Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya

    3. அம்ப³ட்ட²ஸுத்தங்

    3. Ambaṭṭhasuttaṃ

    254. ஏவங் மே ஸுதங் – ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா கோஸலேஸு சாரிகங் சரமானோ மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் பஞ்சமத்தேஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹி யேன இச்சா²னங்க³லங் நாம கோஸலானங் ப்³ராஹ்மணகா³மோ தத³வஸரி. தத்ர ஸுத³ங் ப⁴க³வா இச்சா²னங்க³லே விஹரதி இச்சா²னங்க³லவனஸண்டே³.

    254. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena icchānaṅgalaṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe.

    பொக்க²ரஸாதிவத்து²

    Pokkharasātivatthu

    255. தேன கோ² பன ஸமயேன ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி உக்கட்ட²ங் 1 அஜ்ஜா²வஸதி ஸத்துஸ்ஸத³ங் ஸதிணகட்டோ²த³கங் ஸத⁴ஞ்ஞங் ராஜபொ⁴க்³க³ங் ரஞ்ஞா பஸேனதி³னா கோஸலேன தி³ன்னங் ராஜதா³யங் ப்³ரஹ்மதெ³ய்யங். அஸ்ஸோஸி கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி – ‘‘ஸமணோ க²லு, போ⁴, கோ³தமோ ஸக்யபுத்தோ ஸக்யகுலா பப்³ப³ஜிதோ கோஸலேஸு சாரிகங் சரமானோ மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் பஞ்சமத்தேஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹி இச்சா²னங்க³லங் அனுப்பத்தோ இச்சா²னங்க³லே விஹரதி இச்சா²னங்க³லவனஸண்டே³. தங் கோ² பன ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஏவங் கல்யாணோ கித்திஸத்³தோ³ அப்³பு⁴க்³க³தோ – ‘இதிபி ஸோ ப⁴க³வா அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ ஸுக³தோ லோகவிதூ³ அனுத்தரோ புரிஸத³ம்மஸாரதி² ஸத்தா² தே³வமனுஸ்ஸானங் பு³த்³தோ⁴ ப⁴க³வா’ 2. ஸோ இமங் லோகங் ஸதே³வகங் ஸமாரகங் ஸப்³ரஹ்மகங் ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணிங் பஜங் ஸதே³வமனுஸ்ஸங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதே³தி. ஸோ த⁴ம்மங் தே³ஸேதி ஆதி³கல்யாணங் மஜ்ஜே²கல்யாணங் பரியோஸானகல்யாணங், ஸாத்த²ங் ஸப்³யஞ்ஜனங், கேவலபரிபுண்ணங் பரிஸுத்³த⁴ங் ப்³ரஹ்மசரியங் பகாஸேதி. ஸாது⁴ கோ² பன ததா²ரூபானங் அரஹதங் த³ஸ்ஸனங் ஹோதீ’’தி.

    255. Tena kho pana samayena brāhmaṇo pokkharasāti ukkaṭṭhaṃ 3 ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Assosi kho brāhmaṇo pokkharasāti – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi icchānaṅgalaṃ anuppatto icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ 4. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ, sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.

    அம்ப³ட்ட²மாணவோ

    Ambaṭṭhamāṇavo

    256. தேன கோ² பன ஸமயேன ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ அம்ப³ட்டோ² நாம மாணவோ அந்தேவாஸீ ஹோதி அஜ்ஜா²யகோ மந்தத⁴ரோ திண்ணங் வேதா³னங் 5 பாரகூ³ ஸனிக⁴ண்டு³கேடுபா⁴னங் ஸாக்க²ரப்பபே⁴தா³னங் இதிஹாஸபஞ்சமானங் பத³கோ வெய்யாகரணோ லோகாயதமஹாபுரிஸலக்க²ணேஸு அனவயோ அனுஞ்ஞாதபடிஞ்ஞாதோ ஸகே ஆசரியகே தேவிஜ்ஜகே பாவசனே – ‘‘யமஹங் ஜானாமி, தங் த்வங் ஜானாஸி; யங் த்வங் ஜானாஸி தமஹங் ஜானாமீ’’தி.

    256. Tena kho pana samayena brāhmaṇassa pokkharasātissa ambaṭṭho nāma māṇavo antevāsī hoti ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ 6 pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo anuññātapaṭiññāto sake ācariyake tevijjake pāvacane – ‘‘yamahaṃ jānāmi, taṃ tvaṃ jānāsi; yaṃ tvaṃ jānāsi tamahaṃ jānāmī’’ti.

    257. அத² கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஆமந்தேஸி – ‘‘அயங், தாத அம்ப³ட்ட², ஸமணோ கோ³தமோ ஸக்யபுத்தோ ஸக்யகுலா பப்³ப³ஜிதோ கோஸலேஸு சாரிகங் சரமானோ மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் பஞ்சமத்தேஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹி இச்சா²னங்க³லங் அனுப்பத்தோ இச்சா²னங்க³லே விஹரதி இச்சா²னங்க³லவனஸண்டே³. தங் கோ² பன ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஏவங் கல்யாணோ கித்திஸத்³தோ³ அப்³பு⁴க்³க³தோ – ‘இதிபி ஸோ ப⁴க³வா, அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ ஸுக³தோ லோகவிதூ³ அனுத்தரோ புரிஸத³ம்மஸாரதி² ஸத்தா² தே³வமனுஸ்ஸானங் பு³த்³தோ⁴ ப⁴க³வா’. ஸோ இமங் லோகங் ஸதே³வகங் ஸமாரகங் ஸப்³ரஹ்மகங் ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணிங் பஜங் ஸதே³வமனுஸ்ஸங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதே³தி. ஸோ த⁴ம்மங் தே³ஸேதி ஆதி³கல்யாணங் மஜ்ஜே²கல்யாணங் பரியோஸானகல்யாணங், ஸாத்த²ங் ஸப்³யஞ்ஜனங் கேவலபரிபுண்ணங் பரிஸுத்³த⁴ங் ப்³ரஹ்மசரியங் பகாஸேதி. ஸாது⁴ கோ² பன ததா²ரூபானங் அரஹதங் த³ஸ்ஸனங் ஹோதீதி. ஏஹி த்வங் தாத அம்ப³ட்ட², யேன ஸமணோ கோ³தமோ தேனுபஸங்கம; உபஸங்கமித்வா ஸமணங் கோ³தமங் ஜானாஹி, யதி³ வா தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ததா²ஸந்தங்யேவ ஸத்³தோ³ அப்³பு⁴க்³க³தோ, யதி³ வா நோ ததா². யதி³ வா ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ தாதி³ஸோ, யதி³ வா ந தாதி³ஸோ, ததா² மயங் தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் வேதி³ஸ்ஸாமா’’தி.

    257. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ayaṃ, tāta ambaṭṭha, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi icchānaṅgalaṃ anuppatto icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā, arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ, sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotīti. Ehi tvaṃ tāta ambaṭṭha, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ jānāhi, yadi vā taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathāsantaṃyeva saddo abbhuggato, yadi vā no tathā. Yadi vā so bhavaṃ gotamo tādiso, yadi vā na tādiso, tathā mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotamaṃ vedissāmā’’ti.

    258. ‘‘யதா² கத²ங் பனாஹங், போ⁴, தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஜானிஸ்ஸாமி – ‘யதி³ வா தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ததா²ஸந்தங்யேவ ஸத்³தோ³ அப்³பு⁴க்³க³தோ, யதி³ வா நோ ததா². யதி³ வா ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ தாதி³ஸோ, யதி³ வா ந தாதி³ஸோ’’’தி?

    258. ‘‘Yathā kathaṃ panāhaṃ, bho, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ jānissāmi – ‘yadi vā taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathāsantaṃyeva saddo abbhuggato, yadi vā no tathā. Yadi vā so bhavaṃ gotamo tādiso, yadi vā na tādiso’’’ti?

    ‘‘ஆக³தானி கோ², தாத அம்ப³ட்ட², அம்ஹாகங் மந்தேஸு த்³வத்திங்ஸ மஹாபுரிஸலக்க²ணானி, யேஹி ஸமன்னாக³தஸ்ஸ மஹாபுரிஸஸ்ஸ த்³வேயேவ க³தியோ ப⁴வந்தி அனஞ்ஞா. ஸசே அகா³ரங் அஜ்ஜா²வஸதி, ராஜா ஹோதி சக்கவத்தீ த⁴ம்மிகோ த⁴ம்மராஜா சாதுரந்தோ விஜிதாவீ ஜனபத³த்தா²வரியப்பத்தோ ஸத்தரதனஸமன்னாக³தோ . தஸ்ஸிமானி ஸத்த ரதனானி ப⁴வந்தி. ஸெய்யதி²த³ங் – சக்கரதனங், ஹத்தி²ரதனங், அஸ்ஸரதனங், மணிரதனங், இத்தி²ரதனங், க³ஹபதிரதனங், பரிணாயகரதனமேவ ஸத்தமங். பரோஸஹஸ்ஸங் கோ² பனஸ்ஸ புத்தா ப⁴வந்தி ஸூரா வீரங்க³ரூபா பரஸேனப்பமத்³த³னா. ஸோ இமங் பத²விங் ஸாக³ரபரியந்தங் அத³ண்டே³ன அஸத்தே²ன த⁴ம்மேன அபி⁴விஜிய அஜ்ஜா²வஸதி. ஸசே கோ² பன அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜதி , அரஹங் ஹோதி ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ லோகே விவட்டச்ச²தோ³. அஹங் கோ² பன, தாத அம்ப³ட்ட², மந்தானங் தா³தா; த்வங் மந்தானங் படிக்³க³ஹேதா’’தி.

    ‘‘Āgatāni kho, tāta ambaṭṭha, amhākaṃ mantesu dvattiṃsa mahāpurisalakkhaṇāni, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveyeva gatiyo bhavanti anaññā. Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato . Tassimāni satta ratanāni bhavanti. Seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ, hatthiratanaṃ, assaratanaṃ, maṇiratanaṃ, itthiratanaṃ, gahapatiratanaṃ, pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati , arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado. Ahaṃ kho pana, tāta ambaṭṭha, mantānaṃ dātā; tvaṃ mantānaṃ paṭiggahetā’’ti.

    259. ‘‘ஏவங், போ⁴’’தி கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ படிஸ்ஸுத்வா உட்டா²யாஸனா ப்³ராஹ்மணங் பொக்க²ரஸாதிங் அபி⁴வாதெ³த்வா பத³க்கி²ணங் கத்வா வளவாரத²மாருய்ஹ ஸம்ப³ஹுலேஹி மாணவகேஹி ஸத்³தி⁴ங் யேன இச்சா²னங்க³லவனஸண்டோ³ தேன பாயாஸி. யாவதிகா யானஸ்ஸ பூ⁴மி யானேன க³ந்த்வா யானா பச்சோரோஹித்வா பத்திகோவ ஆராமங் பாவிஸி. தேன கோ² பன ஸமயேன ஸம்ப³ஹுலா பி⁴க்கூ² அப்³போ⁴காஸே சங்கமந்தி. அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ யேன தே பி⁴க்கூ² தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா தே பி⁴க்கூ² ஏதத³வோச – ‘‘கஹங் நு கோ², போ⁴, ஏதரஹி ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ விஹரதி? தஞ்ஹி மயங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் த³ஸ்ஸனாய இதூ⁴பஸங்கந்தா’’தி.

    259. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho ambaṭṭho māṇavo brāhmaṇassa pokkharasātissa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā vaḷavārathamāruyha sambahulehi māṇavakehi saddhiṃ yena icchānaṅgalavanasaṇḍo tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova ārāmaṃ pāvisi. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū abbhokāse caṅkamanti. Atha kho ambaṭṭho māṇavo yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kahaṃ nu kho, bho, etarahi so bhavaṃ gotamo viharati? Tañhi mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya idhūpasaṅkantā’’ti.

    260. அத² கோ² தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் ஏதத³ஹோஸி – ‘‘அயங் கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ அபி⁴ஞ்ஞாதகோலஞ்ஞோ சேவ அபி⁴ஞ்ஞாதஸ்ஸ ச ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ அந்தேவாஸீ. அக³ரு கோ² பன ப⁴க³வதோ ஏவரூபேஹி குலபுத்தேஹி ஸத்³தி⁴ங் கதா²ஸல்லாபோ ஹோதீ’’தி. தே அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோசுங் – ‘‘ஏஸோ அம்ப³ட்ட² விஹாரோ ஸங்வுதத்³வாரோ, தேன அப்பஸத்³தோ³ உபஸங்கமித்வா அதரமானோ ஆளிந்த³ங் பவிஸித்வா உக்காஸித்வா அக்³க³ளங் ஆகோடேஹி, விவரிஸ்ஸதி தே ப⁴க³வா த்³வார’’ந்தி.

    260. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho ambaṭṭho māṇavo abhiññātakolañño ceva abhiññātassa ca brāhmaṇassa pokkharasātissa antevāsī. Agaru kho pana bhagavato evarūpehi kulaputtehi saddhiṃ kathāsallāpo hotī’’ti. Te ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavocuṃ – ‘‘eso ambaṭṭha vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭehi, vivarissati te bhagavā dvāra’’nti.

    261. அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ யேன ஸோ விஹாரோ ஸங்வுதத்³வாரோ, தேன அப்பஸத்³தோ³ உபஸங்கமித்வா அதரமானோ ஆளிந்த³ங் பவிஸித்வா உக்காஸித்வா அக்³க³ளங் ஆகோடேஸி. விவரி ப⁴க³வா த்³வாரங். பாவிஸி அம்ப³ட்டோ² மாணவோ. மாணவகாபி பவிஸித்வா ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³ங்ஸு, ஸம்மோத³னீயங் கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு. அம்ப³ட்டோ² பன மாணவோ சங்கமந்தோபி நிஸின்னேன ப⁴க³வதா கஞ்சி கஞ்சி 7 கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரேதி, டி²தோபி நிஸின்னேன ப⁴க³வதா கிஞ்சி கிஞ்சி கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரேதி.

    261. Atha kho ambaṭṭho māṇavo yena so vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭesi. Vivari bhagavā dvāraṃ. Pāvisi ambaṭṭho māṇavo. Māṇavakāpi pavisitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ambaṭṭho pana māṇavo caṅkamantopi nisinnena bhagavatā kañci kañci 8 kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāreti, ṭhitopi nisinnena bhagavatā kiñci kiñci kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāreti.

    262. அத² கோ² ப⁴க³வா அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோச – ‘‘ஏவங் நு தே, அம்ப³ட்ட², ப்³ராஹ்மணேஹி வுத்³தே⁴ஹி மஹல்லகேஹி ஆசரியபாசரியேஹி ஸத்³தி⁴ங் கதா²ஸல்லாபோ ஹோதி, யத²யித³ங் சரங் திட்ட²ங் நிஸின்னேன மயா கிஞ்சி கிஞ்சி கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரேதீ’’தி?

