யத³ரியோ ஸேவதி, யத³ரியோ ஸேவமானோ ஸத்தா² க³ணமனுஸாஸிதுமரஹதீ’’தி (ம॰ நி॰ 3.311) எத்த² திதா⁴ படிபன்னேஸு ஸாவகேஸு ஸத்து²னோ படிகா⁴னுனயவீதிவத்ததா ஸதிபட்டா²னந்தி வுத்தா. தஸ்ஸத்தோ² – பட்ட²பேதப்³ப³தோ பட்டா²னங், பவத்தயிதப்³ப³தோதி அத்தோ². கேன பட்ட²பேதப்³போ³தி? ஸதியா. ஸதியா பட்டா²னங் ஸதிபட்டா²னந்தி.
‘‘Tayo satipaṭṭhānā, yadariyo sevati, yadariyo sevamāno satthā gaṇamanusāsitumarahatī’’ti (ma. ni. 3.311) ettha tidhā paṭipannesu sāvakesu satthuno paṭighānunayavītivattatā satipaṭṭhānanti vuttā. Tassattho – paṭṭhapetabbato paṭṭhānaṃ, pavattayitabbatoti attho. Kena paṭṭhapetabboti? Satiyā. Satiyā paṭṭhānaṃ satipaṭṭhānanti.
‘‘சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னா பா⁴விதா ப³ஹுலீகதா ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ பரிபூரெந்தீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 3.147; ஸங்॰ நி॰ 5.989) பன ஸதியேவ ஸதிபட்டா²னந்தி வுத்தா. தஸ்ஸத்தோ² – பதிட்டா²தீதி பட்டா²னங், உபட்டா²தி ஓக்கந்தி³த்வா பக்க²ந்தி³த்வா பவத்ததீதி அத்தோ². ஸதியேவ பட்டா²னங் ஸதிபட்டா²னங். அத² வா ஸரணட்டே²ன ஸதி, உபட்டா²னட்டே²ன பட்டா²னங், இதி ஸதி ச ஸா பட்டா²னஞ்சாதிபி ஸதிபட்டா²னங். இத³மித⁴ அதி⁴ப்பேதங்.
‘‘Cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrentī’’tiādīsu (ma. ni. 3.147; saṃ. ni. 5.989) pana satiyeva satipaṭṭhānanti vuttā. Tassattho – patiṭṭhātīti paṭṭhānaṃ, upaṭṭhāti okkanditvā pakkhanditvā pavattatīti attho. Satiyeva paṭṭhānaṃ satipaṭṭhānaṃ. Atha vā saraṇaṭṭhena sati, upaṭṭhānaṭṭhena paṭṭhānaṃ, iti sati ca sā paṭṭhānañcātipi satipaṭṭhānaṃ. Idamidha adhippetaṃ.
யதி³ ஏவங் கஸ்மா ‘‘ஸதிபட்டா²னா’’தி ப³ஹுவசனங் கதந்தி? ஸதீனங் ப³ஹுத்தா. ஆரம்மணபே⁴தே³ன ஹி ப³ஹுகா ஸதியோ. அத² ‘‘மக்³கோ³’’தி கஸ்மா ஏகவசனந்தி? மக்³க³னட்டே²ன ஏகத்தா. சதஸ்ஸோபி ஹி ஏதா ஸதியோ மக்³க³னட்டே²ன ஏகத்தங் க³ச்ச²ந்தி. வுதஞ்ஹேதங் ‘‘மக்³கோ³தி கேனட்டே²ன மக்³கோ³? நிப்³பா³னமக்³க³னட்டே²ன, நிப்³பா³னத்தி²கேஹி மக்³க³னீயட்டே²ன சா’’தி. சதஸ்ஸோபி சேதா அபரபா⁴கே³ காயாதீ³ஸு ஆரம்மணேஸு கிச்சங் ஸாத⁴யமானா நிப்³பா³னங் க³ச்ச²ந்தி, ஆதி³தோ பட்டா²ய ச நிப்³பா³னத்தி²கேஹி மக்³கி³யந்தீதி தஸ்மா சதஸ்ஸோபி ஏகோ மக்³கோ³தி வுத்தா. ஏவஞ்ச ஸதி வசனானுஸந்தி⁴னா ஸானுஸந்தி⁴காவ தே³ஸனா ஹோதி.
