Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పేతవత్థుపాళి • Petavatthupāḷi |
౪. మహావగ్గో
4. Mahāvaggo
౧. అమ్బసక్కరపేతవత్థు
1. Ambasakkarapetavatthu
౫౧౭.
517.
వేసాలీ నామ నగరత్థి వజ్జీనం, తత్థ అహు లిచ్ఛవి అమ్బసక్కరో 1;
Vesālī nāma nagaratthi vajjīnaṃ, tattha ahu licchavi ambasakkaro 2;
దిస్వాన పేతం నగరస్స బాహిరం, తత్థేవ పుచ్ఛిత్థ తం కారణత్థికో.
Disvāna petaṃ nagarassa bāhiraṃ, tattheva pucchittha taṃ kāraṇatthiko.
౫౧౮.
518.
‘‘సేయ్యా నిసజ్జా నయిమస్స అత్థి, అభిక్కమో నత్థి పటిక్కమో చ;
‘‘Seyyā nisajjā nayimassa atthi, abhikkamo natthi paṭikkamo ca;
అసితపీతఖాయితవత్థభోగా, పరిచారికా 3 సాపి ఇమస్స నత్థి.
Asitapītakhāyitavatthabhogā, paricārikā 4 sāpi imassa natthi.
౫౧౯.
519.
‘‘యే ఞాతకా దిట్ఠసుతా సుహజ్జా, అనుకమ్పకా యస్స అహేసుం పుబ్బే;
‘‘Ye ñātakā diṭṭhasutā suhajjā, anukampakā yassa ahesuṃ pubbe;
దట్ఠుమ్పి తే దాని న తం లభన్తి, విరాజితత్తో 5 హి జనేన తేన.
Daṭṭhumpi te dāni na taṃ labhanti, virājitatto 6 hi janena tena.
౫౨౦.
520.
‘‘న ఓగ్గతత్తస్స భవన్తి మిత్తా, జహన్తి మిత్తా వికలం విదిత్వా;
‘‘Na oggatattassa bhavanti mittā, jahanti mittā vikalaṃ viditvā;
అత్థఞ్చ దిస్వా పరివారయన్తి, బహూ మిత్తా ఉగ్గతత్తస్స హోన్తి.
Atthañca disvā parivārayanti, bahū mittā uggatattassa honti.
౫౨౧.
521.
‘‘నిహీనత్తో సబ్బభోగేహి కిచ్ఛో, సమ్మక్ఖితో సమ్పరిభిన్నగత్తో;
‘‘Nihīnatto sabbabhogehi kiccho, sammakkhito samparibhinnagatto;
ఉస్సావబిన్దూవ పలిమ్పమానో, అజ్జ సువే జీవితస్సూపరోధో.
Ussāvabindūva palimpamāno, ajja suve jīvitassūparodho.
౫౨౨.
522.
‘‘ఏతాదిసం ఉత్తమకిచ్ఛప్పత్తం, ఉత్తాసితం పుచిమన్దస్స సూలే;
‘‘Etādisaṃ uttamakicchappattaṃ, uttāsitaṃ pucimandassa sūle;
‘అథ త్వం కేన వణ్ణేన వదేసి యక్ఖ, జీవ భో జీవితమేవ సేయ్యో’’’తి.
‘Atha tvaṃ kena vaṇṇena vadesi yakkha, jīva bho jīvitameva seyyo’’’ti.
౫౨౩.
523.
‘‘సాలోహితో ఏస అహోసి మయ్హం, అహం సరామి పురిమాయ జాతియా;
‘‘Sālohito esa ahosi mayhaṃ, ahaṃ sarāmi purimāya jātiyā;
దిస్వా చ మే కారుఞ్ఞమహోసి రాజ, మా పాపధమ్మో నిరయం పతాయం 7.
Disvā ca me kāruññamahosi rāja, mā pāpadhammo nirayaṃ patāyaṃ 8.
౫౨౪.
524.
‘‘ఇతో చుతో లిచ్ఛవి ఏస పోసో, సత్తుస్సదం నిరయం ఘోరరూపం;
‘‘Ito cuto licchavi esa poso, sattussadaṃ nirayaṃ ghorarūpaṃ;
ఉపపజ్జతి దుక్కటకమ్మకారీ, మహాభితాపం కటుకం భయానకం.
Upapajjati dukkaṭakammakārī, mahābhitāpaṃ kaṭukaṃ bhayānakaṃ.
౫౨౫.
525.
‘‘అనేకభాగేన గుణేన సేయ్యో, అయమేవ సూలో నిరయేన తేన;
‘‘Anekabhāgena guṇena seyyo, ayameva sūlo nirayena tena;
ఏకన్తదుక్ఖం కటుకం భయానకం, ఏకన్తతిబ్బం నిరయం పతాయం 9.
Ekantadukkhaṃ kaṭukaṃ bhayānakaṃ, ekantatibbaṃ nirayaṃ patāyaṃ 10.
౫౨౬.
526.
‘‘ఇదఞ్చ సుత్వా వచనం మమేసో, దుక్ఖూపనీతో విజహేయ్య పాణం;
‘‘Idañca sutvā vacanaṃ mameso, dukkhūpanīto vijaheyya pāṇaṃ;
తస్మా అహం సన్తికే న భణామి, మా మే కతో జీవితస్సూపరోధో’’.
Tasmā ahaṃ santike na bhaṇāmi, mā me kato jīvitassūparodho’’.
౫౨౭.
527.
‘‘అఞ్ఞాతో ఏసో 11 పురిసస్స అత్థో, అఞ్ఞమ్పి ఇచ్ఛామసే పుచ్ఛితుం తువం;
‘‘Aññāto eso 12 purisassa attho, aññampi icchāmase pucchituṃ tuvaṃ;
ఓకాసకమ్మం సచే నో కరోసి, పుచ్ఛామ తం నో న చ కుజ్ఝితబ్బ’’న్తి.