    262. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘evaṃ nu te, ambaṭṭha, brāhmaṇehi vuddhehi mahallakehi ācariyapācariyehi saddhiṃ kathāsallāpo hoti, yathayidaṃ caraṃ tiṭṭhaṃ nisinnena mayā kiñci kiñci kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretī’’ti?

    பட²மஇப்³ப⁴வாதோ³

    Paṭhamaibbhavādo

    263. ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம. க³ச்ச²ந்தோ வா ஹி, போ⁴ கோ³தம, க³ச்ச²ந்தேன ப்³ராஹ்மணோ ப்³ராஹ்மணேன ஸத்³தி⁴ங் ஸல்லபிதுமரஹதி, டி²தோ வா ஹி, போ⁴ கோ³தம, டி²தேன ப்³ராஹ்மணோ ப்³ராஹ்மணேன ஸத்³தி⁴ங் ஸல்லபிதுமரஹதி, நிஸின்னோ வா ஹி, போ⁴ கோ³தம, நிஸின்னேன ப்³ராஹ்மணோ ப்³ராஹ்மணேன ஸத்³தி⁴ங் ஸல்லபிதுமரஹதி, ஸயானோ வா ஹி, போ⁴ கோ³தம, ஸயானேன ப்³ராஹ்மணோ ப்³ராஹ்மணேன ஸத்³தி⁴ங் ஸல்லபிதுமரஹதி. யே ச கோ² தே, போ⁴ கோ³தம, முண்ட³கா ஸமணகா இப்³பா⁴ கண்ஹா 9 ப³ந்து⁴பாதா³பச்சா, தேஹிபி மே ஸத்³தி⁴ங் ஏவங் கதா²ஸல்லாபோ ஹோதி, யத²ரிவ போ⁴தா கோ³தமேனா’’தி. ‘‘அத்தி²கவதோ கோ² பன தே, அம்ப³ட்ட², இதா⁴க³மனங் அஹோஸி, யாயேவ கோ² பனத்தா²ய ஆக³ச்செ²ய்யாத² 10, தமேவ அத்த²ங் ஸாது⁴கங் மனஸி கரெய்யாத² 11. அவுஸிதவாயேவ கோ² பன போ⁴ அயங் அம்ப³ட்டோ² மாணவோ வுஸிதமானீ கிமஞ்ஞத்ர அவுஸிதத்தா’’தி.

    263. ‘‘No hidaṃ, bho gotama. Gacchanto vā hi, bho gotama, gacchantena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati, ṭhito vā hi, bho gotama, ṭhitena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati, nisinno vā hi, bho gotama, nisinnena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati, sayāno vā hi, bho gotama, sayānena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati. Ye ca kho te, bho gotama, muṇḍakā samaṇakā ibbhā kaṇhā 12 bandhupādāpaccā, tehipi me saddhiṃ evaṃ kathāsallāpo hoti, yathariva bhotā gotamenā’’ti. ‘‘Atthikavato kho pana te, ambaṭṭha, idhāgamanaṃ ahosi, yāyeva kho panatthāya āgaccheyyātha 13, tameva atthaṃ sādhukaṃ manasi kareyyātha 14. Avusitavāyeva kho pana bho ayaṃ ambaṭṭho māṇavo vusitamānī kimaññatra avusitattā’’ti.

    264. அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ப⁴க³வதா அவுஸிதவாதே³ன வுச்சமானோ குபிதோ அனத்தமனோ ப⁴க³வந்தங்யேவ கு²ங்ஸெந்தோ ப⁴க³வந்தங்யேவ வம்பெ⁴ந்தோ ப⁴க³வந்தங்யேவ உபவத³மானோ – ‘‘ஸமணோ ச மே, போ⁴, கோ³தமோ பாபிதோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘சண்டா³, போ⁴ கோ³தம, ஸக்யஜாதி; ப²ருஸா, போ⁴ கோ³தம, ஸக்யஜாதி; லஹுஸா, போ⁴ கோ³தம, ஸக்யஜாதி; ப⁴ஸ்ஸா, போ⁴ கோ³தம, ஸக்யஜாதி; இப்³பா⁴ ஸந்தா இப்³பா⁴ ஸமானா ந ப்³ராஹ்மணே ஸக்கரொந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே க³ருங் கரொந்தி 15, ந ப்³ராஹ்மணே மானெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே பூஜெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே அபசாயந்தி. தயித³ங், போ⁴ கோ³தம, நச்ச²ன்னங், தயித³ங் நப்பதிரூபங், யதி³மே ஸக்யா இப்³பா⁴ ஸந்தா இப்³பா⁴ ஸமானா ந ப்³ராஹ்மணே ஸக்கரொந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே க³ருங் கரொந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே மானெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே பூஜெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே அபசாயந்தீ’’தி. இதிஹ அம்ப³ட்டோ² மாணவோ இத³ங் பட²மங் ஸக்யேஸு இப்³ப⁴வாத³ங் நிபாதேஸி.

    264. Atha kho ambaṭṭho māṇavo bhagavatā avusitavādena vuccamāno kupito anattamano bhagavantaṃyeva khuṃsento bhagavantaṃyeva vambhento bhagavantaṃyeva upavadamāno – ‘‘samaṇo ca me, bho, gotamo pāpito bhavissatī’’ti bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘caṇḍā, bho gotama, sakyajāti; pharusā, bho gotama, sakyajāti; lahusā, bho gotama, sakyajāti; bhassā, bho gotama, sakyajāti; ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti 16, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyanti. Tayidaṃ, bho gotama, nacchannaṃ, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yadime sakyā ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyantī’’ti. Itiha ambaṭṭho māṇavo idaṃ paṭhamaṃ sakyesu ibbhavādaṃ nipātesi.

    து³தியஇப்³ப⁴வாதோ³

    Dutiyaibbhavādo

    265. ‘‘கிங் பன தே, அம்ப³ட்ட², ஸக்யா அபரத்³து⁴’’ந்தி? ‘‘ஏகமிதா³ஹங், போ⁴ கோ³தம, ஸமயங் ஆசரியஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ கேனசிதே³வ கரணீயேன கபிலவத்து²ங் அக³மாஸிங். யேன ஸக்யானங் ஸந்தா⁴கா³ரங் தேனுபஸங்கமிங். தேன கோ² பன ஸமயேன ஸம்ப³ஹுலா ஸக்யா சேவ ஸக்யகுமாரா ச ஸந்தா⁴கா³ரே 17 உச்சேஸு ஆஸனேஸு நிஸின்னா ஹொந்தி அஞ்ஞமஞ்ஞங் அங்கு³லிபதோத³கேஹி 18 ஸஞ்ஜக்³க⁴ந்தா ஸங்கீளந்தா, அஞ்ஞத³த்து² மமஞ்ஞேவ மஞ்ஞே அனுஜக்³க⁴ந்தா, ந மங் கோசி ஆஸனேனபி நிமந்தேஸி. தயித³ங், போ⁴ கோ³தம, நச்ச²ன்னங், தயித³ங் நப்பதிரூபங், யதி³மே ஸக்யா இப்³பா⁴ ஸந்தா இப்³பா⁴ ஸமானா ந ப்³ராஹ்மணே ஸக்கரொந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே க³ருங் கரொந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே மானெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே பூஜெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே அபசாயந்தீ’’தி. இதிஹ அம்ப³ட்டோ² மாணவோ இத³ங் து³தியங் ஸக்யேஸு இப்³ப⁴வாத³ங் நிபாதேஸி.

    265. ‘‘Kiṃ pana te, ambaṭṭha, sakyā aparaddhu’’nti? ‘‘Ekamidāhaṃ, bho gotama, samayaṃ ācariyassa brāhmaṇassa pokkharasātissa kenacideva karaṇīyena kapilavatthuṃ agamāsiṃ. Yena sakyānaṃ sandhāgāraṃ tenupasaṅkamiṃ. Tena kho pana samayena sambahulā sakyā ceva sakyakumārā ca sandhāgāre 19 uccesu āsanesu nisinnā honti aññamaññaṃ aṅgulipatodakehi 20 sañjagghantā saṃkīḷantā, aññadatthu mamaññeva maññe anujagghantā, na maṃ koci āsanenapi nimantesi. Tayidaṃ, bho gotama, nacchannaṃ, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yadime sakyā ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyantī’’ti. Itiha ambaṭṭho māṇavo idaṃ dutiyaṃ sakyesu ibbhavādaṃ nipātesi.

    ததியஇப்³ப⁴வாதோ³

    Tatiyaibbhavādo

    266. ‘‘லடுகிகாபி கோ², அம்ப³ட்ட², ஸகுணிகா ஸகே குலாவகே காமலாபினீ ஹோதி. ஸகங் கோ² பனேதங், அம்ப³ட்ட², ஸக்யானங் யதி³த³ங் கபிலவத்து²ங், நாரஹதாயஸ்மா அம்ப³ட்டோ² இமாய அப்பமத்தாய அபி⁴ஸஜ்ஜிது’’ந்தி. ‘‘சத்தாரோமே, போ⁴ கோ³தம, வண்ணா – க²த்தியா ப்³ராஹ்மணா வெஸ்ஸா ஸுத்³தா³. இமேஸஞ்ஹி, போ⁴ கோ³தம, சதுன்னங் வண்ணானங் தயோ வண்ணா – க²த்தியா ச வெஸ்ஸா ச ஸுத்³தா³ ச – அஞ்ஞத³த்து² ப்³ராஹ்மணஸ்ஸேவ பரிசாரகா ஸம்பஜ்ஜந்தி. தயித³ங், போ⁴ கோ³தம , நச்ச²ன்னங், தயித³ங் நப்பதிரூபங், யதி³மே ஸக்யா இப்³பா⁴ ஸந்தா இப்³பா⁴ ஸமானா ந ப்³ராஹ்மணே ஸக்கரொந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே க³ருங் கரொந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே மானெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே பூஜெந்தி, ந ப்³ராஹ்மணே அபசாயந்தீ’’தி. இதிஹ அம்ப³ட்டோ² மாணவோ இத³ங் ததியங் ஸக்யேஸு இப்³ப⁴வாத³ங் நிபாதேஸி.

    266. ‘‘Laṭukikāpi kho, ambaṭṭha, sakuṇikā sake kulāvake kāmalāpinī hoti. Sakaṃ kho panetaṃ, ambaṭṭha, sakyānaṃ yadidaṃ kapilavatthuṃ, nārahatāyasmā ambaṭṭho imāya appamattāya abhisajjitu’’nti. ‘‘Cattārome, bho gotama, vaṇṇā – khattiyā brāhmaṇā vessā suddā. Imesañhi, bho gotama, catunnaṃ vaṇṇānaṃ tayo vaṇṇā – khattiyā ca vessā ca suddā ca – aññadatthu brāhmaṇasseva paricārakā sampajjanti. Tayidaṃ, bho gotama , nacchannaṃ, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yadime sakyā ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyantī’’ti. Itiha ambaṭṭho māṇavo idaṃ tatiyaṃ sakyesu ibbhavādaṃ nipātesi.

    தா³ஸிபுத்தவாதோ³

    Dāsiputtavādo

    267. அத² கோ² ப⁴க³வதோ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘அதிபா³ள்ஹங் கோ² அயங் அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ஸக்யேஸு இப்³ப⁴வாதே³ன நிம்மாதே³தி, யங்னூனாஹங் கொ³த்தங் புச்செ²ய்ய’’ந்தி. அத² கோ² ப⁴க³வா அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோச – ‘‘கத²ங் கொ³த்தோஸி, அம்ப³ட்டா²’’தி? ‘‘கண்ஹாயனோஹமஸ்மி, போ⁴ கோ³தமா’’தி. போராணங் கோ² பன தே அம்ப³ட்ட² மாதாபெத்திகங் நாமகொ³த்தங் அனுஸ்ஸரதோ அய்யபுத்தா ஸக்யா ப⁴வந்தி; தா³ஸிபுத்தோ த்வமஸி ஸக்யானங். ஸக்யா கோ² பன, அம்ப³ட்ட², ராஜானங் ஓக்காகங் பிதாமஹங் த³ஹந்தி.

    267. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atibāḷhaṃ kho ayaṃ ambaṭṭho māṇavo sakyesu ibbhavādena nimmādeti, yaṃnūnāhaṃ gottaṃ puccheyya’’nti. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ gottosi, ambaṭṭhā’’ti? ‘‘Kaṇhāyanohamasmi, bho gotamā’’ti. Porāṇaṃ kho pana te ambaṭṭha mātāpettikaṃ nāmagottaṃ anussarato ayyaputtā sakyā bhavanti; dāsiputto tvamasi sakyānaṃ. Sakyā kho pana, ambaṭṭha, rājānaṃ okkākaṃ pitāmahaṃ dahanti.

    ‘‘பூ⁴தபுப்³ப³ங், அம்ப³ட்ட², ராஜா ஓக்காகோ யா ஸா மஹேஸீ பியா மனாபா, தஸ்ஸா புத்தஸ்ஸ ரஜ்ஜங் பரிணாமேதுகாமோ ஜெட்ட²குமாரே ரட்ட²ஸ்மா பப்³பா³ஜேஸி – ஓக்காமுக²ங் கரகண்ட³ங் 21 ஹத்தி²னிகங் ஸினிஸூரங் 22. தே ரட்ட²ஸ்மா பப்³பா³ஜிதா ஹிமவந்தபஸ்ஸே பொக்க²ரணியா தீரே மஹாஸாகஸண்டோ³, தத்த² வாஸங் கப்பேஸுங். தே ஜாதிஸம்பே⁴த³ப⁴யா ஸகாஹி ப⁴கி³னீஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வாஸங் கப்பேஸுங்.

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ambaṭṭha, rājā okkāko yā sā mahesī piyā manāpā, tassā puttassa rajjaṃ pariṇāmetukāmo jeṭṭhakumāre raṭṭhasmā pabbājesi – okkāmukhaṃ karakaṇḍaṃ 23 hatthinikaṃ sinisūraṃ 24. Te raṭṭhasmā pabbājitā himavantapasse pokkharaṇiyā tīre mahāsākasaṇḍo, tattha vāsaṃ kappesuṃ. Te jātisambhedabhayā sakāhi bhaginīhi saddhiṃ saṃvāsaṃ kappesuṃ.