Yadi evaṃ kasmā ‘‘satipaṭṭhānā’’ti bahuvacanaṃ katanti? Satīnaṃ bahuttā. Ārammaṇabhedena hi bahukā satiyo. Atha ‘‘maggo’’ti kasmā ekavacananti? Magganaṭṭhena ekattā. Catassopi hi etā satiyo magganaṭṭhena ekattaṃ gacchanti. Vutañhetaṃ ‘‘maggoti kenaṭṭhena maggo? Nibbānamagganaṭṭhena, nibbānatthikehi magganīyaṭṭhena cā’’ti. Catassopi cetā aparabhāge kāyādīsu ārammaṇesu kiccaṃ sādhayamānā nibbānaṃ gacchanti, ādito paṭṭhāya ca nibbānatthikehi maggiyantīti tasmā catassopi eko maggoti vuttā. Evañca sati vacanānusandhinā sānusandhikāva desanā hoti.
கதமே சத்தாரோதி கதே²துகம்யதாபுச்சா². காயேதி ரூபகாயே. காயானுபஸ்ஸீதி காயங் அனுபஸ்ஸனஸீலோ, காயங் வா அனுபஸ்ஸமானோ. அயஞ்ஹி பி⁴க்கு² இமங் காயங் அனிச்சானுபஸ்ஸனாதீ³னங் ஸத்தன்னங் அனுபஸ்ஸனானங் வஸேன அனிச்சதோ அனுபஸ்ஸதி, நோ நிச்சதோ, து³க்க²தோ அனுபஸ்ஸதி, நோ ஸுக²தோ, அனத்ததோ அனுபஸ்ஸதி, நோ அத்ததோ, நிப்³பி³ந்த³தி, நோ நந்த³தி, விரஜ்ஜதி, நோ ரஜ்ஜதி, நிரோதே⁴தி, நோ ஸமுதே³தி, படினிஸ்ஸஜ்ஜதி, நோ ஆதி³யதி. ஸோ தங் அனிச்சதோ அனுபஸ்ஸந்தோ நிச்சஸஞ்ஞங் பஜஹதி, து³க்க²தோ அனுபஸ்ஸந்தோ ஸுக²ஸஞ்ஞங் பஜஹதி , அனத்ததோ அனுபஸ்ஸந்தோ அத்தஸஞ்ஞங் பஜஹதி, நிப்³பி³ந்த³ந்தோ நந்தி³ங் பஜஹதி, விரஜ்ஜந்தோ ராக³ங் பஜஹதி, நிரோதெ⁴ந்தோ ஸமுத³யங் பஜஹதி, படினிஸ்ஸஜ்ஜந்தோ ஆதா³னங் பஜஹதீதி வேதி³தப்³போ³.
Katame cattāroti kathetukamyatāpucchā. Kāyeti rūpakāye. Kāyānupassīti kāyaṃ anupassanasīlo, kāyaṃ vā anupassamāno. Ayañhi bhikkhu imaṃ kāyaṃ aniccānupassanādīnaṃ sattannaṃ anupassanānaṃ vasena aniccato anupassati, no niccato, dukkhato anupassati, no sukhato, anattato anupassati, no attato, nibbindati, no nandati, virajjati, no rajjati, nirodheti, no samudeti, paṭinissajjati, no ādiyati. So taṃ aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati, dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati , anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati, nibbindanto nandiṃ pajahati, virajjanto rāgaṃ pajahati, nirodhento samudayaṃ pajahati, paṭinissajjanto ādānaṃ pajahatīti veditabbo.