Okāsakammaṃ sace no karosi, pucchāma taṃ no na ca kujjhitabba’’nti.
౫౨౮.
528.
‘‘అద్ధా పటిఞ్ఞా మే తదా అహు 13, నాచిక్ఖనా అప్పసన్నస్స హోతి;
‘‘Addhā paṭiññā me tadā ahu 14, nācikkhanā appasannassa hoti;
అకామా సద్ధేయ్యవచోతి కత్వా, పుచ్ఛస్సు మం కామం యథా విసయ్హ’’న్తి 15.
Akāmā saddheyyavacoti katvā, pucchassu maṃ kāmaṃ yathā visayha’’nti 16.
౫౨౯.
529.
‘‘యం కిఞ్చహం చక్ఖునా పస్సిస్సామి 17, సబ్బమ్పి తాహం అభిసద్దహేయ్యం;
‘‘Yaṃ kiñcahaṃ cakkhunā passissāmi 18, sabbampi tāhaṃ abhisaddaheyyaṃ;
దిస్వావ తం నోపి చే సద్దహేయ్యం, కరేయ్యాసి 19 మే యక్ఖ నియస్సకమ్మ’’న్తి.
Disvāva taṃ nopi ce saddaheyyaṃ, kareyyāsi 20 me yakkha niyassakamma’’nti.
౫౩౦.
530.
‘‘సచ్చప్పటిఞ్ఞా తవ మేసా హోతు, సుత్వాన ధమ్మం లభ సుప్పసాదం;
‘‘Saccappaṭiññā tava mesā hotu, sutvāna dhammaṃ labha suppasādaṃ;
అఞ్ఞత్థికో నో చ పదుట్ఠచిత్తో, యం తే సుతం అసుతఞ్చాపి ధమ్మం;
Aññatthiko no ca paduṭṭhacitto, yaṃ te sutaṃ asutañcāpi dhammaṃ;
౫౩౧.
531.
‘‘సేతేన అస్సేన అలఙ్కతేన, ఉపయాసి సూలావుతకస్స సన్తికే;
‘‘Setena assena alaṅkatena, upayāsi sūlāvutakassa santike;
యానం ఇదం అబ్భుతం దస్సనేయ్యం, కిస్సేతం కమ్మస్స అయం విపాకో’’తి.
Yānaṃ idaṃ abbhutaṃ dassaneyyaṃ, kissetaṃ kammassa ayaṃ vipāko’’ti.
౫౩౨.
532.
‘‘వేసాలియా నగరస్స 23 మజ్ఝే, చిక్ఖల్లమగ్గే నరకం అహోసి;
‘‘Vesāliyā nagarassa 24 majjhe, cikkhallamagge narakaṃ ahosi;
గోసీసమేకాహం పసన్నచిత్తో, సేతం 25 గహేత్వా నరకస్మిం నిక్ఖిపిం.
Gosīsamekāhaṃ pasannacitto, setaṃ 26 gahetvā narakasmiṃ nikkhipiṃ.
౫౩౩.
533.
‘‘ఏతస్మిం పాదాని పతిట్ఠపేత్వా, మయఞ్చ అఞ్ఞే చ అతిక్కమిమ్హా;
‘‘Etasmiṃ pādāni patiṭṭhapetvā, mayañca aññe ca atikkamimhā;
యానం ఇదం అబ్భుతం దస్సనేయ్యం, తస్సేవ కమ్మస్స అయం విపాకో’’తి.
Yānaṃ idaṃ abbhutaṃ dassaneyyaṃ, tasseva kammassa ayaṃ vipāko’’ti.
౫౩౪.
534.
‘‘వణ్ణో చ తే సబ్బదిసా పభాసతి, గన్ధో చ తే సబ్బదిసా పవాయతి;
‘‘Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsati, gandho ca te sabbadisā pavāyati;
యక్ఖిద్ధిపత్తోసి మహానుభావో, నగ్గో చాసి కిస్స అయం విపాకో’’తి.
Yakkhiddhipattosi mahānubhāvo, naggo cāsi kissa ayaṃ vipāko’’ti.
౫౩౫.
535.
‘‘అక్కోధనో నిచ్చపసన్నచిత్తో, సణ్హాహి వాచాహి జనం ఉపేమి;
‘‘Akkodhano niccapasannacitto, saṇhāhi vācāhi janaṃ upemi;
తస్సేవ కమ్మస్స అయం విపాకో, దిబ్బో మే వణ్ణో సతతం పభాసతి.
Tasseva kammassa ayaṃ vipāko, dibbo me vaṇṇo satataṃ pabhāsati.
౫౩౬.
536.
‘‘యసఞ్చ కిత్తిఞ్చ ధమ్మే ఠితానం, దిస్వాన మన్తేమి 27 పసన్నచిత్తో;
‘‘Yasañca kittiñca dhamme ṭhitānaṃ, disvāna mantemi 28 pasannacitto;
తస్సేవ కమ్మస్స అయం విపాకో, దిబ్బో మే గన్ధో సతతం పవాయతి.
Tasseva kammassa ayaṃ vipāko, dibbo me gandho satataṃ pavāyati.
౫౩౭.
537.
‘‘సహాయానం తిత్థస్మిం న్హాయన్తానం, థలే గహేత్వా నిదహిస్స దుస్సం;
‘‘Sahāyānaṃ titthasmiṃ nhāyantānaṃ, thale gahetvā nidahissa dussaṃ;
ఖిడ్డత్థికో నో చ పదుట్ఠచిత్తో, తేనమ్హి నగ్గో కసిరా చ వుత్తీ’’తి.
Khiḍḍatthiko no ca paduṭṭhacitto, tenamhi naggo kasirā ca vuttī’’ti.
౫౩౮.
538.
‘‘యో కీళమానో పకరోతి పాపం, తస్సేదిసం కమ్మవిపాకమాహు;
‘‘Yo kīḷamāno pakaroti pāpaṃ, tassedisaṃ kammavipākamāhu;
అకీళమానో పన యో కరోతి, కిం తస్స కమ్మస్స విపాకమాహూ’’తి.
Akīḷamāno pana yo karoti, kiṃ tassa kammassa vipākamāhū’’ti.
౫౩౯.
539.
‘‘యే దుట్ఠసఙ్కప్పమనా మనుస్సా, కాయేన వాచాయ చ సఙ్కిలిట్ఠా;
‘‘Ye duṭṭhasaṅkappamanā manussā, kāyena vācāya ca saṅkiliṭṭhā;
కాయస్స భేదా అభిసమ్పరాయం, అసంసయం తే నిరయం ఉపేన్తి.
Kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ, asaṃsayaṃ te nirayaṃ upenti.
౫౪౦.
540.
‘‘అపరే పన సుగతిమాసమానా, దానే రతా సఙ్గహితత్తభావా;
‘‘Apare pana sugatimāsamānā, dāne ratā saṅgahitattabhāvā;
కాయస్స భేదా అభిసమ్పరాయం, అసంసయం తే సుగతిం ఉపేన్తీ’’తి.
Kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ, asaṃsayaṃ te sugatiṃ upentī’’ti.
౫౪౧.
541.
‘‘తం కిన్తి జానేయ్యమహం అవేచ్చ, కల్యాణపాపస్స అయం విపాకో;
‘‘Taṃ kinti jāneyyamahaṃ avecca, kalyāṇapāpassa ayaṃ vipāko;
కిం వాహం దిస్వా అభిసద్దహేయ్యం, కో వాపి మం సద్దహాపేయ్య ఏత’’న్తి.
Kiṃ vāhaṃ disvā abhisaddaheyyaṃ, ko vāpi maṃ saddahāpeyya eta’’nti.
౫౪౨.
542.
‘‘దిస్వా చ సుత్వా అభిసద్దహస్సు, కల్యాణపాపస్స అయం విపాకో;
‘‘Disvā ca sutvā abhisaddahassu, kalyāṇapāpassa ayaṃ vipāko;
కల్యాణపాపే ఉభయే అసన్తే, సియా ను సత్తా సుగతా దుగ్గతా వా.
Kalyāṇapāpe ubhaye asante, siyā nu sattā sugatā duggatā vā.
౫౪౩.
543.
‘‘నో చేత్థ కమ్మాని కరేయ్యుం మచ్చా, కల్యాణపాపాని మనుస్సలోకే;
‘‘No cettha kammāni kareyyuṃ maccā, kalyāṇapāpāni manussaloke;
నాహేసుం సత్తా సుగతా దుగ్గతా వా, హీనా పణీతా చ మనుస్సలోకే.
Nāhesuṃ sattā sugatā duggatā vā, hīnā paṇītā ca manussaloke.
౫౪౪.
544.
‘‘యస్మా చ కమ్మాని కరోన్తి మచ్చా, కల్యాణపాపాని మనుస్సలోకే;
‘‘Yasmā ca kammāni karonti maccā, kalyāṇapāpāni manussaloke;
తస్మా హి సత్తా సుగతా దుగ్గతా వా, హీనా పణీతా చ మనుస్సలోకే.
Tasmā hi sattā sugatā duggatā vā, hīnā paṇītā ca manussaloke.
౫౪౫.
545.
‘‘ద్వయజ్జ కమ్మానం విపాకమాహు, సుఖస్స దుక్ఖస్స చ వేదనీయం;
‘‘Dvayajja kammānaṃ vipākamāhu, sukhassa dukkhassa ca vedanīyaṃ;
తా దేవతాయో పరిచారయన్తి, పచ్చన్తి బాలా ద్వయతం అపస్సినో.
Tā devatāyo paricārayanti, paccanti bālā dvayataṃ apassino.
౫౪౬.
546.
‘‘న మత్థి కమ్మాని సయంకతాని, దత్వాపి మే నత్థి యో 29 ఆదిసేయ్య;
‘‘Na matthi kammāni sayaṃkatāni, datvāpi me natthi yo 30 ādiseyya;
అచ్ఛాదనం సయనమథన్నపానం, తేనమ్హి నగ్గో కసిరా చ వుత్తీ’’తి.
Acchādanaṃ sayanamathannapānaṃ, tenamhi naggo kasirā ca vuttī’’ti.
౫౪౭.
547.
‘‘సియా ను ఖో కారణం కిఞ్చి యక్ఖ, అచ్ఛాదనం యేన తువం లభేథ;
‘‘Siyā nu kho kāraṇaṃ kiñci yakkha, acchādanaṃ yena tuvaṃ labhetha;
ఆచిక్ఖ మే త్వం యదత్థి హేతు, సద్ధాయికం 31 హేతువచో సుణోమా’’తి.
Ācikkha me tvaṃ yadatthi hetu, saddhāyikaṃ 32 hetuvaco suṇomā’’ti.
౫౪౮.
548.
‘‘కప్పితకో 33 నామ ఇధత్థి భిక్ఖు, ఝాయీ సుసీలో అరహా విముత్తో;
‘‘Kappitako 34 nāma idhatthi bhikkhu, jhāyī susīlo arahā vimutto;
గుత్తిన్ద్రియో సంవుతపాతిమోక్ఖో, సీతిభూతో ఉత్తమదిట్ఠిపత్తో.
Guttindriyo saṃvutapātimokkho, sītibhūto uttamadiṭṭhipatto.
౫౪౯.
549.
‘‘సఖిలో వదఞ్ఞూ సువచో సుముఖో, స్వాగమో సుప్పటిముత్తకో చ;
‘‘Sakhilo vadaññū suvaco sumukho, svāgamo suppaṭimuttako ca;
పుఞ్ఞస్స ఖేత్తం అరణవిహారీ, దేవమనుస్సానఞ్చ దక్ఖిణేయ్యో.
Puññassa khettaṃ araṇavihārī, devamanussānañca dakkhiṇeyyo.
౫౫౦.
550.
‘‘సన్తో విధూమో అనీఘో నిరాసో, ముత్తో విసల్లో అమమో అవఙ్కో;
‘‘Santo vidhūmo anīgho nirāso, mutto visallo amamo avaṅko;
నిరూపధీ సబ్బపపఞ్చఖీణో, తిస్సో విజ్జా అనుప్పత్తో జుతిమా.
Nirūpadhī sabbapapañcakhīṇo, tisso vijjā anuppatto jutimā.
౫౫౧.
551.
‘‘అప్పఞ్ఞాతో దిస్వాపి న చ సుజానో, మునీతి నం వజ్జిసు వోహరన్తి;
‘‘Appaññāto disvāpi na ca sujāno, munīti naṃ vajjisu voharanti;
జానన్తి తం యక్ఖభూతా అనేజం, కల్యాణధమ్మం విచరన్తం లోకే.
Jānanti taṃ yakkhabhūtā anejaṃ, kalyāṇadhammaṃ vicarantaṃ loke.
౫౫౨.
552.
‘‘తస్స తువం ఏకయుగం దువే వా, మముద్దిసిత్వాన సచే దదేథ;
‘‘Tassa tuvaṃ ekayugaṃ duve vā, mamuddisitvāna sace dadetha;
పటిగ్గహీతాని చ తాని అస్సు, మమఞ్చ పస్సేథ సన్నద్ధదుస్స’’న్తి.
Paṭiggahītāni ca tāni assu, mamañca passetha sannaddhadussa’’nti.
౫౫౩.
553.
‘‘కస్మిం పదేసే సమణం వసన్తం, గన్త్వాన పస్సేము మయం ఇదాని;
‘‘Kasmiṃ padese samaṇaṃ vasantaṃ, gantvāna passemu mayaṃ idāni;
యో మజ్జ 35 కఙ్ఖం విచికిచ్ఛితఞ్చ, దిట్ఠీవిసూకాని వినోదయేయ్యా’’తి.
Yo majja 36 kaṅkhaṃ vicikicchitañca, diṭṭhīvisūkāni vinodayeyyā’’ti.
౫౫౪.
554.
‘‘ఏసో నిసిన్నో కపినచ్చనాయం, పరివారితో దేవతాహి బహూహి;
‘‘Eso nisinno kapinaccanāyaṃ, parivārito devatāhi bahūhi;
ధమ్మిం కథం భాసతి సచ్చనామో, సకస్మిమాచేరకే అప్పమత్తో’’తి.
Dhammiṃ kathaṃ bhāsati saccanāmo, sakasmimācerake appamatto’’ti.
౫౫౫.
555.
‘‘తథాహం 37 కస్సామి గన్త్వా ఇదాని, అచ్ఛాదయిస్సం సమణం యుగేన;
‘‘Tathāhaṃ 38 kassāmi gantvā idāni, acchādayissaṃ samaṇaṃ yugena;
పటిగ్గహితాని చ తాని అస్సు, తువఞ్చ పస్సేము సన్నద్ధదుస్స’’న్తి.
Paṭiggahitāni ca tāni assu, tuvañca passemu sannaddhadussa’’nti.
౫౫౬.
556.
‘‘మా అక్ఖణే పబ్బజితం ఉపాగమి, సాధు వో లిచ్ఛవి నేస ధమ్మో;
‘‘Mā akkhaṇe pabbajitaṃ upāgami, sādhu vo licchavi nesa dhammo;
తతో చ కాలే ఉపసఙ్కమిత్వా, తత్థేవ పస్సాహి రహో నిసిన్న’’న్తి.
Tato ca kāle upasaṅkamitvā, tattheva passāhi raho nisinna’’nti.
౫౫౭.
557.
తథాతి వత్వా అగమాసి తత్థ, పరివారితో దాసగణేన లిచ్ఛవి;
Tathāti vatvā agamāsi tattha, parivārito dāsagaṇena licchavi;
సో తం నగరం ఉపసఙ్కమిత్వా, వాసూపగచ్ఛిత్థ సకే నివేసనే.
So taṃ nagaraṃ upasaṅkamitvā, vāsūpagacchittha sake nivesane.
౫౫౮.
558.
తతో చ కాలే గిహికిచ్చాని కత్వా, న్హత్వా పివిత్వా చ ఖణం లభిత్వా;
Tato ca kāle gihikiccāni katvā, nhatvā pivitvā ca khaṇaṃ labhitvā;
విచేయ్య పేళాతో చ యుగాని అట్ఠ, గాహాపయీ దాసగణేన లిచ్ఛవి.
Viceyya peḷāto ca yugāni aṭṭha, gāhāpayī dāsagaṇena licchavi.
౫౫౯.
559.
సో తం పదేసం ఉపసఙ్కమిత్వా, తం అద్దస సమణం సన్తచిత్తం;
So taṃ padesaṃ upasaṅkamitvā, taṃ addasa samaṇaṃ santacittaṃ;
పటిక్కన్తం గోచరతో నివత్తం, సీతిభూతం రుక్ఖమూలే నిసిన్నం.
Paṭikkantaṃ gocarato nivattaṃ, sītibhūtaṃ rukkhamūle nisinnaṃ.
౫౬౦.
560.
తమేనమవోచ ఉపసఙ్కమిత్వా, అప్పాబాధం ఫాసువిహారఞ్చ పుచ్ఛి;
Tamenamavoca upasaṅkamitvā, appābādhaṃ phāsuvihārañca pucchi;
‘‘వేసాలియం లిచ్ఛవిహం భదన్తే, జానన్తి మం లిచ్ఛవి అమ్బసక్కరో.
‘‘Vesāliyaṃ licchavihaṃ bhadante, jānanti maṃ licchavi ambasakkaro.
౫౬౧.
561.
‘‘ఇమాని మే అట్ఠ యుగా సుభాని 39, పటిగణ్హ భన్తే పదదామి తుయ్హం;
‘‘Imāni me aṭṭha yugā subhāni 40, paṭigaṇha bhante padadāmi tuyhaṃ;
తేనేవ అత్థేన ఇధాగతోస్మి, యథా అహం అత్తమనో భవేయ్య’’న్తి.
Teneva atthena idhāgatosmi, yathā ahaṃ attamano bhaveyya’’nti.
౫౬౨.
562.
‘‘దూరతోవ సమణబ్రాహ్మణా చ, నివేసనం తే పరివజ్జయన్తి;
‘‘Dūratova samaṇabrāhmaṇā ca, nivesanaṃ te parivajjayanti;
౫౬౩.
563.
‘‘అథాపరే పాదకుఠారికాహి, అవంసిరా సమణా పాతయన్తి;
‘‘Athāpare pādakuṭhārikāhi, avaṃsirā samaṇā pātayanti;
ఏతాదిసం పబ్బజితా విహేసం, తయా కతం సమణా పాపుణన్తి.
Etādisaṃ pabbajitā vihesaṃ, tayā kataṃ samaṇā pāpuṇanti.
౫౬౪.
564.
‘‘తిణేన తేలమ్పి న త్వం అదాసి, మూళ్హస్స మగ్గమ్పి న పావదాసి;
‘‘Tiṇena telampi na tvaṃ adāsi, mūḷhassa maggampi na pāvadāsi;
అన్ధస్స దణ్డం సయమాదియాసి, ఏతాదిసో కదరియో అసంవుతో తువం;
Andhassa daṇḍaṃ sayamādiyāsi, etādiso kadariyo asaṃvuto tuvaṃ;
అథ త్వం కేన వణ్ణేన కిమేవ దిస్వా,
Atha tvaṃ kena vaṇṇena kimeva disvā,
అమ్హేహి సహ సంవిభాగం కరోసీ’’తి.
Amhehi saha saṃvibhāgaṃ karosī’’ti.
౫౬౫.
565.
‘‘పచ్చేమి భన్తే యం త్వం వదేసి, విహేసయిం సమణే బ్రాహ్మణే చ;
‘‘Paccemi bhante yaṃ tvaṃ vadesi, vihesayiṃ samaṇe brāhmaṇe ca;
ఖిడ్డత్థికో నో చ పదుట్ఠచిత్తో, ఏతమ్పి మే దుక్కటమేవ భన్తే.
Khiḍḍatthiko no ca paduṭṭhacitto, etampi me dukkaṭameva bhante.
౫౬౬.
566.
‘‘ఖిడ్డాయ యక్ఖో పసవిత్వా పాపం, వేదేతి దుక్ఖం అసమత్తభోగీ;
‘‘Khiḍḍāya yakkho pasavitvā pāpaṃ, vedeti dukkhaṃ asamattabhogī;
దహరో యువా నగ్గనియస్స భాగీ, కిం సు తతో దుక్ఖతరస్స హోతి.
Daharo yuvā nagganiyassa bhāgī, kiṃ su tato dukkhatarassa hoti.
౫౬౭.
567.
‘‘తం దిస్వా సంవేగమలత్థం భన్తే, తప్పచ్చయా వాపి 45 దదామి దానం;
‘‘Taṃ disvā saṃvegamalatthaṃ bhante, tappaccayā vāpi 46 dadāmi dānaṃ;
పటిగణ్హ భన్తే వత్థయుగాని అట్ఠ, యక్ఖస్సిమా గచ్ఛన్తు దక్ఖిణాయో’’తి.
Paṭigaṇha bhante vatthayugāni aṭṭha, yakkhassimā gacchantu dakkhiṇāyo’’ti.
౫౬౮.
568.
‘‘అద్ధా హి దానం బహుధా పసత్థం, దదతో చ తే అక్ఖయధమ్మమత్థు;
‘‘Addhā hi dānaṃ bahudhā pasatthaṃ, dadato ca te akkhayadhammamatthu;
పటిగణ్హామి తే వత్థయుగాని అట్ఠ, యక్ఖస్సిమా గచ్ఛన్తు దక్ఖిణాయో’’తి.
Paṭigaṇhāmi te vatthayugāni aṭṭha, yakkhassimā gacchantu dakkhiṇāyo’’ti.
౫౬౯.
569.
తతో హి సో ఆచమయిత్వా లిచ్ఛవి, థేరస్స దత్వాన యుగాని అట్ఠ;
Tato hi so ācamayitvā licchavi, therassa datvāna yugāni aṭṭha;
‘పటిగ్గహితాని చ తాని అస్సు, యక్ఖఞ్చ పస్సేథ సన్నద్ధదుస్సం’.
‘Paṭiggahitāni ca tāni assu, yakkhañca passetha sannaddhadussaṃ’.
౫౭౦.
570.
తమద్దసా చన్దనసారలిత్తం, ఆజఞ్ఞమారూళ్హముళారవణ్ణం;
Tamaddasā candanasāralittaṃ, ājaññamārūḷhamuḷāravaṇṇaṃ;
అలఙ్కతం సాధునివత్థదుస్సం, పరివారితం యక్ఖమహిద్ధిపత్తం.
Alaṅkataṃ sādhunivatthadussaṃ, parivāritaṃ yakkhamahiddhipattaṃ.
౫౭౧.
571.
సో తం దిస్వా అత్తమనా ఉదగ్గో, పహట్ఠచిత్తో చ సుభగ్గరూపో;
So taṃ disvā attamanā udaggo, pahaṭṭhacitto ca subhaggarūpo;
కమ్మఞ్చ దిస్వాన మహావిపాకం, సన్దిట్ఠికం చక్ఖునా సచ్ఛికత్వా.
Kammañca disvāna mahāvipākaṃ, sandiṭṭhikaṃ cakkhunā sacchikatvā.
౫౭౨.
572.
తమేనమవోచ ఉపసఙ్కమిత్వా, ‘‘దస్సామి దానం సమణబ్రాహ్మణానం;
Tamenamavoca upasaṅkamitvā, ‘‘dassāmi dānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ;
న చాపి మే కిఞ్చి అదేయ్యమత్థి, తువఞ్చ మే యక్ఖ బహూపకారో’’తి.
Na cāpi me kiñci adeyyamatthi, tuvañca me yakkha bahūpakāro’’ti.
౫౭౩.
573.
‘‘తువఞ్చ మే లిచ్ఛవి ఏకదేసం, అదాసి దానాని అమోఘమేతం;
‘‘Tuvañca me licchavi ekadesaṃ, adāsi dānāni amoghametaṃ;
స్వాహం కరిస్సామి తయావ సక్ఖిం, అమానుసో మానుసకేన సద్ధి’’న్తి.
Svāhaṃ karissāmi tayāva sakkhiṃ, amānuso mānusakena saddhi’’nti.
౫౭౪.
574.
యాచామి తం 51 పఞ్జలికో భవిత్వా, ఇచ్ఛామి తం యక్ఖ పునాపి దట్ఠు’’న్తి.
Yācāmi taṃ 52 pañjaliko bhavitvā, icchāmi taṃ yakkha punāpi daṭṭhu’’nti.
౫౭౫.
575.
‘‘సచే తువం అస్సద్ధో భవిస్ససి, కదరియరూపో విప్పటిపన్నచిత్తో;
‘‘Sace tuvaṃ assaddho bhavissasi, kadariyarūpo vippaṭipannacitto;
త్వం నేవ మం లచ్ఛసి 53 దస్సనాయ, దిస్వా చ తం నోపి చ ఆలపిస్సం.
Tvaṃ neva maṃ lacchasi 54 dassanāya, disvā ca taṃ nopi ca ālapissaṃ.
౫౭౬.
576.
‘‘సచే పన త్వం భవిస్ససి ధమ్మగారవో, దానే రతో సఙ్గహితత్తభావో;
‘‘Sace pana tvaṃ bhavissasi dhammagāravo, dāne rato saṅgahitattabhāvo;
ఓపానభూతో సమణబ్రాహ్మణానం, ఏవం మమం లచ్ఛసి దస్సనాయ.
Opānabhūto samaṇabrāhmaṇānaṃ, evaṃ mamaṃ lacchasi dassanāya.
౫౭౭.
577.
‘‘దిస్వా చ తం ఆలపిస్సం భదన్తే, ఇమఞ్చ సూలతో లహుం పముఞ్చ;
‘‘Disvā ca taṃ ālapissaṃ bhadante, imañca sūlato lahuṃ pamuñca;
యతో నిదానం అకరిమ్హ సక్ఖిం, మఞ్ఞామి సూలావుతకస్స కారణా.
Yato nidānaṃ akarimha sakkhiṃ, maññāmi sūlāvutakassa kāraṇā.
౫౭౮.
578.
‘‘తే అఞ్ఞమఞ్ఞం అకరిమ్హ సక్ఖిం, అయఞ్చ సూలతో 55 లహుం పముత్తో;
‘‘Te aññamaññaṃ akarimha sakkhiṃ, ayañca sūlato 56 lahuṃ pamutto;
సక్కచ్చ ధమ్మాని సమాచరన్తో, ముచ్చేయ్య సో నిరయా చ తమ్హా;
Sakkacca dhammāni samācaranto, mucceyya so nirayā ca tamhā;
కమ్మం సియా అఞ్ఞత్ర వేదనీయం.
Kammaṃ siyā aññatra vedanīyaṃ.
౫౭౯.
579.
‘‘కప్పితకఞ్చ ఉపసఙ్కమిత్వా, తేనేవ 57 సహ సంవిభజిత్వా కాలే;
‘‘Kappitakañca upasaṅkamitvā, teneva 58 saha saṃvibhajitvā kāle;
సయం ముఖేనూపనిసజ్జ పుచ్ఛ, సో తే అక్ఖిస్సతి ఏతమత్థం.
Sayaṃ mukhenūpanisajja puccha, so te akkhissati etamatthaṃ.
౫౮౦.
580.
‘‘తమేవ భిక్ఖుం ఉపసఙ్కమిత్వా, పుచ్ఛస్సు అఞ్ఞత్థికో నో చ పదుట్ఠచిత్తో;
‘‘Tameva bhikkhuṃ upasaṅkamitvā, pucchassu aññatthiko no ca paduṭṭhacitto;
సో తే సుతం అసుతఞ్చాపి ధమ్మం,
So te sutaṃ asutañcāpi dhammaṃ,
సబ్బమ్పి అక్ఖిస్సతి యథా పజాన’’న్తి.
Sabbampi akkhissati yathā pajāna’’nti.
౫౮౧.
581.
సో తత్థ రహస్సం సముల్లపిత్వా, సక్ఖిం కరిత్వాన అమానుసేన;
So tattha rahassaṃ samullapitvā, sakkhiṃ karitvāna amānusena;
పక్కామి సో లిచ్ఛవీనం సకాసం, అథ బ్రవి పరిసం సన్నిసిన్నం.
Pakkāmi so licchavīnaṃ sakāsaṃ, atha bravi parisaṃ sannisinnaṃ.
౫౮౨.
582.
‘‘సుణన్తు భోన్తో మమ ఏకవాక్యం, వరం వరిస్సం లభిస్సామి అత్థం;
‘‘Suṇantu bhonto mama ekavākyaṃ, varaṃ varissaṃ labhissāmi atthaṃ;
౫౮౩.
583.
‘‘ఏత్తావతా వీసతిరత్తిమత్తా, యతో ఆవుతో నేవ జీవతి న మతో;
‘‘Ettāvatā vīsatirattimattā, yato āvuto neva jīvati na mato;
తాహం మోచయిస్సామి దాని, యథామతిం అనుజానాతు సఙ్ఘో’’తి.
Tāhaṃ mocayissāmi dāni, yathāmatiṃ anujānātu saṅgho’’ti.
౫౮౪.
584.
‘‘ఏతఞ్చ అఞ్ఞఞ్చ లహుం పముఞ్చ, కో తం వదేథ 63 తథా కరోన్తం;
‘‘Etañca aññañca lahuṃ pamuñca, ko taṃ vadetha 64 tathā karontaṃ;
యథా పజానాసి తథా కరోహి, యథామతిం అనుజానాతి సఙ్ఘో’’తి.
Yathā pajānāsi tathā karohi, yathāmatiṃ anujānāti saṅgho’’ti.
౫౮౫.
585.
సో తం పదేసం ఉపసఙ్కమిత్వా, సూలావుతం మోచయి ఖిప్పమేవ;
So taṃ padesaṃ upasaṅkamitvā, sūlāvutaṃ mocayi khippameva;
‘మా భాయి సమ్మా’తి చ తం అవోచ, తికిచ్ఛకానఞ్చ ఉపట్ఠపేసి.
‘Mā bhāyi sammā’ti ca taṃ avoca, tikicchakānañca upaṭṭhapesi.
౫౮౬.
586.
‘‘కప్పితకఞ్చ ఉపసఙ్కమిత్వా, తేనేవ సహ 65 సంవిభజిత్వా కాలే;
‘‘Kappitakañca upasaṅkamitvā, teneva saha 66 saṃvibhajitvā kāle;
సయం ముఖేనూపనిసజ్జ లిచ్ఛవి, తథేవ పుచ్ఛిత్థ నం కారణత్థికో.
Sayaṃ mukhenūpanisajja licchavi, tatheva pucchittha naṃ kāraṇatthiko.
౫౮౭.
587.
‘‘సూలావుతో పురిసో లుద్దకమ్మో, పణీతదణ్డో అనుసత్తరూపో;
‘‘Sūlāvuto puriso luddakammo, paṇītadaṇḍo anusattarūpo;
ఏత్తావతా వీసతిరత్తిమత్తా, యతో ఆవుతో నేవ జీవతి న మతో.
Ettāvatā vīsatirattimattā, yato āvuto neva jīvati na mato.
౫౮౮.
588.
‘‘సో మోచితో గన్త్వా మయా ఇదాని, ఏతస్స యక్ఖస్స వచో హి భన్తే;
‘‘So mocito gantvā mayā idāni, etassa yakkhassa vaco hi bhante;
సియా ను ఖో కారణం కిఞ్చిదేవ, యేన సో నిరయం నో వజేయ్య.
Siyā nu kho kāraṇaṃ kiñcideva, yena so nirayaṃ no vajeyya.
౫౮౯.
589.
‘‘ఆచిక్ఖ భన్తే యది అత్థి హేతు, సద్ధాయికం హేతువచో సుణోమ;
‘‘Ācikkha bhante yadi atthi hetu, saddhāyikaṃ hetuvaco suṇoma;
న తేసం కమ్మానం వినాసమత్థి, అవేదయిత్వా ఇధ బ్యన్తిభావో’’తి.
Na tesaṃ kammānaṃ vināsamatthi, avedayitvā idha byantibhāvo’’ti.
౫౯౦.
590.
‘‘సచే స ధమ్మాని సమాచరేయ్య, సక్కచ్చ రత్తిన్దివమప్పమత్తో;
‘‘Sace sa dhammāni samācareyya, sakkacca rattindivamappamatto;
ముచ్చేయ్య సో నిరయా చ తమ్హా, కమ్మం సియా అఞ్ఞత్ర వేదనీయ’’న్తి.
Mucceyya so nirayā ca tamhā, kammaṃ siyā aññatra vedanīya’’nti.
౫౯౧.
591.
‘‘అఞ్ఞాతో 67 ఏసో పురిసస్స అత్థో, మమమ్పి దాని అనుకమ్ప భన్తే;
‘‘Aññāto 68 eso purisassa attho, mamampi dāni anukampa bhante;
అనుసాస మం ఓవద భూరిపఞ్ఞ, యథా అహం నో నిరయం వజేయ్య’’న్తి.
Anusāsa maṃ ovada bhūripañña, yathā ahaṃ no nirayaṃ vajeyya’’nti.
౫౯౨.
592.
‘‘అజ్జేవ బుద్ధం సరణం ఉపేహి, ధమ్మఞ్చ సఙ్ఘఞ్చ పసన్నచిత్తో;
‘‘Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ upehi, dhammañca saṅghañca pasannacitto;
తథేవ సిక్ఖాయ పదాని పఞ్చ, అఖణ్డఫుల్లాని సమాదియస్సు.
Tatheva sikkhāya padāni pañca, akhaṇḍaphullāni samādiyassu.
౫౯౩.
593.
‘‘పాణాతిపాతా విరమస్సు ఖిప్పం, లోకే అదిన్నం పరివజ్జయస్సు;
‘‘Pāṇātipātā viramassu khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayassu;
అమజ్జపో మా చ ముసా అభాణీ, సకేన దారేన చ హోహి తుట్ఠో;
Amajjapo mā ca musā abhāṇī, sakena dārena ca hohi tuṭṭho;
ఇమఞ్చ అరియం 69 అట్ఠఙ్గవరేనుపేతం, సమాదియాహి కుసలం సుఖుద్రయం.
Imañca ariyaṃ 70 aṭṭhaṅgavarenupetaṃ, samādiyāhi kusalaṃ sukhudrayaṃ.
౫౯౪.
594.
‘‘చీవరం పిణ్డపాతఞ్చ, పచ్చయం సయనాసనం;
‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;
అన్నం పానం ఖాదనీయం, వత్థసేనాసనాని చ;
Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ, vatthasenāsanāni ca;
౫౯౫.
595.
‘‘భిక్ఖూపి సీలసమ్పన్నే, వీతరాగే బహుస్సుతే;
‘‘Bhikkhūpi sīlasampanne, vītarāge bahussute;
తప్పేహి అన్నపానేన, సదా పుఞ్ఞం పవడ్ఢతి.
Tappehi annapānena, sadā puññaṃ pavaḍḍhati.
౫౯౬.
596.
‘‘ఏవఞ్చ ధమ్మాని 73 సమాచరన్తో, సక్కచ్చ రత్తిన్దివమప్పమత్తో;
‘‘Evañca dhammāni 74 samācaranto, sakkacca rattindivamappamatto;
ముఞ్చ తువం 75 నిరయా చ తమ్హా, కమ్మం సియా అఞ్ఞత్ర వేదనీయ’’న్తి.
Muñca tuvaṃ 76 nirayā ca tamhā, kammaṃ siyā aññatra vedanīya’’nti.
౫౯౭.
597.
‘‘అజ్జేవ బుద్ధం సరణం ఉపేమి, ధమ్మఞ్చ సఙ్ఘఞ్చ పసన్నచిత్తో;
‘‘Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ upemi, dhammañca saṅghañca pasannacitto;
తథేవ సిక్ఖాయ పదాని పఞ్చ, అఖణ్డఫుల్లాని సమాదియామి.
Tatheva sikkhāya padāni pañca, akhaṇḍaphullāni samādiyāmi.
౫౯౮.
598.
‘‘పాణాతిపాతా విరమామి ఖిప్పం, లోకే అదిన్నం పరివజ్జయామి;
‘‘Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayāmi;
అమజ్జపో నో చ ముసా భణామి, సకేన దారేన చ హోమి తుట్ఠో;
Amajjapo no ca musā bhaṇāmi, sakena dārena ca homi tuṭṭho;
ఇమఞ్చ అరియం అట్ఠఙ్గవరేనుపేతం, సమాదియామి కుసలం సుఖుద్రయం.
Imañca ariyaṃ aṭṭhaṅgavarenupetaṃ, samādiyāmi kusalaṃ sukhudrayaṃ.
౫౯౯.
599.
‘‘చీవరం పిణ్డపాతఞ్చ, పచ్చయం సయనాసనం;
‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;
అన్నం పానం ఖాదనీయం, వత్థసేనాసనాని చ.
Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ, vatthasenāsanāni ca.
౬౦౦.
600.
‘‘భిక్ఖూ చ సీలసమ్పన్నే, వీతరాగే బహుస్సుతే;
‘‘Bhikkhū ca sīlasampanne, vītarāge bahussute;
౬౦౧.
601.
ఏతాదిసా లిచ్ఛవి అమ్బసక్కరో, వేసాలియం అఞ్ఞతరో ఉపాసకో;
Etādisā licchavi ambasakkaro, vesāliyaṃ aññataro upāsako;
సద్ధో ముదూ కారకరో చ భిక్ఖు, సఙ్ఘఞ్చ సక్కచ్చ తదా ఉపట్ఠహి.
Saddho mudū kārakaro ca bhikkhu, saṅghañca sakkacca tadā upaṭṭhahi.
౬౦౨.
602.
సూలావుతో చ అరోగో హుత్వా, సేరీ సుఖీ పబ్బజ్జం ఉపాగమి 79;
Sūlāvuto ca arogo hutvā, serī sukhī pabbajjaṃ upāgami 80;
భిక్ఖుఞ్చ ఆగమ్మ కప్పితకుత్తమం, ఉభోపి సామఞ్ఞఫలాని అజ్ఝగుం.
Bhikkhuñca āgamma kappitakuttamaṃ, ubhopi sāmaññaphalāni ajjhaguṃ.
౬౦౩.
603.
ఏతాదిసా సప్పురిసాన సేవనా, మహప్ఫలా హోతి సతం విజానతం;
Etādisā sappurisāna sevanā, mahapphalā hoti sataṃ vijānataṃ;
సూలావుతో అగ్గఫలం అఫస్సయి 81, ఫలం కనిట్ఠం పన అమ్బసక్కరో’’తి.
Sūlāvuto aggaphalaṃ aphassayi 82, phalaṃ kaniṭṭhaṃ pana ambasakkaro’’ti.
అమ్బసక్కరపేతవత్థు పఠమం.
Ambasakkarapetavatthu paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / పేతవత్థు-అట్ఠకథా • Petavatthu-aṭṭhakathā / ౧. అమ్బసక్కరపేతవత్థువణ్ణనా • 1. Ambasakkarapetavatthuvaṇṇanā