    ‘‘அத² கோ², அம்ப³ட்ட², ராஜா ஓக்காகோ அமச்சே பாரிஸஜ்ஜே ஆமந்தேஸி – ‘கஹங் நு கோ², போ⁴, ஏதரஹி குமாரா ஸம்மந்தீ’தி? ‘அத்தி², தே³வ, ஹிமவந்தபஸ்ஸே பொக்க²ரணியா தீரே மஹாஸாகஸண்டோ³ , தத்தே²தரஹி குமாரா ஸம்மந்தி. தே ஜாதிஸம்பே⁴த³ப⁴யா ஸகாஹி ப⁴கி³னீஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வாஸங் கப்பெந்தீ’தி. அத² கோ², அம்ப³ட்ட², ராஜா ஓக்காகோ உதா³னங் உதா³னேஸி – ‘ஸக்யா வத, போ⁴, குமாரா, பரமஸக்யா வத, போ⁴, குமாரா’தி. தத³க்³கே³ கோ² பன அம்ப³ட்ட² ஸக்யா பஞ்ஞாயந்தி; ஸோ ச நேஸங் புப்³ப³புரிஸோ.

    ‘‘Atha kho, ambaṭṭha, rājā okkāko amacce pārisajje āmantesi – ‘kahaṃ nu kho, bho, etarahi kumārā sammantī’ti? ‘Atthi, deva, himavantapasse pokkharaṇiyā tīre mahāsākasaṇḍo , tatthetarahi kumārā sammanti. Te jātisambhedabhayā sakāhi bhaginīhi saddhiṃ saṃvāsaṃ kappentī’ti. Atha kho, ambaṭṭha, rājā okkāko udānaṃ udānesi – ‘sakyā vata, bho, kumārā, paramasakyā vata, bho, kumārā’ti. Tadagge kho pana ambaṭṭha sakyā paññāyanti; so ca nesaṃ pubbapuriso.

    ‘‘ரஞ்ஞோ கோ² பன, அம்ப³ட்ட², ஓக்காகஸ்ஸ தி³ஸா நாம தா³ஸீ அஹோஸி. ஸா கண்ஹங் நாம 25 ஜனேஸி. ஜாதோ கண்ஹோ பப்³யாஹாஸி – ‘தோ⁴வத² மங், அம்ம, நஹாபேத² மங் அம்ம, இமஸ்மா மங் அஸுசிஸ்மா பரிமோசேத², அத்தா²ய வோ ப⁴விஸ்ஸாமீ’தி. யதா² கோ² பன அம்ப³ட்ட² ஏதரஹி மனுஸ்ஸா பிஸாசே தி³ஸ்வா ‘பிஸாசா’தி ஸஞ்ஜானந்தி; ஏவமேவ கோ², அம்ப³ட்ட², தேன கோ² பன ஸமயேன மனுஸ்ஸா பிஸாசே ‘கண்ஹா’தி ஸஞ்ஜானந்தி. தே ஏவமாஹங்ஸு – ‘அயங் ஜாதோ பப்³யாஹாஸி, கண்ஹோ ஜாதோ, பிஸாசோ ஜாதோ’தி. தத³க்³கே³ கோ² பன, அம்ப³ட்ட² கண்ஹாயனா பஞ்ஞாயந்தி, ஸோ ச கண்ஹாயனானங் புப்³ப³புரிஸோ. இதி கோ² தே , அம்ப³ட்ட², போராணங் மாதாபெத்திகங் நாமகொ³த்தங் அனுஸ்ஸரதோ அய்யபுத்தா ஸக்யா ப⁴வந்தி, தா³ஸிபுத்தோ த்வமஸி ஸக்யான’’ந்தி.

    ‘‘Rañño kho pana, ambaṭṭha, okkākassa disā nāma dāsī ahosi. Sā kaṇhaṃ nāma 26 janesi. Jāto kaṇho pabyāhāsi – ‘dhovatha maṃ, amma, nahāpetha maṃ amma, imasmā maṃ asucismā parimocetha, atthāya vo bhavissāmī’ti. Yathā kho pana ambaṭṭha etarahi manussā pisāce disvā ‘pisācā’ti sañjānanti; evameva kho, ambaṭṭha, tena kho pana samayena manussā pisāce ‘kaṇhā’ti sañjānanti. Te evamāhaṃsu – ‘ayaṃ jāto pabyāhāsi, kaṇho jāto, pisāco jāto’ti. Tadagge kho pana, ambaṭṭha kaṇhāyanā paññāyanti, so ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso. Iti kho te , ambaṭṭha, porāṇaṃ mātāpettikaṃ nāmagottaṃ anussarato ayyaputtā sakyā bhavanti, dāsiputto tvamasi sakyāna’’nti.

    268. ஏவங் வுத்தே, தே மாணவகா ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோசுங் – ‘‘மா ப⁴வங் கோ³தமோ அம்ப³ட்ட²ங் அதிபா³ள்ஹங் தா³ஸிபுத்தவாதே³ன நிம்மாதே³ஸி. ஸுஜாதோ ச, போ⁴ கோ³தம அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, குலபுத்தோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, ப³ஹுஸ்ஸுதோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, கல்யாணவாக்கரணோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, பண்டி³தோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, பஹோதி ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ போ⁴தா கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் அஸ்மிங் வசனே படிமந்தேது’’ந்தி.

    268. Evaṃ vutte, te māṇavakā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘mā bhavaṃ gotamo ambaṭṭhaṃ atibāḷhaṃ dāsiputtavādena nimmādesi. Sujāto ca, bho gotama ambaṭṭho māṇavo, kulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, bahussuto ca ambaṭṭho māṇavo, kalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, paṇḍito ca ambaṭṭho māṇavo, pahoti ca ambaṭṭho māṇavo bhotā gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’’nti.

    269. அத² கோ² ப⁴க³வா தே மாணவகே ஏதத³வோச – ‘‘ஸசே கோ² தும்ஹாகங் மாணவகானங் ஏவங் ஹோதி – ‘து³ஜ்ஜாதோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, அகுலபுத்தோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, அப்பஸ்ஸுதோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, அகல்யாணவாக்கரணோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, து³ப்பஞ்ஞோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, ந ச பஹோதி அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ஸமணேன கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் அஸ்மிங் வசனே படிமந்தேது’ந்தி, திட்ட²து அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, தும்ஹே மயா ஸத்³தி⁴ங் மந்தவ்ஹோ அஸ்மிங் வசனே. ஸசே பன தும்ஹாகங் மாணவகானங் ஏவங் ஹோதி – ‘ஸுஜாதோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, குலபுத்தோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, ப³ஹுஸ்ஸுதோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, கல்யாணவாக்கரணோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, பண்டி³தோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, பஹோதி ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ஸமணேன கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் அஸ்மிங் வசனே படிமந்தேது’ந்தி, திட்ட²த² தும்ஹே; அம்ப³ட்டோ² மாணவோ மயா ஸத்³தி⁴ங் படிமந்தேதூ’’தி.

    269. Atha kho bhagavā te māṇavake etadavoca – ‘‘sace kho tumhākaṃ māṇavakānaṃ evaṃ hoti – ‘dujjāto ca ambaṭṭho māṇavo, akulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, appassuto ca ambaṭṭho māṇavo, akalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, duppañño ca ambaṭṭho māṇavo, na ca pahoti ambaṭṭho māṇavo samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’nti, tiṭṭhatu ambaṭṭho māṇavo, tumhe mayā saddhiṃ mantavho asmiṃ vacane. Sace pana tumhākaṃ māṇavakānaṃ evaṃ hoti – ‘sujāto ca ambaṭṭho māṇavo, kulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, bahussuto ca ambaṭṭho māṇavo, kalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, paṇḍito ca ambaṭṭho māṇavo, pahoti ca ambaṭṭho māṇavo samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’nti, tiṭṭhatha tumhe; ambaṭṭho māṇavo mayā saddhiṃ paṭimantetū’’ti.

    ‘‘ஸுஜாதோ ச, போ⁴ கோ³தம, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, குலபுத்தோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, ப³ஹுஸ்ஸுதோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, கல்யாணவாக்கரணோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, பண்டி³தோ ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, பஹோதி ச அம்ப³ட்டோ² மாணவோ போ⁴தா கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் அஸ்மிங் வசனே படிமந்தேதுங், துண்ஹீ மயங் ப⁴விஸ்ஸாம, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ போ⁴தா கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் அஸ்மிங் வசனே படிமந்தேதூ’’தி.

    ‘‘Sujāto ca, bho gotama, ambaṭṭho māṇavo, kulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, bahussuto ca ambaṭṭho māṇavo, kalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, paṇḍito ca ambaṭṭho māṇavo, pahoti ca ambaṭṭho māṇavo bhotā gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetuṃ, tuṇhī mayaṃ bhavissāma, ambaṭṭho māṇavo bhotā gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetū’’ti.

    270. அத² கோ² ப⁴க³வா அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோச – ‘‘அயங் கோ² பன தே, அம்ப³ட்ட², ஸஹத⁴ம்மிகோ பஞ்ஹோ ஆக³ச்ச²தி, அகாமா ப்³யாகாதப்³போ³. ஸசே த்வங் ந ப்³யாகரிஸ்ஸஸி, அஞ்ஞேன வா அஞ்ஞங் படிசரிஸ்ஸஸி, துண்ஹீ வா ப⁴விஸ்ஸஸி, பக்கமிஸ்ஸஸி வா எத்தே²வ தே ஸத்ததா⁴ முத்³தா⁴ ப²லிஸ்ஸதி. தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², கிந்தி தே ஸுதங் ப்³ராஹ்மணானங் வுத்³தா⁴னங் மஹல்லகானங் ஆசரியபாசரியானங் பா⁴ஸமானானங் குதோபபு⁴திகா கண்ஹாயனா, கோ ச கண்ஹாயனானங் புப்³ப³புரிஸோ’’தி?

    270. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ kho pana te, ambaṭṭha, sahadhammiko pañho āgacchati, akāmā byākātabbo. Sace tvaṃ na byākarissasi, aññena vā aññaṃ paṭicarissasi, tuṇhī vā bhavissasi, pakkamissasi vā ettheva te sattadhā muddhā phalissati. Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ kutopabhutikā kaṇhāyanā, ko ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti?

    ஏவங் வுத்தே, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ துண்ஹீ அஹோஸி. து³தியம்பி கோ² ப⁴க³வா அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோச – ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², கிந்தி தே ஸுதங் ப்³ராஹ்மணானங் வுத்³தா⁴னங் மஹல்லகானங் ஆசரியபாசரியானங் பா⁴ஸமானானங் குதோபபு⁴திகா கண்ஹாயனா, கோ ச கண்ஹாயனானங் புப்³ப³புரிஸோ’’தி? து³தியம்பி கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ துண்ஹீ அஹோஸி. அத² கோ² ப⁴க³வா அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோச – ‘‘ப்³யாகரோஹி தா³னி அம்ப³ட்ட², ந தா³னி, தே துண்ஹீபா⁴வஸ்ஸ காலோ. யோ கோ², அம்ப³ட்ட², ததா²க³தேன யாவததியகங் ஸஹத⁴ம்மிகங் பஞ்ஹங் புட்டோ² ந ப்³யாகரோதி, எத்தே²வஸ்ஸ ஸத்ததா⁴ முத்³தா⁴ ப²லிஸ்ஸதீ’’தி.

    Evaṃ vutte, ambaṭṭho māṇavo tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ kutopabhutikā kaṇhāyanā, ko ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti? Dutiyampi kho ambaṭṭho māṇavo tuṇhī ahosi. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘byākarohi dāni ambaṭṭha, na dāni, te tuṇhībhāvassa kālo. Yo kho, ambaṭṭha, tathāgatena yāvatatiyakaṃ sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho na byākaroti, etthevassa sattadhā muddhā phalissatī’’ti.

    271. தேன கோ² பன ஸமயேன வஜிரபாணீ யக்கோ² மஹந்தங் அயோகூடங் ஆதா³ய ஆதி³த்தங் ஸம்பஜ்ஜலிதங் ஸஜோதிபூ⁴தங் 27 அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ மாணவஸ்ஸ உபரி வேஹாஸங் டி²தோ ஹோதி – ‘‘ஸசாயங் அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ப⁴க³வதா யாவததியகங் ஸஹத⁴ம்மிகங் பஞ்ஹங் புட்டோ² ந ப்³யாகரிஸ்ஸதி, எத்தே²வஸ்ஸ ஸத்ததா⁴ முத்³த⁴ங் பா²லெஸ்ஸாமீ’’தி. தங் கோ² பன வஜிரபாணிங் யக்க²ங் ப⁴க³வா சேவ பஸ்ஸதி அம்ப³ட்டோ² ச மாணவோ.

    271. Tena kho pana samayena vajirapāṇī yakkho mahantaṃ ayokūṭaṃ ādāya ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ 28 ambaṭṭhassa māṇavassa upari vehāsaṃ ṭhito hoti – ‘‘sacāyaṃ ambaṭṭho māṇavo bhagavatā yāvatatiyakaṃ sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho na byākarissati, etthevassa sattadhā muddhaṃ phālessāmī’’ti. Taṃ kho pana vajirapāṇiṃ yakkhaṃ bhagavā ceva passati ambaṭṭho ca māṇavo.

    272. அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ பீ⁴தோ ஸங்விக்³கோ³ லோமஹட்ட²ஜாதோ ப⁴க³வந்தங்யேவ தாணங் க³வேஸீ ப⁴க³வந்தங்யேவ லேணங் க³வேஸீ ப⁴க³வந்தங்யேவ ஸரணங் க³வேஸீ – உபனிஸீதி³த்வா ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘கிமேதங் 29 ப⁴வங் கோ³தமோ ஆஹ? புனப⁴வங் கோ³தமோ ப்³ரவிதூ’’தி 30.

    272. Atha kho ambaṭṭho māṇavo bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto bhagavantaṃyeva tāṇaṃ gavesī bhagavantaṃyeva leṇaṃ gavesī bhagavantaṃyeva saraṇaṃ gavesī – upanisīditvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kimetaṃ 31 bhavaṃ gotamo āha? Punabhavaṃ gotamo bravitū’’ti 32.

    ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², கிந்தி தே ஸுதங் ப்³ராஹ்மணானங் வுத்³தா⁴னங் மஹல்லகானங் ஆசரியபாசரியானங் பா⁴ஸமானானங் குதோபபு⁴திகா கண்ஹாயனா, கோ ச கண்ஹாயனானங் புப்³ப³புரிஸோ’’தி? ‘‘ஏவமேவ மே, போ⁴ கோ³தம, ஸுதங் யதே²வ ப⁴வங் கோ³தமோ ஆஹ. ததோபபு⁴திகா கண்ஹாயனா; ஸோ ச கண்ஹாயனானங் புப்³ப³புரிஸோ’’தி.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ kutopabhutikā kaṇhāyanā, ko ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti? ‘‘Evameva me, bho gotama, sutaṃ yatheva bhavaṃ gotamo āha. Tatopabhutikā kaṇhāyanā; so ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti.