விஹரதீதி இரீயதி. ஆதாபீதி தீஸு ப⁴வேஸு கிலேஸே ஆதபதீதி ஆதாபோ, வீரியஸ்ஸேதங் நாமங். ஆதாபோ அஸ்ஸ அத்தீ²தி ஆதாபீ. ஸம்பஜானோதி ஸம்பஜஞ்ஞஸங்கா²தேன ஞாணேன ஸமன்னாக³தோ. ஸதிமாதி காயபரிக்³கா³ஹிகாய ஸதியா ஸமன்னாக³தோ. அயங் பன யஸ்மா ஸதியா ஆரம்மணங் பரிக்³க³ஹெத்வா பஞ்ஞாய அனுபஸ்ஸதி. ந ஹி ஸதிவிரஹிதஸ்ஸ அனுபஸ்ஸனா நாம அத்தி², தேனேவாஹ ‘‘ஸதிஞ்ச க்²வாஹங், பி⁴க்க²வே, ஸப்³ப³த்தி²கங் வதா³மீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.234). தஸ்மா எத்த² ‘‘காயே காயானுபஸ்ஸீ விஹரதீ’’தி எத்தாவதா காயானுபஸ்ஸனாஸதிபட்டா²னங் வுத்தங் ஹோதி. அத² வா யஸ்மா அனாதாபினோ அந்தோஸங்கே²போ அந்தராயகரோ ஹோதி, அஸம்பஜானோ உபாயபரிக்³க³ஹே அனுபாயபரிவஜ்ஜனே ச ஸம்முய்ஹதி, முட்ட²ஸ்ஸதி உபாயாபரிச்சாகே³ அனுபாயாபரிக்³க³ஹே ச அஸமத்தோ² ஹோதி, தேனஸ்ஸ தங் கம்மட்டா²னங் ந ஸம்பஜ்ஜதி. தஸ்மா யேஸங் த⁴ம்மானங் ஆனுபா⁴வேன தங் ஸம்பஜ்ஜதி, தேஸங் த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ஆதாபீ ஸம்பஜானோ ஸதிமா’’தி இத³ங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Viharatīti irīyati. Ātāpīti tīsu bhavesu kilese ātapatīti ātāpo, vīriyassetaṃ nāmaṃ. Ātāpo assa atthīti ātāpī. Sampajānoti sampajaññasaṅkhātena ñāṇena samannāgato. Satimāti kāyapariggāhikāya satiyā samannāgato. Ayaṃ pana yasmā satiyā ārammaṇaṃ pariggahetvā paññāya anupassati. Na hi sativirahitassa anupassanā nāma atthi, tenevāha ‘‘satiñca khvāhaṃ, bhikkhave, sabbatthikaṃ vadāmī’’ti (saṃ. ni. 5.234). Tasmā ettha ‘‘kāye kāyānupassī viharatī’’ti ettāvatā kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ vuttaṃ hoti. Atha vā yasmā anātāpino antosaṅkhepo antarāyakaro hoti, asampajāno upāyapariggahe anupāyaparivajjane ca sammuyhati, muṭṭhassati upāyāpariccāge anupāyāpariggahe ca asamattho hoti, tenassa taṃ kammaṭṭhānaṃ na sampajjati. Tasmā yesaṃ dhammānaṃ ānubhāvena taṃ sampajjati, tesaṃ dassanatthaṃ ‘‘ātāpī sampajāno satimā’’ti idaṃ vuttanti veditabbaṃ.
இதி காயானுபஸ்ஸனாஸதிபட்டா²னங் ஸம்பயோக³ங்க³ஞ்ஜஸ்ஸ த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி பஹானங்க³ங் த³ஸ்ஸேதுங் வினெய்ய லோகே அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸந்தி வுத்தங். தத்த² வினெய்யாதி தத³ங்க³வினயேன வா விக்க²ம்ப⁴னவினயேன வா வினயித்வா. லோகேதி தஸ்மிங்யேவ காயே. காயோ ஹி இத⁴ லுஜ்ஜனபலுஜ்ஜனட்டே²ன லோகோதி அதி⁴ப்பேதோ. யஸ்மா பனஸ்ஸ ந காயமத்தேயேவ அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸங் பஹீயதி, வேத³னாதீ³ஸுபி பஹீயதி ஏவ. தஸ்மா ‘‘பஞ்சபி உபாதா³னக்க²ந்தா⁴ லோகோ’’தி விப⁴ங்கே³ (விப⁴॰ 362) வுத்தங். லோகஸங்கா²தத்தா வா தேஸங் த⁴ம்மானங் அத்து²த்³தா⁴ரனயேனேதங் வுத்தங். யங் பனாஹ ‘‘தத்த² கதமோ லோகோ, ஸ்வேவ காயோ லோகோ’’தி, அயமேவெத்த² அத்தோ². தஸ்மிங் லோகே அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸங் வினெய்யாதி ஏவங் ஸம்ப³ந்தோ⁴ த³ட்ட²ப்³போ³.
Iti kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ sampayogaṅgañjassa dassetvā idāni pahānaṅgaṃ dassetuṃ vineyya loke abhijjhādomanassanti vuttaṃ. Tattha vineyyāti tadaṅgavinayena vā vikkhambhanavinayena vā vinayitvā. Loketi tasmiṃyeva kāye. Kāyo hi idha lujjanapalujjanaṭṭhena lokoti adhippeto. Yasmā panassa na kāyamatteyeva abhijjhādomanassaṃ pahīyati, vedanādīsupi pahīyati eva. Tasmā ‘‘pañcapi upādānakkhandhā loko’’ti vibhaṅge (vibha. 362) vuttaṃ. Lokasaṅkhātattā vā tesaṃ dhammānaṃ atthuddhāranayenetaṃ vuttaṃ. Yaṃ panāha ‘‘tattha katamo loko, sveva kāyo loko’’ti, ayamevettha attho. Tasmiṃ loke abhijjhādomanassaṃ vineyyāti evaṃ sambandho daṭṭhabbo.
வேத³னாஸூதி எத்த² திஸ்ஸோ வேத³னா, தா ச லோகியா ஏவ, சித்தம்பி லோகியங், ததா² த⁴ம்மா. யதா² பன வேத³னா அனுபஸ்ஸிதப்³பா³, ததா² அனுபஸ்ஸந்தோ ஏஸ வேத³னானுபஸ்ஸீதி வேதி³தப்³போ³. ஏஸ நயோ சித்தத⁴ம்மேஸு. கத²ஞ்ச வேத³னா அனுபஸ்ஸிதப்³பா³தி? ஸுகா² தாவ வேத³னா து³க்க²தோ, து³க்கா² ஸல்லதோ, அது³க்க²மஸுகா² அனிச்சதோ. யதா²ஹ –
Vedanāsūti ettha tisso vedanā, tā ca lokiyā eva, cittampi lokiyaṃ, tathā dhammā. Yathā pana vedanā anupassitabbā, tathā anupassanto esa vedanānupassīti veditabbo. Esa nayo cittadhammesu. Kathañca vedanā anupassitabbāti? Sukhā tāva vedanā dukkhato, dukkhā sallato, adukkhamasukhā aniccato. Yathāha –
‘‘யோ ஸுக²ங் து³க்க²தோ அத்³த³, து³க்க²மத்³த³க்கி² ஸல்லதோ;
‘‘Yo sukhaṃ dukkhato adda, dukkhamaddakkhi sallato;
அது³க்க²மஸுக²ங் ஸந்தங், அத்³த³க்கி² நங் அனிச்சதோ;
Adukkhamasukhaṃ santaṃ, addakkhi naṃ aniccato;
ஸ வே ஸம்மத்³த³ஸோ பி⁴க்கு², உபஸந்தோ சரிஸ்ஸதீ’’தி.