    அம்ப³ட்ட²வங்ஸகதா²

    Ambaṭṭhavaṃsakathā

    273. ஏவங் வுத்தே, தே மாணவகா உன்னாதி³னோ உச்சாஸத்³த³மஹாஸத்³தா³ அஹேஸுங் – ‘‘து³ஜ்ஜாதோ கிர, போ⁴, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ; அகுலபுத்தோ கிர, போ⁴, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ; தா³ஸிபுத்தோ கிர, போ⁴, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ஸக்யானங். அய்யபுத்தா கிர, போ⁴, அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ மாணவஸ்ஸ ஸக்யா ப⁴வந்தி. த⁴ம்மவாதி³ங்யேவ கிர மயங் ஸமணங் கோ³தமங் அபஸாதே³தப்³ப³ங் அமஞ்ஞிம்ஹா’’தி.

    273. Evaṃ vutte, te māṇavakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘dujjāto kira, bho, ambaṭṭho māṇavo; akulaputto kira, bho, ambaṭṭho māṇavo; dāsiputto kira, bho, ambaṭṭho māṇavo sakyānaṃ. Ayyaputtā kira, bho, ambaṭṭhassa māṇavassa sakyā bhavanti. Dhammavādiṃyeva kira mayaṃ samaṇaṃ gotamaṃ apasādetabbaṃ amaññimhā’’ti.

    274. அத² கோ² ப⁴க³வதோ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘அதிபா³ள்ஹங் கோ² இமே மாணவகா அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் தா³ஸிபுத்தவாதே³ன நிம்மாதெ³ந்தி, யங்னூனாஹங் பரிமோசெய்ய’’ந்தி. அத² கோ² ப⁴க³வா தே மாணவகே ஏதத³வோச – ‘‘மா கோ² தும்ஹே, மாணவகா, அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் அதிபா³ள்ஹங் தா³ஸிபுத்தவாதே³ன நிம்மாதே³த². உளாரோ ஸோ கண்ஹோ இஸி அஹோஸி. ஸோ த³க்கி²ணஜனபத³ங் க³ந்த்வா ப்³ரஹ்மமந்தே அதீ⁴யித்வா ராஜானங் ஓக்காகங் உபஸங்கமித்வா மத்³த³ரூபிங் தீ⁴தரங் யாசி. தஸ்ஸ ராஜா ஓக்காகோ – ‘கோ நேவங் ரே அயங் மய்ஹங் தா³ஸிபுத்தோ ஸமானோ மத்³த³ரூபிங் தீ⁴தரங் யாசதீ’’’ தி, குபிதோ அனத்தமனோ கு²ரப்பங் ஸன்னய்ஹி 33. ஸோ தங் கு²ரப்பங் நேவ அஸக்கி² முஞ்சிதுங், நோ படிஸங்ஹரிதுங்.

    274. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atibāḷhaṃ kho ime māṇavakā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ dāsiputtavādena nimmādenti, yaṃnūnāhaṃ parimoceyya’’nti. Atha kho bhagavā te māṇavake etadavoca – ‘‘mā kho tumhe, māṇavakā, ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ atibāḷhaṃ dāsiputtavādena nimmādetha. Uḷāro so kaṇho isi ahosi. So dakkhiṇajanapadaṃ gantvā brahmamante adhīyitvā rājānaṃ okkākaṃ upasaṅkamitvā maddarūpiṃ dhītaraṃ yāci. Tassa rājā okkāko – ‘ko nevaṃ re ayaṃ mayhaṃ dāsiputto samāno maddarūpiṃ dhītaraṃ yācatī’’’ ti, kupito anattamano khurappaṃ sannayhi 34. So taṃ khurappaṃ neva asakkhi muñcituṃ, no paṭisaṃharituṃ.

    ‘‘அத² கோ², மாணவகா, அமச்சா பாரிஸஜ்ஜா கண்ஹங் இஸிங் உபஸங்கமித்வா ஏதத³வோசுங் – ‘ஸொத்தி², ப⁴த்³த³ந்தே 35, ஹோது ரஞ்ஞோ; ஸொத்தி², ப⁴த்³த³ந்தே, ஹோது ரஞ்ஞோ’தி. ‘ஸொத்தி² ப⁴விஸ்ஸதி ரஞ்ஞோ, அபி ச ராஜா யதி³ அதோ⁴ கு²ரப்பங் முஞ்சிஸ்ஸதி, யாவதா ரஞ்ஞோ விஜிதங், எத்தாவதா பத²வீ உந்த்³ரியிஸ்ஸதீ’தி. ‘ஸொத்தி², ப⁴த்³த³ந்தே, ஹோது ரஞ்ஞோ, ஸொத்தி² ஜனபத³ஸ்ஸா’தி. ‘ஸொத்தி² ப⁴விஸ்ஸதி ரஞ்ஞோ, ஸொத்தி² ஜனபத³ஸ்ஸ, அபி ச ராஜா யதி³ உத்³த⁴ங் கு²ரப்பங் முஞ்சிஸ்ஸதி, யாவதா ரஞ்ஞோ விஜிதங், எத்தாவதா ஸத்த வஸ்ஸானி தே³வோ ந வஸ்ஸிஸ்ஸதீ’தி. ‘ஸொத்தி², ப⁴த்³த³ந்தே, ஹோது ரஞ்ஞோ ஸொத்தி² ஜனபத³ஸ்ஸ தே³வோ ச வஸ்ஸதூ’தி. ‘ஸொத்தி² ப⁴விஸ்ஸதி ரஞ்ஞோ ஸொத்தி² ஜனபத³ஸ்ஸ தே³வோ ச வஸ்ஸிஸ்ஸதி, அபி ச ராஜா ஜெட்ட²குமாரே கு²ரப்பங் பதிட்டா²பேது, ஸொத்தி² குமாரோ பல்லோமோ ப⁴விஸ்ஸதீ’தி. அத² கோ², மாணவகா, அமச்சா ஓக்காகஸ்ஸ ஆரோசேஸுங் – ‘ஓக்காகோ ஜெட்ட²குமாரே கு²ரப்பங் பதிட்டா²பேது. ஸொத்தி² குமாரோ பல்லோமோ ப⁴விஸ்ஸதீ’தி. அத² கோ² ராஜா ஓக்காகோ ஜெட்ட²குமாரே கு²ரப்பங் பதிட்ட²பேஸி, ஸொத்தி² குமாரோ பல்லோமோ ஸமப⁴வி. அத² கோ² தஸ்ஸ ராஜா ஓக்காகோ பீ⁴தோ ஸங்விக்³கோ³ லோமஹட்ட²ஜாதோ ப்³ரஹ்மத³ண்டே³ன தஜ்ஜிதோ மத்³த³ரூபிங் தீ⁴தரங் அதா³ஸி. மா கோ² தும்ஹே, மாணவகா, அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் அதிபா³ள்ஹங் தா³ஸிபுத்தவாதே³ன நிம்மாதே³த², உளாரோ ஸோ கண்ஹோ இஸி அஹோஸீ’’தி.

    ‘‘Atha kho, māṇavakā, amaccā pārisajjā kaṇhaṃ isiṃ upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘sotthi, bhaddante 36, hotu rañño; sotthi, bhaddante, hotu rañño’ti. ‘Sotthi bhavissati rañño, api ca rājā yadi adho khurappaṃ muñcissati, yāvatā rañño vijitaṃ, ettāvatā pathavī undriyissatī’ti. ‘Sotthi, bhaddante, hotu rañño, sotthi janapadassā’ti. ‘Sotthi bhavissati rañño, sotthi janapadassa, api ca rājā yadi uddhaṃ khurappaṃ muñcissati, yāvatā rañño vijitaṃ, ettāvatā satta vassāni devo na vassissatī’ti. ‘Sotthi, bhaddante, hotu rañño sotthi janapadassa devo ca vassatū’ti. ‘Sotthi bhavissati rañño sotthi janapadassa devo ca vassissati, api ca rājā jeṭṭhakumāre khurappaṃ patiṭṭhāpetu, sotthi kumāro pallomo bhavissatī’ti. Atha kho, māṇavakā, amaccā okkākassa ārocesuṃ – ‘okkāko jeṭṭhakumāre khurappaṃ patiṭṭhāpetu. Sotthi kumāro pallomo bhavissatī’ti. Atha kho rājā okkāko jeṭṭhakumāre khurappaṃ patiṭṭhapesi, sotthi kumāro pallomo samabhavi. Atha kho tassa rājā okkāko bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto brahmadaṇḍena tajjito maddarūpiṃ dhītaraṃ adāsi. Mā kho tumhe, māṇavakā, ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ atibāḷhaṃ dāsiputtavādena nimmādetha, uḷāro so kaṇho isi ahosī’’ti.

    க²த்தியஸெட்ட²பா⁴வோ

    Khattiyaseṭṭhabhāvo

    275. அத² கோ² ப⁴க³வா அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஆமந்தேஸி – ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², இத⁴ க²த்தியகுமாரோ ப்³ராஹ்மணகஞ்ஞாய ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வாஸங் கப்பெய்ய, தேஸங் ஸங்வாஸமன்வாய புத்தோ ஜாயேத². யோ ஸோ க²த்தியகுமாரேன ப்³ராஹ்மணகஞ்ஞாய புத்தோ உப்பன்னோ, அபி நு ஸோ லபே⁴த² ப்³ராஹ்மணேஸு ஆஸனங் வா உத³கங் வா’’தி? ‘‘லபே⁴த², போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா போ⁴ஜெய்யுங் ஸத்³தே⁴ வா தா²லிபாகே வா யஞ்ஞே வா பாஹுனே வா’’தி? ‘‘போ⁴ஜெய்யுங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா மந்தே வாசெய்யுங் வா நோ வா’’தி? ‘‘வாசெய்யுங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினுஸ்ஸ இத்தீ²ஸு ஆவடங் வா அஸ்ஸ அனாவடங் வா’’தி? ‘‘அனாவடங் ஹிஸ்ஸ, போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் க²த்தியா க²த்தியாபி⁴ஸேகேன அபி⁴ஸிஞ்செய்யு’’ந்தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘தங் கிஸ்ஸ ஹேது’’? ‘‘மாதிதோ ஹி, போ⁴ கோ³தம, அனுபபன்னோ’’தி.

    275. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha khattiyakumāro brāhmaṇakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha. Yo so khattiyakumārena brāhmaṇakaññāya putto uppanno, api nu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘Labhetha, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Bhojeyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘Vāceyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ khattiyā khattiyābhisekena abhisiñceyyu’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Mātito hi, bho gotama, anupapanno’’ti.

    ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², இத⁴ ப்³ராஹ்மணகுமாரோ க²த்தியகஞ்ஞாய ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வாஸங் கப்பெய்ய, தேஸங் ஸங்வாஸமன்வாய புத்தோ ஜாயேத². யோ ஸோ ப்³ராஹ்மணகுமாரேன க²த்தியகஞ்ஞாய புத்தோ உப்பன்னோ, அபினு ஸோ லபே⁴த² ப்³ராஹ்மணேஸு ஆஸனங் வா உத³கங் வா’’தி? ‘‘லபே⁴த², போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா போ⁴ஜெய்யுங் ஸத்³தே⁴ வா தா²லிபாகே வா யஞ்ஞே வா பாஹுனே வா’’தி? ‘‘போ⁴ஜெய்யுங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா மந்தே வாசெய்யுங் வா நோ வா’’தி? ‘‘வாசெய்யுங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினுஸ்ஸ இத்தீ²ஸு ஆவடங் வா அஸ்ஸ அனாவடங் வா’’தி? ‘‘அனாவடங் ஹிஸ்ஸ, போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் க²த்தியா க²த்தியாபி⁴ஸேகேன அபி⁴ஸிஞ்செய்யு’’ந்தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘தங் கிஸ்ஸ ஹேது’’? ‘‘பிதிதோ ஹி, போ⁴ கோ³தம, அனுபபன்னோ’’தி.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha brāhmaṇakumāro khattiyakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha. Yo so brāhmaṇakumārena khattiyakaññāya putto uppanno, apinu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘Labhetha, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Bhojeyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘Vāceyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ khattiyā khattiyābhisekena abhisiñceyyu’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pitito hi, bho gotama, anupapanno’’ti.

    276. ‘‘இதி கோ², அம்ப³ட்ட², இத்தி²யா வா இத்தி²ங் கரித்வா புரிஸேன வா புரிஸங் கரித்வா க²த்தியாவ ஸெட்டா², ஹீனா ப்³ராஹ்மணா. தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², இத⁴ ப்³ராஹ்மணா ப்³ராஹ்மணங் கிஸ்மிஞ்சிதே³வ பகரணே கு²ரமுண்ட³ங் கரித்வா ப⁴ஸ்ஸபுடேன வதி⁴த்வா ரட்டா² வா நக³ரா வா பப்³பா³ஜெய்யுங். அபினு ஸோ லபே⁴த² ப்³ராஹ்மணேஸு ஆஸனங் வா உத³கங் வா’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’ . ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா போ⁴ஜெய்யுங் ஸத்³தே⁴ வா தா²லிபாகே வா யஞ்ஞே வா பாஹுனே வா’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா மந்தே வாசெய்யுங் வா நோ வா’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினுஸ்ஸ இத்தீ²ஸு ஆவடங் வா அஸ்ஸ அனாவடங் வா’’தி? ‘‘ஆவடங் ஹிஸ்ஸ, போ⁴ கோ³தம’’.

    276. ‘‘Iti kho, ambaṭṭha, itthiyā vā itthiṃ karitvā purisena vā purisaṃ karitvā khattiyāva seṭṭhā, hīnā brāhmaṇā. Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha brāhmaṇā brāhmaṇaṃ kismiñcideva pakaraṇe khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājeyyuṃ. Apinu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’ . ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Āvaṭaṃ hissa, bho gotama’’.

    ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², இத⁴ க²த்தியா க²த்தியங் கிஸ்மிஞ்சிதே³வ பகரணே கு²ரமுண்ட³ங் கரித்வா ப⁴ஸ்ஸபுடேன வதி⁴த்வா ரட்டா² வா நக³ரா வா பப்³பா³ஜெய்யுங். அபினு ஸோ லபே⁴த² ப்³ராஹ்மணேஸு ஆஸனங் வா உத³கங் வா’’தி? ‘‘லபே⁴த², போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா போ⁴ஜெய்யுங் ஸத்³தே⁴ வா தா²லிபாகே வா யஞ்ஞே வா பாஹுனே வா’’தி? ‘‘போ⁴ஜெய்யுங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினு நங் ப்³ராஹ்மணா மந்தே வாசெய்யுங் வா நோ வா’’தி? ‘‘வாசெய்யுங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘‘அபினுஸ்ஸ இத்தீ²ஸு ஆவடங் வா அஸ்ஸ அனாவடங் வா’’தி? ‘‘அனாவடங் ஹிஸ்ஸ, போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha khattiyā khattiyaṃ kismiñcideva pakaraṇe khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājeyyuṃ. Apinu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘Labhetha, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Bhojeyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘Vāceyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama’’.

    277. ‘‘எத்தாவதா கோ², அம்ப³ட்ட², க²த்தியோ பரமனிஹீனதங் பத்தோ ஹோதி, யதே³வ நங் க²த்தியா கு²ரமுண்ட³ங் கரித்வா ப⁴ஸ்ஸபுடேன வதி⁴த்வா ரட்டா² வா நக³ரா வா பப்³பா³ஜெந்தி. இதி கோ², அம்ப³ட்ட², யதா³ க²த்தியோ பரமனிஹீனதங் பத்தோ ஹோதி, ததா³பி க²த்தியாவ ஸெட்டா², ஹீனா ப்³ராஹ்மணா. ப்³ரஹ்முனா பேஸா, அம்ப³ட்ட² 37, ஸனங்குமாரேன கா³தா² பா⁴ஸிதா –

    277. ‘‘Ettāvatā kho, ambaṭṭha, khattiyo paramanihīnataṃ patto hoti, yadeva naṃ khattiyā khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājenti. Iti kho, ambaṭṭha, yadā khattiyo paramanihīnataṃ patto hoti, tadāpi khattiyāva seṭṭhā, hīnā brāhmaṇā. Brahmunā pesā, ambaṭṭha 38, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā –

    ‘க²த்தியோ ஸெட்டோ² ஜனேதஸ்மிங்,

    ‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ,

    யே கொ³த்தபடிஸாரினோ;

    Ye gottapaṭisārino;

    விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ,

    Vijjācaraṇasampanno,

    ஸோ ஸெட்டோ² தே³வமானுஸே’தி.

    So seṭṭho devamānuse’ti.

    ‘‘ஸா கோ² பனேஸா, அம்ப³ட்ட², ப்³ரஹ்முனா ஸனங்குமாரேன கா³தா² ஸுகீ³தா நோ து³க்³கீ³தா, ஸுபா⁴ஸிதா நோ து³ப்³பா⁴ஸிதா, அத்த²ஸங்ஹிதா நோ அனத்த²ஸங்ஹிதா, அனுமதா மயா. அஹம்பி ஹி, அம்ப³ட்ட², ஏவங் வதா³மி –

    ‘‘Sā kho panesā, ambaṭṭha, brahmunā sanaṅkumārena gāthā sugītā no duggītā, subhāsitā no dubbhāsitā, atthasaṃhitā no anatthasaṃhitā, anumatā mayā. Ahampi hi, ambaṭṭha, evaṃ vadāmi –

    ‘க²த்தியோ ஸெட்டோ² ஜனேதஸ்மிங்,

    ‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ,

    யே கொ³த்தபடிஸாரினோ;

    Ye gottapaṭisārino;

    விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ,

    Vijjācaraṇasampanno,

    ஸோ ஸெட்டோ² தே³வமானுஸே’தி.

    So seṭṭho devamānuse’ti.

    பா⁴ணவாரோ பட²மோ.

    Bhāṇavāro paṭhamo.

    விஜ்ஜாசரணகதா²

    Vijjācaraṇakathā

    278. ‘‘கதமங் பன தங், போ⁴ கோ³தம, சரணங், கதமா ச பன ஸா விஜ்ஜா’’தி? ‘‘ந கோ², அம்ப³ட்ட², அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய ஜாதிவாதோ³ வா வுச்சதி, கொ³த்தவாதோ³ வா வுச்சதி, மானவாதோ³ வா வுச்சதி – ‘அரஹஸி வா மங் த்வங், ந வா மங் த்வங் அரஹஸீ’தி. யத்த² கோ², அம்ப³ட்ட², ஆவாஹோ வா ஹோதி, விவாஹோ வா ஹோதி, ஆவாஹவிவாஹோ வா ஹோதி, எத்தே²தங் வுச்சதி ஜாதிவாதோ³ வா இதிபி கொ³த்தவாதோ³ வா இதிபி மானவாதோ³ வா இதிபி – ‘அரஹஸி வா மங் த்வங், ந வா மங் த்வங் அரஹஸீ’தி. யே ஹி கேசி அம்ப³ட்ட² ஜாதிவாத³வினிப³த்³தா⁴ வா கொ³த்தவாத³வினிப³த்³தா⁴ வா மானவாத³வினிப³த்³தா⁴ வா ஆவாஹவிவாஹவினிப³த்³தா⁴ வா, ஆரகா தே அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய. பஹாய கோ², அம்ப³ட்ட², ஜாதிவாத³வினிப³த்³த⁴ஞ்ச கொ³த்தவாத³வினிப³த்³த⁴ஞ்ச மானவாத³வினிப³த்³த⁴ஞ்ச ஆவாஹவிவாஹவினிப³த்³த⁴ஞ்ச அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய ஸச்சி²கிரியா ஹோதீ’’தி.

    278. ‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, caraṇaṃ, katamā ca pana sā vijjā’’ti? ‘‘Na kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya jātivādo vā vuccati, gottavādo vā vuccati, mānavādo vā vuccati – ‘arahasi vā maṃ tvaṃ, na vā maṃ tvaṃ arahasī’ti. Yattha kho, ambaṭṭha, āvāho vā hoti, vivāho vā hoti, āvāhavivāho vā hoti, etthetaṃ vuccati jātivādo vā itipi gottavādo vā itipi mānavādo vā itipi – ‘arahasi vā maṃ tvaṃ, na vā maṃ tvaṃ arahasī’ti. Ye hi keci ambaṭṭha jātivādavinibaddhā vā gottavādavinibaddhā vā mānavādavinibaddhā vā āvāhavivāhavinibaddhā vā, ārakā te anuttarāya vijjācaraṇasampadāya. Pahāya kho, ambaṭṭha, jātivādavinibaddhañca gottavādavinibaddhañca mānavādavinibaddhañca āvāhavivāhavinibaddhañca anuttarāya vijjācaraṇasampadāya sacchikiriyā hotī’’ti.

    279. ‘‘கதமங் பன தங், போ⁴ கோ³தம, சரணங், கதமா ச ஸா விஜ்ஜா’’தி? ‘‘இத⁴, அம்ப³ட்ட², ததா²க³தோ லோகே உப்பஜ்ஜதி அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ ஸுக³தோ லோகவிதூ³ அனுத்தரோ புரிஸத³ம்மஸாரதி² ஸத்தா² தே³வமனுஸ்ஸானங் பு³த்³தோ⁴ ப⁴க³வா. ஸோ இமங் லோகங் ஸதே³வகங் ஸமாரகங் ஸப்³ரஹ்மகங் ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணிங் பஜங் ஸதே³வமனுஸ்ஸங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதே³தி. ஸோ த⁴ம்மங் தே³ஸேதி ஆதி³கல்யாணங் மஜ்ஜே²கல்யாணங் பரியோஸானகல்யாணங் ஸாத்த²ங் ஸப்³யஞ்ஜனங் கேவலபரிபுண்ணங் பரிஸுத்³த⁴ங் ப்³ரஹ்மசரியங் பகாஸேதி. தங் த⁴ம்மங் ஸுணாதி க³ஹபதி வா க³ஹபதிபுத்தோ வா அஞ்ஞதரஸ்மிங் வா குலே பச்சாஜாதோ. ஸோ தங் த⁴ம்மங் ஸுத்வா ததா²க³தே ஸத்³த⁴ங் படிலப⁴தி. ஸோ தேன ஸத்³தா⁴படிலாபே⁴ன ஸமன்னாக³தோ இதி படிஸஞ்சிக்க²தி…பே॰… (யதா² 191 ஆத³யோ அனுச்சே²தா³, ஏவங் வித்தா²ரேதப்³ப³ங்).…

    279. ‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, caraṇaṃ, katamā ca sā vijjā’’ti? ‘‘Idha, ambaṭṭha, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati…pe… (yathā 191 ādayo anucchedā, evaṃ vitthāretabbaṃ).…

    ‘‘ஸோ விவிச்சேவ காமேஹி, விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி, ஸவிதக்கங் ஸவிசாரங் விவேகஜங் பீதிஸுக²ங் பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி…பே॰… இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி சரணஸ்மிங்.

    ‘‘So vivicceva kāmehi, vivicca akusalehi dhammehi, savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ.

    ‘‘புன சபரங், அம்ப³ட்ட², பி⁴க்கு² விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா அஜ்ஜ²த்தங் ஸம்பஸாத³னங் சேதஸோ ஏகோதி³பா⁴வங் அவிதக்கங் அவிசாரங் ஸமாதி⁴ஜங் பீதிஸுக²ங் து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி…பே॰… இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி சரணஸ்மிங்.

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ.

    ‘‘புன சபரங், அம்ப³ட்ட², பி⁴க்கு² பீதியா ச விராகா³ உபெக்க²கோ ச விஹரதி ஸதோ ச ஸம்பஜானோ, ஸுக²ஞ்ச காயேன படிஸங்வேதே³தி, யங் தங் அரியா ஆசிக்க²ந்தி – ‘‘உபெக்க²கோ ஸதிமா ஸுக²விஹாரீ’தி, ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி…பே॰… இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி சரணஸ்மிங்.

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti, tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ.

    ‘‘புன சபரங், அம்ப³ட்ட², பி⁴க்கு² ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா து³க்க²ஸ்ஸ ச பஹானா, புப்³பே³வ ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸானங் அத்த²ங்க³மா அது³க்க²மஸுக²ங் உபெக்கா²ஸதிபாரிஸுத்³தி⁴ங் சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி…பே॰… இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி சரணஸ்மிங். இத³ங் கோ² தங், அம்ப³ட்ட², சரணங்.

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ. Idaṃ kho taṃ, ambaṭṭha, caraṇaṃ.

    ‘‘ஸோ ஏவங் ஸமாஹிதே சித்தே பரிஸுத்³தே⁴ பரியோதா³தே அனங்க³ணே விக³தூபக்கிலேஸே முது³பூ⁴தே கம்மனியே டி²தே ஆனேஞ்ஜப்பத்தே ஞாணத³ஸ்ஸனாய சித்தங் அபி⁴னீஹரதி அபி⁴னின்னாமேதி…பே॰… இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி விஜ்ஜாய…பே॰… நாபரங் இத்த²த்தாயாதி பஜானாதி, இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி விஜ்ஜாய. அயங் கோ² ஸா, அம்ப³ட்ட², விஜ்ஜா.

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… idampissa hoti vijjāya…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti, idampissa hoti vijjāya. Ayaṃ kho sā, ambaṭṭha, vijjā.

    ‘‘அயங் வுச்சதி, அம்ப³ட்ட², பி⁴க்கு² ‘விஜ்ஜாஸம்பன்னோ’ இதிபி, ‘சரணஸம்பன்னோ’ இதிபி, ‘விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ’ இதிபி. இமாய ச அம்ப³ட்ட² விஜ்ஜாஸம்பதா³ய சரணஸம்பதா³ய ச அஞ்ஞா விஜ்ஜாஸம்பதா³ ச சரணஸம்பதா³ ச உத்தரிதரா வா பணீததரா வா நத்தி².

    ‘‘Ayaṃ vuccati, ambaṭṭha, bhikkhu ‘vijjāsampanno’ itipi, ‘caraṇasampanno’ itipi, ‘vijjācaraṇasampanno’ itipi. Imāya ca ambaṭṭha vijjāsampadāya caraṇasampadāya ca aññā vijjāsampadā ca caraṇasampadā ca uttaritarā vā paṇītatarā vā natthi.

    சதுஅபாயமுக²ங்

    Catuapāyamukhaṃ

    280. ‘‘இமாய கோ², அம்ப³ட்ட², அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய சத்தாரி அபாயமுகா²னி ப⁴வந்தி. கதமானி சத்தாரி? இத⁴, அம்ப³ட்ட², ஏகச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா இமஞ்ஞேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கா²ரிவித⁴மாதா³ய 39 அரஞ்ஞாயதனங் அஜ்ஜோ²கா³ஹதி – ‘பவத்தப²லபோ⁴ஜனோ ப⁴விஸ்ஸாமீ’தி. ஸோ அஞ்ஞத³த்து² விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னஸ்ஸேவ பரிசாரகோ ஸம்பஜ்ஜதி. இமாய கோ², அம்ப³ட்ட², அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய இத³ங் பட²மங் அபாயமுக²ங் ப⁴வதி.

    280. ‘‘Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya cattāri apāyamukhāni bhavanti. Katamāni cattāri? Idha, ambaṭṭha, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imaññeva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno khārividhamādāya 40 araññāyatanaṃ ajjhogāhati – ‘pavattaphalabhojano bhavissāmī’ti. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ paṭhamaṃ apāyamukhaṃ bhavati.

    ‘‘புன சபரங், அம்ப³ட்ட², இதே⁴கச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா இமஞ்சேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ பவத்தப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ குதா³லபிடகங் 41 ஆதா³ய அரஞ்ஞவனங் அஜ்ஜோ²கா³ஹதி – ‘கந்த³மூலப²லபோ⁴ஜனோ ப⁴விஸ்ஸாமீ’தி. ஸோ அஞ்ஞத³த்து² விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னஸ்ஸேவ பரிசாரகோ ஸம்பஜ்ஜதி. இமாய கோ², அம்ப³ட்ட², அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய இத³ங் து³தியங் அபாயமுக²ங் ப⁴வதி.

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kudālapiṭakaṃ 42 ādāya araññavanaṃ ajjhogāhati – ‘kandamūlaphalabhojano bhavissāmī’ti. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ dutiyaṃ apāyamukhaṃ bhavati.

    ‘‘புன சபரங், அம்ப³ட்ட², இதே⁴கச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா இமஞ்சேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ பவத்தப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கந்த³மூலப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கா³மஸாமந்தங் வா நிக³மஸாமந்தங் வா அக்³யாகா³ரங் கரித்வா அக்³கி³ங் பரிசரந்தோ அச்ச²தி. ஸோ அஞ்ஞத³த்து² விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னஸ்ஸேவ பரிசாரகோ ஸம்பஜ்ஜதி. இமாய கோ², அம்ப³ட்ட², அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய இத³ங் ததியங் அபாயமுக²ங் ப⁴வதி.

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno gāmasāmantaṃ vā nigamasāmantaṃ vā agyāgāraṃ karitvā aggiṃ paricaranto acchati. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ tatiyaṃ apāyamukhaṃ bhavati.