Sa ve sammaddaso bhikkhu, upasanto carissatī’’ti.
ஸப்³பா³ ஏவ சேதா து³க்கா²திபி அனுபஸ்ஸிதப்³பா³. வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘யங்கிஞ்சி வேத³யிதங், ஸப்³ப³ங் தங் து³க்க²ஸ்மிந்தி வதா³மீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 4.259). ஸுக²து³க்க²தோபி ச அனுபஸ்ஸிதப்³பா³, யதா²ஹ – ‘‘ஸுகா² கோ², ஆவுஸோ விஸாக², வேத³னா டி²திஸுகா² விபரிணாமது³க்கா²’’தி (ம॰ நி॰ 1.465) ஸப்³ப³ங் வித்தா²ரேதப்³ப³ங். அபிச அனிச்சாதி³ஸத்தஅனுபஸ்ஸனாவஸேனபி அனுபஸ்ஸிதப்³பா³.
Sabbā eva cetā dukkhātipi anupassitabbā. Vuttañhetaṃ ‘‘yaṃkiñci vedayitaṃ, sabbaṃ taṃ dukkhasminti vadāmī’’ti (saṃ. ni. 4.259). Sukhadukkhatopi ca anupassitabbā, yathāha – ‘‘sukhā kho, āvuso visākha, vedanā ṭhitisukhā vipariṇāmadukkhā’’ti (ma. ni. 1.465) sabbaṃ vitthāretabbaṃ. Apica aniccādisattaanupassanāvasenapi anupassitabbā.
சித்தத⁴ம்மேஸுபி சித்தங் தாவ ஆரம்மணாதி⁴பதிஸஹஜாதபூ⁴மிகம்மவிபாககிரியாதி³னானத்தபே⁴தா³னங் அனிச்சாதி³அனுபஸ்ஸனானங் ஸராகா³தீ³னஞ்ச பே⁴தா³னங் வஸேன அனுபஸ்ஸிதப்³ப³ங். த⁴ம்மா ஸலக்க²ணஸாமஞ்ஞலக்க²ணானங் ஸுஞ்ஞதத⁴ம்மஸ்ஸ அனிச்சாதி³ஸத்தஅனுபஸ்ஸனானங் ‘‘ஸந்தங் வா அஜ்ஜ²த்தங் காமச்ச²ந்த³’’ந்திஆதீ³னஞ்ச பபே⁴தா³னங் வஸேன அனுபஸ்ஸிதப்³பா³. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ. அயமெத்த² ஸங்கே²போ, வித்தா²ரோ பன தீ³க⁴மஜ்ஜி²மட்ட²கதா²ஸு (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.373 ஆத³யோ; ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.105 ஆத³யோ) ஸதிபட்டா²னவண்ணனாயங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³.
Cittadhammesupi cittaṃ tāva ārammaṇādhipatisahajātabhūmikammavipākakiriyādinānattabhedānaṃ aniccādianupassanānaṃ sarāgādīnañca bhedānaṃ vasena anupassitabbaṃ. Dhammā salakkhaṇasāmaññalakkhaṇānaṃ suññatadhammassa aniccādisattaanupassanānaṃ ‘‘santaṃ vā ajjhattaṃ kāmacchanda’’ntiādīnañca pabhedānaṃ vasena anupassitabbā. Sesaṃ vuttanayameva. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana dīghamajjhimaṭṭhakathāsu (dī. ni. aṭṭha. 2.373 ādayo; ma. ni. aṭṭha. 1.105 ādayo) satipaṭṭhānavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbo.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய • Saṃyuttanikāya / 1. அம்ப³பாலிஸுத்தங் • 1. Ambapālisuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ஸங்யுத்தனிகாய (டீகா) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. அம்ப³பாலிஸுத்தவண்ணனா • 1. Ambapālisuttavaṇṇanā