    ‘‘புன சபரங், அம்ப³ட்ட², இதே⁴கச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா இமங் சேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ பவத்தப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கந்த³மூலப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ அக்³கி³பாரிசரியஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ சாதுமஹாபதே² சதுத்³வாரங் அகா³ரங் கரித்வா அச்ச²தி – ‘யோ இமாஹி சதூஹி தி³ஸாஹி ஆக³மிஸ்ஸதி ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா, தமஹங் யதா²ஸத்தி யதா²ப³லங் படிபூஜெஸ்ஸாமீ’தி. ஸோ அஞ்ஞத³த்து² விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னஸ்ஸேவ பரிசாரகோ ஸம்பஜ்ஜதி. இமாய கோ², அம்ப³ட்ட², அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய இத³ங் சதுத்த²ங் அபாயமுக²ங் ப⁴வதி. இமாய கோ², அம்ப³ட்ட², அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய இமானி சத்தாரி அபாயமுகா²னி ப⁴வந்தி.

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imaṃ ceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno aggipāricariyañca anabhisambhuṇamāno cātumahāpathe catudvāraṃ agāraṃ karitvā acchati – ‘yo imāhi catūhi disāhi āgamissati samaṇo vā brāhmaṇo vā, tamahaṃ yathāsatti yathābalaṃ paṭipūjessāmī’ti. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ catutthaṃ apāyamukhaṃ bhavati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya imāni cattāri apāyamukhāni bhavanti.

    281. ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², அபினு த்வங் இமாய அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய ஸந்தி³ஸ்ஸஸி ஸாசரியகோ’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’. ‘கோசாஹங், போ⁴ கோ³தம, ஸாசரியகோ, கா ச அனுத்தரா விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³? ஆரகாஹங், போ⁴ கோ³தம, அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய ஸாசரியகோ’’தி.

    281. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imāya anuttarāya vijjācaraṇasampadāya sandissasi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘Kocāhaṃ, bho gotama, sācariyako, kā ca anuttarā vijjācaraṇasampadā? Ārakāhaṃ, bho gotama, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya sācariyako’’ti.

    ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², அபினு த்வங் இமஞ்சேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கா²ரிவித⁴மாதா³ய அரஞ்ஞவனமஜ்ஜோ²கா³ஹஸி ஸாசரியகோ – ‘பவத்தப²லபோ⁴ஜனோ ப⁴விஸ்ஸாமீ’’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno khārividhamādāya araññavanamajjhogāhasi sācariyako – ‘pavattaphalabhojano bhavissāmī’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², அபினு த்வங் இமஞ்சேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ பவத்தப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ குதா³லபிடகங் ஆதா³ய அரஞ்ஞவனமஜ்ஜோ²கா³ஹஸி ஸாசரியகோ – ‘கந்த³மூலப²லபோ⁴ஜனோ ப⁴விஸ்ஸாமீ’’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kudālapiṭakaṃ ādāya araññavanamajjhogāhasi sācariyako – ‘kandamūlaphalabhojano bhavissāmī’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², அபினு த்வங் இமஞ்சேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ பவத்தப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கந்த³மூலப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கா³மஸாமந்தங் வா நிக³மஸாமந்தங் வா அக்³யாகா³ரங் கரித்வா அக்³கி³ங் பரிசரந்தோ அச்ச²ஸி ஸாசரியகோ’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno gāmasāmantaṃ vā nigamasāmantaṃ vā agyāgāraṃ karitvā aggiṃ paricaranto acchasi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², அபினு த்வங் இமஞ்சேவ அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ பவத்தப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ கந்த³மூலப²லபோ⁴ஜனதஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ அக்³கி³பாரிசரியஞ்ச அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோ சாதுமஹாபதே² சதுத்³வாரங் அகா³ரங் கரித்வா அச்ச²ஸி ஸாசரியகோ – ‘யோ இமாஹி சதூஹி தி³ஸாஹி ஆக³மிஸ்ஸதி ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா, தங் மயங் யதா²ஸத்தி யதா²ப³லங் படிபூஜெஸ்ஸாமா’’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno aggipāricariyañca anabhisambhuṇamāno cātumahāpathe catudvāraṃ agāraṃ karitvā acchasi sācariyako – ‘yo imāhi catūhi disāhi āgamissati samaṇo vā brāhmaṇo vā, taṃ mayaṃ yathāsatti yathābalaṃ paṭipūjessāmā’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    282. ‘‘இதி கோ², அம்ப³ட்ட², இமாய சேவ த்வங் அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய பரிஹீனோ ஸாசரியகோ. யே சிமே அனுத்தராய விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய சத்தாரி அபாயமுகா²னி ப⁴வந்தி , ததோ ச த்வங் பரிஹீனோ ஸாசரியகோ. பா⁴ஸிதா கோ² பன தே ஏஸா, அம்ப³ட்ட², ஆசரியேன ப்³ராஹ்மணேன பொக்க²ரஸாதினா வாசா – ‘கே ச முண்ட³கா ஸமணகா இப்³பா⁴ கண்ஹா ப³ந்து⁴பாதா³பச்சா, கா ச தேவிஜ்ஜானங் ப்³ராஹ்மணானங் ஸாகச்சா²’தி அத்தனா ஆபாயிகோபி அபரிபூரமானோ. பஸ்ஸ, அம்ப³ட்ட², யாவ அபரத்³த⁴ஞ்ச தே இத³ங் ஆசரியஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ.

    282. ‘‘Iti kho, ambaṭṭha, imāya ceva tvaṃ anuttarāya vijjācaraṇasampadāya parihīno sācariyako. Ye cime anuttarāya vijjācaraṇasampadāya cattāri apāyamukhāni bhavanti , tato ca tvaṃ parihīno sācariyako. Bhāsitā kho pana te esā, ambaṭṭha, ācariyena brāhmaṇena pokkharasātinā vācā – ‘ke ca muṇḍakā samaṇakā ibbhā kaṇhā bandhupādāpaccā, kā ca tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ sākacchā’ti attanā āpāyikopi aparipūramāno. Passa, ambaṭṭha, yāva aparaddhañca te idaṃ ācariyassa brāhmaṇassa pokkharasātissa.

    புப்³ப³கஇஸிபா⁴வானுயோகோ³

    Pubbakaisibhāvānuyogo

    283. ‘‘ப்³ராஹ்மணோ கோ² பன, அம்ப³ட்ட², பொக்க²ரஸாதி ரஞ்ஞோ பஸேனதி³ஸ்ஸ கோஸலஸ்ஸ த³த்திகங் பு⁴ஞ்ஜதி. தஸ்ஸ ராஜா பஸேனதி³ கோஸலோ ஸம்முகீ²பா⁴வம்பி ந த³தா³தி. யதா³பி தேன மந்தேதி, திரோது³ஸ்ஸந்தேன மந்தேதி. யஸ்ஸ கோ² பன, அம்ப³ட்ட², த⁴ம்மிகங் பயாதங் பி⁴க்க²ங் படிக்³க³ண்ஹெய்ய, கத²ங் தஸ்ஸ ராஜா பஸேனதி³ கோஸலோ ஸம்முகீ²பா⁴வம்பி ந த³தெ³ய்ய. பஸ்ஸ, அம்ப³ட்ட², யாவ அபரத்³த⁴ஞ்ச தே இத³ங் ஆசரியஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ.

    283. ‘‘Brāhmaṇo kho pana, ambaṭṭha, pokkharasāti rañño pasenadissa kosalassa dattikaṃ bhuñjati. Tassa rājā pasenadi kosalo sammukhībhāvampi na dadāti. Yadāpi tena manteti, tirodussantena manteti. Yassa kho pana, ambaṭṭha, dhammikaṃ payātaṃ bhikkhaṃ paṭiggaṇheyya, kathaṃ tassa rājā pasenadi kosalo sammukhībhāvampi na dadeyya. Passa, ambaṭṭha, yāva aparaddhañca te idaṃ ācariyassa brāhmaṇassa pokkharasātissa.

    284. ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², இத⁴ ராஜா பஸேனதி³ கோஸலோ ஹத்தி²கீ³வாய வா நிஸின்னோ அஸ்ஸபிட்டே² வா நிஸின்னோ ரதூ²பத்த²ரே வா டி²தோ உக்³கே³ஹி வா ராஜஞ்ஞேஹி வா கிஞ்சிதே³வ மந்தனங் மந்தெய்ய. ஸோ தம்ஹா பதே³ஸா அபக்கம்ம ஏகமந்தங் திட்டெ²ய்ய. அத² ஆக³ச்செ²ய்ய ஸுத்³தோ³ வா ஸுத்³த³தா³ஸோ வா, தஸ்மிங் பதே³ஸே டி²தோ ததே³வ மந்தனங் மந்தெய்ய – ‘ஏவம்பி ராஜா பஸேனதி³ கோஸலோ ஆஹ, ஏவம்பி ராஜா பஸேனதி³ கோஸலோ ஆஹா’தி. அபினு ஸோ ராஜப⁴ணிதங் வா ப⁴ணதி ராஜமந்தனங் வா மந்தேதி? எத்தாவதா ஸோ அஸ்ஸ ராஜா வா ராஜமத்தோ வா’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    284. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha rājā pasenadi kosalo hatthigīvāya vā nisinno assapiṭṭhe vā nisinno rathūpatthare vā ṭhito uggehi vā rājaññehi vā kiñcideva mantanaṃ manteyya. So tamhā padesā apakkamma ekamantaṃ tiṭṭheyya. Atha āgaccheyya suddo vā suddadāso vā, tasmiṃ padese ṭhito tadeva mantanaṃ manteyya – ‘evampi rājā pasenadi kosalo āha, evampi rājā pasenadi kosalo āhā’ti. Apinu so rājabhaṇitaṃ vā bhaṇati rājamantanaṃ vā manteti? Ettāvatā so assa rājā vā rājamatto vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    285. ‘‘ஏவமேவ கோ² த்வங், அம்ப³ட்ட², யே தே அஹேஸுங் ப்³ராஹ்மணானங் புப்³ப³கா இஸயோ மந்தானங் கத்தாரோ மந்தானங் பவத்தாரோ, யேஸமித³ங் ஏதரஹி ப்³ராஹ்மணா போராணங் மந்தபத³ங் கீ³தங் பவுத்தங் ஸமிஹிதங், தத³னுகா³யந்தி தத³னுபா⁴ஸந்தி பா⁴ஸிதமனுபா⁴ஸந்தி வாசிதமனுவாசெந்தி, ஸெய்யதி²த³ங் – அட்ட²கோ வாமகோ வாமதே³வோ வெஸ்ஸாமித்தோ யமதக்³கி³ 43 அங்கீ³ரஸோ பா⁴ரத்³வாஜோ வாஸெட்டோ² கஸ்ஸபோ ப⁴கு³ – ‘த்யாஹங் மந்தே அதி⁴யாமி ஸாசரியகோ’தி, தாவதா த்வங் ப⁴விஸ்ஸஸி இஸி வா இஸித்தா²ய வா படிபன்னோதி நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதி.

    285. ‘‘Evameva kho tvaṃ, ambaṭṭha, ye te ahesuṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti tadanubhāsanti bhāsitamanubhāsanti vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi 44 aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu – ‘tyāhaṃ mante adhiyāmi sācariyako’ti, tāvatā tvaṃ bhavissasi isi vā isitthāya vā paṭipannoti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.

    286. ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², கிந்தி தே ஸுதங் ப்³ராஹ்மணானங் வுத்³தா⁴னங் மஹல்லகானங் ஆசரியபாசரியானங் பா⁴ஸமானானங் – யே தே அஹேஸுங் ப்³ராஹ்மணானங் புப்³ப³கா இஸயோ மந்தானங் கத்தாரோ மந்தானங் பவத்தாரோ, யேஸமித³ங் ஏதரஹி ப்³ராஹ்மணா போராணங் மந்தபத³ங் கீ³தங் பவுத்தங் ஸமிஹிதங், தத³னுகா³யந்தி தத³னுபா⁴ஸந்தி பா⁴ஸிதமனுபா⁴ஸந்தி வாசிதமனுவாசெந்தி, ஸெய்யதி²த³ங் – அட்ட²கோ வாமகோ வாமதே³வோ வெஸ்ஸாமித்தோ யமதக்³கி³ அங்கீ³ரஸோ பா⁴ரத்³வாஜோ வாஸெட்டோ² கஸ்ஸபோ ப⁴கு³, ஏவங் ஸு தே ஸுன்ஹாதா ஸுவிலித்தா கப்பிதகேஸமஸ்ஸூ ஆமுக்கமணிகுண்ட³லாப⁴ரணா 45 ஓதா³தவத்த²வஸனா பஞ்சஹி காமகு³ணேஹி ஸமப்பிதா ஸமங்கீ³பூ⁴தா பரிசாரெந்தி, ஸெய்யதா²பி த்வங் ஏதரஹி ஸாசரியகோ’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    286. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ye te ahesuṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti tadanubhāsanti bhāsitamanubhāsanti vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, evaṃ su te sunhātā suvilittā kappitakesamassū āmukkamaṇikuṇḍalābharaṇā 46 odātavatthavasanā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricārenti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘…பே॰… ஏவங் ஸு தே ஸாலீனங் ஓத³னங் ஸுசிமங்ஸூபஸேசனங் விசிதகாளகங் அனேகஸூபங் அனேகப்³யஞ்ஜனங் பரிபு⁴ஞ்ஜந்தி, ஸெய்யதா²பி த்வங் ஏதரஹி ஸாசரியகோ’’தி ? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘…Pe… evaṃ su te sālīnaṃ odanaṃ sucimaṃsūpasecanaṃ vicitakāḷakaṃ anekasūpaṃ anekabyañjanaṃ paribhuñjanti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti ? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘…பே॰… ஏவங் ஸு தே வேட²கனதபஸ்ஸாஹி நாரீஹி பரிசாரெந்தி, ஸெய்யதா²பி த்வங் ஏதரஹி ஸாசரியகோ’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘…Pe… evaṃ su te veṭhakanatapassāhi nārīhi paricārenti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘…பே॰… ஏவங் ஸு தே குத்தவாலேஹி வளவாரதே²ஹி தீ³கா⁴ஹி பதோத³லட்டீ²ஹி வாஹனே விதுதெ³ந்தா விபரியாயந்தி, ஸெய்யதா²பி த்வங் ஏதரஹி ஸாசரியகோ’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘…Pe… evaṃ su te kuttavālehi vaḷavārathehi dīghāhi patodalaṭṭhīhi vāhane vitudentā vipariyāyanti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘…பே॰… ஏவங் ஸு தே உக்கிண்ணபரிகா²ஸு ஒக்கி²த்தபலிகா⁴ஸு நக³ரூபகாரிகாஸு தீ³கா⁴ஸிவுதே⁴ஹி 47 புரிஸேஹி ரக்கா²பெந்தி, ஸெய்யதா²பி த்வங் ஏதரஹி ஸாசரியகோ’’தி? ‘‘நோ ஹித³ங், போ⁴ கோ³தம’’.

    ‘‘…Pe… evaṃ su te ukkiṇṇaparikhāsu okkhittapalighāsu nagarūpakārikāsu dīghāsivudhehi 48 purisehi rakkhāpenti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘இதி கோ², அம்ப³ட்ட², நேவ த்வங் இஸி ந இஸித்தா²ய படிபன்னோ ஸாசரியகோ. யஸ்ஸ கோ² பன, அம்ப³ட்ட², மயி கங்கா² வா விமதி வா ஸோ மங் பஞ்ஹேன, அஹங் வெய்யாகரணேன ஸோதி⁴ஸ்ஸாமீ’’தி.

    ‘‘Iti kho, ambaṭṭha, neva tvaṃ isi na isitthāya paṭipanno sācariyako. Yassa kho pana, ambaṭṭha, mayi kaṅkhā vā vimati vā so maṃ pañhena, ahaṃ veyyākaraṇena sodhissāmī’’ti.

    த்³வேலக்க²ணாத³ஸ்ஸனங்

    Dvelakkhaṇādassanaṃ

    287. அத² கோ² ப⁴க³வா விஹாரா நிக்க²ம்ம சங்கமங் அப்³பு⁴ட்டா²ஸி. அம்ப³ட்டோ²பி மாணவோ விஹாரா நிக்க²ம்ம சங்கமங் அப்³பு⁴ட்டா²ஸி. அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ப⁴க³வந்தங் சங்கமந்தங் அனுசங்கமமானோ ப⁴க³வதோ காயே த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணானி ஸமன்னேஸி. அத்³த³ஸா கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ப⁴க³வதோ காயே த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணானி யேபு⁴ய்யேன ட²பெத்வா த்³வே . த்³வீஸு மஹாபுரிஸலக்க²ணேஸு கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி – கோஸோஹிதே ச வத்த²கு³ய்ஹே பஹூதஜிவ்ஹதாய ச.

    287. Atha kho bhagavā vihārā nikkhamma caṅkamaṃ abbhuṭṭhāsi. Ambaṭṭhopi māṇavo vihārā nikkhamma caṅkamaṃ abbhuṭṭhāsi. Atha kho ambaṭṭho māṇavo bhagavantaṃ caṅkamantaṃ anucaṅkamamāno bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni samannesi. Addasā kho ambaṭṭho māṇavo bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve . Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya ca.

    288. அத² கோ² ப⁴க³வதோ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘பஸ்ஸதி கோ² மே அயங் அம்ப³ட்டோ² மாணவோ த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணானி யேபு⁴ய்யேன ட²பெத்வா த்³வே. த்³வீஸு மஹாபுரிஸலக்க²ணேஸு கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி – கோஸோஹிதே ச வத்த²கு³ய்ஹே பஹூதஜிவ்ஹதாய சா’’தி. அத² கோ² ப⁴க³வா ததா²ரூபங் இத்³தா⁴பி⁴ஸங்கா²ரங் அபி⁴ஸங்கா²ஸி யதா² அத்³த³ஸ அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ப⁴க³வதோ கோஸோஹிதங் வத்த²கு³ய்ஹங். அத² கோ² ப⁴க³வா ஜிவ்ஹங் நின்னாமெத்வா உபோ⁴பி கண்ணஸோதானி அனுமஸி படிமஸி, உபோ⁴பி நாஸிகஸோதானி அனுமஸி படிமஸி, கேவலம்பி நலாடமண்ட³லங் ஜிவ்ஹாய சா²தே³ஸி. அத² கோ² அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ மாணவஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘ஸமன்னாக³தோ கோ² ஸமணோ கோ³தமோ த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணேஹி பரிபுண்ணேஹி, நோ அபரிபுண்ணேஹீ’’தி. ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘ஹந்த³ ச தா³னி மயங், போ⁴ கோ³தம, க³ச்சா²ம, ப³ஹுகிச்சா மயங் ப³ஹுகரணீயா’’தி . ‘‘யஸ்ஸதா³னி த்வங், அம்ப³ட்ட², காலங் மஞ்ஞஸீ’’தி. அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ வளவாரத²மாருய்ஹ பக்காமி.

    288. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘passati kho me ayaṃ ambaṭṭho māṇavo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya cā’’ti. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi yathā addasa ambaṭṭho māṇavo bhagavato kosohitaṃ vatthaguyhaṃ. Atha kho bhagavā jivhaṃ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi paṭimasi, ubhopi nāsikasotāni anumasi paṭimasi, kevalampi nalāṭamaṇḍalaṃ jivhāya chādesi. Atha kho ambaṭṭhassa māṇavassa etadahosi – ‘‘samannāgato kho samaṇo gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi paripuṇṇehi, no aparipuṇṇehī’’ti. Bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘handa ca dāni mayaṃ, bho gotama, gacchāma, bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti . ‘‘Yassadāni tvaṃ, ambaṭṭha, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho ambaṭṭho māṇavo vaḷavārathamāruyha pakkāmi.

    289. தேன கோ² பன ஸமயேன ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி உக்கட்டா²ய நிக்க²மித்வா மஹதா ப்³ராஹ்மணக³ணேன ஸத்³தி⁴ங் ஸகே ஆராமே நிஸின்னோ ஹோதி அம்ப³ட்ட²ங்யேவ மாணவங் படிமானெந்தோ. அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ யேன ஸகோ ஆராமோ தேன பாயாஸி. யாவதிகா யானஸ்ஸ பூ⁴மி, யானேன க³ந்த்வா யானா பச்சோரோஹித்வா பத்திகோவ யேன ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா ப்³ராஹ்மணங் பொக்க²ரஸாதிங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³.

    289. Tena kho pana samayena brāhmaṇo pokkharasāti ukkaṭṭhāya nikkhamitvā mahatā brāhmaṇagaṇena saddhiṃ sake ārāme nisinno hoti ambaṭṭhaṃyeva māṇavaṃ paṭimānento. Atha kho ambaṭṭho māṇavo yena sako ārāmo tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yena brāhmaṇo pokkharasāti tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

    290. ஏகமந்தங் நிஸின்னங் கோ² அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ஏதத³வோச – ‘‘கச்சி, தாத அம்ப³ட்ட², அத்³த³ஸ தங் ப⁴வந்தங் கோ³தம’’ந்தி? ‘‘அத்³த³ஸாம கோ² மயங், போ⁴, தங் ப⁴வந்தங் கோ³தம’’ந்தி. ‘‘கச்சி, தாத அம்ப³ட்ட², தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ததா² ஸந்தங்யேவ ஸத்³தோ³ அப்³பு⁴க்³க³தோ நோ அஞ்ஞதா²; கச்சி பன ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ தாதி³ஸோ நோ அஞ்ஞாதி³ஸோ’’தி ? ‘‘ததா² ஸந்தங்யேவ, போ⁴, தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஸத்³தோ³ அப்³பு⁴க்³க³தோ நோ அஞ்ஞதா², தாதி³ஸோவ ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ நோ அஞ்ஞாதி³ஸோ. ஸமன்னாக³தோ ச ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணேஹி பரிபுண்ணேஹி நோ அபரிபுண்ணேஹீ’’தி. ‘‘அஹு பன தே, தாத அம்ப³ட்ட², ஸமணேன கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் கோசிதே³வ கதா²ஸல்லாபோ’’தி? ‘‘அஹு கோ² மே, போ⁴, ஸமணேன கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் கோசிதே³வ கதா²ஸல்லாபோ’’தி. ‘‘யதா² கத²ங் பன தே, தாத அம்ப³ட்ட², அஹு ஸமணேன கோ³தமேன ஸத்³தி⁴ங் கோசிதே³வ கதா²ஸல்லாபோ’’தி? அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ யாவதகோ 49 அஹோஸி ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் கதா²ஸல்லாபோ, தங் ஸப்³ப³ங் ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ ஆரோசேஸி.

    290. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ brāhmaṇo pokkharasāti etadavoca – ‘‘kacci, tāta ambaṭṭha, addasa taṃ bhavantaṃ gotama’’nti? ‘‘Addasāma kho mayaṃ, bho, taṃ bhavantaṃ gotama’’nti. ‘‘Kacci, tāta ambaṭṭha, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathā santaṃyeva saddo abbhuggato no aññathā; kacci pana so bhavaṃ gotamo tādiso no aññādiso’’ti ? ‘‘Tathā santaṃyeva, bho, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saddo abbhuggato no aññathā, tādisova so bhavaṃ gotamo no aññādiso. Samannāgato ca so bhavaṃ gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi paripuṇṇehi no aparipuṇṇehī’’ti. ‘‘Ahu pana te, tāta ambaṭṭha, samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? ‘‘Ahu kho me, bho, samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana te, tāta ambaṭṭha, ahu samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? Atha kho ambaṭṭho māṇavo yāvatako 50 ahosi bhagavatā saddhiṃ kathāsallāpo, taṃ sabbaṃ brāhmaṇassa pokkharasātissa ārocesi.

    291. ஏவங் வுத்தே, ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோச – ‘‘அஹோ வத ரே அம்ஹாகங் பண்டி³தக 51, அஹோ வத ரே அம்ஹாகங் ப³ஹுஸ்ஸுதக 52, அஹோ வத ரே அம்ஹாகங் தேவிஜ்ஜக 53, ஏவரூபேன கிர, போ⁴, புரிஸோ அத்த²சரகேன காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா அபாயங் து³க்³க³திங் வினிபாதங் நிரயங் உபபஜ்ஜெய்ய. யதே³வ கோ² த்வங், அம்ப³ட்ட², தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஏவங் ஆஸஜ்ஜ ஆஸஜ்ஜ அவசாஸி, அத² கோ² ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ அம்ஹேபி ஏவங் உபனெய்ய உபனெய்ய அவச. அஹோ வத ரே அம்ஹாகங் பண்டி³தக, அஹோ வத ரே அம்ஹாகங் ப³ஹுஸ்ஸுதக, அஹோ வத ரே அம்ஹாகங் தேவிஜ்ஜக, ஏவரூபேன கிர, போ⁴, புரிஸோ அத்த²சரகேன காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா அபாயங் து³க்³க³திங் வினிபாதங் நிரயங் உபபஜ்ஜெய்யா’’தி, குபிதோ 54 அனத்தமனோ அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் பத³ஸாயேவ பவத்தேஸி. இச்ச²தி ச தாவதே³வ ப⁴க³வந்தங் த³ஸ்ஸனாய உபஸங்கமிதுங்.

    291. Evaṃ vutte, brāhmaṇo pokkharasāti ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘aho vata re amhākaṃ paṇḍitaka 55, aho vata re amhākaṃ bahussutaka 56, aho vata re amhākaṃ tevijjaka 57, evarūpena kira, bho, puriso atthacarakena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya. Yadeva kho tvaṃ, ambaṭṭha, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ āsajja āsajja avacāsi, atha kho so bhavaṃ gotamo amhepi evaṃ upaneyya upaneyya avaca. Aho vata re amhākaṃ paṇḍitaka, aho vata re amhākaṃ bahussutaka, aho vata re amhākaṃ tevijjaka, evarūpena kira, bho, puriso atthacarakena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyyā’’ti, kupito 58 anattamano ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ padasāyeva pavattesi. Icchati ca tāvadeva bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ.

    பொக்க²ரஸாதிபு³த்³து⁴பஸங்கமனங்

    Pokkharasātibuddhupasaṅkamanaṃ

    292. அத² கோ² தே ப்³ராஹ்மணா ப்³ராஹ்மணங் பொக்க²ரஸாதிங் ஏதத³வோசுங் – ‘‘அதிவிகாலோ கோ², போ⁴, அஜ்ஜ ஸமணங் கோ³தமங் த³ஸ்ஸனாய உபஸங்கமிதுங். ஸ்வேதா³னி 59 ப⁴வங் பொக்க²ரஸாதி ஸமணங் கோ³தமங் த³ஸ்ஸனாய உபஸங்கமிஸ்ஸதீ’’தி. அத² கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ஸகே நிவேஸனே பணீதங் கா²த³னீயங் போ⁴ஜனீயங் படியாதா³பெத்வா யானே ஆரோபெத்வா உக்காஸு தா⁴ரியமானாஸு உக்கட்டா²ய நிய்யாஸி, யேன இச்சா²னங்க³லவனஸண்டோ³ தேன பாயாஸி. யாவதிகா யானஸ்ஸ பூ⁴மி யானேன க³ந்த்வா, யானா பச்சோரோஹித்வா பத்திகோவ யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமி. உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³, ஸம்மோத³னீயங் கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³.

    292. Atha kho te brāhmaṇā brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ etadavocuṃ – ‘‘ativikālo kho, bho, ajja samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Svedāni 60 bhavaṃ pokkharasāti samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā yāne āropetvā ukkāsu dhāriyamānāsu ukkaṭṭhāya niyyāsi, yena icchānaṅgalavanasaṇḍo tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā, yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.

    293. ஏகமந்தங் நிஸின்னோ கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘ஆக³மா நு கோ² இத⁴, போ⁴ கோ³தம, அம்ஹாகங் அந்தேவாஸீ அம்ப³ட்டோ² மாணவோ’’தி? ‘‘ஆக³மா கோ² தே 61, ப்³ராஹ்மண, அந்தேவாஸீ அம்ப³ட்டோ² மாணவோ’’தி. ‘‘அஹு பன தே, போ⁴ கோ³தம, அம்ப³ட்டே²ன மாணவேன ஸத்³தி⁴ங் கோசிதே³வ கதா²ஸல்லாபோ’’தி? ‘‘அஹு கோ² மே, ப்³ராஹ்மண, அம்ப³ட்டே²ன மாணவேன ஸத்³தி⁴ங் கோசிதே³வ கதா²ஸல்லாபோ’’தி. ‘‘யதா²கத²ங் பன தே, போ⁴ கோ³தம, அஹு அம்ப³ட்டே²ன மாணவேன ஸத்³தி⁴ங் கோசிதே³வ கதா²ஸல்லாபோ’’தி? அத² கோ² ப⁴க³வா யாவதகோ அஹோஸி அம்ப³ட்டே²ன மாணவேன ஸத்³தி⁴ங் கதா²ஸல்லாபோ, தங் ஸப்³ப³ங் ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ ஆரோசேஸி. ஏவங் வுத்தே, ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘பா³லோ, போ⁴ கோ³தம, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ, க²மது ப⁴வங் கோ³தமோ அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ மாணவஸ்ஸா’’தி. ‘‘ஸுகீ² ஹோது, ப்³ராஹ்மண, அம்ப³ட்டோ² மாணவோ’’தி.

    293. Ekamantaṃ nisinno kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgamā nu kho idha, bho gotama, amhākaṃ antevāsī ambaṭṭho māṇavo’’ti? ‘‘Āgamā kho te 62, brāhmaṇa, antevāsī ambaṭṭho māṇavo’’ti. ‘‘Ahu pana te, bho gotama, ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? ‘‘Ahu kho me, brāhmaṇa, ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti. ‘‘Yathākathaṃ pana te, bho gotama, ahu ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? Atha kho bhagavā yāvatako ahosi ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kathāsallāpo, taṃ sabbaṃ brāhmaṇassa pokkharasātissa ārocesi. Evaṃ vutte, brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bālo, bho gotama, ambaṭṭho māṇavo, khamatu bhavaṃ gotamo ambaṭṭhassa māṇavassā’’ti. ‘‘Sukhī hotu, brāhmaṇa, ambaṭṭho māṇavo’’ti.

    294. அத² கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வதோ காயே த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணானி ஸமன்னேஸி. அத்³த³ஸா கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வதோ காயே த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணானி யேபு⁴ய்யேன ட²பெத்வா த்³வே. த்³வீஸு மஹாபுரிஸலக்க²ணேஸு கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி – கோஸோஹிதே ச வத்த²கு³ய்ஹே பஹூதஜிவ்ஹதாய ச.

    294. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni samannesi. Addasā kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya ca.

    295. அத² கோ² ப⁴க³வதோ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘பஸ்ஸதி கோ² மே அயங் ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணானி யேபு⁴ய்யேன ட²பெத்வா த்³வே. த்³வீஸு மஹாபுரிஸலக்க²ணேஸு கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி – கோஸோஹிதே ச வத்த²கு³ய்ஹே, பஹூதஜிவ்ஹதாய சா’’தி. அத² கோ² ப⁴க³வா ததா²ரூபங் இத்³தா⁴பி⁴ஸங்கா²ரங் அபி⁴ஸங்கா²ஸி யதா² அத்³த³ஸ ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வதோ கோஸோஹிதங் வத்த²கு³ய்ஹங். அத² கோ² ப⁴க³வா ஜிவ்ஹங் நின்னாமெத்வா உபோ⁴பி கண்ணஸோதானி அனுமஸி படிமஸி, உபோ⁴பி நாஸிகஸோதானி அனுமஸி படிமஸி, கேவலம்பி நலாடமண்ட³லங் ஜிவ்ஹாய சா²தே³ஸி.

    295. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘passati kho me ayaṃ brāhmaṇo pokkharasāti dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe, pahūtajivhatāya cā’’ti. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi yathā addasa brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato kosohitaṃ vatthaguyhaṃ. Atha kho bhagavā jivhaṃ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi paṭimasi, ubhopi nāsikasotāni anumasi paṭimasi, kevalampi nalāṭamaṇḍalaṃ jivhāya chādesi.

    296. அத² கோ² ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘ஸமன்னாக³தோ கோ² ஸமணோ கோ³தமோ த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணேஹி பரிபுண்ணேஹி நோ அபரிபுண்ணேஹீ’’தி. ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘அதி⁴வாஸேது மே ப⁴வங் கோ³தமோ அஜ்ஜதனாய ப⁴த்தங் ஸத்³தி⁴ங் பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴னா’’தி. அதி⁴வாஸேஸி ப⁴க³வா துண்ஹீபா⁴வேன.

    296. Atha kho brāhmaṇassa pokkharasātissa etadahosi – ‘‘samannāgato kho samaṇo gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi paripuṇṇehi no aparipuṇṇehī’’ti. Bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me bhavaṃ gotamo ajjatanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.

    297. அத² கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வதோ அதி⁴வாஸனங் விதி³த்வா ப⁴க³வதோ காலங் ஆரோசேஸி – ‘‘காலோ, போ⁴ கோ³தம, நிட்டி²தங் ப⁴த்த’’ந்தி. அத² கோ² ப⁴க³வா புப்³ப³ண்ஹஸமயங் நிவாஸெத்வா பத்தசீவரமாதா³ய ஸத்³தி⁴ங் பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன யேன ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ நிவேஸனங் தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா பஞ்ஞத்தே ஆஸனே நிஸீதி³. அத² கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வந்தங் பணீதேன கா²த³னீயேன போ⁴ஜனீயேன ஸஹத்தா² ஸந்தப்பேஸி ஸம்பவாரேஸி, மாணவகாபி பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங். அத² கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி ப⁴க³வந்தங் பு⁴த்தாவிங் ஓனீதபத்தபாணிங் அஞ்ஞதரங் நீசங் ஆஸனங் க³ஹெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³.

    297. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato adhivāsanaṃ viditvā bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena brāhmaṇassa pokkharasātissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi, māṇavakāpi bhikkhusaṅghaṃ. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi.

    298. ஏகமந்தங் நிஸின்னஸ்ஸ கோ² ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ ப⁴க³வா அனுபுப்³பி³ங் கத²ங் கதே²ஸி, ஸெய்யதி²த³ங் – தா³னகத²ங் ஸீலகத²ங் ஸக்³க³கத²ங்; காமானங் ஆதீ³னவங் ஓகாரங் ஸங்கிலேஸங், நெக்க²ம்மே ஆனிஸங்ஸங் பகாஸேஸி. யதா³ ப⁴க³வா அஞ்ஞாஸி ப்³ராஹ்மணங் பொக்க²ரஸாதிங் கல்லசித்தங் முது³சித்தங் வினீவரணசித்தங் உத³க்³க³சித்தங் பஸன்னசித்தங், அத² யா பு³த்³தா⁴னங் ஸாமுக்கங்ஸிகா த⁴ம்மதே³ஸனா, தங் பகாஸேஸி – து³க்க²ங் ஸமுத³யங் நிரோத⁴ங் மக்³க³ங். ஸெய்யதா²பி நாம ஸுத்³த⁴ங் வத்த²ங் அபக³தகாளகங் ஸம்மதே³வ ரஜனங் படிக்³க³ண்ஹெய்ய; ஏவமேவ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸ தஸ்மிஞ்ஞேவ ஆஸனே விரஜங் வீதமலங் த⁴ம்மசக்கு²ங் உத³பாதி³ – ‘‘யங் கிஞ்சி ஸமுத³யத⁴ம்மங், ஸப்³ப³ங் தங் நிரோத⁴த⁴ம்ம’’ந்தி.

    298. Ekamantaṃ nisinnassa kho brāhmaṇassa pokkharasātissa bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ; kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya; evameva brāhmaṇassa pokkharasātissa tasmiññeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.

    பொக்க²ரஸாதிஉபாஸகத்தபடிவேத³னா

    Pokkharasātiupāsakattapaṭivedanā

    299. அத² கோ² ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி தி³ட்ட²த⁴ம்மோ பத்தத⁴ம்மோ விதி³தத⁴ம்மோ பரியோகா³ள்ஹத⁴ம்மோ திண்ணவிசிகிச்சோ² விக³தகத²ங்கதோ² வேஸாரஜ்ஜப்பத்தோ அபரப்பச்சயோ ஸத்து²ஸாஸனே ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘அபி⁴க்கந்தங், போ⁴ கோ³தம, அபி⁴க்கந்தங், போ⁴ கோ³தம. ஸெய்யதா²பி, போ⁴ கோ³தம, நிக்குஜ்ஜிதங் வா உக்குஜ்ஜெய்ய, படிச்ச²ன்னங் வா விவரெய்ய, மூள்ஹஸ்ஸ வா மக்³க³ங் ஆசிக்கெ²ய்ய , அந்த⁴காரே வா தேலபஜ்ஜோதங் தா⁴ரெய்ய, ‘சக்கு²மந்தோ ரூபானி த³க்க²ந்தீ’தி; ஏவமேவங் போ⁴தா கோ³தமேன அனேகபரியாயேன த⁴ம்மோ பகாஸிதோ. ஏஸாஹங், போ⁴ கோ³தம, ஸபுத்தோ ஸப⁴ரியோ ஸபரிஸோ ஸாமச்சோ ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஸரணங் க³ச்சா²மி த⁴ம்மஞ்ச பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச. உபாஸகங் மங் ப⁴வங் கோ³தமோ தா⁴ரேது அஜ்ஜதக்³கே³ பாணுபேதங் ஸரணங் க³தங். யதா² ச ப⁴வங் கோ³தமோ உக்கட்டா²ய அஞ்ஞானி உபாஸககுலானி உபஸங்கமதி, ஏவமேவ ப⁴வங் கோ³தமோ பொக்க²ரஸாதிகுலங் உபஸங்கமது. தத்த² யே தே மாணவகா வா மாணவிகா வா ப⁴வந்தங் கோ³தமங் அபி⁴வாதெ³ஸ்ஸந்தி வா பச்சுட்டி²ஸ்ஸந்தி 63 வா ஆஸனங் வா உத³கங் வா த³ஸ்ஸந்தி சித்தங் வா பஸாதெ³ஸ்ஸந்தி, தேஸங் தங் ப⁴விஸ்ஸதி தீ³க⁴ரத்தங் ஹிதாய ஸுகா²யா’’தி. ‘‘கல்யாணங் வுச்சதி, ப்³ராஹ்மணா’’தி.

    299. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama. Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya , andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho gotama, saputto sabhariyo sapariso sāmacco bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Yathā ca bhavaṃ gotamo ukkaṭṭhāya aññāni upāsakakulāni upasaṅkamati, evameva bhavaṃ gotamo pokkharasātikulaṃ upasaṅkamatu. Tattha ye te māṇavakā vā māṇavikā vā bhavantaṃ gotamaṃ abhivādessanti vā paccuṭṭhissanti 64 vā āsanaṃ vā udakaṃ vā dassanti cittaṃ vā pasādessanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, brāhmaṇā’’ti.

    அம்ப³ட்ட²ஸுத்தங் நிட்டி²தங் ததியங்.

    Ambaṭṭhasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. பொக்க²ரஸாதீ (ஸீ॰), பொக்க²ரஸாதி³ (பீ॰)
    2. ப⁴க³வாதி (ஸ்யா॰ கங்॰), உபரிஸோணத³ண்ட³ஸுத்தாதீ³ஸுபி பு³த்³த⁴கு³ணகதா²யங் ஏவமேவ தி³ஸ்ஸதி
    3. pokkharasātī (sī.), pokkharasādi (pī.)
    4. bhagavāti (syā. kaṃ.), uparisoṇadaṇḍasuttādīsupi buddhaguṇakathāyaṃ evameva dissati
    5. பே³தா³னங் (க॰)
    6. bedānaṃ (ka.)
    7. கிஞ்சி கிஞ்சி (க॰)
    8. kiñci kiñci (ka.)
    9. கிண்ஹா (க॰ ஸீ॰ பீ॰)
    10. ஆக³ச்செ²ய்யாதோ² (ஸீ॰ பீ॰)
    11. மனஸிகரெய்யாதோ² (ஸீ॰ பீ॰)
    12. kiṇhā (ka. sī. pī.)
    13. āgaccheyyātho (sī. pī.)
    14. manasikareyyātho (sī. pī.)
    15. க³ருகரொந்தி (ஸீ॰ ஸ்யா॰ கங்॰ பீ॰)
    16. garukaronti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    17. ஸந்தா²கா³ரே (ஸீ॰ பீ॰)
    18. அங்கு³லிபதோத³கேன (பீ॰)
    19. santhāgāre (sī. pī.)
    20. aṅgulipatodakena (pī.)
    21. உக்காமுக²ங் கரகண்டு³ங் (ஸீ॰ ஸ்யா॰)
    22. ஸினிபுரங் (ஸீ॰ ஸ்யா॰)
    23. ukkāmukhaṃ karakaṇḍuṃ (sī. syā.)
    24. sinipuraṃ (sī. syā.)
    25. ஸா கண்ஹங் (பீ॰)
    26. sā kaṇhaṃ (pī.)
    27. ஸஞ்ஜோதிபூ⁴தங் (ஸ்யா॰)
    28. sañjotibhūtaṃ (syā.)
    29. கிங் மே தங் (க॰)
    30. ப்³ரூது (ஸ்யா॰)
    31. kiṃ me taṃ (ka.)
    32. brūtu (syā.)
    33. ஸன்னஹி (க॰)
    34. sannahi (ka.)
    35. ப⁴த³ந்தே (ஸீ॰ ஸ்யா॰)
    36. bhadante (sī. syā.)
    37. ப்³ரஹ்முனாபி அம்ப³ட்ட² (க॰), ப்³ரஹ்முனாபி ஏஸோ அம்ப³ட்ட² (பீ॰)
    38. brahmunāpi ambaṭṭha (ka.), brahmunāpi eso ambaṭṭha (pī.)
    39. கா²ரிவிவித⁴மாதா³ய (ஸீ॰ ஸ்யா॰ பீ॰)
    40. khārivividhamādāya (sī. syā. pī.)
    41. குத்³தா³லபிடகங் (ஸீ॰ ஸ்யா॰ பீ॰)
    42. kuddālapiṭakaṃ (sī. syā. pī.)
    43. யமத³க்³கி³ (க॰)
    44. yamadaggi (ka.)
    45. ஆமுத்தமாலாப⁴ரணா (ஸீ॰ ஸ்யா॰ பீ॰)
    46. āmuttamālābharaṇā (sī. syā. pī.)
    47. தீ³கா⁴ஸிப³த்³தே⁴ஹி (ஸ்யா॰ பீ॰)
    48. dīghāsibaddhehi (syā. pī.)
    49. யாவதிகோ (க॰ பீ॰)
    50. yāvatiko (ka. pī.)
    51. பண்டி³தகா
    52. ப³ஹுஸ்ஸுதகா
    53. தேவிஜ்ஜகா
    54. ஸோ குபிதோ (பீ॰)
    55. paṇḍitakā
    56. bahussutakā
    57. tevijjakā
    58. so kupito (pī.)
    59. தா³னி ஸ்வே (ஸீ॰ க॰)
    60. dāni sve (sī. ka.)
    61. தேத⁴ (ஸ்யா॰), தே இத⁴ (பீ॰)
    62. tedha (syā.), te idha (pī.)
    63. பச்சுட்ட²ஸ்ஸந்தி (பீ॰)
    64. paccuṭṭhassanti (pī.)



    Related texts:



    அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 3. அம்ப³ட்ட²ஸுத்தவண்ணனா • 3. Ambaṭṭhasuttavaṇṇanā

    டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 3. அம்ப³ட்ட²ஸுத்தவண்ணனா • 3. Ambaṭṭhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact