Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā)

    3. அம்ப³ட்ட²ஸுத்தவண்ணனா

    3. Ambaṭṭhasuttavaṇṇanā

    அத்³தா⁴னக³மனவண்ணனா

    Addhānagamanavaṇṇanā

    254. ஏவங் மே ஸுதங்…பே॰… கோஸலேஸூதி அம்ப³ட்ட²ஸுத்தங். தத்ராயங் அபுப்³ப³பத³வண்ணனா. கோஸலேஸூதி கோஸலா நாம ஜானபதி³னோ ராஜகுமாரா. தேஸங் நிவாஸோ ஏகோபி ஜனபதோ³ ரூள்ஹீஸத்³தே³ன கோஸலாதி வுச்சதி, தஸ்மிங் கோஸலேஸு ஜனபதே³. போராணா பனாஹு – யஸ்மா புப்³பே³ மஹாபனாத³ங் ராஜகுமாரங் நானானாடகாதீ³னி தி³ஸ்வா ஸிதமத்தம்பி அகரொந்தங் ஸுத்வா ராஜா ஆஹ – ‘‘யோ மம புத்தங் ஹஸாபேதி, ஸப்³பா³லங்காரேன நங் அலங்கரோமீ’’தி. ததோ நங்க³லானிபி ச²ட்³டெ³த்வா மஹாஜனகாயே ஸன்னிபதிதே மனுஸ்ஸா ஸாதிரேகானி ஸத்தவஸ்ஸானி நானாகீளாயோ த³ஸ்ஸெத்வாபி தங் ஹஸாபேதுங் நாஸக்கி²ங்ஸு, ததோ ஸக்கோ தே³வராஜா நாடகங் பேஸேஸி, ஸோ தி³ப்³ப³னாடகங் த³ஸ்ஸெத்வா ஹஸாபேஸி. அத² தே மனுஸ்ஸா அத்தனோ அத்தனோ வஸனோகாஸாபி⁴முகா² பக்கமிங்ஸு. தே படிபதே² மித்தஸுஹஜ்ஜாத³யோ தி³ஸ்வா படிஸந்தா²ரங் கரொந்தா – ‘‘கச்சி போ⁴ குஸலங், கச்சி போ⁴ குஸல’’ந்தி ஆஹங்ஸு. தஸ்மா தங் ‘‘குஸல’’ந்தி வசனங் உபாதா³ய ஸோ பதே³ஸோ கோஸலாதி வுச்சதீதி.

    254. Evaṃ me sutaṃ…pe… kosalesūti ambaṭṭhasuttaṃ. Tatrāyaṃ apubbapadavaṇṇanā. Kosalesūti kosalā nāma jānapadino rājakumārā. Tesaṃ nivāso ekopi janapado rūḷhīsaddena kosalāti vuccati, tasmiṃ kosalesu janapade. Porāṇā panāhu – yasmā pubbe mahāpanādaṃ rājakumāraṃ nānānāṭakādīni disvā sitamattampi akarontaṃ sutvā rājā āha – ‘‘yo mama puttaṃ hasāpeti, sabbālaṅkārena naṃ alaṅkaromī’’ti. Tato naṅgalānipi chaḍḍetvā mahājanakāye sannipatite manussā sātirekāni sattavassāni nānākīḷāyo dassetvāpi taṃ hasāpetuṃ nāsakkhiṃsu, tato sakko devarājā nāṭakaṃ pesesi, so dibbanāṭakaṃ dassetvā hasāpesi. Atha te manussā attano attano vasanokāsābhimukhā pakkamiṃsu. Te paṭipathe mittasuhajjādayo disvā paṭisanthāraṃ karontā – ‘‘kacci bho kusalaṃ, kacci bho kusala’’nti āhaṃsu. Tasmā taṃ ‘‘kusala’’nti vacanaṃ upādāya so padeso kosalāti vuccatīti.

    சாரிகங் சரமானோதி அத்³தா⁴னக³மனங் க³ச்ச²ந்தோ. சாரிகா ச நாமேஸா ப⁴க³வதோ து³விதா⁴ ஹோதி – துரிதசாரிகா ச, அதுரிதசாரிகா ச. தத்த² தூ³ரேபி போ³த⁴னெய்யபுக்³க³லங் தி³ஸ்வா தஸ்ஸ போ³த⁴னத்தா²ய ஸஹஸா க³மனங் துரிதசாரிகா நாம, ஸா மஹாகஸ்ஸபஸ்ஸ பச்சுக்³க³மனாதீ³ஸு த³ட்ட²ப்³பா³. ப⁴க³வா ஹி மஹாகஸ்ஸபத்தே²ரங் பச்சுக்³க³ச்ச²ந்தோ முஹுத்தேன திகா³வுதங் மக்³க³ங் அக³மாஸி. ஆளவகஸ்ஸத்தா²ய திங்ஸயோஜனங், ததா² அங்கு³லிமாலஸ்ஸ. பக்குஸாதிஸ்ஸ பன பஞ்சசத்தாலீஸயோஜனங். மஹாகப்பினஸ்ஸ வீஸயோஜனஸதங். த⁴னியஸ்ஸத்தா²ய ஸத்தயோஜனஸதானி அக³மாஸி. த⁴ம்மஸேனாபதினோ ஸத்³தி⁴விஹாரிகஸ்ஸ வனவாஸீதிஸ்ஸஸாமணேரஸ்ஸ திகா³வுதாதி⁴கங் வீஸயோஜனஸதங்.

    Cārikaṃ caramānoti addhānagamanaṃ gacchanto. Cārikā ca nāmesā bhagavato duvidhā hoti – turitacārikā ca, aturitacārikā ca. Tattha dūrepi bodhaneyyapuggalaṃ disvā tassa bodhanatthāya sahasā gamanaṃ turitacārikā nāma, sā mahākassapassa paccuggamanādīsu daṭṭhabbā. Bhagavā hi mahākassapattheraṃ paccuggacchanto muhuttena tigāvutaṃ maggaṃ agamāsi. Āḷavakassatthāya tiṃsayojanaṃ, tathā aṅgulimālassa. Pakkusātissa pana pañcacattālīsayojanaṃ. Mahākappinassa vīsayojanasataṃ. Dhaniyassatthāya sattayojanasatāni agamāsi. Dhammasenāpatino saddhivihārikassa vanavāsītissasāmaṇerassa tigāvutādhikaṃ vīsayojanasataṃ.

    ஏகதி³வஸங் கிர தே²ரோ – ‘‘திஸ்ஸஸாமணேரஸ்ஸ ஸந்திகங், ப⁴ந்தே, க³ச்சா²மீ’’தி ஆஹ. ப⁴க³வா – ‘‘அஹம்பி க³மிஸ்ஸாமீ’’தி வத்வா ஆயஸ்மந்தங் ஆனந்த³ங் ஆமந்தேஸி – ‘‘ஆனந்த³, வீஸதிஸஹஸ்ஸானங் ச²ளபி⁴ஞ்ஞானங் ஆரோசேஹி, ப⁴க³வா கிர வனவாஸிஸ்ஸ திஸ்ஸஸாமணேரஸ்ஸ ஸந்திகங் க³மிஸ்ஸதீ’’தி. ததோ து³தியதி³வஸே வீஸதிஸஹஸ்ஸகீ²ணாஸவபரிவாரோ ஆகாஸே உப்பதித்வா வீஸதியோஜனஸதமத்த²கே தஸ்ஸ கோ³சரகா³மத்³வாரே ஓதரித்வா சீவரங் பாருபி. தங் கம்மந்தங் க³ச்ச²மானா மனுஸ்ஸா தி³ஸ்வா – ‘‘ஸத்தா² நோ ஆக³தோ, மா கம்மந்தங் அக³மித்தா²’’தி வத்வா ஆஸனானி பஞ்ஞபெத்வா யாகு³ங் த³த்வா பாதராஸப⁴த்தங் கரொந்தா – ‘‘குஹிங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா க³ச்ச²தீ’’தி த³ஹரபி⁴க்கூ² புச்சி²ங்ஸு. உபாஸகா ந ப⁴க³வா அஞ்ஞத்த² க³ச்ச²தி, இதே⁴வ திஸ்ஸஸாமணேரஸ்ஸ த³ஸ்ஸனத்தா²யாக³தோதி. தே – ‘‘அம்ஹாகங் குலூபகஸ்ஸ கிர தே²ரஸ்ஸ த³ஸ்ஸனத்தா²ய ஸத்தா² ஆக³தோ, நோ வத நோ தே²ரோ ஓரமத்தகோ’’தி ஸோமனஸ்ஸஜாதா அஹேஸுங்.

    Ekadivasaṃ kira thero – ‘‘tissasāmaṇerassa santikaṃ, bhante, gacchāmī’’ti āha. Bhagavā – ‘‘ahampi gamissāmī’’ti vatvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘ānanda, vīsatisahassānaṃ chaḷabhiññānaṃ ārocehi, bhagavā kira vanavāsissa tissasāmaṇerassa santikaṃ gamissatī’’ti. Tato dutiyadivase vīsatisahassakhīṇāsavaparivāro ākāse uppatitvā vīsatiyojanasatamatthake tassa gocaragāmadvāre otaritvā cīvaraṃ pārupi. Taṃ kammantaṃ gacchamānā manussā disvā – ‘‘satthā no āgato, mā kammantaṃ agamitthā’’ti vatvā āsanāni paññapetvā yāguṃ datvā pātarāsabhattaṃ karontā – ‘‘kuhiṃ, bhante, bhagavā gacchatī’’ti daharabhikkhū pucchiṃsu. Upāsakā na bhagavā aññattha gacchati, idheva tissasāmaṇerassa dassanatthāyāgatoti. Te – ‘‘amhākaṃ kulūpakassa kira therassa dassanatthāya satthā āgato, no vata no thero oramattako’’ti somanassajātā ahesuṃ.

    அத² கோ² ப⁴க³வதோ ப⁴த்தகிச்சபரியோஸானே ஸாமணேரோ கா³மே பிண்டா³ய சரித்வா – ‘‘உபாஸகா, மஹாபி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴’’தி புச்சி². அத²ஸ்ஸ தே ‘‘ஸத்தா², ப⁴ந்தே, ஆக³தோ’’தி ஆரோசேஸுங். ஸோ ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா பிண்ட³பாதேன ஆபுச்சி². ஸத்தா² தஸ்ஸ பத்தங் ஹத்தே²ன க³ஹெத்வா – ‘‘அலங், திஸ்ஸ, நிட்டி²தங் ப⁴த்தகிச்ச’’ந்தி ஆஹ. ததோ உபஜ்ஜா²யங் ஆபுச்சி²த்வா அத்தனோ பத்தாஸனே நிஸீதி³த்வா ப⁴த்தகிச்சமகாஸி. அத²ஸ்ஸ ப⁴த்தகிச்சபரியோஸானே ஸத்தா² மங்க³லங் வத்வா நிக்க²மித்வா கா³மத்³வாரே ட²த்வா – ‘‘கதரோ தே, திஸ்ஸ, வஸனட்டா²னங் க³தமக்³கோ³’’தி ஆஹ. அயங் ப⁴க³வாதி. மக்³க³ங் தே³ஸயமானோ புரதோ யாஹி திஸ்ஸாதி. ப⁴க³வா கிர ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ மக்³க³தே³ஸகோபி ஸமானோ ஸகலே திகா³வுதே மக்³கே³ ‘ஸாமணேரங் த³ட்டு²ங் லச்சா²மீ’தி தங் மக்³க³தே³ஸகங் அகாஸி.

    Atha kho bhagavato bhattakiccapariyosāne sāmaṇero gāme piṇḍāya caritvā – ‘‘upāsakā, mahābhikkhusaṅgho’’ti pucchi. Athassa te ‘‘satthā, bhante, āgato’’ti ārocesuṃ. So bhagavantaṃ upasaṅkamitvā piṇḍapātena āpucchi. Satthā tassa pattaṃ hatthena gahetvā – ‘‘alaṃ, tissa, niṭṭhitaṃ bhattakicca’’nti āha. Tato upajjhāyaṃ āpucchitvā attano pattāsane nisīditvā bhattakiccamakāsi. Athassa bhattakiccapariyosāne satthā maṅgalaṃ vatvā nikkhamitvā gāmadvāre ṭhatvā – ‘‘kataro te, tissa, vasanaṭṭhānaṃ gatamaggo’’ti āha. Ayaṃ bhagavāti. Maggaṃ desayamāno purato yāhi tissāti. Bhagavā kira sadevakassa lokassa maggadesakopi samāno sakale tigāvute magge ‘sāmaṇeraṃ daṭṭhuṃ lacchāmī’ti taṃ maggadesakaṃ akāsi.

    ஸோ அத்தனோ வஸனட்டா²னங் க³ந்த்வா ப⁴க³வதோ வத்தமகாஸி. அத² நங் ப⁴க³வா – ‘‘கதரோ தே, திஸ்ஸ, சங்கமோ’’தி புச்சி²த்வா தத்த² க³ந்த்வா ஸாமணேரஸ்ஸ நிஸீத³னபாஸாணே நிஸீதி³த்வா – ‘‘திஸ்ஸ, இமஸ்மிங் டா²னே ஸுக²ங் வஸீ’’தி புச்சி². ஸோ ஆஹ – ‘‘ஆம, ப⁴ந்தே, இமஸ்மிங் டா²னே வஸந்தஸ்ஸ ஸீஹப்³யக்³க⁴ஹத்தி²மிக³மோராதீ³னங் ஸத்³த³ங் ஸுணதோ அரஞ்ஞஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, தாய ஸுக²ங் வஸாமீ’’தி. அத² நங் ப⁴க³வா – ‘‘திஸ்ஸ, பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் ஸன்னிபாதேஹி, பு³த்³த⁴தா³யஜ்ஜங் தே த³ஸ்ஸாமீ’’தி வத்வா ஸன்னிபதிதே பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ உபஸம்பாதெ³த்வா அத்தனோ வஸனட்டா²னமேவ அக³மாஸீதி. அயங் துரிதசாரிகா நாம. யங் பன கா³மனிக³மபடிபாடியா தே³வஸிகங் யோஜனத்³வியோஜனவஸேன பிண்ட³பாதசரியாதீ³ஹி லோகங் அனுக்³க³ண்ஹந்தஸ்ஸ க³மனங், அயங் அதுரிதசாரிகா நாம.

    So attano vasanaṭṭhānaṃ gantvā bhagavato vattamakāsi. Atha naṃ bhagavā – ‘‘kataro te, tissa, caṅkamo’’ti pucchitvā tattha gantvā sāmaṇerassa nisīdanapāsāṇe nisīditvā – ‘‘tissa, imasmiṃ ṭhāne sukhaṃ vasī’’ti pucchi. So āha – ‘‘āma, bhante, imasmiṃ ṭhāne vasantassa sīhabyagghahatthimigamorādīnaṃ saddaṃ suṇato araññasaññā uppajjati, tāya sukhaṃ vasāmī’’ti. Atha naṃ bhagavā – ‘‘tissa, bhikkhusaṅghaṃ sannipātehi, buddhadāyajjaṃ te dassāmī’’ti vatvā sannipatite bhikkhusaṅghe upasampādetvā attano vasanaṭṭhānameva agamāsīti. Ayaṃ turitacārikā nāma. Yaṃ pana gāmanigamapaṭipāṭiyā devasikaṃ yojanadviyojanavasena piṇḍapātacariyādīhi lokaṃ anuggaṇhantassa gamanaṃ, ayaṃ aturitacārikā nāma.

    இமங் பன சாரிகங் சரந்தோ ப⁴க³வா மஹாமண்ட³லங், மஜ்ஜி²மமண்ட³லங், அந்தோமண்ட³லந்தி இமேஸங் திண்ணங் மண்ட³லானங் அஞ்ஞதரஸ்மிங் சரதி. தத்த² மஹாமண்ட³லங் நவயோஜனஸதிகங், மஜ்ஜி²மமண்ட³லங் ச²யோஜனஸதிகங் , அந்தோமண்ட³லங் தியோஜனஸதிகங். யதா³ மஹாமண்ட³லே சாரிகங் சரிதுகாமோ ஹோதி, மஹாபவாரணாய பவாரெத்வா பாடிபத³தி³வஸே மஹாபி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவாரோ நிக்க²மதி. ஸமந்தா யோஜனஸதங் ஏககோலாஹலங் ஹோதி. புரிமங் புரிமங் ஆக³தா நிமந்தேதுங் லப⁴ந்தி. இதரேஸு த்³வீஸு மண்ட³லேஸு ஸக்காரோ மஹாமண்ட³லே ஓஸரதி. தத்த² ப⁴க³வா தேஸு தேஸு கா³மனிக³மேஸு ஏகாஹங் த்³வீஹங் வஸந்தோ மஹாஜனங் ஆமிஸப்படிக்³க³ஹேன அனுக்³க³ண்ஹந்தோ த⁴ம்மதா³னேன சஸ்ஸ விவட்டஸன்னிஸ்ஸிதங் குஸலங் வட்³டெ⁴ந்தோ நவஹி மாஸேஹி சாரிகங் பரியோஸாபேதி. ஸசே பன அந்தோவஸ்ஸே பி⁴க்கூ²னங் ஸமத²விபஸ்ஸனா தருணா ஹொந்தி, மஹாபவாரணாய அபவாரெத்வா பவாரணாஸங்க³ஹங் த³த்வா கத்திகபுண்ணமாயங் பவாரெத்வா மிக³ஸிரஸ்ஸ பட²மபாடிபத³தி³வஸே மஹாபி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவாரோ நிக்க²மித்வா மஜ்ஜி²மமண்ட³லே ஓஸரதி. அஞ்ஞேனபி காரணேன மஜ்ஜி²மமண்ட³லே சாரிகங் சரிதுகாமோ சதுமாஸங் வஸித்வாவ நிக்க²மதி. வுத்தனயேனேவ இதரேஸு த்³வீஸு மண்ட³லேஸு ஸக்காரோ மஜ்ஜி²மமண்ட³லே ஓஸரதி. ப⁴க³வா புரிமனயேனேவ லோகங் அனுக்³க³ண்ஹந்தோ அட்ட²ஹி மாஸேஹி சாரிகங் பரியோஸாபேதி. ஸசே பன சதுமாஸங் வுத்த²வஸ்ஸஸ்ஸாபி ப⁴க³வதோ வேனெய்யஸத்தா அபரிபக்கிந்த்³ரியா ஹொந்தி, தேஸங் இந்த்³ரியபரிபாகங் ஆக³மயமானோ அபரம்பி ஏகமாஸங் வா த்³விதிசதுமாஸங் வா தத்தே²வ வஸித்வா மஹாபி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவாரோ நிக்க²மதி. வுத்தனயேனேவ இதரேஸு த்³வீஸு மண்ட³லேஸு ஸக்காரோ அந்தோமண்ட³லே ஓஸரதி. ப⁴க³வா புரிமனயேனேவ லோகங் அனுக்³க³ண்ஹந்தோ ஸத்தஹி வா ச²ஹி வா பஞ்சஹி வா சதூஹி வா மாஸேஹி சாரிகங் பரியோஸாபேதி. இதி இமேஸு தீஸு மண்ட³லேஸு யத்த² கத்த²சி சாரிகங் சரந்தோ ந சீவராதி³ஹேது சரதி. அத² கோ² யே து³க்³க³தபா³லஜிண்ணப்³யாதி⁴தா, தே கதா³ ததா²க³தங் ஆக³ந்த்வா பஸ்ஸிஸ்ஸந்தி. மயி பன சாரிகங் சரந்தே மஹாஜனோ ததா²க³தஸ்ஸ த³ஸ்ஸனங் லபி⁴ஸ்ஸதி. தத்த² கேசி சித்தானி பஸாதெ³ஸ்ஸந்தி , கேசி மாலாதீ³ஹி பூஜெஸ்ஸந்தி, கேசி கடச்சு²பி⁴க்க²ங் த³ஸ்ஸந்தி, கேசி மிச்சா²த³ஸ்ஸனங் பஹாய ஸம்மாதி³ட்டி²கா ப⁴விஸ்ஸந்தி. தங் நேஸங் ப⁴விஸ்ஸதி தீ³க⁴ரத்தங் ஹிதாய ஸுகா²யாதி. ஏவங் லோகானுகம்பகாய சாரிகங் சரதி.

    Imaṃ pana cārikaṃ caranto bhagavā mahāmaṇḍalaṃ, majjhimamaṇḍalaṃ, antomaṇḍalanti imesaṃ tiṇṇaṃ maṇḍalānaṃ aññatarasmiṃ carati. Tattha mahāmaṇḍalaṃ navayojanasatikaṃ, majjhimamaṇḍalaṃ chayojanasatikaṃ , antomaṇḍalaṃ tiyojanasatikaṃ. Yadā mahāmaṇḍale cārikaṃ caritukāmo hoti, mahāpavāraṇāya pavāretvā pāṭipadadivase mahābhikkhusaṅghaparivāro nikkhamati. Samantā yojanasataṃ ekakolāhalaṃ hoti. Purimaṃ purimaṃ āgatā nimantetuṃ labhanti. Itaresu dvīsu maṇḍalesu sakkāro mahāmaṇḍale osarati. Tattha bhagavā tesu tesu gāmanigamesu ekāhaṃ dvīhaṃ vasanto mahājanaṃ āmisappaṭiggahena anuggaṇhanto dhammadānena cassa vivaṭṭasannissitaṃ kusalaṃ vaḍḍhento navahi māsehi cārikaṃ pariyosāpeti. Sace pana antovasse bhikkhūnaṃ samathavipassanā taruṇā honti, mahāpavāraṇāya apavāretvā pavāraṇāsaṅgahaṃ datvā kattikapuṇṇamāyaṃ pavāretvā migasirassa paṭhamapāṭipadadivase mahābhikkhusaṅghaparivāro nikkhamitvā majjhimamaṇḍale osarati. Aññenapi kāraṇena majjhimamaṇḍale cārikaṃ caritukāmo catumāsaṃ vasitvāva nikkhamati. Vuttanayeneva itaresu dvīsu maṇḍalesu sakkāro majjhimamaṇḍale osarati. Bhagavā purimanayeneva lokaṃ anuggaṇhanto aṭṭhahi māsehi cārikaṃ pariyosāpeti. Sace pana catumāsaṃ vutthavassassāpi bhagavato veneyyasattā aparipakkindriyā honti, tesaṃ indriyaparipākaṃ āgamayamāno aparampi ekamāsaṃ vā dviticatumāsaṃ vā tattheva vasitvā mahābhikkhusaṅghaparivāro nikkhamati. Vuttanayeneva itaresu dvīsu maṇḍalesu sakkāro antomaṇḍale osarati. Bhagavā purimanayeneva lokaṃ anuggaṇhanto sattahi vā chahi vā pañcahi vā catūhi vā māsehi cārikaṃ pariyosāpeti. Iti imesu tīsu maṇḍalesu yattha katthaci cārikaṃ caranto na cīvarādihetu carati. Atha kho ye duggatabālajiṇṇabyādhitā, te kadā tathāgataṃ āgantvā passissanti. Mayi pana cārikaṃ carante mahājano tathāgatassa dassanaṃ labhissati. Tattha keci cittāni pasādessanti , keci mālādīhi pūjessanti, keci kaṭacchubhikkhaṃ dassanti, keci micchādassanaṃ pahāya sammādiṭṭhikā bhavissanti. Taṃ nesaṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyāti. Evaṃ lokānukampakāya cārikaṃ carati.

    அபி ச சதூஹி காரணேஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ சாரிகங் சரந்தி, ஜங்க⁴விஹாரவஸேன ஸரீரபா²ஸுகத்தா²ய, அத்து²ப்பத்திகாலாபி⁴கங்க²னத்தா²ய, பி⁴க்கூ²னங் ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞாபனத்தா²ய, தத்த² தத்த² பரிபாகக³திந்த்³ரியே போ³த⁴னெய்யஸத்தே போ³த⁴னத்தா²யாதி. அபரேஹிபி சதூஹி காரணேஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ சாரிகங் சரந்தி பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் க³ச்சி²ஸ்ஸந்தீதி வா, த⁴ம்மங், ஸங்க⁴ங் ஸரணங் க³ச்சி²ஸ்ஸந்தீதி வா, மஹதா த⁴ம்மவஸ்ஸேன சதஸ்ஸோ பரிஸா ஸந்தப்பெஸ்ஸாமீதி வா. அபரேஹிபி பஞ்சஹி காரணேஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ சாரிகங் சரந்தி பாணாதிபாதா விரமிஸ்ஸந்தீதி வா, அதி³ன்னாதா³னா , காமேஸுமிச்சா²சாரா, முஸாவாதா³, ஸுராமேரயமஜ்ஜபமாத³ட்டா²னா விரமிஸ்ஸந்தீதி வா. அபரேஹிபி அட்ட²ஹி காரணேஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ சாரிகங் சரந்தி – பட²மங் ஜா²னங் படிலபி⁴ஸ்ஸந்தீதி வா, து³தியங் ஜா²னங்…பே॰… நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸமாபத்திங் படிலபி⁴ஸ்ஸந்தீதி வா. அபரேஹிபி அட்ட²ஹி காரணேஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ சாரிகங் சரந்தி – ஸோதாபத்திமக்³க³ங் அதி⁴க³மிஸ்ஸந்தீதி வா, ஸோதாபத்திப²லங்…பே॰… அரஹத்தப²லங் ஸச்சி²கரிஸ்ஸந்தீதி வாதி. அயங் அதுரிதசாரிகா, இத⁴ சாரிகாதி அதி⁴ப்பேதா. ஸா பனேஸா து³விதா⁴ ஹோதி – அனிப³த்³த⁴சாரிகா ச நிப³த்³த⁴சாரிகா ச. தத்த² யங் கா³மனிக³மனக³ரபடிபாடிவஸேன சரதி, அயங் அனிப³த்³த⁴சாரிகா நாம. யங் பனேகஸ்ஸேவ போ³த⁴னெய்யஸத்தஸ்ஸத்தா²ய க³ச்ச²தி, அயங் நிப³த்³த⁴சாரிகா நாம. ஏஸா இத⁴ அதி⁴ப்பேதா.

    Api ca catūhi kāraṇehi buddhā bhagavanto cārikaṃ caranti, jaṅghavihāravasena sarīraphāsukatthāya, atthuppattikālābhikaṅkhanatthāya, bhikkhūnaṃ sikkhāpadapaññāpanatthāya, tattha tattha paripākagatindriye bodhaneyyasatte bodhanatthāyāti. Aparehipi catūhi kāraṇehi buddhā bhagavanto cārikaṃ caranti buddhaṃ saraṇaṃ gacchissantīti vā, dhammaṃ, saṅghaṃ saraṇaṃ gacchissantīti vā, mahatā dhammavassena catasso parisā santappessāmīti vā. Aparehipi pañcahi kāraṇehi buddhā bhagavanto cārikaṃ caranti pāṇātipātā viramissantīti vā, adinnādānā , kāmesumicchācārā, musāvādā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramissantīti vā. Aparehipi aṭṭhahi kāraṇehi buddhā bhagavanto cārikaṃ caranti – paṭhamaṃ jhānaṃ paṭilabhissantīti vā, dutiyaṃ jhānaṃ…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ paṭilabhissantīti vā. Aparehipi aṭṭhahi kāraṇehi buddhā bhagavanto cārikaṃ caranti – sotāpattimaggaṃ adhigamissantīti vā, sotāpattiphalaṃ…pe… arahattaphalaṃ sacchikarissantīti vāti. Ayaṃ aturitacārikā, idha cārikāti adhippetā. Sā panesā duvidhā hoti – anibaddhacārikā ca nibaddhacārikā ca. Tattha yaṃ gāmanigamanagarapaṭipāṭivasena carati, ayaṃ anibaddhacārikā nāma. Yaṃ panekasseva bodhaneyyasattassatthāya gacchati, ayaṃ nibaddhacārikā nāma. Esā idha adhippetā.

    ததா³ கிர ப⁴க³வதோ பச்சி²மயாமகிச்சபரியோஸானே த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துயா ஞாணஜாலங் பத்த²ரித்வா போ³த⁴னெய்யப³ந்த⁴வே ஓலோகெந்தஸ்ஸ பொக்க²ரஸாதிப்³ராஹ்மணோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஜாலஸ்ஸ அந்தோ பவிட்டோ². அத² ப⁴க³வா அயங் ப்³ராஹ்மணோ மய்ஹங் ஞாணஜாலே பஞ்ஞாயதி, ‘‘அத்தி² நு க்²வஸ்ஸ உபனிஸ்ஸயோ’’தி வீமங்ஸந்தோ ஸோதாபத்திமக்³க³ஸ்ஸ உபனிஸ்ஸயங் தி³ஸ்வா – ‘‘ஏஸோ மயி ஏதங் ஜனபத³ங் க³தே லக்க²ணபரியேஸனத்த²ங் அம்ப³ட்ட²ங் அந்தேவாஸிங் பஹிணிஸ்ஸதி, ஸோ மயா ஸத்³தி⁴ங் வாத³படிவாத³ங் கத்வா நானப்பகாரங் அஸப்³பி⁴வாக்யங் வக்க²தி, தமஹங் த³மெத்வா நிப்³பி³ஸேவனங் கரிஸ்ஸாமி. ஸோ ஆசரியஸ்ஸ கதெ²ஸ்ஸதி, அத²ஸ்ஸாசரியோ தங் கத²ங் ஸுத்வா ஆக³ம்ம மம லக்க²ணானி பரியேஸிஸ்ஸதி, தஸ்ஸாஹங் த⁴ம்மங் தே³ஸெஸ்ஸாமி. ஸோ தே³ஸனாபரியோஸானே ஸோதாபத்திப²லே பதிட்ட²ஹிஸ்ஸதி. தே³ஸனா மஹாஜனஸ்ஸ ஸப²லா ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி பஞ்சபி⁴க்கு²ஸதபரிவாரோ தங் ஜனபத³ங் படிபன்னோ. தேன வுத்தங் – ‘‘கோஸலேஸு சாரிகங் சரமானோ மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் பஞ்சமத்தேஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹீ’’தி.

    Tadā kira bhagavato pacchimayāmakiccapariyosāne dasasahassilokadhātuyā ñāṇajālaṃ pattharitvā bodhaneyyabandhave olokentassa pokkharasātibrāhmaṇo sabbaññutaññāṇajālassa anto paviṭṭho. Atha bhagavā ayaṃ brāhmaṇo mayhaṃ ñāṇajāle paññāyati, ‘‘atthi nu khvassa upanissayo’’ti vīmaṃsanto sotāpattimaggassa upanissayaṃ disvā – ‘‘eso mayi etaṃ janapadaṃ gate lakkhaṇapariyesanatthaṃ ambaṭṭhaṃ antevāsiṃ pahiṇissati, so mayā saddhiṃ vādapaṭivādaṃ katvā nānappakāraṃ asabbhivākyaṃ vakkhati, tamahaṃ dametvā nibbisevanaṃ karissāmi. So ācariyassa kathessati, athassācariyo taṃ kathaṃ sutvā āgamma mama lakkhaṇāni pariyesissati, tassāhaṃ dhammaṃ desessāmi. So desanāpariyosāne sotāpattiphale patiṭṭhahissati. Desanā mahājanassa saphalā bhavissatī’’ti pañcabhikkhusataparivāro taṃ janapadaṃ paṭipanno. Tena vuttaṃ – ‘‘kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehī’’ti.

    யேன இச்சா²னங்க³லந்தி யேன தி³ஸாபா⁴கே³ன இச்சா²னங்க³லங் அவஸரிதப்³ப³ங். யஸ்மிங் வா பதே³ஸே இச்சா²னங்க³லங். இஜ்ஜா²னங்க³லந்திபி பாடோ². தத³வஸரீதி தேன அவஸரி, தங் வா அவஸரி. தேன தி³ஸாபா⁴கே³ன க³தோ, தங் வா பதே³ஸங் க³தோதி அத்தோ². இச்சா²னங்க³லே விஹரதி இச்சா²னங்க³லவனஸண்டே³தி இச்சா²னங்க³லங் உபனிஸ்ஸாய இச்சா²னங்க³லவனஸண்டே³ ஸீலக²ந்தா⁴வாரங் ப³ந்தி⁴த்வா ஸமாதி⁴கொந்தங் உஸ்ஸாபெத்வா ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஸரங் பரிவத்தயமானோ த⁴ம்மராஜா யதா²பி⁴ருசிதேன விஹாரேன விஹரதி.

    Yena icchānaṅgalanti yena disābhāgena icchānaṅgalaṃ avasaritabbaṃ. Yasmiṃ vā padese icchānaṅgalaṃ. Ijjhānaṅgalantipi pāṭho. Tadavasarīti tena avasari, taṃ vā avasari. Tena disābhāgena gato, taṃ vā padesaṃ gatoti attho. Icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍeti icchānaṅgalaṃ upanissāya icchānaṅgalavanasaṇḍe sīlakhandhāvāraṃ bandhitvā samādhikontaṃ ussāpetvā sabbaññutaññāṇasaraṃ parivattayamāno dhammarājā yathābhirucitena vihārena viharati.

    பொக்க²ரஸாதிவத்து²வண்ணனா

    Pokkharasātivatthuvaṇṇanā

    255. தேன கோ² பன ஸமயேனாதி யேன ஸமயேன ப⁴க³வா தத்த² விஹரதி, தேன ஸமயேன, தஸ்மிங் ஸமயேதி அயமத்தோ². ப்³ரஹ்மங் அணதீதி ப்³ராஹ்மணோ, மந்தே ஸஜ்ஜா²யதீதி அத்தோ². இத³மேவ ஹி ஜாதிப்³ராஹ்மணானங் நிருத்திவசனங். அரியா பன பா³ஹிதபாபத்தா ப்³ராஹ்மணாதி வுச்சந்தி. பொக்க²ரஸாதீதி இத³ங் தஸ்ஸ நாமங். கஸ்மா பொக்க²ரஸாதீதி வுச்சதி. தஸ்ஸ கிர காயோ ஸேதபொக்க²ரஸதி³ஸோ, தே³வனக³ரே உஸ்ஸாபிதரஜததோரணங் விய ஸோப⁴தி. ஸீஸங் பனஸ்ஸ காளவண்ணங் இந்த³னீலமணிமயங் விய. மஸ்ஸுபி சந்த³மண்ட³லே காளமேக⁴ராஜி விய கா²யதி. அக்கீ²னி நீலுப்பலஸதி³ஸானி. நாஸா ரஜதபனாளிகா விய ஸுவட்டிதா ஸுபரிஸுத்³தா⁴. ஹத்த²பாத³தலானி சேவ முக²த்³வாரஞ்ச கதலாகா²ரஸபரிகம்மங் விய ஸோப⁴தி, அதிவிய ஸோப⁴க்³க³ப்பத்தோ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ அத்தபா⁴வோ. அராஜகே டா²னே ராஜானங் காதுங் யுத்தமிமங் ப்³ராஹ்மணங். ஏவமேஸ ஸஸ்ஸிரிகோ. இதி நங் பொக்க²ரஸதி³ஸத்தா பொக்க²ரஸாதீதி ஸஞ்ஜானந்தி.

    255.Tena kho pana samayenāti yena samayena bhagavā tattha viharati, tena samayena, tasmiṃ samayeti ayamattho. Brahmaṃ aṇatīti brāhmaṇo, mante sajjhāyatīti attho. Idameva hi jātibrāhmaṇānaṃ niruttivacanaṃ. Ariyā pana bāhitapāpattā brāhmaṇāti vuccanti. Pokkharasātīti idaṃ tassa nāmaṃ. Kasmā pokkharasātīti vuccati. Tassa kira kāyo setapokkharasadiso, devanagare ussāpitarajatatoraṇaṃ viya sobhati. Sīsaṃ panassa kāḷavaṇṇaṃ indanīlamaṇimayaṃ viya. Massupi candamaṇḍale kāḷamegharāji viya khāyati. Akkhīni nīluppalasadisāni. Nāsā rajatapanāḷikā viya suvaṭṭitā suparisuddhā. Hatthapādatalāni ceva mukhadvārañca katalākhārasaparikammaṃ viya sobhati, ativiya sobhaggappatto brāhmaṇassa attabhāvo. Arājake ṭhāne rājānaṃ kātuṃ yuttamimaṃ brāhmaṇaṃ. Evamesa sassiriko. Iti naṃ pokkharasadisattā pokkharasātīti sañjānanti.

    அயங் பன கஸ்ஸபஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴காலே திண்ணங் வேதா³னங் பாரகூ³ த³ஸப³லஸ்ஸ தா³னங் த³த்வா த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா தே³வலோகே நிப்³ப³த்தி. ஸோ ததோ மனுஸ்ஸலோகமாக³ச்ச²ந்தோ மாதுகுச்சி²வாஸங் ஜிகு³ச்சி²த்வா ஹிமவந்தபதே³ஸே மஹாஸரே பது³மக³ப்³பே⁴ நிப்³ப³த்தி. தஸ்ஸ ச ஸரஸ்ஸ அவிதூ³ரே தாபஸோ பண்ணஸாலாய வஸதி. ஸோ தீரே டி²தோ தங் பது³மங் தி³ஸ்வா – ‘‘இத³ங் பது³மங் அவஸேஸபது³மேஹி மஹந்ததரங். புப்பி²தகாலே நங் க³ஹெஸ்ஸாமீ’’தி சிந்தேஸி. தங் ஸத்தாஹேனாபி ந புப்ப²தி. தாபஸோ கஸ்மா நு கோ² இத³ங் ஸத்தாஹேனாபி ந புப்ப²தி. ஹந்த³ நங் க³ஹெஸ்ஸாமீதி ஓதரித்வா க³ண்ஹி. தங் தேன நாளதோ சி²ன்னமத்தங்யேவ புப்பி²தங். அத²ஸ்ஸப்³ப⁴ந்தரே ஸுவண்ணசுண்ணபிஞ்ஜரங் விய ரஜதபி³ம்ப³கங் பது³மரேணுபிஞ்ஜரங் ஸேதவண்ணங் தா³ரகங் அத்³த³ஸ. ஸோ மஹாபுஞ்ஞோ ஏஸ ப⁴விஸ்ஸதி. ஹந்த³ நங் படிஜக்³கா³மீதி பண்ணஸாலங் நெத்வா படிஜக்³கி³த்வா ஸத்தவஸ்ஸகாலதோ பட்டா²ய தயோ வேதே³ உக்³க³ண்ஹாபேஸி. தா³ரகோ திண்ணங் வேதா³னங் பாரங் க³ந்த்வா பண்டி³தோ ப்³யத்தோ ஜம்பு³தீ³பே அக்³க³ப்³ராஹ்மணோ அஹோஸி. ஸோ அபரேன ஸமயேன ரஞ்ஞோ கோஸலஸ்ஸ ஸிப்பங் த³ஸ்ஸேஸி. அத²ஸ்ஸ ஸிப்பே பஸன்னோ ராஜா உக்கட்ட²ங் நாம மஹானக³ரங் ப்³ரஹ்மதெ³ய்யங் அதா³ஸி. இதி நங் பொக்க²ரே ஸயிதத்தா பொக்க²ரஸாதீதி ஸஞ்ஜானந்தி.

    Ayaṃ pana kassapasammāsambuddhakāle tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū dasabalassa dānaṃ datvā dhammadesanaṃ sutvā devaloke nibbatti. So tato manussalokamāgacchanto mātukucchivāsaṃ jigucchitvā himavantapadese mahāsare padumagabbhe nibbatti. Tassa ca sarassa avidūre tāpaso paṇṇasālāya vasati. So tīre ṭhito taṃ padumaṃ disvā – ‘‘idaṃ padumaṃ avasesapadumehi mahantataraṃ. Pupphitakāle naṃ gahessāmī’’ti cintesi. Taṃ sattāhenāpi na pupphati. Tāpaso kasmā nu kho idaṃ sattāhenāpi na pupphati. Handa naṃ gahessāmīti otaritvā gaṇhi. Taṃ tena nāḷato chinnamattaṃyeva pupphitaṃ. Athassabbhantare suvaṇṇacuṇṇapiñjaraṃ viya rajatabimbakaṃ padumareṇupiñjaraṃ setavaṇṇaṃ dārakaṃ addasa. So mahāpuñño esa bhavissati. Handa naṃ paṭijaggāmīti paṇṇasālaṃ netvā paṭijaggitvā sattavassakālato paṭṭhāya tayo vede uggaṇhāpesi. Dārako tiṇṇaṃ vedānaṃ pāraṃ gantvā paṇḍito byatto jambudīpe aggabrāhmaṇo ahosi. So aparena samayena rañño kosalassa sippaṃ dassesi. Athassa sippe pasanno rājā ukkaṭṭhaṃ nāma mahānagaraṃ brahmadeyyaṃ adāsi. Iti naṃ pokkhare sayitattā pokkharasātīti sañjānanti.

    உக்கட்ட²ங் அஜ்ஜா²வஸதீதி உக்கட்ட²னாமகே நக³ரே வஸதி. அபி⁴ப⁴வித்வா வா ஆவஸதி. தஸ்ஸ நக³ரஸ்ஸ ஸாமிகோ ஹுத்வா யாய மரியாதா³ய தத்த² வஸிதப்³ப³ங், தாய மரியாதா³ய வஸி. தஸ்ஸ கிர நக³ரஸ்ஸ வத்து²ங் உக்கா ட²பெத்வா உக்காஸு ஜலமானாஸு அக்³க³ஹேஸுங், தஸ்மா தங் உக்கட்ட²ந்தி வுச்சதி. ஓக்கட்ட²ந்திபி பாடோ², ஸோயேவத்தோ². உபஸக்³க³வஸேன பனெத்த² பு⁴ம்மத்தே² உபயோக³வசனங் வேதி³தப்³ப³ங். தஸ்ஸ அனுபயோக³த்தா ச ஸேஸபதே³ஸு. தத்த² லக்க²ணங் ஸத்³த³ஸத்த²தோ பரியேஸிதப்³ப³ங்.

    Ukkaṭṭhaṃ ajjhāvasatīti ukkaṭṭhanāmake nagare vasati. Abhibhavitvā vā āvasati. Tassa nagarassa sāmiko hutvā yāya mariyādāya tattha vasitabbaṃ, tāya mariyādāya vasi. Tassa kira nagarassa vatthuṃ ukkā ṭhapetvā ukkāsu jalamānāsu aggahesuṃ, tasmā taṃ ukkaṭṭhanti vuccati. Okkaṭṭhantipi pāṭho, soyevattho. Upasaggavasena panettha bhummatthe upayogavacanaṃ veditabbaṃ. Tassa anupayogattā ca sesapadesu. Tattha lakkhaṇaṃ saddasatthato pariyesitabbaṃ.

    ஸத்துஸ்ஸத³ந்தி ஸத்தேஹி உஸ்ஸத³ங், உஸ்ஸன்னங் ப³ஹுஜனங் ஆகிண்ணமனுஸ்ஸங். போஸாவனியஹத்தி²அஸ்ஸமோரமிகா³தி³அனேகஸத்தஸமாகிண்ணஞ்சாதி அத்தோ². யஸ்மா பனேதங் நக³ரங் ப³ஹி ஆவிஜ்ஜி²த்வா ஜாதேன ஹத்தி²அஸ்ஸாதீ³னங் கா⁴ஸதிணேன சேவ கே³ஹச்சா²த³னதிணேன ச ஸம்பன்னங். ததா² தா³ருகட்டே²ஹி சேவ கே³ஹஸம்பா⁴ரகட்டே²ஹி ச. யஸ்மா சஸ்ஸப்³ப⁴ந்தரே வட்டசதுரஸ்ஸாதி³ஸண்டா²னா ப³ஹூ பொக்க²ரணியோ ஜலஜகுஸுமவிசித்தானி ச ப³ஹூனி அனேகானி தளாகானி உத³கஸ்ஸ நிச்சப⁴ரிதானேவ ஹொந்தி, தஸ்மா ஸதிணகட்டோ²த³கந்தி வுத்தங். ஸஹ த⁴ஞ்ஞேனாதி ஸத⁴ஞ்ஞங் புப்³ப³ண்ணாபரண்ணாதி³பே⁴த³ங் ப³ஹுத⁴ஞ்ஞஸன்னிசயந்தி அத்தோ² . எத்தாவதா யஸ்மிங் நக³ரே ப்³ராஹ்மணோ ஸேதச்ச²த்தங் உஸ்ஸாபெத்வா ராஜலீலாய வஸதி, தஸ்ஸ ஸமித்³தி⁴ஸம்பத்தி தீ³பிதா ஹோதி.

    Sattussadanti sattehi ussadaṃ, ussannaṃ bahujanaṃ ākiṇṇamanussaṃ. Posāvaniyahatthiassamoramigādianekasattasamākiṇṇañcāti attho. Yasmā panetaṃ nagaraṃ bahi āvijjhitvā jātena hatthiassādīnaṃ ghāsatiṇena ceva gehacchādanatiṇena ca sampannaṃ. Tathā dārukaṭṭhehi ceva gehasambhārakaṭṭhehi ca. Yasmā cassabbhantare vaṭṭacaturassādisaṇṭhānā bahū pokkharaṇiyo jalajakusumavicittāni ca bahūni anekāni taḷākāni udakassa niccabharitāneva honti, tasmā satiṇakaṭṭhodakanti vuttaṃ. Saha dhaññenāti sadhaññaṃ pubbaṇṇāparaṇṇādibhedaṃ bahudhaññasannicayanti attho . Ettāvatā yasmiṃ nagare brāhmaṇo setacchattaṃ ussāpetvā rājalīlāya vasati, tassa samiddhisampatti dīpitā hoti.

    ராஜதோ லத்³த⁴ங் பொ⁴க்³க³ங் ராஜபொ⁴க்³க³ங். கேன தி³ன்னந்தி சே? ரஞ்ஞா பஸேனதி³னா கோஸலேன தி³ன்னங். ராஜதா³யந்தி ரஞ்ஞோ தா³யபூ⁴தங், தா³யஜ்ஜந்தி அத்தோ². ப்³ரஹ்மதெ³ய்யந்தி ஸெட்ட²தெ³ய்யங், ச²த்தங் உஸ்ஸாபெத்வா ராஜஸங்கே²பேன பு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³ந்தி அத்தோ². அத² வா ராஜபொ⁴க்³க³ந்தி ஸப்³ப³ங் சே²ஜ்ஜபே⁴ஜ்ஜங் அனுஸாஸந்தேன நதீ³தித்த²பப்³ப³தாதீ³ஸு ஸுங்கங் க³ண்ஹந்தேன ஸேதச்ச²த்தங் உஸ்ஸாபெத்வா ரஞ்ஞா ஹுத்வா பு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³ங். ரஞ்ஞா பஸேனதி³னா கோஸலேன தி³ன்னங் ராஜதா³யந்தி எத்த² தங் நக³ரங் ரஞ்ஞா தி³ன்னத்தா ராஜதா³யங் தா³யகராஜதீ³பனத்த²ங் பனஸ்ஸ ‘‘ரஞ்ஞா பஸேனதி³னா கோஸலேன தி³ன்ன’’ந்தி இத³ங் வுத்தங். ப்³ரஹ்மதெ³ய்யந்தி ஸெட்ட²தெ³ய்யங். யதா² தி³ன்னங் ந புன க³ஹேதப்³ப³ங் ஹோதி, நிஸ்ஸட்ட²ங் பரிச்சத்தங். ஏவங் தி³ன்னந்தி அத்தோ².

    Rājato laddhaṃ bhoggaṃ rājabhoggaṃ. Kena dinnanti ce? Raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ. Rājadāyanti rañño dāyabhūtaṃ, dāyajjanti attho. Brahmadeyyanti seṭṭhadeyyaṃ, chattaṃ ussāpetvā rājasaṅkhepena bhuñjitabbanti attho. Atha vā rājabhogganti sabbaṃ chejjabhejjaṃ anusāsantena nadītitthapabbatādīsu suṅkaṃ gaṇhantena setacchattaṃ ussāpetvā raññā hutvā bhuñjitabbaṃ. Raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyanti ettha taṃ nagaraṃ raññā dinnattā rājadāyaṃ dāyakarājadīpanatthaṃ panassa ‘‘raññā pasenadinā kosalena dinna’’nti idaṃ vuttaṃ. Brahmadeyyanti seṭṭhadeyyaṃ. Yathā dinnaṃ na puna gahetabbaṃ hoti, nissaṭṭhaṃ pariccattaṃ. Evaṃ dinnanti attho.

    அஸ்ஸோஸீதி ஸுணி உபலபி⁴, ஸோதத்³வாரஸம்பத்தவசனநிக்³கோ⁴ஸானுஸாரேன அஞ்ஞாஸி. கோ²தி அவதா⁴ரணத்தே² பத³பூரணமத்தே வா நிபாதோ. தத்த² அவதா⁴ரணத்தே²ன அஸ்ஸோஸி ஏவ, நாஸ்ஸ கோசி ஸவனந்தராயோ அஹோஸீதி அயமத்தோ² வேதி³தப்³போ³. பத³பூரணேன பன பத³ப்³யஞ்ஜனஸிலிட்ட²தாமத்தமேவ.

    Assosīti suṇi upalabhi, sotadvārasampattavacananigghosānusārena aññāsi. Khoti avadhāraṇatthe padapūraṇamatte vā nipāto. Tattha avadhāraṇatthena assosi eva, nāssa koci savanantarāyo ahosīti ayamattho veditabbo. Padapūraṇena pana padabyañjanasiliṭṭhatāmattameva.

    இதா³னி யமத்த²ங் ப்³ராஹ்மணோ பொக்க²ரஸாதி அஸ்ஸோஸி, தங் பகாஸெந்தோ – ‘‘ஸமணோ க²லு போ⁴ கோ³தமோ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஸமிதபாபத்தா ஸமணோதி வேதி³தப்³போ³. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘ஸமிதாஸ்ஸ ஹொந்தி பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா’’திஆதி³ (ம॰ நி॰ 1.434). ப⁴க³வா ச அனுத்தரேன அரியமக்³கே³ன ஸமிதபாபோ. தேனஸ்ஸ யதா²பூ⁴தகு³ணாதி⁴க³தமேதங் நாமங், யதி³த³ங் ஸமணோதி. க²லூதி அனுஸ்ஸவனத்தே² நிபாதோ. போ⁴தி ப்³ராஹ்மணஜாதிஸமுதா³க³தங் ஆலபனமத்தங். வுத்தம்பி சேதங் – ‘‘போ⁴வாதீ³ நாம ஸோ ஹோதி, ஸசே ஹோதி ஸகிஞ்சனோ’’தி (த⁴॰ ப॰ 55). கோ³தமோதி ப⁴க³வந்தங் கொ³த்தவஸேன பரிகித்தேதி. தஸ்மா ஸமணோ க²லு போ⁴ கோ³தமோதி எத்த² ஸமணோ கிர போ⁴ கோ³தமகொ³த்தோதி ஏவமத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³.

    Idāni yamatthaṃ brāhmaṇo pokkharasāti assosi, taṃ pakāsento – ‘‘samaṇo khalu bho gotamo’’tiādimāha. Tattha samitapāpattā samaṇoti veditabbo. Vuttañhetaṃ – ‘‘samitāssa honti pāpakā akusalā dhammā’’tiādi (ma. ni. 1.434). Bhagavā ca anuttarena ariyamaggena samitapāpo. Tenassa yathābhūtaguṇādhigatametaṃ nāmaṃ, yadidaṃ samaṇoti. Khalūti anussavanatthe nipāto. Bhoti brāhmaṇajātisamudāgataṃ ālapanamattaṃ. Vuttampi cetaṃ – ‘‘bhovādī nāma so hoti, sace hoti sakiñcano’’ti (dha. pa. 55). Gotamoti bhagavantaṃ gottavasena parikitteti. Tasmā samaṇo khalu bho gotamoti ettha samaṇo kira bho gotamagottoti evamattho daṭṭhabbo.

    ஸக்யபுத்தோதி இத³ங் பன ப⁴க³வதோ உச்சாகுலபரிதீ³பனங் . ஸக்யகுலா பப்³ப³ஜிதோதி ஸத்³தா⁴பப்³ப³ஜிதபா⁴வபரிதீ³பனங். கேனசி பாரிஜுஞ்ஞேன அனபி⁴பூ⁴தோ அபரிக்கீ²ணங்யேவ தங் குலங் பஹாய ஸத்³தா⁴ய பப்³ப³ஜிதோதி வுத்தங் ஹோதி. ததோ பரங் வுத்தத்த²மேவ. தங் கோ² பனாதிஆதி³ ஸாமஞ்ஞப²லே வுத்தமேவ. ஸாது⁴ கோ² பனாதி ஸுந்த³ரங் கோ² பன. அத்தா²வஹங் ஸுகா²வஹந்தி வுத்தங் ஹோதி. ததா²ரூபானங் அரஹதந்தி யதா²ரூபோ ஸோ ப⁴வங் கோ³தமோ, ஏவரூபானங் யதா²பூ⁴தகு³ணாதி⁴க³மேன லோகே அரஹந்தோதி லத்³த⁴ஸத்³தா⁴னங் அரஹதங். த³ஸ்ஸனங் ஹோதீதி பஸாத³ஸொம்மானி அக்கீ²னி உம்மீலெத்வா த³ஸ்ஸனமத்தம்பி ஸாது⁴ ஹோதீதி, ஏவங் அஜ்ஜா²ஸயங் கத்வா.

    Sakyaputtoti idaṃ pana bhagavato uccākulaparidīpanaṃ . Sakyakulā pabbajitoti saddhāpabbajitabhāvaparidīpanaṃ. Kenaci pārijuññena anabhibhūto aparikkhīṇaṃyeva taṃ kulaṃ pahāya saddhāya pabbajitoti vuttaṃ hoti. Tato paraṃ vuttatthameva. Taṃ kho panātiādi sāmaññaphale vuttameva. Sādhu kho panāti sundaraṃ kho pana. Atthāvahaṃ sukhāvahanti vuttaṃ hoti. Tathārūpānaṃ arahatanti yathārūpo so bhavaṃ gotamo, evarūpānaṃ yathābhūtaguṇādhigamena loke arahantoti laddhasaddhānaṃ arahataṃ. Dassanaṃ hotīti pasādasommāni akkhīni ummīletvā dassanamattampi sādhu hotīti, evaṃ ajjhāsayaṃ katvā.

    அம்ப³ட்ட²மாணவகதா²

    Ambaṭṭhamāṇavakathā

    256. அஜ்ஜா²யகோதி இத³ங் – ‘‘ந தா³னிமே ஜா²யந்தி, ந தா³னிமே ஜா²யந்தீதி கோ², வாஸெட்ட², அஜ்ஜா²யகா அஜ்ஜா²யகா த்வேவ ததியங் அக்க²ரங் உபனிப்³ப³த்த’’ந்தி, ஏவங் பட²மகப்பிககாலே ஜா²னவிரஹிதானங் ப்³ராஹ்மணானங் க³ரஹவசனங். இதா³னி பன தங் அஜ்ஜா²யதீதி அஜ்ஜா²யகோ. மந்தே பரிவத்தேதீதி இமினா அத்தே²ன பஸங்ஸாவசனங் கத்வா வோஹரந்தி. மந்தே தா⁴ரேதீதி மந்தத⁴ரோ.

    256.Ajjhāyakoti idaṃ – ‘‘na dānime jhāyanti, na dānime jhāyantīti kho, vāseṭṭha, ajjhāyakā ajjhāyakā tveva tatiyaṃ akkharaṃ upanibbatta’’nti, evaṃ paṭhamakappikakāle jhānavirahitānaṃ brāhmaṇānaṃ garahavacanaṃ. Idāni pana taṃ ajjhāyatīti ajjhāyako. Mante parivattetīti iminā atthena pasaṃsāvacanaṃ katvā voharanti. Mante dhāretīti mantadharo.

    திண்ணங் வேதா³னந்தி இருவேத³யஜுவேத³ஸாமவேதா³னங். ஒட்ட²பஹதகரணவஸேன பாரங் க³தோதி பாரகூ³. ஸஹ நிக⁴ண்டு³னா ச கேடுபே⁴ன ச ஸனிக⁴ண்டு³கேடுபா⁴னங். நிக⁴ண்டூ³தி நிக⁴ண்டு³ருக்கா²தீ³னங் வேவசனபகாஸகங் ஸத்த²ங். கேடுப⁴ந்தி கிரியாகப்பவிகப்போ கவீனங் உபகாராவஹங் ஸத்த²ங். ஸஹ அக்க²ரப்பபே⁴தே³ன ஸாக்க²ரப்பபே⁴தா³னங். அக்க²ரப்பபே⁴தோ³தி ஸிக்கா² ச நிருத்தி ச. இதிஹாஸபஞ்சமானந்தி ஆத²ப்³ப³ணவேத³ங் சதுத்த²ங் கத்வா இதிஹ ஆஸ, இதிஹ ஆஸாதி ஈதி³ஸவசனபடிஸங்யுத்தோ புராணகதா²ஸங்கா²தோ இதிஹாஸோ பஞ்சமோ ஏதேஸந்தி இதிஹாஸபஞ்சமா, தேஸங் இதிஹாஸபஞ்சமானங் வேதா³னங்.

    Tiṇṇaṃ vedānanti iruvedayajuvedasāmavedānaṃ. Oṭṭhapahatakaraṇavasena pāraṃ gatoti pāragū. Saha nighaṇḍunā ca keṭubhena ca sanighaṇḍukeṭubhānaṃ. Nighaṇḍūti nighaṇḍurukkhādīnaṃ vevacanapakāsakaṃ satthaṃ. Keṭubhanti kiriyākappavikappo kavīnaṃ upakārāvahaṃ satthaṃ. Saha akkharappabhedena sākkharappabhedānaṃ. Akkharappabhedoti sikkhā ca nirutti ca. Itihāsapañcamānanti āthabbaṇavedaṃ catutthaṃ katvā itiha āsa, itiha āsāti īdisavacanapaṭisaṃyutto purāṇakathāsaṅkhāto itihāso pañcamo etesanti itihāsapañcamā, tesaṃ itihāsapañcamānaṃ vedānaṃ.

    பத³ங் தத³வஸேஸஞ்ச ப்³யாகரணங் அதீ⁴யதி வேதே³தி சாதி பத³கோ வெய்யாகரணோ. லோகாயதங் வுச்சதி விதண்ட³வாத³ஸத்த²ங். மஹாபுரிஸலக்க²ணந்தி மஹாபுரிஸானங் பு³த்³தா⁴தீ³னங் லக்க²ணதீ³பகங் த்³வாத³ஸஸஹஸ்ஸக³ந்த²பமாணங் ஸத்த²ங். யத்த² ஸோளஸஸஹஸ்ஸகா³தா²பரிமாணா பு³த்³த⁴மந்தா நாம அஹேஸுங், யேஸங் வஸேன இமினா லக்க²ணேன ஸமன்னாக³தா பு³த்³தா⁴ நாம ஹொந்தி, இமினா பச்சேகபு³த்³தா⁴, இமினா த்³வே அக்³க³ஸாவகா, அஸீதி மஹாஸாவகா , பு³த்³த⁴மாதா, பு³த்³த⁴பிதா, அக்³கு³பட்டா²கோ, அக்³கு³பட்டா²யிகா, ராஜா சக்கவத்தீதி அயங் விஸேஸோ பஞ்ஞாயதி.

    Padaṃ tadavasesañca byākaraṇaṃ adhīyati vedeti cāti padako veyyākaraṇo. Lokāyataṃ vuccati vitaṇḍavādasatthaṃ. Mahāpurisalakkhaṇanti mahāpurisānaṃ buddhādīnaṃ lakkhaṇadīpakaṃ dvādasasahassaganthapamāṇaṃ satthaṃ. Yattha soḷasasahassagāthāparimāṇā buddhamantā nāma ahesuṃ, yesaṃ vasena iminā lakkhaṇena samannāgatā buddhā nāma honti, iminā paccekabuddhā, iminā dve aggasāvakā, asīti mahāsāvakā , buddhamātā, buddhapitā, aggupaṭṭhāko, aggupaṭṭhāyikā, rājā cakkavattīti ayaṃ viseso paññāyati.

    அனவயோதி இமேஸு லோகாயதமஹாபுரிஸலக்க²ணேஸு அனூனோ பரிபூரகாரீ, அவயோ ந ஹோதீதி வுத்தங் ஹோதி. அவயோ நாம யோ தானி அத்த²தோ ச க³ந்த²தோ ச ஸந்தா⁴ரேதுங் ந ஸக்கோதி. அனுஞ்ஞாதபடிஞ்ஞாதோதி அனுஞ்ஞாதோ சேவ படிஞ்ஞாதோ ச. ஆசரியேனஸ்ஸ ‘‘யங் அஹங் ஜானாமி, தங் த்வங் ஜானாஸீ’’திஆதி³னா அனுஞ்ஞாதோ. ‘‘ஆம ஆசரியா’’தி அத்தனா தஸ்ஸ படிவசனதா³னபடிஞ்ஞாய படிஞ்ஞாதோதி அத்தோ². கதரஸ்மிங் அதி⁴காரே? ஸகே ஆசரியகே தேவிஜ்ஜகே பாவசனே. ஏஸ கிர ப்³ராஹ்மணோ சிந்தேஸி ‘‘இமஸ்மிங் லோகே ‘அஹங் பு³த்³தோ⁴, அஹங் பு³த்³தோ⁴’தி உக்³க³தஸ்ஸ நாமங் க³ஹெத்வா ப³ஹூ ஜனா விசரந்தி. தஸ்மா ந மே அனுஸ்ஸவமத்தேனேவ உபஸங்கமிதுங் யுத்தங். ஏகச்சஞ்ஹி உபஸங்கமந்தஸ்ஸ அபக்கமனம்பி க³ரு ஹோதி, அனத்தோ²பி உப்பஜ்ஜதி. யங்னூனாஹங் மம அந்தேவாஸிகங் பேஸெத்வா – ‘பு³த்³தோ⁴ வா, நோ வா’தி ஜானித்வாவ உபஸங்கமெய்ய’’ந்தி, தஸ்மா மாணவங் ஆமந்தெத்வா அயங் தாதாதிஆதி³மாஹ.

    Anavayoti imesu lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anūno paripūrakārī, avayo na hotīti vuttaṃ hoti. Avayo nāma yo tāni atthato ca ganthato ca sandhāretuṃ na sakkoti. Anuññātapaṭiññātoti anuññāto ceva paṭiññāto ca. Ācariyenassa ‘‘yaṃ ahaṃ jānāmi, taṃ tvaṃ jānāsī’’tiādinā anuññāto. ‘‘Āma ācariyā’’ti attanā tassa paṭivacanadānapaṭiññāya paṭiññātoti attho. Katarasmiṃ adhikāre? Sake ācariyake tevijjake pāvacane. Esa kira brāhmaṇo cintesi ‘‘imasmiṃ loke ‘ahaṃ buddho, ahaṃ buddho’ti uggatassa nāmaṃ gahetvā bahū janā vicaranti. Tasmā na me anussavamatteneva upasaṅkamituṃ yuttaṃ. Ekaccañhi upasaṅkamantassa apakkamanampi garu hoti, anatthopi uppajjati. Yaṃnūnāhaṃ mama antevāsikaṃ pesetvā – ‘buddho vā, no vā’ti jānitvāva upasaṅkameyya’’nti, tasmā māṇavaṃ āmantetvā ayaṃ tātātiādimāha.

    257. தங் ப⁴வந்தந்தி தஸ்ஸ போ⁴தோ கோ³தமஸ்ஸ. ததா² ஸந்தங் யேவாதி ததா² ஸதோயேவ. இதா⁴பி ஹி இத்த²ம்பூ⁴தாக்²யானத்த²வஸேனேவ உபயோக³வசனங்.

    257.Taṃ bhavantanti tassa bhoto gotamassa. Tathā santaṃ yevāti tathā satoyeva. Idhāpi hi itthambhūtākhyānatthavaseneva upayogavacanaṃ.

    258. யதா² கத²ங் பனாஹங், போ⁴, தந்தி எத்த² கத²ங் பனாஹங் போ⁴ தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஜானிஸ்ஸாமி, யதா² ஸக்கா ஸோ ஞாதுங், ததா² மே ஆசிக்கா²ஹீதி அத்தோ². யதா²தி வா நிபாதமத்தமேவேதங். கத²ந்தி அயங் ஆகாரபுச்சா². கேனாகாரேனாஹங் தங் ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஜானிஸ்ஸாமீதி அத்தோ². ஏவங் வுத்தே கிர நங் உபஜ்ஜா²யோ ‘‘கிங் த்வங், தாத, பத²வியங் டி²தோ, பத²விங் ந பஸ்ஸாமீதி விய; சந்தி³மஸூரியானங் ஓபா⁴ஸே டி²தோ, சந்தி³மஸூரியே ந பஸ்ஸாமீதி விய வத³ஸீ’’திஆதீ³னி வத்வா ஜானநாகாரங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆக³தானி கோ², தாதாதிஆதி³மாஹ.

    258.Yathā kathaṃ panāhaṃ, bho, tanti ettha kathaṃ panāhaṃ bho taṃ bhavantaṃ gotamaṃ jānissāmi, yathā sakkā so ñātuṃ, tathā me ācikkhāhīti attho. Yathāti vā nipātamattamevetaṃ. Kathanti ayaṃ ākārapucchā. Kenākārenāhaṃ taṃ bhavantaṃ gotamaṃ jānissāmīti attho. Evaṃ vutte kira naṃ upajjhāyo ‘‘kiṃ tvaṃ, tāta, pathaviyaṃ ṭhito, pathaviṃ na passāmīti viya; candimasūriyānaṃ obhāse ṭhito, candimasūriye na passāmīti viya vadasī’’tiādīni vatvā jānanākāraṃ dassento āgatāni kho, tātātiādimāha.

    தத்த² மந்தேஸூதி வேதே³ஸு. ததா²க³தோ கிர உப்பஜ்ஜிஸ்ஸதீதி படிகச்சேவ ஸுத்³தா⁴வாஸா தே³வா வேதே³ஸு லக்க²ணானி பக்கி²பித்வா பு³த்³த⁴மந்தா நாமேதேதி ப்³ராஹ்மணவேஸேனேவ வேதே³ வாசெந்தி. தத³னுஸாரேன மஹேஸக்கா² ஸத்தா ததா²க³தங் ஜானிஸ்ஸந்தீதி. தேன புப்³பே³ வேதே³ஸு மஹாபுரிஸலக்க²ணானி ஆக³ச்ச²ந்தி. பரினிப்³பு³தே பன ததா²க³தே அனுக்கமேன அந்தரதா⁴யந்தி. தேனேதரஹி நத்தீ²தி. மஹாபுரிஸஸ்ஸாதி பணிதி⁴ஸமாதா³னஞாணகருணாதி³கு³ணமஹதோ புரிஸஸ்ஸ. த்³வேயேவ க³தியோதி த்³வேயேவ நிட்டா². காமஞ்சாயங் க³திஸத்³தோ³ ‘‘பஞ்ச கோ² இமா, ஸாரிபுத்த, க³தியோ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.153) ப⁴வபே⁴தே³ வத்ததி. ‘‘க³தி மிகா³னங் பவன’’ந்திஆதீ³ஸு (பரி॰ 399) நிவாஸட்டா²னே. ‘‘ஏவங் அதி⁴மத்தக³திமந்தோ’’திஆதீ³ஸு பஞ்ஞாயங். ‘‘க³திக³த’’ந்திஆதீ³ஸு விஸடபா⁴வே. இத⁴ பன நிட்டா²யங் வத்ததீதி வேதி³தப்³போ³.

    Tattha mantesūti vedesu. Tathāgato kira uppajjissatīti paṭikacceva suddhāvāsā devā vedesu lakkhaṇāni pakkhipitvā buddhamantā nāmeteti brāhmaṇaveseneva vede vācenti. Tadanusārena mahesakkhā sattā tathāgataṃ jānissantīti. Tena pubbe vedesu mahāpurisalakkhaṇāni āgacchanti. Parinibbute pana tathāgate anukkamena antaradhāyanti. Tenetarahi natthīti. Mahāpurisassāti paṇidhisamādānañāṇakaruṇādiguṇamahato purisassa. Dveyeva gatiyoti dveyeva niṭṭhā. Kāmañcāyaṃ gatisaddo ‘‘pañca kho imā, sāriputta, gatiyo’’tiādīsu (ma. ni. 1.153) bhavabhede vattati. ‘‘Gati migānaṃ pavana’’ntiādīsu (pari. 399) nivāsaṭṭhāne. ‘‘Evaṃ adhimattagatimanto’’tiādīsu paññāyaṃ. ‘‘Gatigata’’ntiādīsu visaṭabhāve. Idha pana niṭṭhāyaṃ vattatīti veditabbo.

    தத்த² கிஞ்சாபி யேஹி லக்க²ணேஹி ஸமன்னாக³தோ ராஜா சக்கவத்தீ ஹோதி, ந தேஹேவ பு³த்³தோ⁴ ஹோதி; ஜாதிஸாமஞ்ஞதோ பன தானியேவ தானீதி வுச்சந்தி. தேன வுத்தங் – ‘‘யேஹி ஸமன்னாக³தஸ்ஸா’’தி. ஸசே அகா³ரங் அஜ்ஜா²வஸதீதி யதி³ அகா³ரே வஸதி. ராஜா ஹோதி சக்கவத்தீதி சதூஹி அச்ச²ரியத⁴ம்மேஹி, ஸங்க³ஹவத்தூ²ஹி ச லோகங் ரஞ்ஜனதோ ராஜா, சக்கரதனங் வத்தேதி, சதூஹி ஸம்பத்திசக்கேஹி வத்ததி, தேஹி ச பரங் வத்தேதி, பரஹிதாய ச இரியாபத²சக்கானங் வத்தோ ஏதஸ்மிங் அத்தீ²தி சக்கவத்தீ. எத்த² ச ராஜாதி ஸாமஞ்ஞங். சக்கவத்தீதி விஸேஸங். த⁴ம்மேன சரதீதி த⁴ம்மிகோ. ஞாயேன ஸமேன வத்ததீதி அத்தோ². த⁴ம்மேன ரஜ்ஜங் லபி⁴த்வா ராஜா ஜாதோதி த⁴ம்மராஜா. பரஹிதத⁴ம்மகரணேன வா த⁴ம்மிகோ. அத்தஹிதத⁴ம்மகரணேன த⁴ம்மராஜா. சதுரந்தாய இஸ்ஸரோதி சாதுரந்தோ, சதுஸமுத்³த³அந்தாய, சதுப்³பி³த⁴தீ³பவிபூ⁴ஸிதாய பத²வியா இஸ்ஸரோதி அத்தோ². அஜ்ஜ²த்தங் கோபாதி³பச்சத்தி²கே ப³ஹித்³தா⁴ ச ஸப்³ப³ராஜானோ விஜேதீதி விஜிதாவீ. ஜனபத³த்தா²வரியப்பத்தோதி ஜனபதே³ து⁴வபா⁴வங் தா²வரபா⁴வங் பத்தோ, ந ஸக்கா கேனசி சாலேதுங். ஜனபதோ³ வா தம்ஹி தா²வரியப்பத்தோ அனுயுத்தோ ஸகம்மனிரதோ அசலோ அஸம்பவேதீ⁴தி ஜனபத³த்தா²வரியப்பத்தோ.

    Tattha kiñcāpi yehi lakkhaṇehi samannāgato rājā cakkavattī hoti, na teheva buddho hoti; jātisāmaññato pana tāniyeva tānīti vuccanti. Tena vuttaṃ – ‘‘yehi samannāgatassā’’ti. Sace agāraṃ ajjhāvasatīti yadi agāre vasati. Rājā hoti cakkavattīti catūhi acchariyadhammehi, saṅgahavatthūhi ca lokaṃ rañjanato rājā, cakkaratanaṃ vatteti, catūhi sampatticakkehi vattati, tehi ca paraṃ vatteti, parahitāya ca iriyāpathacakkānaṃ vatto etasmiṃ atthīti cakkavattī. Ettha ca rājāti sāmaññaṃ. Cakkavattīti visesaṃ. Dhammena caratīti dhammiko. Ñāyena samena vattatīti attho. Dhammena rajjaṃ labhitvā rājā jātoti dhammarājā. Parahitadhammakaraṇena vā dhammiko. Attahitadhammakaraṇena dhammarājā. Caturantāya issaroti cāturanto, catusamuddaantāya, catubbidhadīpavibhūsitāya pathaviyā issaroti attho. Ajjhattaṃ kopādipaccatthike bahiddhā ca sabbarājāno vijetīti vijitāvī. Janapadatthāvariyappattoti janapade dhuvabhāvaṃ thāvarabhāvaṃ patto, na sakkā kenaci cāletuṃ. Janapado vā tamhi thāvariyappatto anuyutto sakammanirato acalo asampavedhīti janapadatthāvariyappatto.

    ஸெய்யதி²த³ந்தி நிபாதோ, தஸ்ஸ சேதானி கதமானீதி அத்தோ². சக்கரதனந்திஆதீ³ஸு சக்கஞ்ச, தங் ரதிஜனநட்டே²ன ரதனஞ்சாதி சக்கரதனங். ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த². இமேஸு பன ரதனேஸு அயங் சக்கவத்திராஜா சக்கரதனேன அஜிதங் ஜினாதி, ஹத்தி²அஸ்ஸரதனேஹி விஜிதே யதா²ஸுக²ங் அனுசரதி, பரிணாயகரதனேன விஜிதமனுரக்க²தி, அவஸேஸேஹி உபபோ⁴க³ஸுக²மனுப⁴வதி. பட²மேன சஸ்ஸ உஸ்ஸாஹஸத்தியோகோ³, பச்சி²மேன மந்தஸத்தியோகோ³, ஹத்தி²அஸ்ஸக³ஹபதிரதனேஹி பபு⁴ஸத்தியோகோ³ ஸுபரிபுண்ணோ ஹோதி, இத்தி²மணிரதனேஹி திவித⁴ஸத்தியோக³ப²லங். ஸோ இத்தி²மணிரதனேஹி போ⁴க³ஸுக²மனுப⁴வதி, ஸேஸேஹி இஸ்ஸரியஸுக²ங். விஸேஸதோ சஸ்ஸ புரிமானி தீணி அதோ³ஸகுஸலமூலஜனிதகம்மானுபா⁴வேன ஸம்பஜ்ஜந்தி, மஜ்ஜி²மானி அலோப⁴குஸலமூலஜனிதகம்மானுபா⁴வேன, பச்சி²மமேகங் அமோஹகுஸலமூலஜனிதகம்மானுபா⁴வேனாதி வேதி³தப்³ப³ங். அயமெத்த² ஸங்கே²போ. வித்தா²ரோ பன பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸங்யுத்தே ரதனஸுத்தஸ்ஸ உபதே³ஸதோ க³ஹேதப்³போ³.

    Seyyathidanti nipāto, tassa cetāni katamānīti attho. Cakkaratanantiādīsu cakkañca, taṃ ratijananaṭṭhena ratanañcāti cakkaratanaṃ. Esa nayo sabbattha. Imesu pana ratanesu ayaṃ cakkavattirājā cakkaratanena ajitaṃ jināti, hatthiassaratanehi vijite yathāsukhaṃ anucarati, pariṇāyakaratanena vijitamanurakkhati, avasesehi upabhogasukhamanubhavati. Paṭhamena cassa ussāhasattiyogo, pacchimena mantasattiyogo, hatthiassagahapatiratanehi pabhusattiyogo suparipuṇṇo hoti, itthimaṇiratanehi tividhasattiyogaphalaṃ. So itthimaṇiratanehi bhogasukhamanubhavati, sesehi issariyasukhaṃ. Visesato cassa purimāni tīṇi adosakusalamūlajanitakammānubhāvena sampajjanti, majjhimāni alobhakusalamūlajanitakammānubhāvena, pacchimamekaṃ amohakusalamūlajanitakammānubhāvenāti veditabbaṃ. Ayamettha saṅkhepo. Vitthāro pana bojjhaṅgasaṃyutte ratanasuttassa upadesato gahetabbo.

    பரோஸஹஸ்ஸந்தி அதிரேகஸஹஸ்ஸங். ஸூராதி அபீ⁴ருகஜாதிகா. வீரங்க³ரூபாதி தே³வபுத்தஸதி³ஸகாயா. ஏவங் தாவ ஏகே வண்ணயந்தி. அயங் பனெத்த² ஸப்³பா⁴வோ. வீராதி உத்தமஸூரா வுச்சந்தி, வீரானங் அங்க³ங் வீரங்க³ங், வீரகாரணங் வீரியந்தி வுத்தங் ஹோதி. வீரங்க³ரூபங் ஏதேஸந்தி வீரங்க³ரூபா, வீரியமயஸரீரா வியாதி வுத்தங் ஹோதி. பரஸேனப்பமத்³த³னாதி ஸசே படிமுக²ங் திட்டெ²ய்ய பரஸேனா தங் பரிமத்³தி³துங் ஸமத்தா²தி அதி⁴ப்பாயோ. த⁴ம்மேனாதி ‘‘பாணோ ந ஹந்தப்³போ³’’திஆதி³னா பஞ்சஸீலத⁴ம்மேன . அரஹங் ஹோதி ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ லோகே விவட்டச்ச²தோ³தி எத்த² ராக³தோ³ஸமோஹமானதி³ட்டி²அவிஜ்ஜாது³ச்சரிதச²த³னேஹி ஸத்தஹி படிச்ச²ன்னே கிலேஸந்த⁴காரே லோகே தங் ச²த³னங் விவட்டெத்வா ஸமந்ததோ ஸஞ்ஜாதாலோகோ ஹுத்வா டி²தோதி விவட்டச்ச²தோ³. தத்த² பட²மேன பதே³ன பூஜாரஹதா. து³தியேன தஸ்ஸா ஹேது, யஸ்மா ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴தி, ததியேன பு³த்³த⁴த்தஹேதுபூ⁴தா விவட்டச்ச²த³தா வுத்தாதி வேதி³தப்³பா³. அத² வா விவட்டோ ச விச்ச²தோ³ சாதி விவட்டச்ச²தோ³, வட்டரஹிதோ ச²த³னரஹிதோ சாதி வுத்தங் ஹோதி. தேன அரஹங் வட்டாபா⁴வேன, ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ச²த³னாபா⁴வேனாதி ஏவங் புரிமபத³த்³வயஸ்ஸேவ ஹேதுத்³வயங் வுத்தங் ஹோதி, து³தியேன வேஸாரஜ்ஜேன செத்த² புரிமஸித்³தி⁴, பட²மேன து³தியஸித்³தி⁴, ததியசதுத்தே²ஹி ததியஸித்³தி⁴ ஹோதி. புரிமஞ்ச த⁴ம்மசக்கு²ங், து³தியங் பு³த்³த⁴சக்கு²ங், ததியங் ஸமந்தசக்கு²ங் ஸாதே⁴தீதி வேதி³தப்³ப³ங். த்வங் மந்தானங் படிக்³க³ஹேதாதி இமினா’ஸ்ஸ மந்தேஸு ஸூரபா⁴வங் ஜனேதி.

    Parosahassanti atirekasahassaṃ. Sūrāti abhīrukajātikā. Vīraṅgarūpāti devaputtasadisakāyā. Evaṃ tāva eke vaṇṇayanti. Ayaṃ panettha sabbhāvo. Vīrāti uttamasūrā vuccanti, vīrānaṃ aṅgaṃ vīraṅgaṃ, vīrakāraṇaṃ vīriyanti vuttaṃ hoti. Vīraṅgarūpaṃ etesanti vīraṅgarūpā, vīriyamayasarīrā viyāti vuttaṃ hoti. Parasenappamaddanāti sace paṭimukhaṃ tiṭṭheyya parasenā taṃ parimaddituṃ samatthāti adhippāyo. Dhammenāti ‘‘pāṇo na hantabbo’’tiādinā pañcasīladhammena . Arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchadoti ettha rāgadosamohamānadiṭṭhiavijjāduccaritachadanehi sattahi paṭicchanne kilesandhakāre loke taṃ chadanaṃ vivaṭṭetvā samantato sañjātāloko hutvā ṭhitoti vivaṭṭacchado. Tattha paṭhamena padena pūjārahatā. Dutiyena tassā hetu, yasmā sammāsambuddhoti, tatiyena buddhattahetubhūtā vivaṭṭacchadatā vuttāti veditabbā. Atha vā vivaṭṭo ca vicchado cāti vivaṭṭacchado, vaṭṭarahito chadanarahito cāti vuttaṃ hoti. Tena arahaṃ vaṭṭābhāvena, sammāsambuddho chadanābhāvenāti evaṃ purimapadadvayasseva hetudvayaṃ vuttaṃ hoti, dutiyena vesārajjena cettha purimasiddhi, paṭhamena dutiyasiddhi, tatiyacatutthehi tatiyasiddhi hoti. Purimañca dhammacakkhuṃ, dutiyaṃ buddhacakkhuṃ, tatiyaṃ samantacakkhuṃ sādhetīti veditabbaṃ. Tvaṃ mantānaṃ paṭiggahetāti iminā’ssa mantesu sūrabhāvaṃ janeti.

    259. ஸோபி தாய ஆசரியகதா²ய லக்க²ணேஸு விக³தஸம்மோஹோ ஏகோபா⁴ஸஜாதே விய பு³த்³த⁴மந்தே ஸம்பஸ்ஸமானோ ஏவங் போ⁴தி ஆஹ. தஸ்ஸத்தோ² – ‘யதா², போ⁴, த்வங் வத³ஸி, ஏவங் கரிஸ்ஸாமீ’தி. வளவாரத²மாருய்ஹாதி வளவாயுத்தங் ரத²ங் அபி⁴ரூஹித்வா. ப்³ராஹ்மணோ கிர யேன ரதே²ன ஸயங் விசரதி, தமேவ ரத²ங் த³த்வா மாணவங் பேஸேஸி. மாணவாபி பொக்க²ரஸாதிஸ்ஸேவ அந்தேவாஸிகா. ஸோ கிர தேஸங் – ‘‘அம்ப³ட்டே²ன ஸத்³தி⁴ங் க³ச்ச²தா²’’தி ஸஞ்ஞங் அதா³ஸி.

    259. Sopi tāya ācariyakathāya lakkhaṇesu vigatasammoho ekobhāsajāte viya buddhamante sampassamāno evaṃ bhoti āha. Tassattho – ‘yathā, bho, tvaṃ vadasi, evaṃ karissāmī’ti. Vaḷavārathamāruyhāti vaḷavāyuttaṃ rathaṃ abhirūhitvā. Brāhmaṇo kira yena rathena sayaṃ vicarati, tameva rathaṃ datvā māṇavaṃ pesesi. Māṇavāpi pokkharasātisseva antevāsikā. So kira tesaṃ – ‘‘ambaṭṭhena saddhiṃ gacchathā’’ti saññaṃ adāsi.

    யாவதிகா யானஸ்ஸ பூ⁴மீதி யத்தகங் ஸக்கா ஹோதி யானேன க³ந்துங், அயங் யானஸ்ஸ பூ⁴மி நாம. யானா பச்சோரோஹித்வாதி அயானபூ⁴மிங், த்³வாரகொட்ட²கஸமீபங் க³ந்த்வா யானதோ படிஓரோஹித்வா.

    Yāvatikā yānassa bhūmīti yattakaṃ sakkā hoti yānena gantuṃ, ayaṃ yānassa bhūmi nāma. Yānā paccorohitvāti ayānabhūmiṃ, dvārakoṭṭhakasamīpaṃ gantvā yānato paṭiorohitvā.

    தேன கோ² பன ஸமயேனாதி யஸ்மிங் ஸமயே அம்ப³ட்டோ² ஆராமங் பாவிஸி. தஸ்மிங் பன ஸமயே, டி²தமஜ்ஜ²ன்ஹிகஸமயே. கஸ்மா பன தஸ்மிங் ஸமயே சங்கமந்தீதி? பணீதபோ⁴ஜனபச்சயஸ்ஸ தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ வினோத³னத்த²ங், தி³வாபதா⁴னிகா வா தே. தாதி³ஸானஞ்ஹி பச்சா²ப⁴த்தங் சங்கமித்வா ந்ஹாயித்வா ஸரீரங் உதுங் கா³ஹாபெத்வா நிஸஜ்ஜ ஸமணத⁴ம்மங் கரொந்தானங் சித்தங் ஏகக்³க³ங் ஹோதி. யேன தே பி⁴க்கூ²தி ஸோ கிர – ‘‘குஹிங் ஸமணோ கோ³தமோ’’தி பரிவேணதோ பரிவேணங் அனாக³ந்த்வா ‘‘புச்சி²த்வாவ பவிஸிஸ்ஸாமீ’’தி விலோகெந்தோ அரஞ்ஞஹத்தீ² விய மஹாசங்கமே சங்கமமானே பங்ஸுகூலிகே பி⁴க்கூ² தி³ஸ்வா தேஸங் ஸந்திகங் அக³மாஸி. தங் ஸந்தா⁴ய யேன தே பி⁴க்கூ²திஆதி³ வுத்தங். த³ஸ்ஸனாயாதி த³ட்டு²ங், பஸ்ஸிதுகாமா ஹுத்வாதி அத்தோ².

    Tena kho pana samayenāti yasmiṃ samaye ambaṭṭho ārāmaṃ pāvisi. Tasmiṃ pana samaye, ṭhitamajjhanhikasamaye. Kasmā pana tasmiṃ samaye caṅkamantīti? Paṇītabhojanapaccayassa thinamiddhassa vinodanatthaṃ, divāpadhānikā vā te. Tādisānañhi pacchābhattaṃ caṅkamitvā nhāyitvā sarīraṃ utuṃ gāhāpetvā nisajja samaṇadhammaṃ karontānaṃ cittaṃ ekaggaṃ hoti. Yena te bhikkhūti so kira – ‘‘kuhiṃ samaṇo gotamo’’ti pariveṇato pariveṇaṃ anāgantvā ‘‘pucchitvāva pavisissāmī’’ti vilokento araññahatthī viya mahācaṅkame caṅkamamāne paṃsukūlike bhikkhū disvā tesaṃ santikaṃ agamāsi. Taṃ sandhāya yena te bhikkhūtiādi vuttaṃ. Dassanāyāti daṭṭhuṃ, passitukāmā hutvāti attho.

    260. அபி⁴ஞ்ஞாதகோலஞ்ஞோதி பாகடகுலஜோ. ததா³ கிர ஜம்பு³தீ³பே அம்ப³ட்ட²குலங் நாம பாகடகுலமஹோஸி . அபி⁴ஞ்ஞாதஸ்ஸாதி ரூபஜாதிமந்தகுலாபதே³ஸேஹி பாகடஸ்ஸ. அக³ரூதி அபா⁴ரிகோ. யோ ஹி அம்ப³ட்ட²ங் ஞாபேதுங் ந ஸக்குணெய்ய, தஸ்ஸ தேன ஸத்³தி⁴ங் கதா²ஸல்லாபோ க³ரு ப⁴வெய்ய. ப⁴க³வதோ பன தாதி³ஸானங் மாணவானங் ஸதேனாபி ஸஹஸ்ஸேனாபி பஞ்ஹங் புட்ட²ஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனே த³ந்தா⁴யிதத்தங் நத்தீ²தி மஞ்ஞமானா – ‘‘அக³ரு கோ² பனா’’தி சிந்தயிங்ஸு. விஹாரோதி க³ந்த⁴குடிங் ஸந்தா⁴ய ஆஹங்ஸு.

    260.Abhiññātakolaññoti pākaṭakulajo. Tadā kira jambudīpe ambaṭṭhakulaṃ nāma pākaṭakulamahosi . Abhiññātassāti rūpajātimantakulāpadesehi pākaṭassa. Agarūti abhāriko. Yo hi ambaṭṭhaṃ ñāpetuṃ na sakkuṇeyya, tassa tena saddhiṃ kathāsallāpo garu bhaveyya. Bhagavato pana tādisānaṃ māṇavānaṃ satenāpi sahassenāpi pañhaṃ puṭṭhassa vissajjane dandhāyitattaṃ natthīti maññamānā – ‘‘agaru kho panā’’ti cintayiṃsu. Vihāroti gandhakuṭiṃ sandhāya āhaṃsu.

    அதரமானோதி அதுரிதோ, ஸணிகங் பத³ப்பமாணட்டா²னே பத³ங் நிக்கி²பந்தோ வத்தங் கத்வா ஸுஸம்மட்ட²ங் முத்தாத³லஸிந்து³வாரஸந்த²ரஸதி³ஸங் வாலிகங் அவினாஸெந்தோதி அத்தோ². ஆளிந்த³ந்தி பமுக²ங். உக்காஸித்வாதி உக்காஸிதஸத்³த³ங் கத்வா. அக்³க³ளந்தி த்³வாரகவாடங். ஆகோடேஹீதி அக்³க³னகே²ஹி ஸணிகங் குஞ்சிகச்சி²த்³த³ஸமீபே ஆகோடேஹீதி வுத்தங் ஹோதி. த்³வாரங் கிர அதிஉபரி அமனுஸ்ஸா, அதிஹெட்டா² தீ³க⁴ஜாதிகா கோடெந்தி. ததா² அனாகோடெத்வா மஜ்ஜே² சி²த்³த³ஸமீபே கோடேதப்³ப³ந்தி இத³ங் த்³வாராகோடனவத்தந்தி தீ³பெந்தா வத³ந்தி.

    Ataramānoti aturito, saṇikaṃ padappamāṇaṭṭhāne padaṃ nikkhipanto vattaṃ katvā susammaṭṭhaṃ muttādalasinduvārasantharasadisaṃ vālikaṃ avināsentoti attho. Āḷindanti pamukhaṃ. Ukkāsitvāti ukkāsitasaddaṃ katvā. Aggaḷanti dvārakavāṭaṃ. Ākoṭehīti agganakhehi saṇikaṃ kuñcikacchiddasamīpe ākoṭehīti vuttaṃ hoti. Dvāraṃ kira atiupari amanussā, atiheṭṭhā dīghajātikā koṭenti. Tathā anākoṭetvā majjhe chiddasamīpe koṭetabbanti idaṃ dvārākoṭanavattanti dīpentā vadanti.

    261. விவரி ப⁴க³வா த்³வாரந்தி ந ப⁴க³வா உட்டா²ய த்³வாரங் விவரி. விவரியதூதி பன ஹத்த²ங் பஸாரேஸி. ததோ ‘‘ப⁴க³வா தும்ஹேஹி அனேகாஸு கப்பகோடீஸு தா³னங் த³த³மானேஹி ந ஸஹத்தா² த்³வாரவிவரணகம்மங் கத’’ந்தி ஸயமேவ த்³வாரங் விவடங். தங் பன யஸ்மா ப⁴க³வதோ மனேன விவடங், தஸ்மா விவரி ப⁴க³வா த்³வாரந்தி வத்துங் வட்டதி.

    261.Vivari bhagavā dvāranti na bhagavā uṭṭhāya dvāraṃ vivari. Vivariyatūti pana hatthaṃ pasāresi. Tato ‘‘bhagavā tumhehi anekāsu kappakoṭīsu dānaṃ dadamānehi na sahatthā dvāravivaraṇakammaṃ kata’’nti sayameva dvāraṃ vivaṭaṃ. Taṃ pana yasmā bhagavato manena vivaṭaṃ, tasmā vivari bhagavā dvāranti vattuṃ vaṭṭati.

    ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³ங்ஸூதி யதா² க²மனீயாதீ³னி புச்ச²ந்தோ ப⁴க³வா தேஹி, ஏவங் தேபி ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸமப்பவத்தமோதா³ அஹேஸுங். ஸீதோத³கங் விய உண்ஹோத³கேன ஸம்மோதி³தங் ஏகீபா⁴வங் அக³மங்ஸு. யாய ச ‘‘கச்சி, போ⁴ கோ³தம, க²மனீயங்; கச்சி யாபனீயங், கச்சி போ⁴தோ ச கோ³தமஸ்ஸ ஸாவகானஞ்ச அப்பாபா³த⁴ங், அப்பாதங்கங், லஹுட்டா²னங், ப³லங், பா²ஸுவிஹாரோ’’திஆதி³காய கதா²ய ஸம்மோதி³ங்ஸு, தங் பீதிபாமோஜ்ஜஸங்கா²தஸம்மோத³ஜனநதோ ஸம்மோதி³துங் யுத்தபா⁴வதோ ச ஸம்மோத³னீயங், அத்த²ப்³யஞ்ஜனமது⁴ரதாய ஸுசிரம்பி காலங் ஸாரேதுங் நிரந்தரங் பவத்தேதுங் அரஹபா⁴வதோ ஸரிதப்³ப³பா⁴வதோ ச ஸாரணீயங். ஸுய்யமானஸுக²தோ ஸம்மோத³னீயங், அனுஸ்ஸரியமானஸுக²தோ ச ஸாரணீயங். ததா² ப்³யஞ்ஜனபரிஸுத்³த⁴தாய ஸம்மோத³னீயங், அத்த²பரிஸுத்³த⁴தாய ஸாரணீயங். ஏவங் அனேகேஹி பரியாயேஹி ஸம்மோத³னீயங் கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரெத்வா பரியோஸாபெத்வா நிட்ட²பெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³ங்ஸு.

    Bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsūti yathā khamanīyādīni pucchanto bhagavā tehi, evaṃ tepi bhagavatā saddhiṃ samappavattamodā ahesuṃ. Sītodakaṃ viya uṇhodakena sammoditaṃ ekībhāvaṃ agamaṃsu. Yāya ca ‘‘kacci, bho gotama, khamanīyaṃ; kacci yāpanīyaṃ, kacci bhoto ca gotamassa sāvakānañca appābādhaṃ, appātaṅkaṃ, lahuṭṭhānaṃ, balaṃ, phāsuvihāro’’tiādikāya kathāya sammodiṃsu, taṃ pītipāmojjasaṅkhātasammodajananato sammodituṃ yuttabhāvato ca sammodanīyaṃ, atthabyañjanamadhuratāya sucirampi kālaṃ sāretuṃ nirantaraṃ pavattetuṃ arahabhāvato saritabbabhāvato ca sāraṇīyaṃ. Suyyamānasukhato sammodanīyaṃ, anussariyamānasukhato ca sāraṇīyaṃ. Tathā byañjanaparisuddhatāya sammodanīyaṃ, atthaparisuddhatāya sāraṇīyaṃ. Evaṃ anekehi pariyāyehi sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā pariyosāpetvā niṭṭhapetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

    அம்ப³ட்டோ² பன மாணவோதி ஸோ கிர ப⁴க³வதோ ரூபஸம்பத்தியங் சித்தப்பஸாத³மத்தம்பி அகத்வா ‘‘த³ஸப³லங் அபஸாதெ³ஸ்ஸாமீ’’தி உத³ரே ப³த்³த⁴ஸாடகங் முஞ்சித்வா கண்டே² ஓலம்பெ³த்வா ஏகேன ஹத்தே²ன து³ஸ்ஸகண்ணங் க³ஹெத்வா சங்கமங் அபி⁴ரூஹித்வா காலேன பா³ஹுங், காலேன உத³ரங், காலேன பிட்டி²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ, காலேன ஹத்த²விகாரங், காலேன ப⁴முகவிகாரங் கரொந்தோ, ‘‘கச்சி தே போ⁴, கோ³தம, தா⁴துஸமதா, கச்சி பி⁴க்கா²ஹாரேன ந கிலமத², அகிலமதா²காரோயேவ பன தே பஞ்ஞாயதி; தூ²லானி ஹி தே அங்க³பச்சங்கா³னி, பாஸாதி³கத்த² க³தக³தட்டா²னே. ‘தே ப³ஹுஜனா ராஜபப்³ப³ஜிதோதி ச பு³த்³தோ⁴’தி ச உப்பன்னப³ஹுமானா பணீதங் ஓஜவந்தமாஹாரங் தெ³ந்தி. பஸ்ஸத², போ⁴, கே³ஹங், சித்தஸாலா விய, தி³ப்³ப³பாஸாதோ³ விய. இமங் மஞ்சங் பஸ்ஸத², பி³ம்போ³ஹனங் பஸ்ஸத², கிங் ஏவரூபே டா²னே வஸந்தஸ்ஸ ஸமணத⁴ம்மங் காதுங் து³க்கர’’ந்தி ஏவரூபங் உப்பண்ட³னகத²ங் அனாசாரபா⁴வஸாரணீயங் கதே²தி, தேன வுத்தங் – ‘‘அம்ப³ட்டோ² பன மாணவோ சங்கமந்தோபி நிஸின்னேன ப⁴க³வதா கிஞ்சி கிஞ்சி கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரேதி, டி²தோபி நிஸின்னேன ப⁴க³வதா கிஞ்சி கிஞ்சி கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரேதீ’’தி.

    Ambaṭṭhopana māṇavoti so kira bhagavato rūpasampattiyaṃ cittappasādamattampi akatvā ‘‘dasabalaṃ apasādessāmī’’ti udare baddhasāṭakaṃ muñcitvā kaṇṭhe olambetvā ekena hatthena dussakaṇṇaṃ gahetvā caṅkamaṃ abhirūhitvā kālena bāhuṃ, kālena udaraṃ, kālena piṭṭhiṃ dassento, kālena hatthavikāraṃ, kālena bhamukavikāraṃ karonto, ‘‘kacci te bho, gotama, dhātusamatā, kacci bhikkhāhārena na kilamatha, akilamathākāroyeva pana te paññāyati; thūlāni hi te aṅgapaccaṅgāni, pāsādikattha gatagataṭṭhāne. ‘te bahujanā rājapabbajitoti ca buddho’ti ca uppannabahumānā paṇītaṃ ojavantamāhāraṃ denti. Passatha, bho, gehaṃ, cittasālā viya, dibbapāsādo viya. Imaṃ mañcaṃ passatha, bimbohanaṃ passatha, kiṃ evarūpe ṭhāne vasantassa samaṇadhammaṃ kātuṃ dukkara’’nti evarūpaṃ uppaṇḍanakathaṃ anācārabhāvasāraṇīyaṃ katheti, tena vuttaṃ – ‘‘ambaṭṭho pana māṇavo caṅkamantopi nisinnena bhagavatā kiñci kiñci kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāreti, ṭhitopi nisinnena bhagavatā kiñci kiñci kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretī’’ti.

    262. அத² கோ² ப⁴க³வாதி அத² ப⁴க³வா – ‘‘அயங் மாணவோ ஹத்த²ங் பஸாரெத்வா ப⁴வக்³க³ங் க³ஹேதுகாமோ விய, பாத³ங் பஸாரெத்வா அவீசிங் விசரிதுகாமோ விய, மஹாஸமுத்³த³ங் தரிதுகாமோ விய, ஸினேருங் ஆரோஹிதுகாமோ விய ச அட்டா²னே வாயமதி, ஹந்த³, தேன ஸத்³தி⁴ங் மந்தேமீ’’தி அம்ப³ட்ட²ங் மாணவங் ஏதத³வோச. ஆசரியபாசரியேஹீதி ஆசரியேஹி ச தேஸங் ஆசரியேஹி ச.

    262.Atha kho bhagavāti atha bhagavā – ‘‘ayaṃ māṇavo hatthaṃ pasāretvā bhavaggaṃ gahetukāmo viya, pādaṃ pasāretvā avīciṃ vicaritukāmo viya, mahāsamuddaṃ taritukāmo viya, sineruṃ ārohitukāmo viya ca aṭṭhāne vāyamati, handa, tena saddhiṃ mantemī’’ti ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca. Ācariyapācariyehīti ācariyehi ca tesaṃ ācariyehi ca.

    பட²மஇப்³ப⁴வாத³வண்ணனா

    Paṭhamaibbhavādavaṇṇanā

    263. க³ச்ச²ந்தோ வாதி எத்த² காமங் தீஸு இரியாபதே²ஸு ப்³ராஹ்மணோ ஆசரியப்³ராஹ்மணேன ஸத்³தி⁴ங் ஸல்லபிதுமரஹதி. அயங் பன மாணவோ மானத²த்³த⁴தாய கதா²ஸல்லாபங் கரொந்தோ சத்தாரோபி இரியாபதே² யோஜெஸ்ஸாமீதி ‘‘ஸயானோ வா ஹி, போ⁴ கோ³தம, ஸயானேனா’’தி ஆஹ.

    263.Gacchanto vāti ettha kāmaṃ tīsu iriyāpathesu brāhmaṇo ācariyabrāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati. Ayaṃ pana māṇavo mānathaddhatāya kathāsallāpaṃ karonto cattāropi iriyāpathe yojessāmīti ‘‘sayāno vā hi, bho gotama, sayānenā’’ti āha.

    ததோ கிர தங் ப⁴க³வா – ‘‘அம்ப³ட்ட², க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ வா க³ச்ச²ந்தேன, டி²தஸ்ஸ வா டி²தேன, நிஸின்னஸ்ஸ வா நிஸின்னேனாசரியேன ஸத்³தி⁴ங் கதா² நாம ஸப்³பா³சரியேஸு லப்³ப⁴தி. த்வங் பன ஸயானோ ஸயானேனாசரியேன ஸத்³தி⁴ங் கதே²ஸி, கிங் தே ஆசரியோ கோ³ரூபங், உதா³ஹு த்வ’’ந்தி ஆஹ. ஸோ குஜ்ஜி²த்வா – ‘‘யே ச கோ² தே, போ⁴ கோ³தம, முண்ட³கா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² முண்டே³ முண்டா³தி ஸமணே ச ஸமணாதி வத்துங் வட்டெய்ய. அயங் பன ஹீளெந்தோ முண்ட³கா ஸமணகாதி ஆஹ. இப்³பா⁴தி க³ஹபதிகா. கண்ஹாதி கண்ஹா, காளகாதி அத்தோ². ப³ந்து⁴பாதா³பச்சாதி எத்த² ப³ந்தூ⁴தி ப்³ரஹ்மா அதி⁴ப்பேதோ. தஞ்ஹி ப்³ராஹ்மணா பிதாமஹோதி வோஹரந்தி. பாதா³னங் அபச்சா பாதா³பச்சா, ப்³ரஹ்முனோ பிட்டி²பாத³தோ ஜாதாதி அதி⁴ப்பாயோ. தஸ்ஸ கிர அயங் லத்³தி⁴ – ப்³ராஹ்மணா ப்³ரஹ்முனோ முக²தோ நிக்க²ந்தா, க²த்தியா உரதோ, வெஸ்ஸா நாபி⁴தோ, ஸுத்³தா³ ஜாணுதோ, ஸமணா பிட்டி²பாத³தோதி. ஏவங் கதெ²ந்தோ ச பனேஸ கிஞ்சாபி அனியமெத்வா கதே²தி. அத² கோ² ப⁴க³வந்தமேவ வதா³மீதி கதே²தி.

    Tato kira taṃ bhagavā – ‘‘ambaṭṭha, gacchantassa vā gacchantena, ṭhitassa vā ṭhitena, nisinnassa vā nisinnenācariyena saddhiṃ kathā nāma sabbācariyesu labbhati. Tvaṃ pana sayāno sayānenācariyena saddhiṃ kathesi, kiṃ te ācariyo gorūpaṃ, udāhu tva’’nti āha. So kujjhitvā – ‘‘ye ca kho te, bho gotama, muṇḍakā’’tiādimāha. Tattha muṇḍe muṇḍāti samaṇe ca samaṇāti vattuṃ vaṭṭeyya. Ayaṃ pana hīḷento muṇḍakā samaṇakāti āha. Ibbhāti gahapatikā. Kaṇhāti kaṇhā, kāḷakāti attho. Bandhupādāpaccāti ettha bandhūti brahmā adhippeto. Tañhi brāhmaṇā pitāmahoti voharanti. Pādānaṃ apaccā pādāpaccā, brahmuno piṭṭhipādato jātāti adhippāyo. Tassa kira ayaṃ laddhi – brāhmaṇā brahmuno mukhato nikkhantā, khattiyā urato, vessā nābhito, suddā jāṇuto, samaṇā piṭṭhipādatoti. Evaṃ kathento ca panesa kiñcāpi aniyametvā katheti. Atha kho bhagavantameva vadāmīti katheti.

    அத² கோ² ப⁴க³வா – ‘‘அயங் அம்ப³ட்டோ² ஆக³தகாலதோ பட்டா²ய மயா ஸத்³தி⁴ங் கத²யமானோ மானமேவ நிஸ்ஸாய கதே²ஸி, ஆஸீவிஸங் கீ³வாயங் க³ண்ஹந்தோ விய, அக்³கி³க்க²ந்த⁴ங் ஆலிங்க³ந்தோ விய, மத்தவாரணங் ஸொண்டா³ய பராமஸந்தோ விய, அத்தனோ பமாணங் ந ஜானாதி. ஹந்த³ நங் ஜானாபெஸ்ஸாமீ’’தி சிந்தெத்வா ‘‘அத்தி²கவதோ கோ² பன தே, அம்ப³ட்டா²’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஆக³ந்த்வா கத்தப்³ப³கிச்சஸங்கா²தோ அத்தோ², ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி அத்தி²கங், தஸ்ஸ மாணவஸ்ஸ சித்தங். அத்தி²கமஸ்ஸ அத்தீ²தி அத்தி²கவா, தஸ்ஸ அத்தி²கவதோ தவ இதா⁴க³மனங் அஹோஸீதி அத்தோ².

    Atha kho bhagavā – ‘‘ayaṃ ambaṭṭho āgatakālato paṭṭhāya mayā saddhiṃ kathayamāno mānameva nissāya kathesi, āsīvisaṃ gīvāyaṃ gaṇhanto viya, aggikkhandhaṃ āliṅganto viya, mattavāraṇaṃ soṇḍāya parāmasanto viya, attano pamāṇaṃ na jānāti. Handa naṃ jānāpessāmī’’ti cintetvā ‘‘atthikavato kho pana te, ambaṭṭhā’’tiādimāha. Tattha āgantvā kattabbakiccasaṅkhāto attho, etassa atthīti atthikaṃ, tassa māṇavassa cittaṃ. Atthikamassa atthīti atthikavā, tassa atthikavato tava idhāgamanaṃ ahosīti attho.

    கோ² பனாதி நிபாதமத்தங். யாயேவ கோ² பனத்தா²யாதி யேனேவ கோ² பனத்தே²ன. ஆக³ச்செ²ய்யாதா²தி மம வா அஞ்ஞேஸங் வா ஸந்திகங் யதா³ கதா³சி ஆக³ச்செ²ய்யாத². தமேவ அத்த²ந்தி இத³ங் புரிஸலிங்க³வஸேனேவ வுத்தங். மனஸி கரெய்யாதா²தி சித்தே கரெய்யாத². இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – த்வங் ஆசரியேன அத்தனோ கரணீயேன பேஸிதோ, ந அம்ஹாகங் பரிப⁴வனத்தா²ய, தஸ்மா தமேவ கிச்சங் மனஸி கரோஹீதி. ஏவமஸ்ஸ அஞ்ஞேஸங் ஸந்திகங் ஆக³தானங் வத்தங் த³ஸ்ஸெத்வா மானநிக்³க³ண்ஹனத்த²ங் ‘‘அவுஸிதவாயேவ கோ² பனா’’திஆதி³மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² பஸ்ஸத² போ⁴ அயங் அம்ப³ட்டோ² மாணவோ ஆசரியகுலே அவுஸிதவா அஸிக்கி²தோ அப்பஸ்ஸுதோவ ஸமானோ. வுஸிதமானீதி ‘‘அஹங் வுஸிதவா ஸிக்கி²தோ ப³ஹுஸ்ஸுதோ’’தி அத்தானங் மஞ்ஞதி. ஏதஸ்ஸ ஹி ஏவங் ப²ருஸவசனஸமுதா³சாரே காரணங் கிமஞ்ஞத்ர அவுஸிதத்தாதி ஆசரியகுலே அஸங்வுத்³தா⁴ அஸிக்கி²தா அப்பஸ்ஸுதாயேவ ஹி ஏவங் வத³ந்தீதி.

    Kho panāti nipātamattaṃ. Yāyeva kho panatthāyāti yeneva kho panatthena. Āgaccheyyāthāti mama vā aññesaṃ vā santikaṃ yadā kadāci āgaccheyyātha. Tameva atthanti idaṃ purisaliṅgavaseneva vuttaṃ. Manasi kareyyāthāti citte kareyyātha. Idaṃ vuttaṃ hoti – tvaṃ ācariyena attano karaṇīyena pesito, na amhākaṃ paribhavanatthāya, tasmā tameva kiccaṃ manasi karohīti. Evamassa aññesaṃ santikaṃ āgatānaṃ vattaṃ dassetvā mānaniggaṇhanatthaṃ ‘‘avusitavāyeva kho panā’’tiādimāha. Tassattho passatha bho ayaṃ ambaṭṭho māṇavo ācariyakule avusitavā asikkhito appassutova samāno. Vusitamānīti ‘‘ahaṃ vusitavā sikkhito bahussuto’’ti attānaṃ maññati. Etassa hi evaṃ pharusavacanasamudācāre kāraṇaṃ kimaññatra avusitattāti ācariyakule asaṃvuddhā asikkhitā appassutāyeva hi evaṃ vadantīti.

    264. குபிதோதி குத்³தோ⁴. அனத்தமனோதி அஸகமனோ, கிங் பன ப⁴க³வா தஸ்ஸ குஜ்ஜ²னபா⁴வங் ஞத்வா ஏவமாஹ உதா³ஹு அஞத்வாதி? ஞத்வா ஆஹாதி. கஸ்மா ஞத்வா ஆஹாதி? தஸ்ஸ மானநிம்மத³னத்த²ங். ப⁴க³வா ஹி அஞ்ஞாஸி – ‘‘அயங் மயா ஏவங் வுத்தே குஜ்ஜி²த்வா மம ஞாதகே அக்கோஸிஸ்ஸதி. அத²ஸ்ஸாஹங் யதா² நாம குஸலோ பி⁴ஸக்கோ தோ³ஸங் உக்³கி³லெத்வா நீஹரதி, ஏவமேவ கொ³த்தேன கொ³த்தங், குலாபதே³ஸேன குலாபதே³ஸங் , உட்டா²பெத்வா ப⁴வக்³க³ப்பமாணேன விய உட்டி²தங் மானத்³த⁴ஜங் மூலே செ²த்வா நிபாதெஸ்ஸாமீ’’தி. கு²ங்ஸெந்தோதி க⁴ட்டெந்தோ. வம்பெ⁴ந்தோதி ஹீளெந்தோ. பாபிதோ ப⁴விஸ்ஸதீதி சண்ட³பா⁴வாதி³தோ³ஸங் பாபிதோ ப⁴விஸ்ஸதி.

    264.Kupitoti kuddho. Anattamanoti asakamano, kiṃ pana bhagavā tassa kujjhanabhāvaṃ ñatvā evamāha udāhu añatvāti? Ñatvā āhāti. Kasmā ñatvā āhāti? Tassa mānanimmadanatthaṃ. Bhagavā hi aññāsi – ‘‘ayaṃ mayā evaṃ vutte kujjhitvā mama ñātake akkosissati. Athassāhaṃ yathā nāma kusalo bhisakko dosaṃ uggiletvā nīharati, evameva gottena gottaṃ, kulāpadesena kulāpadesaṃ , uṭṭhāpetvā bhavaggappamāṇena viya uṭṭhitaṃ mānaddhajaṃ mūle chetvā nipātessāmī’’ti. Khuṃsentoti ghaṭṭento. Vambhentoti hīḷento. Pāpito bhavissatīti caṇḍabhāvādidosaṃ pāpito bhavissati.

    சண்டா³தி மானநிஸ்ஸிதகோத⁴யுத்தா. ப²ருஸாதி க²ரா. லஹுஸாதி லஹுகா. அப்பகேனேவ துஸ்ஸந்தி வா து³ஸ்ஸந்தி வா உத³கபிட்டே² அலாபு³கடாஹங் விய அப்பகேனேவ உப்லவந்தி. ப⁴ஸ்ஸாதி ப³ஹுபா⁴ணினோ. ஸக்யானங் முகே² விவடே அஞ்ஞஸ்ஸ வசனோகாஸோ நத்தீ²தி அதி⁴ப்பாயேனேவ வத³தி. ஸமானாதி இத³ங் ஸந்தாதி புரிமபத³ஸ்ஸ வேவசனங். ந ஸக்கரொந்தீதி ந ப்³ராஹ்மணானங் ஸுந்த³ரேனாகாரேன கரொந்தி. ந க³ருங் கரொந்தீதி ப்³ராஹ்மணேஸு கா³ரவங் ந கரொந்தி. ந மானெந்தீதி ந மனேன பியாயந்தி. ந பூஜெந்தீதி மாலாதீ³ஹி நேஸங் பூஜங் ந கரொந்தி. ந அபசாயந்தீதி அபி⁴வாத³னாதீ³ஹி நேஸங் அபசிதிகம்மங் நீசவுத்திங் ந த³ஸ்ஸெந்தி தயித³ந்தி தங் இத³ங். யதி³மே ஸக்யாதி யங் இமே ஸக்யா ந ப்³ராஹ்மணே ஸக்கரொந்தி…பே॰… ந அபசாயந்தி, தங் தேஸங் அஸக்காரகரணாதி³ ஸப்³ப³ங் ந யுத்தங், நானுலோமந்தி அத்தோ².

    Caṇḍāti mānanissitakodhayuttā. Pharusāti kharā. Lahusāti lahukā. Appakeneva tussanti vā dussanti vā udakapiṭṭhe alābukaṭāhaṃ viya appakeneva uplavanti. Bhassāti bahubhāṇino. Sakyānaṃ mukhe vivaṭe aññassa vacanokāso natthīti adhippāyeneva vadati. Samānāti idaṃ santāti purimapadassa vevacanaṃ. Na sakkarontīti na brāhmaṇānaṃ sundarenākārena karonti. Na garuṃ karontīti brāhmaṇesu gāravaṃ na karonti. Na mānentīti na manena piyāyanti. Na pūjentīti mālādīhi nesaṃ pūjaṃ na karonti. Na apacāyantīti abhivādanādīhi nesaṃ apacitikammaṃ nīcavuttiṃ na dassenti tayidanti taṃ idaṃ. Yadime sakyāti yaṃ ime sakyā na brāhmaṇe sakkaronti…pe… na apacāyanti, taṃ tesaṃ asakkārakaraṇādi sabbaṃ na yuttaṃ, nānulomanti attho.

    து³தியஇப்³ப⁴வாத³வண்ணனா

    Dutiyaibbhavādavaṇṇanā

    265. அபரத்³து⁴ந்தி அபரஜ்ஜி²ங்ஸு. ஏகமிதா³ஹந்தி எத்த² இத³ந்தி நிபாதமத்தங். ஏகங் அஹந்தி அத்தோ². ஸந்தா⁴கா³ரந்தி ரஜ்ஜஅனுஸாஸனஸாலா. ஸக்யாதி அபி⁴ஸித்தராஜானோ . ஸக்யகுமாராதி அனபி⁴ஸித்தா. உச்சேஸூதி யதா²னுரூபேஸு பல்லங்கபீட²கவெத்தாஸனப²லகசித்தத்த²ரணாதி³பே⁴தே³ஸு. ஸஞ்ஜக்³க⁴ந்தாதி உப்பண்ட³னவஸேன மஹாஹஸிதங் ஹஸந்தா. ஸங்கீளந்தாதி ஹஸிதமத்த கரணஅங்கு³லிஸங்க⁴ட்டனபாணிப்பஹாரதா³னாதீ³னி கரொந்தா. மமஞ்ஞேவ மஞ்ஞேதி ஏவமஹங் மஞ்ஞாமி, மமஞ்ஞேவ அனுஹஸந்தி, ந அஞ்ஞந்தி.

    265.Aparaddhunti aparajjhiṃsu. Ekamidāhanti ettha idanti nipātamattaṃ. Ekaṃ ahanti attho. Sandhāgāranti rajjaanusāsanasālā. Sakyāti abhisittarājāno . Sakyakumārāti anabhisittā. Uccesūti yathānurūpesu pallaṅkapīṭhakavettāsanaphalakacittattharaṇādibhedesu. Sañjagghantāti uppaṇḍanavasena mahāhasitaṃ hasantā. Saṃkīḷantāti hasitamatta karaṇaaṅgulisaṅghaṭṭanapāṇippahāradānādīni karontā. Mamaññeva maññeti evamahaṃ maññāmi, mamaññeva anuhasanti, na aññanti.

    கஸ்மா பன தே ஏவமகங்ஸூதி? தே கிர அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ குலவங்ஸங் ஜானந்தி. அயஞ்ச தஸ்மிங் ஸமயே யாவ பாத³ந்தா ஓலம்பெ³த்வா நிவத்த²ஸாடகஸ்ஸ ஏகேன ஹத்தே²ன து³ஸ்ஸகண்ணங் க³ஹெத்வா க²ந்த⁴ட்டி²கங் நாமெத்வா மானமதே³ன மத்தோ விய ஆக³ச்ச²தி. ததோ – ‘‘பஸ்ஸத² போ⁴ அம்ஹாகங் தா³ஸஸ்ஸ கண்ஹாயனகொ³த்தஸ்ஸ அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ ஆக³மனகாரண’’ந்தி வத³ந்தா ஏவமகங்ஸு. ஸோபி அத்தனோ குலவங்ஸங் ஜானாதி. தஸ்மா ‘‘மமஞ்ஞேவ மஞ்ஞே’’தி தக்கயித்த².

    Kasmā pana te evamakaṃsūti? Te kira ambaṭṭhassa kulavaṃsaṃ jānanti. Ayañca tasmiṃ samaye yāva pādantā olambetvā nivatthasāṭakassa ekena hatthena dussakaṇṇaṃ gahetvā khandhaṭṭhikaṃ nāmetvā mānamadena matto viya āgacchati. Tato – ‘‘passatha bho amhākaṃ dāsassa kaṇhāyanagottassa ambaṭṭhassa āgamanakāraṇa’’nti vadantā evamakaṃsu. Sopi attano kulavaṃsaṃ jānāti. Tasmā ‘‘mamaññeva maññe’’ti takkayittha.

    ஆஸனேனாதி ‘‘இத³மாஸனங், எத்த² நிஸீதா³ஹீ’’தி ஏவங் ஆஸனேன நிமந்தனங் நாம ஹோதி, ததா² ந கோசி அகாஸி.

    Āsanenāti ‘‘idamāsanaṃ, ettha nisīdāhī’’ti evaṃ āsanena nimantanaṃ nāma hoti, tathā na koci akāsi.

    ததியஇப்³ப⁴வாத³வண்ணனா

    Tatiyaibbhavādavaṇṇanā

    266. லடுகிகாதி கெ²த்தலெட்³டூ³னங் அந்தரேனிவாஸினீ கு²த்³த³கஸகுணிகா. குலாவகேதி நிவாஸனட்டா²னே. காமலாபினீதி யதி³ச்ச²கபா⁴ணினீ, யங் யங் இச்ச²தி தங் தங் லபதி, ந தங் கோசி ஹங்ஸோ வா கோஞ்சோ வா மோரோ வா ஆக³ந்த்வா ‘‘கிங் த்வங் லபஸீ’தி நிஸேதே⁴தி. அபி⁴ஸஜ்ஜிதுந்தி கோத⁴வஸேன லக்³கி³துங்.

    266.Laṭukikāti khettaleḍḍūnaṃ antarenivāsinī khuddakasakuṇikā. Kulāvaketi nivāsanaṭṭhāne. Kāmalāpinīti yadicchakabhāṇinī, yaṃ yaṃ icchati taṃ taṃ lapati, na taṃ koci haṃso vā koñco vā moro vā āgantvā ‘‘kiṃ tvaṃ lapasī’ti nisedheti. Abhisajjitunti kodhavasena laggituṃ.

    ஏவங் வுத்தே மாணவோ – ‘‘அயங் ஸமணோ கோ³தமோ அத்தனோ ஞாதகே லடுகிகஸதி³ஸே கத்வா அம்ஹே ஹங்ஸகோஞ்சமோரஸதி³ஸே கரோதி, நிம்மானோ தா³னி ஜாதோ’’தி மஞ்ஞமானோ உத்தரி சத்தாரோ வண்ணே த³ஸ்ஸேதி.

    Evaṃ vutte māṇavo – ‘‘ayaṃ samaṇo gotamo attano ñātake laṭukikasadise katvā amhe haṃsakoñcamorasadise karoti, nimmāno dāni jāto’’ti maññamāno uttari cattāro vaṇṇe dasseti.

    தா³ஸிபுத்தவாத³வண்ணனா

    Dāsiputtavādavaṇṇanā

    267. நிம்மாதே³தீதி நிம்மதே³தி நிம்மானே கரோதி. யங்னூனாஹந்தி யதி³ பனாஹங். ‘‘கண்ஹாயனோஹமஸ்மி, போ⁴ கோ³தமா’’தி இத³ங் கிர வசனங் அம்ப³ட்டோ² திக்க²த்துங் மஹாஸத்³தே³ன அவோச. கஸ்மா அவோச? கிங் அஸுத்³த⁴பா⁴வங் ந ஜானாதீதி? ஆம ஜானாதி. ஜானந்தோபி ப⁴வபடிச்ச²ன்னமேதங் காரணங், தங் அனேன ந தி³ட்ட²ங். அபஸ்ஸந்தோ மஹாஸமணோ கிங் வக்க²தீதி மஞ்ஞமானோ மானத²த்³த⁴தாய அவோச. மாதாபெத்திகந்தி மாதாபிதூனங் ஸந்தகங். நாமகொ³த்தந்தி பண்ணத்திவஸேன நாமங், பவேணீவஸேன கொ³த்தங். அனுஸ்ஸரதோதி அனுஸ்ஸரந்தஸ்ஸ குலகோடிங் ஸோதெ⁴ந்தஸ்ஸ. அய்யபுத்தாதி ஸாமினோ புத்தா. தா³ஸிபுத்தோதி க⁴ரதா³ஸியாவ புத்தோ. தஸ்மா யதா² தா³ஸேன ஸாமினோ உபஸங்கமிதப்³பா³, ஏவங் அனுபஸங்கமந்தங் தங் தி³ஸ்வா ஸக்யா அனுஜக்³கி⁴ங்ஸூதி த³ஸ்ஸேதி.

    267.Nimmādetīti nimmadeti nimmāne karoti. Yaṃnūnāhanti yadi panāhaṃ. ‘‘Kaṇhāyanohamasmi, bho gotamā’’ti idaṃ kira vacanaṃ ambaṭṭho tikkhattuṃ mahāsaddena avoca. Kasmā avoca? Kiṃ asuddhabhāvaṃ na jānātīti? Āma jānāti. Jānantopi bhavapaṭicchannametaṃ kāraṇaṃ, taṃ anena na diṭṭhaṃ. Apassanto mahāsamaṇo kiṃ vakkhatīti maññamāno mānathaddhatāya avoca. Mātāpettikanti mātāpitūnaṃ santakaṃ. Nāmagottanti paṇṇattivasena nāmaṃ, paveṇīvasena gottaṃ. Anussaratoti anussarantassa kulakoṭiṃ sodhentassa. Ayyaputtāti sāmino puttā. Dāsiputtoti gharadāsiyāva putto. Tasmā yathā dāsena sāmino upasaṅkamitabbā, evaṃ anupasaṅkamantaṃ taṃ disvā sakyā anujagghiṃsūti dasseti.

    இதோ பரங் தஸ்ஸ தா³ஸபா⁴வங் ஸக்யானஞ்ச ஸாமிபா⁴வங் பகாஸெத்வா அத்தனோ ச அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ ச குலவங்ஸங் ஆஹரந்தோ ஸக்யா கோ² பனாதிஆதி³மாஹ. தத்த² த³ஹந்தீதி ட²பெந்தி, ஓக்காகோ நோ புப்³ப³புரிஸோதி, ஏவங் கரொந்தீதி அத்தோ². தஸ்ஸ கிர ரஞ்ஞோ கத²னகாலே உக்கா விய முக²தோ பபா⁴ நிச்ச²ரதி, தஸ்மா தங் ‘‘ஓக்காகோ’’தி ஸஞ்ஜானிங்ஸூதி. பப்³பா³ஜேஸீதி நீஹரி.

    Ito paraṃ tassa dāsabhāvaṃ sakyānañca sāmibhāvaṃ pakāsetvā attano ca ambaṭṭhassa ca kulavaṃsaṃ āharanto sakyā kho panātiādimāha. Tattha dahantīti ṭhapenti, okkāko no pubbapurisoti, evaṃ karontīti attho. Tassa kira rañño kathanakāle ukkā viya mukhato pabhā niccharati, tasmā taṃ ‘‘okkāko’’ti sañjāniṃsūti. Pabbājesīti nīhari.

    இதா³னி தே நாமவஸேன த³ஸ்ஸெந்தோ – ‘‘ஓக்காமுக²’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்ராயங் அனுபுப்³பீ³ கதா² – பட²மகப்பிகானங் கிர ரஞ்ஞோ மஹாஸம்மதஸ்ஸ ரோஜோ நாம புத்தோ அஹோஸி. ரோஜஸ்ஸ வரரோஜோ, வரரோஜஸ்ஸ கல்யாணோ, கல்யாணஸ்ஸ வரகல்யாணோ, வரகல்யாணஸ்ஸ மந்தா⁴தா, மந்தா⁴துஸ்ஸ வரமந்தா⁴தா , வரமந்தா⁴துஸ்ஸ உபோஸதோ², உபோஸத²ஸ்ஸ வரோ, வரஸ்ஸ உபவரோ, உபவரஸ்ஸ மக⁴தே³வோ, மக⁴தே³வஸ்ஸ பரம்பராய சதுராஸீதிக²த்தியஸஹஸ்ஸானி அஹேஸுங். தேஸங் பச்ச²தோ தயோ ஓக்காகவங்ஸா அஹேஸுங். தேஸு ததியஓக்காகஸ்ஸ பஞ்ச மஹேஸியோ அஹேஸுங் – ஹத்தா², சித்தா, ஜந்து, ஜாலினீ, விஸாகா²தி. ஏகேகிஸ்ஸா பஞ்சபஞ்சஇத்தி²ஸதபரிவாரா. ஸப்³ப³ஜெட்டா²ய சத்தாரோ புத்தா – ஓக்காமுகோ², கரகண்டு³, ஹத்தி²னிகோ, ஸினிஸூரோதி. பஞ்ச தீ⁴தரோ – பியா, ஸுப்பியா, ஆனந்தா³, விஜிதா, விஜிதஸேனாதி. இதி ஸா நவ புத்தே விஜாயித்வா காலமகாஸி.

    Idāni te nāmavasena dassento – ‘‘okkāmukha’’ntiādimāha. Tatrāyaṃ anupubbī kathā – paṭhamakappikānaṃ kira rañño mahāsammatassa rojo nāma putto ahosi. Rojassa vararojo, vararojassa kalyāṇo, kalyāṇassa varakalyāṇo, varakalyāṇassa mandhātā, mandhātussa varamandhātā , varamandhātussa uposatho, uposathassa varo, varassa upavaro, upavarassa maghadevo, maghadevassa paramparāya caturāsītikhattiyasahassāni ahesuṃ. Tesaṃ pacchato tayo okkākavaṃsā ahesuṃ. Tesu tatiyaokkākassa pañca mahesiyo ahesuṃ – hatthā, cittā, jantu, jālinī, visākhāti. Ekekissā pañcapañcaitthisataparivārā. Sabbajeṭṭhāya cattāro puttā – okkāmukho, karakaṇḍu, hatthiniko, sinisūroti. Pañca dhītaro – piyā, suppiyā, ānandā, vijitā, vijitasenāti. Iti sā nava putte vijāyitvā kālamakāsi.

    அத² ராஜா அஞ்ஞங் த³ஹரிங் அபி⁴ரூபங் ராஜதீ⁴தரங் ஆனெத்வா அக்³க³மஹேஸிட்டா²னே ட²பேஸி. ஸா ஜந்துங் நாம புத்தங் விஜாயி. அத² நங் பஞ்சமதி³வஸே அலங்கரித்வா ரஞ்ஞோ த³ஸ்ஸேஸி. ராஜா துட்டோ² தஸ்ஸா வரங் அதா³ஸி. ஸா ஞாதகேஹி ஸத்³தி⁴ங் மந்தெத்வா புத்தஸ்ஸ ரஜ்ஜங் யாசி. ராஜா – ‘‘நஸ்ஸ, வஸலி, மம புத்தானங் அந்தராயங் இச்ச²ஸீ’’தி தஜ்ஜேஸி. ஸா புனப்புனங் ரஹோ ராஜானங் பரிதோஸெத்வா – ‘‘மஹாராஜ, முஸாவாதோ³ நாம ந வட்டதீ’’திஆதீ³னி வத்வா யாசதியேவ. அத² ராஜா புத்தே ஆமந்தேஸி – ‘‘அஹங் தாதா, தும்ஹாகங் கனிட்ட²ங் ஜந்துகுமாரங் தி³ஸ்வா தஸ்ஸ மாதுயா ஸஹஸா வரங் அதா³ஸிங் , ஸா புத்தஸ்ஸ ரஜ்ஜங் பரிணாமேதுங் இச்ச²தி. தும்ஹே ட²பெத்வா மங்க³லஹத்தி²ங் மங்க³லஅஸ்ஸங் மங்க³லரத²ஞ்ச யத்தகே இச்ச²த², தத்தகே ஹத்தி²அஸ்ஸரதே² க³ஹெத்வா க³ச்ச²த². மமச்சயேன ஆக³ந்த்வா ரஜ்ஜங் கரெய்யாதா²’’தி, அட்ட²ஹி அமச்சேஹி ஸத்³தி⁴ங் உய்யோஜேஸி.

    Atha rājā aññaṃ dahariṃ abhirūpaṃ rājadhītaraṃ ānetvā aggamahesiṭṭhāne ṭhapesi. Sā jantuṃ nāma puttaṃ vijāyi. Atha naṃ pañcamadivase alaṅkaritvā rañño dassesi. Rājā tuṭṭho tassā varaṃ adāsi. Sā ñātakehi saddhiṃ mantetvā puttassa rajjaṃ yāci. Rājā – ‘‘nassa, vasali, mama puttānaṃ antarāyaṃ icchasī’’ti tajjesi. Sā punappunaṃ raho rājānaṃ paritosetvā – ‘‘mahārāja, musāvādo nāma na vaṭṭatī’’tiādīni vatvā yācatiyeva. Atha rājā putte āmantesi – ‘‘ahaṃ tātā, tumhākaṃ kaniṭṭhaṃ jantukumāraṃ disvā tassa mātuyā sahasā varaṃ adāsiṃ , sā puttassa rajjaṃ pariṇāmetuṃ icchati. Tumhe ṭhapetvā maṅgalahatthiṃ maṅgalaassaṃ maṅgalarathañca yattake icchatha, tattake hatthiassarathe gahetvā gacchatha. Mamaccayena āgantvā rajjaṃ kareyyāthā’’ti, aṭṭhahi amaccehi saddhiṃ uyyojesi.

    தே நானப்பகாரங் ரோதி³த்வா கந்தி³த்வா – ‘‘தாத, அம்ஹாகங் தோ³ஸங் க²மதா²’’தி ராஜானஞ்சேவ ராஜோரோதே⁴ ச க²மாபெத்வா, ‘‘மயம்பி பா⁴தூஹி ஸத்³தி⁴ங் க³ச்சா²மா’’தி ராஜானங் ஆபுச்சி²த்வா நக³ரா நிக்க²ந்தா ப⁴கி³னியோ ஆதா³ய சதுரங்கி³னியா ஸேனாய பரிவுதா நக³ரா நிக்க²மிங்ஸு. ‘‘குமாரா பிதுஅச்சயேன ஆக³ந்த்வா ரஜ்ஜங் காரெஸ்ஸந்தி, க³ச்சா²ம நே உபட்ட²ஹாமா’’தி சிந்தெத்வா ப³ஹூ மனுஸ்ஸா அனுப³ந்தி⁴ங்ஸு. பட²மதி³வஸே யோஜனமத்தா ஸேனா அஹோஸி, து³தியே த்³வியோஜனமத்தா, ததியே தியோஜனமத்தா. குமாரா மந்தயிங்ஸு – ‘‘மஹா ப³லகாயோ, ஸசே மயங் கஞ்சி ஸாமந்தராஜானங் மத்³தி³த்வா ஜனபத³ங் க³ண்ஹெய்யாம, ஸோபி நோ நப்பஸஹெய்ய. கிங் பரேஸங் பீளாய கதாய, மஹா அயங் ஜம்பு³தீ³போ, அரஞ்ஞே நக³ரங் மாபெஸ்ஸாமா’’தி ஹிமவந்தாபி⁴முகா² க³ந்த்வா நக³ரவத்து²ங் பரியேஸிங்ஸு.

    Te nānappakāraṃ roditvā kanditvā – ‘‘tāta, amhākaṃ dosaṃ khamathā’’ti rājānañceva rājorodhe ca khamāpetvā, ‘‘mayampi bhātūhi saddhiṃ gacchāmā’’ti rājānaṃ āpucchitvā nagarā nikkhantā bhaginiyo ādāya caturaṅginiyā senāya parivutā nagarā nikkhamiṃsu. ‘‘Kumārā pituaccayena āgantvā rajjaṃ kāressanti, gacchāma ne upaṭṭhahāmā’’ti cintetvā bahū manussā anubandhiṃsu. Paṭhamadivase yojanamattā senā ahosi, dutiye dviyojanamattā, tatiye tiyojanamattā. Kumārā mantayiṃsu – ‘‘mahā balakāyo, sace mayaṃ kañci sāmantarājānaṃ madditvā janapadaṃ gaṇheyyāma, sopi no nappasaheyya. Kiṃ paresaṃ pīḷāya katāya, mahā ayaṃ jambudīpo, araññe nagaraṃ māpessāmā’’ti himavantābhimukhā gantvā nagaravatthuṃ pariyesiṃsu.

    தஸ்மிஞ்ச ஸமயே அம்ஹாகங் போ³தி⁴ஸத்தோ ப்³ராஹ்மணமஹாஸாலகுலே நிப்³ப³த்தித்வா கபிலப்³ராஹ்மணோ நாம ஹுத்வா நிக்க²ம்ம இஸிபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா ஹிமவந்தபஸ்ஸே பொக்க²ரணியா தீரே ஸாகவனஸண்டே³ பண்ணஸாலங் மாபெத்வா வஸதி. ஸோ கிர பு⁴ம்மஜாலங் நாம விஜ்ஜங் ஜானாதி, யாய உத்³த⁴ங் அஸீதிஹத்தே² ஆகாஸே, ஹெட்டா² ச பூ⁴மியம்பி கு³ணதோ³ஸங் பஸ்ஸதி. ஏதஸ்மிங் பதே³ஸே திணகு³ம்ப³லதா த³க்கி²ணாவட்டா பாசீனாபி⁴முகா² ஜாயந்தி. ஸீஹப்³யக்³கா⁴த³யோ மிக³ஸூகரே ஸப்பபி³ளாரா ச மண்டூ³கமூஸிகே அனுப³ந்த⁴மானா தங் பதே³ஸங் பத்வா ந ஸக்கொந்தி தே அனுப³ந்தி⁴துங். தேஹி தே அஞ்ஞத³த்து² ஸந்தஜ்ஜிதா நிவத்தந்தியேவ. ஸோ – ‘‘அயங் பத²வியா அக்³க³பதே³ஸோ’’தி ஞத்வா தத்த² அத்தனோ பண்ணஸாலங் மாபேஸி.

    Tasmiñca samaye amhākaṃ bodhisatto brāhmaṇamahāsālakule nibbattitvā kapilabrāhmaṇo nāma hutvā nikkhamma isipabbajjaṃ pabbajitvā himavantapasse pokkharaṇiyā tīre sākavanasaṇḍe paṇṇasālaṃ māpetvā vasati. So kira bhummajālaṃ nāma vijjaṃ jānāti, yāya uddhaṃ asītihatthe ākāse, heṭṭhā ca bhūmiyampi guṇadosaṃ passati. Etasmiṃ padese tiṇagumbalatā dakkhiṇāvaṭṭā pācīnābhimukhā jāyanti. Sīhabyagghādayo migasūkare sappabiḷārā ca maṇḍūkamūsike anubandhamānā taṃ padesaṃ patvā na sakkonti te anubandhituṃ. Tehi te aññadatthu santajjitā nivattantiyeva. So – ‘‘ayaṃ pathaviyā aggapadeso’’ti ñatvā tattha attano paṇṇasālaṃ māpesi.

    அத² தே குமாரே நக³ரவத்து²ங் பரியேஸமானே அத்தனோ வஸனோகாஸங் ஆக³தே தி³ஸ்வா புச்சி²த்வா தங் பவத்திங் ஞத்வா தேஸு அனுகம்பங் ஜனெத்வா அவோச – ‘‘இமஸ்மிங் பண்ணஸாலட்டா²னே மாபிதங் நக³ரங் ஜம்பு³தீ³பே அக்³க³னக³ரங் ப⁴விஸ்ஸதி. எத்த² ஜாதபுரிஸேஸு ஏகேகோ புரிஸஸதம்பி புரிஸஸஹஸ்ஸம்பி அபி⁴ப⁴விதுங் ஸக்கி²ஸ்ஸதி. எத்த² நக³ரங் மாபேத², பண்ணஸாலட்டா²னே ரஞ்ஞோ க⁴ரங் கரோத². இமஸ்மிஞ்ஹி ஓகாஸே ட²த்வா சண்டா³லபுத்தோபி சக்கவத்திப³லேன அதிஸெய்யோ’’தி. நனு, ப⁴ந்தே, அய்யஸ்ஸ வஸனோகாஸோதி? ‘‘மம வஸனோகாஸோ’’தி மா சிந்தயித்த². மய்ஹங் ஏகபஸ்ஸே பண்ணஸாலங் கத்வா நக³ரங் மாபெத்வா கபிலவத்து²ந்தி நாமங் கரோதா²’’தி. தே ததா² கத்வா தத்த² நிவாஸங் கப்பேஸுங்.

    Atha te kumāre nagaravatthuṃ pariyesamāne attano vasanokāsaṃ āgate disvā pucchitvā taṃ pavattiṃ ñatvā tesu anukampaṃ janetvā avoca – ‘‘imasmiṃ paṇṇasālaṭṭhāne māpitaṃ nagaraṃ jambudīpe agganagaraṃ bhavissati. Ettha jātapurisesu ekeko purisasatampi purisasahassampi abhibhavituṃ sakkhissati. Ettha nagaraṃ māpetha, paṇṇasālaṭṭhāne rañño gharaṃ karotha. Imasmiñhi okāse ṭhatvā caṇḍālaputtopi cakkavattibalena atiseyyo’’ti. Nanu, bhante, ayyassa vasanokāsoti? ‘‘Mama vasanokāso’’ti mā cintayittha. Mayhaṃ ekapasse paṇṇasālaṃ katvā nagaraṃ māpetvā kapilavatthunti nāmaṃ karothā’’ti. Te tathā katvā tattha nivāsaṃ kappesuṃ.

    அதா²மச்சா – ‘‘இமே தா³ரகா வயப்பத்தா, ஸசே நேஸங் பிதா ஸந்திகே ப⁴வெய்ய, ஸோ ஆவாஹவிவாஹங் கரெய்ய. இதா³னி பன அம்ஹாகங் பா⁴ரோ’’தி சிந்தெத்வா குமாரேஹி ஸத்³தி⁴ங் மந்தயிங்ஸு. குமாரா அம்ஹாகங் ஸதி³ஸா க²த்தியதீ⁴தரோ நாம ந பஸ்ஸாம, நாபி ப⁴கி³னீனங் ஸதி³ஸே க²த்தியகுமாரகே, அஸதி³ஸஸங்யோகே³ ச நோ உப்பன்னா புத்தா மாதிதோ வா பிதிதோ வா அபரிஸுத்³தா⁴ ஜாதிஸம்பே⁴த³ங் பாபுணிஸ்ஸந்தி. தஸ்மா மயங் ப⁴கி³னீஹியேவ ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வாஸங் ரோசேமாதி. தே ஜாதிஸம்பே⁴த³ப⁴யேன ஜெட்ட²கப⁴கி³னிங் மாதுட்டா²னே ட²பெத்வா அவஸேஸாஹி ஸங்வாஸங் கப்பேஸுங்.

    Athāmaccā – ‘‘ime dārakā vayappattā, sace nesaṃ pitā santike bhaveyya, so āvāhavivāhaṃ kareyya. Idāni pana amhākaṃ bhāro’’ti cintetvā kumārehi saddhiṃ mantayiṃsu. Kumārā amhākaṃ sadisā khattiyadhītaro nāma na passāma, nāpi bhaginīnaṃ sadise khattiyakumārake, asadisasaṃyoge ca no uppannā puttā mātito vā pitito vā aparisuddhā jātisambhedaṃ pāpuṇissanti. Tasmā mayaṃ bhaginīhiyeva saddhiṃ saṃvāsaṃ rocemāti. Te jātisambhedabhayena jeṭṭhakabhaginiṃ mātuṭṭhāne ṭhapetvā avasesāhi saṃvāsaṃ kappesuṃ.

    தேஸங் புத்தேஹி ச தீ⁴தாஹி ச வட்³ட⁴மானானங் அபரேன ஸமயேன ஜெட்ட²கப⁴கி³னியா குட்ட²ரோகோ³ உத³பாதி³, கோவிளாரபுப்ப²ஸதி³ஸானி க³த்தானி அஹேஸுங். ராஜகுமாரா இமாய ஸத்³தி⁴ங் ஏகதோ நிஸஜ்ஜட்டா²னபோ⁴ஜனாதீ³னி கரொந்தானம்பி உபரி அயங் ரோகோ³ ஸங்கமதீதி சிந்தெத்வா ஏகதி³வஸங் உய்யானகீளங் க³ச்ச²ந்தா விய தங் யானே ஆரோபெத்வா அரஞ்ஞங் பவிஸித்வா பூ⁴மியங் பொக்க²ரணிங் க²ணாபெத்வா தத்த² கா²த³னீயபோ⁴ஜனீயேன ஸத்³தி⁴ங் தங் பக்கி²பித்வா க⁴ரஸங்கே²பேன உபரி பத³ரங் படிச்சா²தெ³த்வா பங்ஸுங் த³த்வா பக்கமிங்ஸு.

    Tesaṃ puttehi ca dhītāhi ca vaḍḍhamānānaṃ aparena samayena jeṭṭhakabhaginiyā kuṭṭharogo udapādi, koviḷārapupphasadisāni gattāni ahesuṃ. Rājakumārā imāya saddhiṃ ekato nisajjaṭṭhānabhojanādīni karontānampi upari ayaṃ rogo saṅkamatīti cintetvā ekadivasaṃ uyyānakīḷaṃ gacchantā viya taṃ yāne āropetvā araññaṃ pavisitvā bhūmiyaṃ pokkharaṇiṃ khaṇāpetvā tattha khādanīyabhojanīyena saddhiṃ taṃ pakkhipitvā gharasaṅkhepena upari padaraṃ paṭicchādetvā paṃsuṃ datvā pakkamiṃsu.

    தேன ச ஸமயேன ராமோ நாம பா³ராணஸிராஜா குட்ட²ரோகோ³ நாடகித்தீ²ஹி ச ஓரோதே⁴ஹி ச ஜிகு³ச்சி²யமானோ தேன ஸங்வேகே³ன ஜெட்ட²புத்தஸ்ஸ ரஜ்ஜங் த³த்வா அரஞ்ஞங் பவிஸித்வா தத்த² பண்ணஸாலங் மாபெத்வா மூலப²லானி பரிபு⁴ஞ்ஜந்தோ நசிரஸ்ஸேவ அரோகோ³ ஸுவண்ணவண்ணோ ஹுத்வா இதோ சிதோ ச விசரந்தோ மஹந்தங் ஸுஸிரருக்க²ங் தி³ஸ்வா தஸ்ஸப்³ப⁴ந்தரே ஸோளஸஹத்த²ப்பமாணங் ஓகாஸங் ஸோதெ⁴த்வா த்³வாரஞ்ச வாதபானஞ்ச யோஜெத்வா நிஸ்ஸேணிங் ப³ந்தி⁴த்வா தத்த² வாஸங் கப்பேஸி. ஸோ அங்கா³ரகடாஹே அக்³கி³ங் கத்வா ரத்திங் மிக³ஸூகராதீ³னங் ஸத்³தே³ ஸுணந்தோ ஸயதி. ஸோ – ‘‘அஸுகஸ்மிங் பதே³ஸே ஸீஹோ ஸத்³த³மகாஸி, அஸுகஸ்மிங் ப்³யக்³கோ⁴’’தி ஸல்லக்கெ²த்வா பபா⁴தே தத்த² க³ந்த்வா விகா⁴ஸமங்ஸங் ஆதா³ய பசித்வா கா²த³தி.

    Tena ca samayena rāmo nāma bārāṇasirājā kuṭṭharogo nāṭakitthīhi ca orodhehi ca jigucchiyamāno tena saṃvegena jeṭṭhaputtassa rajjaṃ datvā araññaṃ pavisitvā tattha paṇṇasālaṃ māpetvā mūlaphalāni paribhuñjanto nacirasseva arogo suvaṇṇavaṇṇo hutvā ito cito ca vicaranto mahantaṃ susirarukkhaṃ disvā tassabbhantare soḷasahatthappamāṇaṃ okāsaṃ sodhetvā dvārañca vātapānañca yojetvā nisseṇiṃ bandhitvā tattha vāsaṃ kappesi. So aṅgārakaṭāhe aggiṃ katvā rattiṃ migasūkarādīnaṃ sadde suṇanto sayati. So – ‘‘asukasmiṃ padese sīho saddamakāsi, asukasmiṃ byaggho’’ti sallakkhetvā pabhāte tattha gantvā vighāsamaṃsaṃ ādāya pacitvā khādati.

    அதே²கதி³வஸங் தஸ்மிங் பச்சூஸஸமயே அக்³கி³ங் ஜாலெத்வா நிஸின்னே ராஜதீ⁴தாய ஸரீரக³ந்தே⁴ன ஆக³ந்த்வா ப்³யக்³கோ⁴ தஸ்மிங் பதே³ஸே பங்ஸுங் வியூஹந்தோ பத³ரே விவரமகாஸி, தேன ச விவரேன ஸா ப்³யக்³க⁴ங் தி³ஸ்வா பீ⁴தா விஸ்ஸரமகாஸி. ஸோ தங் ஸத்³த³ங் ஸுத்வா – ‘‘இத்தி²ஸத்³தோ³ ஏஸோ’’தி ச ஸல்லக்கெ²த்வா பாதோவ தத்த² க³ந்த்வா – ‘‘கோ எத்தா²’’தி ஆஹ. மாதுகா³மோ ஸாமீதி. கிங் ஜாதிகாஸீதி? ஓக்காகமஹாராஜஸ்ஸ தீ⁴தா ஸாமீதி. நிக்க²மாதி? ந ஸக்கா ஸாமீதி. கிங் காரணாதி? ச²விரோகோ³ மே அத்தீ²தி. ஸோ ஸப்³ப³ங் பவத்திங் புச்சி²த்வா க²த்தியமானேன அனிக்க²மந்திங் – ‘‘அஹம்பி க²த்தியோ’’தி அத்தனோ க²த்தியபா⁴வங் ஜானாபெத்வா நிஸ்ஸேணிங் த³த்வா உத்³த⁴ரித்வா அத்தனோ வஸனோகாஸங் நெத்வா ஸயங் பரிபு⁴த்தபே⁴ஸஜ்ஜானியேவ த³த்வா நசிரஸ்ஸேவ அரோக³ங் ஸுவண்ணவண்ணங் கத்வா தாய ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வாஸங் கப்பேஸி. ஸா பட²மஸங்வாஸேனேவ க³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹித்வா த்³வே புத்தே விஜாயி, புனபி த்³வேதி, ஏவங் ஸோளஸக்க²த்தும்பி விஜாயி. ஏவங் த்³வத்திங்ஸ பா⁴தரோ அஹேஸுங். தே அனுபுப்³பே³ன வுட்³டி⁴ப்பத்தே பிதா ஸப்³ப³ஸிப்பானி ஸிக்கா²பேஸி.

    Athekadivasaṃ tasmiṃ paccūsasamaye aggiṃ jāletvā nisinne rājadhītāya sarīragandhena āgantvā byaggho tasmiṃ padese paṃsuṃ viyūhanto padare vivaramakāsi, tena ca vivarena sā byagghaṃ disvā bhītā vissaramakāsi. So taṃ saddaṃ sutvā – ‘‘itthisaddo eso’’ti ca sallakkhetvā pātova tattha gantvā – ‘‘ko etthā’’ti āha. Mātugāmo sāmīti. Kiṃ jātikāsīti? Okkākamahārājassa dhītā sāmīti. Nikkhamāti? Na sakkā sāmīti. Kiṃ kāraṇāti? Chavirogo me atthīti. So sabbaṃ pavattiṃ pucchitvā khattiyamānena anikkhamantiṃ – ‘‘ahampi khattiyo’’ti attano khattiyabhāvaṃ jānāpetvā nisseṇiṃ datvā uddharitvā attano vasanokāsaṃ netvā sayaṃ paribhuttabhesajjāniyeva datvā nacirasseva arogaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ katvā tāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappesi. Sā paṭhamasaṃvāseneva gabbhaṃ gaṇhitvā dve putte vijāyi, punapi dveti, evaṃ soḷasakkhattumpi vijāyi. Evaṃ dvattiṃsa bhātaro ahesuṃ. Te anupubbena vuḍḍhippatte pitā sabbasippāni sikkhāpesi.

    அதே²கதி³வஸங் ஏகோ ராமரஞ்ஞோ நக³ரவாஸீ வனசரகோ பப்³ப³தே ரதனானி க³வேஸந்தோ ராஜானங் தி³ஸ்வா ஸஞ்ஜானித்வா ஆஹ – ‘‘ஜானாமஹங், தே³வ, தும்ஹே’’தி. ததோ நங் ராஜா ஸப்³ப³ங் பவத்திங் புச்சி². தஸ்மிங்யேவ ச க²ணே தே தா³ரகா ஆக³மிங்ஸு. ஸோ தே தி³ஸ்வா – ‘‘கே இமே’’தி ஆஹ. ‘‘புத்தா மே’’தி ச வுத்தே தேஸங் மாதிகவங்ஸங் புச்சி²த்வா – ‘‘லத்³த⁴ங் தா³னி மே பாப⁴த’’ந்தி நக³ரங் க³ந்த்வா ரஞ்ஞோ ஆரோசேஸி. ஸோ ‘பிதரங் ஆனயிஸ்ஸாமீ’தி சதுரங்கி³னியா ஸேனாய தத்த² க³ந்த்வா பிதரங் வந்தி³த்வா – ‘‘ரஜ்ஜங், தே³வ, ஸம்படிச்சா²’’தி யாசி. ஸோ – ‘‘அலங், தாத, ந தத்த² க³ச்சா²மி, இதே⁴வ மே இமங் ருக்க²ங் அபனெத்வா நக³ரங் மாபேஹீ’’தி ஆஹ. ஸோ ததா² கத்வா தஸ்ஸ நக³ரஸ்ஸ கோலருக்க²ங் அபனெத்வா கதத்தா கோலனக³ரந்தி ச ப்³யக்³க⁴பதே² கதத்தா ப்³யக்³க⁴பத²ந்தி சாதி த்³வே நாமானி ஆரோபெத்வா பிதரங் வந்தி³த்வா அத்தனோ நக³ரங் அக³மாஸி.

    Athekadivasaṃ eko rāmarañño nagaravāsī vanacarako pabbate ratanāni gavesanto rājānaṃ disvā sañjānitvā āha – ‘‘jānāmahaṃ, deva, tumhe’’ti. Tato naṃ rājā sabbaṃ pavattiṃ pucchi. Tasmiṃyeva ca khaṇe te dārakā āgamiṃsu. So te disvā – ‘‘ke ime’’ti āha. ‘‘Puttā me’’ti ca vutte tesaṃ mātikavaṃsaṃ pucchitvā – ‘‘laddhaṃ dāni me pābhata’’nti nagaraṃ gantvā rañño ārocesi. So ‘pitaraṃ ānayissāmī’ti caturaṅginiyā senāya tattha gantvā pitaraṃ vanditvā – ‘‘rajjaṃ, deva, sampaṭicchā’’ti yāci. So – ‘‘alaṃ, tāta, na tattha gacchāmi, idheva me imaṃ rukkhaṃ apanetvā nagaraṃ māpehī’’ti āha. So tathā katvā tassa nagarassa kolarukkhaṃ apanetvā katattā kolanagaranti ca byagghapathe katattā byagghapathanti cāti dve nāmāni āropetvā pitaraṃ vanditvā attano nagaraṃ agamāsi.

    ததோ வயப்பத்தே குமாரே மாதா ஆஹ – ‘‘தாதா, தும்ஹாகங் கபிலவத்து²வாஸினோ ஸக்யா மாதுலா ஸந்தி. மாதுலதீ⁴தானங் பன வோ ஏவரூபங் நாம கேஸக்³க³ஹணங் ஹோதி, ஏவரூபங் து³ஸ்ஸக³ஹணங். யதா³ தா ந்ஹானதித்த²ங் ஆக³ச்ச²ந்தி, ததா³ க³ந்த்வா யஸ்ஸ யா ருச்சதி, ஸோ தங் க³ண்ஹதூ’’தி. தே ததே²வ க³ந்த்வா தாஸு ந்ஹத்வா ஸீஸங் ஸுக்கா²பயமானாஸு யங் யங் இச்சி²ங்ஸு, தங் தங் க³ஹெத்வா நாமங் ஸாவெத்வா அக³மிங்ஸு. ஸக்யராஜானோ ஸுத்வா ‘‘ஹோது, ப⁴ணே, அம்ஹாகங் ஞாதகா ஏவ தே’’தி துண்ஹீ அஹேஸுங். அயங் ஸக்யகோலியானங் உப்பத்தி. ஏவங் தேஸங் ஸக்யகோலியானங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஆவாஹவிவாஹங் கரொந்தானங் யாவ பு³த்³த⁴காலா அனுபச்சி²ன்னோவ வங்ஸோ ஆக³தோ. தத்த² ப⁴க³வா ஸக்யவங்ஸங் த³ஸ்ஸேதுங் – ‘‘தே ரட்ட²ஸ்மா பப்³பா³ஜிதா ஹிமவந்தபஸ்ஸே பொக்க²ரணியா தீரே’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஸம்மந்தீதி வஸந்தி. ஸக்யா வத போ⁴தி ரட்ட²ஸ்மா பப்³பா³ஜிதா அரஞ்ஞே வஸந்தாபி ஜாதிஸம்பே⁴த³மகத்வா குலவங்ஸங் அனுரக்கி²துங் ஸக்யா, ஸமத்தா², படிப³லாதி அத்தோ². தத³க்³கே³தி தங் அக்³க³ங் கத்வா, ததோ பட்டா²யாதி அத்தோ². ஸோ ச நேஸங் புப்³ப³புரிஸோதி ஸோ ஓக்காகோ ராஜா ஏதேஸங் புப்³ப³புரிஸோ. நத்தி² ஏதேஸங் க³ஹபதிவங்ஸேன ஸம்பே⁴த³மத்தம்பீதி.

    Tato vayappatte kumāre mātā āha – ‘‘tātā, tumhākaṃ kapilavatthuvāsino sakyā mātulā santi. Mātuladhītānaṃ pana vo evarūpaṃ nāma kesaggahaṇaṃ hoti, evarūpaṃ dussagahaṇaṃ. Yadā tā nhānatitthaṃ āgacchanti, tadā gantvā yassa yā ruccati, so taṃ gaṇhatū’’ti. Te tatheva gantvā tāsu nhatvā sīsaṃ sukkhāpayamānāsu yaṃ yaṃ icchiṃsu, taṃ taṃ gahetvā nāmaṃ sāvetvā agamiṃsu. Sakyarājāno sutvā ‘‘hotu, bhaṇe, amhākaṃ ñātakā eva te’’ti tuṇhī ahesuṃ. Ayaṃ sakyakoliyānaṃ uppatti. Evaṃ tesaṃ sakyakoliyānaṃ aññamaññaṃ āvāhavivāhaṃ karontānaṃ yāva buddhakālā anupacchinnova vaṃso āgato. Tattha bhagavā sakyavaṃsaṃ dassetuṃ – ‘‘te raṭṭhasmā pabbājitā himavantapasse pokkharaṇiyā tīre’’tiādimāha. Tattha sammantīti vasanti. Sakyā vata bhoti raṭṭhasmā pabbājitā araññe vasantāpi jātisambhedamakatvā kulavaṃsaṃ anurakkhituṃ sakyā, samatthā, paṭibalāti attho. Tadaggeti taṃ aggaṃ katvā, tato paṭṭhāyāti attho. So ca nesaṃ pubbapurisoti so okkāko rājā etesaṃ pubbapuriso. Natthi etesaṃ gahapativaṃsena sambhedamattampīti.

    ஏவங் ஸக்யவங்ஸங் பகாஸெத்வா இதா³னி அம்ப³ட்ட²வங்ஸங் பகாஸெந்தோ – ‘‘ரஞ்ஞோ கோ² பனா’’திஆதி³மாஹ. கண்ஹங் நாம ஜனேஸீதி காளவண்ணங் அந்தோகுச்சி²யங்யேவ ஸஞ்ஜாதத³ந்தங் பரூள்ஹமஸ்ஸுதா³டி²கங் புத்தங் விஜாயி. பப்³யாஹாஸீதி யக்கோ² ஜாதோதி ப⁴யேன பலாயித்வா த்³வாரங் பிதா⁴ய டி²தேஸு க⁴ரமானுஸகேஸு இதோ சிதோ ச விசரந்தோ தோ⁴வத² மந்திஆதீ³னி வத³ந்தோ உச்சாஸத்³த³மகாஸி.

    Evaṃ sakyavaṃsaṃ pakāsetvā idāni ambaṭṭhavaṃsaṃ pakāsento – ‘‘rañño kho panā’’tiādimāha. Kaṇhaṃnāma janesīti kāḷavaṇṇaṃ antokucchiyaṃyeva sañjātadantaṃ parūḷhamassudāṭhikaṃ puttaṃ vijāyi. Pabyāhāsīti yakkho jātoti bhayena palāyitvā dvāraṃ pidhāya ṭhitesu gharamānusakesu ito cito ca vicaranto dhovatha mantiādīni vadanto uccāsaddamakāsi.

    268. தே மாணவகா ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோசுந்தி அத்தனோ உபாரம்ப⁴மோசனத்தா²ய – ‘‘ஏதங் மா ப⁴வ’’ந்திஆதி³வசனங் அவோசுங். தேஸங் கிர ஏதத³ஹோஸி – ‘‘அம்ப³ட்டோ² அம்ஹாகங் ஆசரியஸ்ஸ ஜெட்ட²ந்தேவாஸீ, ஸசே மயங் ஏவரூபே டா²னே ஏகத்³வேவசனமத்தம்பி ந வக்கா²ம, அயங் நோ ஆசரியஸ்ஸ ஸந்திகே அம்ஹே பரிபி⁴ந்தி³ஸ்ஸதீ’’தி உபாரம்ப⁴மோசனத்த²ங் ஏவங் அவோசுங். சித்தேன பனஸ்ஸ நிம்மத³பா⁴வங் ஆகங்க²ந்தி. அயங் கிர மானநிஸ்ஸிதத்தா தேஸம்பி அப்பியோவ. கல்யாணவாக்கரணோதி மது⁴ரவசனோ. அஸ்மிங் வசனேதி அத்தனா உக்³க³ஹிதே வேத³த்தயவசனே. படிமந்தேதுந்தி புச்சி²தங் பஞ்ஹங் படிகதே²துங், விஸ்ஸஜ்ஜேதுந்தி அத்தோ². ஏதஸ்மிங் வா தா³ஸிபுத்தவசனே. படிமந்தேதுந்தி உத்தரங் கதே²துங்.

    268.Temāṇavakā bhagavantaṃ etadavocunti attano upārambhamocanatthāya – ‘‘etaṃ mā bhava’’ntiādivacanaṃ avocuṃ. Tesaṃ kira etadahosi – ‘‘ambaṭṭho amhākaṃ ācariyassa jeṭṭhantevāsī, sace mayaṃ evarūpe ṭhāne ekadvevacanamattampi na vakkhāma, ayaṃ no ācariyassa santike amhe paribhindissatī’’ti upārambhamocanatthaṃ evaṃ avocuṃ. Cittena panassa nimmadabhāvaṃ ākaṅkhanti. Ayaṃ kira mānanissitattā tesampi appiyova. Kalyāṇavākkaraṇoti madhuravacano. Asmiṃ vacaneti attanā uggahite vedattayavacane. Paṭimantetunti pucchitaṃ pañhaṃ paṭikathetuṃ, vissajjetunti attho. Etasmiṃ vā dāsiputtavacane. Paṭimantetunti uttaraṃ kathetuṃ.

    269. அத² கோ² ப⁴க³வாதி அத² கோ² ப⁴க³வா – ‘‘ஸசே இமே மாணவகா எத்த² நிஸின்னா ஏவங் உச்சாஸத்³த³ங் கரிஸ்ஸந்தி, அயங் கதா² பரியோஸானங் ந க³மிஸ்ஸதி. ஹந்த³, நே நிஸ்ஸத்³தே³ கத்வா அம்ப³ட்டே²னேவ ஸத்³தி⁴ங் கதே²மீ’’தி தே மாணவகே ஏதத³வோச. தத்த² மந்தவ்ஹோதி மந்தயத². மயா ஸத்³தி⁴ங் படிமந்தேதூதி மயா ஸஹ கதே²து. ஏவங் வுத்தே மாணவகா சிந்தயிங்ஸு – ‘‘அம்ப³ட்டோ² தாவ தா³ஸிபுத்தோஸீதி வுத்தே புன ஸீஸங் உக்கி²பிதுங் நாஸக்கி². அயங் கோ² ஜாதி நாம து³ஜ்ஜானா, ஸசே அஞ்ஞம்பி கிஞ்சி ஸமணோ கோ³தமோ ‘த்வங் தா³ஸோ’தி வக்க²தி, கோ தேன ஸத்³தி⁴ங் அட்³ட³ங் கரிஸ்ஸதி. அம்ப³ட்டோ² அத்தனா ப³த்³த⁴ங் புடகங் அத்தனாவ மோசேதூ’’தி அத்தானங் பரிமோசெத்வா தஸ்ஸேவ உபரி கி²பந்தா – ‘‘ஸுஜாதோ ச போ⁴ கோ³தமா’’திஆதி³மாஹங்ஸு.

    269.Atha kho bhagavāti atha kho bhagavā – ‘‘sace ime māṇavakā ettha nisinnā evaṃ uccāsaddaṃ karissanti, ayaṃ kathā pariyosānaṃ na gamissati. Handa, ne nissadde katvā ambaṭṭheneva saddhiṃ kathemī’’ti te māṇavake etadavoca. Tattha mantavhoti mantayatha. Mayā saddhiṃ paṭimantetūti mayā saha kathetu. Evaṃ vutte māṇavakā cintayiṃsu – ‘‘ambaṭṭho tāva dāsiputtosīti vutte puna sīsaṃ ukkhipituṃ nāsakkhi. Ayaṃ kho jāti nāma dujjānā, sace aññampi kiñci samaṇo gotamo ‘tvaṃ dāso’ti vakkhati, ko tena saddhiṃ aḍḍaṃ karissati. Ambaṭṭho attanā baddhaṃ puṭakaṃ attanāva mocetū’’ti attānaṃ parimocetvā tasseva upari khipantā – ‘‘sujāto ca bho gotamā’’tiādimāhaṃsu.

    270. ஸஹத⁴ம்மிகோதி ஸஹேதுகோ ஸகாரணோ. அகாமா ப்³யாகாதப்³போ³தி அத்தனா அனிச்ச²ந்தேனபி ப்³யாகரிதப்³போ³, அவஸ்ஸங் விஸ்ஸஜ்ஜேதப்³போ³தி அத்தோ². அஞ்ஞேன வா அஞ்ஞங் படிசரிஸ்ஸஸீதி அஞ்ஞேன வசனேன அஞ்ஞங் வசனங் படிசரிஸ்ஸஸி அஜ்ஜொ²த்த²ரிஸ்ஸஸி, படிச்சா²தெ³ஸ்ஸஸீதி அத்தோ². யோ ஹி ‘‘கிங் கொ³த்தோ த்வ’’ந்தி ஏவங் புட்டோ² – ‘‘அஹங் தயோ வேதே³ ஜானாமீ’’திஆதீ³னி வத³தி, அயங் அஞ்ஞேன அஞ்ஞங் படிசரதி நாம. பக்கமிஸ்ஸஸி வாதி புச்சி²தங் பஞ்ஹங் ஜானந்தோவ அகதே²துகாமதாய உட்டா²யாஸனா பக்கமிஸ்ஸஸி வா.

    270.Sahadhammikoti sahetuko sakāraṇo. Akāmā byākātabboti attanā anicchantenapi byākaritabbo, avassaṃ vissajjetabboti attho. Aññenavā aññaṃ paṭicarissasīti aññena vacanena aññaṃ vacanaṃ paṭicarissasi ajjhottharissasi, paṭicchādessasīti attho. Yo hi ‘‘kiṃ gotto tva’’nti evaṃ puṭṭho – ‘‘ahaṃ tayo vede jānāmī’’tiādīni vadati, ayaṃ aññena aññaṃ paṭicarati nāma. Pakkamissasi vāti pucchitaṃ pañhaṃ jānantova akathetukāmatāya uṭṭhāyāsanā pakkamissasi vā.

    துண்ஹீ அஹோஸீதி ஸமணோ கோ³தமோ மங் ஸாமங்யேவ தா³ஸிபுத்தபா⁴வங் கதா²பேதுகாமோ, ஸாமங் கதி²தே ச தா³ஸோ நாம ஜாதோயேவ ஹோதி. அயங் பன த்³வதிக்க²த்துங் சோதெ³த்வா துண்ஹீ ப⁴விஸ்ஸதி, ததோ அஹங் பரிவத்தித்வா பக்கமிஸ்ஸாமீதி சிந்தெத்வா துண்ஹீ அஹோஸி.

    Tuṇhīahosīti samaṇo gotamo maṃ sāmaṃyeva dāsiputtabhāvaṃ kathāpetukāmo, sāmaṃ kathite ca dāso nāma jātoyeva hoti. Ayaṃ pana dvatikkhattuṃ codetvā tuṇhī bhavissati, tato ahaṃ parivattitvā pakkamissāmīti cintetvā tuṇhī ahosi.

    271. வஜிரங் பாணிம்ஹி அஸ்ஸாதி வஜிரபாணி. யக்கோ²தி ந யோ வா ஸோ வா யக்கோ², ஸக்கோ தே³வராஜாதி வேதி³தப்³போ³. ஆதி³த்தந்தி அக்³கி³வண்ணங். ஸம்பஜ்ஜலிதந்தி ஸுட்டு² பஜ்ஜலிதங். ஸஜோதிபூ⁴தந்தி ஸமந்ததோ ஜோதிபூ⁴தங், ஏகக்³கி³ஜாலபூ⁴தந்தி அத்தோ². டி²தோ ஹோதீதி மஹந்தங் ஸீஸங், கந்த³லமகுளஸதி³ஸா தா³டா² ப⁴யானகானி அக்கி²னாஸாதீ³னி ஏவங் விரூபரூபங் மாபெத்வா டி²தோ.

    271. Vajiraṃ pāṇimhi assāti vajirapāṇi. Yakkhoti na yo vā so vā yakkho, sakko devarājāti veditabbo. Ādittanti aggivaṇṇaṃ. Sampajjalitanti suṭṭhu pajjalitaṃ. Sajotibhūtanti samantato jotibhūtaṃ, ekaggijālabhūtanti attho. Ṭhito hotīti mahantaṃ sīsaṃ, kandalamakuḷasadisā dāṭhā bhayānakāni akkhināsādīni evaṃ virūparūpaṃ māpetvā ṭhito.

    கஸ்மா பனேஸ ஆக³தோதி? தி³ட்டி²விஸ்ஸஜ்ஜாபனத்த²ங். அபி ச – ‘‘அஹஞ்சேவ கோ² பன த⁴ம்மங் தே³ஸெய்யங், பரே ச மே ந ஆஜானெய்யு’’ந்தி ஏவங் த⁴ம்மதே³ஸனாய அப்பொஸ்ஸுக்கபா⁴வங் ஆபன்னே ப⁴க³வதி ஸக்கோ மஹாப்³ரஹ்முனா ஸத்³தி⁴ங் ஆக³ந்த்வா – ‘‘ப⁴க³வா த⁴ம்மங் தே³ஸேத², தும்ஹாகங் ஆணாய அவத்தமானே மயங் வத்தாபெஸ்ஸாம, தும்ஹாகங் த⁴ம்மசக்கங் ஹோது, அம்ஹாகங் ஆணாசக்க’’ந்தி படிஞ்ஞங் அகாஸி. தஸ்மா – ‘‘அஜ்ஜ அம்ப³ட்ட²ங் தாஸெத்வா பஞ்ஹங் விஸ்ஸஜ்ஜாபெஸ்ஸாமீ’’தி ஆக³தோ.

    Kasmā panesa āgatoti? Diṭṭhivissajjāpanatthaṃ. Api ca – ‘‘ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ, pare ca me na ājāneyyu’’nti evaṃ dhammadesanāya appossukkabhāvaṃ āpanne bhagavati sakko mahābrahmunā saddhiṃ āgantvā – ‘‘bhagavā dhammaṃ desetha, tumhākaṃ āṇāya avattamāne mayaṃ vattāpessāma, tumhākaṃ dhammacakkaṃ hotu, amhākaṃ āṇācakka’’nti paṭiññaṃ akāsi. Tasmā – ‘‘ajja ambaṭṭhaṃ tāsetvā pañhaṃ vissajjāpessāmī’’ti āgato.

    ப⁴க³வா சேவ பஸ்ஸதி அம்ப³ட்டோ² சாதி யதி³ ஹி தங் அஞ்ஞேபி பஸ்ஸெய்யுங், தங் காரணங் அக³ரு அஸ்ஸ, ‘‘அயங் ஸமணோ கோ³தமோ அம்ப³ட்ட²ங் அத்தனோ வாதே³ அனோதரந்தங் ஞத்வா யக்க²ங் ஆவாஹெத்வா த³ஸ்ஸேஸி, ததோ அம்ப³ட்டோ² ப⁴யேன கதே²ஸீ’’தி வதெ³ய்யுங். தஸ்மா ப⁴க³வா சேவ பஸ்ஸதி அம்ப³ட்டோ² ச. தஸ்ஸ தங் தி³ஸ்வாவ ஸகலஸரீரதோ ஸேதா³ முச்சிங்ஸு. அந்தோகுச்சி² விபரிவத்தமானா மஹாரவங் விரவி . ஸோ ‘‘அஞ்ஞேபி நு கோ² பஸ்ஸந்தீ’’தி ஓலோகெந்தோ கஸ்ஸசி லோமஹங்ஸமத்தம்பி நாத்³த³ஸ. ததோ – ‘‘இத³ங் ப⁴யங் மமேவ உப்பன்னங், ஸசாஹங் யக்கோ²தி வக்கா²மி, ‘கிங் தவமேவ அக்கீ²னி அத்தி², த்வமேவ யக்க²ங் பஸ்ஸஸி, பட²மங் யக்க²ங் அதி³ஸ்வா ஸமணேன கோ³தமேன வாத³ஸங்க⁴ட்டே பக்கி²த்தோவ யக்க²ங் பஸ்ஸஸீ’தி வதெ³ய்யு’’ந்தி சிந்தெத்வா ‘‘ந தா³னி மே இத⁴ அஞ்ஞங் படிஸரணங் அத்தி², அஞ்ஞத்ர ஸமணா கோ³தமா’’தி மஞ்ஞமானோ அத² கோ² அம்ப³ட்டோ² மாணவோ…பே॰… ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச.

    Bhagavā ceva passati ambaṭṭho cāti yadi hi taṃ aññepi passeyyuṃ, taṃ kāraṇaṃ agaru assa, ‘‘ayaṃ samaṇo gotamo ambaṭṭhaṃ attano vāde anotarantaṃ ñatvā yakkhaṃ āvāhetvā dassesi, tato ambaṭṭho bhayena kathesī’’ti vadeyyuṃ. Tasmā bhagavā ceva passati ambaṭṭho ca. Tassa taṃ disvāva sakalasarīrato sedā mucciṃsu. Antokucchi viparivattamānā mahāravaṃ viravi . So ‘‘aññepi nu kho passantī’’ti olokento kassaci lomahaṃsamattampi nāddasa. Tato – ‘‘idaṃ bhayaṃ mameva uppannaṃ, sacāhaṃ yakkhoti vakkhāmi, ‘kiṃ tavameva akkhīni atthi, tvameva yakkhaṃ passasi, paṭhamaṃ yakkhaṃ adisvā samaṇena gotamena vādasaṅghaṭṭe pakkhittova yakkhaṃ passasī’ti vadeyyu’’nti cintetvā ‘‘na dāni me idha aññaṃ paṭisaraṇaṃ atthi, aññatra samaṇā gotamā’’ti maññamāno atha kho ambaṭṭho māṇavo…pe… bhagavantaṃ etadavoca.

    272. தாணங் க³வேஸீதி தாணங் க³வேஸமானோ. லேணங் க³வேஸீதி லேணங் க³வேஸமானோ. ஸரணங் க³வேஸீதி ஸரணங் க³வேஸமானோ. எத்த² ச தாயதி ரக்க²தீதி தாணங். நிலீயந்தி எத்தா²தி லேணங். ஸரதீதி ஸரணங், ப⁴யங் ஹிங்ஸதி, வித்³த⁴ங்ஸேதீதி அத்தோ². உபனிஸீதி³த்வாதி உபக³ம்ம ஹெட்டா²ஸனே நிஸீதி³த்வா. ப்³ரவிதூதி வத³து.

    272.Tāṇaṃ gavesīti tāṇaṃ gavesamāno. Leṇaṃ gavesīti leṇaṃ gavesamāno. Saraṇaṃ gavesīti saraṇaṃ gavesamāno. Ettha ca tāyati rakkhatīti tāṇaṃ. Nilīyanti etthāti leṇaṃ. Saratīti saraṇaṃ, bhayaṃ hiṃsati, viddhaṃsetīti attho. Upanisīditvāti upagamma heṭṭhāsane nisīditvā. Bravitūti vadatu.

    அம்ப³ட்ட²வங்ஸகதா²

    Ambaṭṭhavaṃsakathā

    273-274. த³க்கி²ணஜனபத³ந்தி த³க்கி²ணாபதோ²தி பாகடங். க³ங்கா³ய த³க்கி²ணதோ பாகடஜனபத³ங். ததா³ கிர த³க்கி²ணாபதே² ப³ஹூ ப்³ராஹ்மணதாபஸா ஹொந்தி, ஸோ தத்த² க³ந்த்வா ஏகங் தாபஸங் வத்தபடிபத்தியா ஆராதே⁴ஸி. ஸோ தஸ்ஸ உபகாரங் தி³ஸ்வா ஆஹ – ‘‘அம்போ⁴, புரிஸ, மந்தங் தே தே³மி, யங் இச்ச²ஸி, தங் மந்தங் க³ண்ஹாஹீ’’தி. ஸோ ஆஹ – ‘‘ந மே ஆசரிய, அஞ்ஞேன மந்தேன, கிச்சங் அத்தி², யஸ்ஸானுபா⁴வேன ஆவுத⁴ங் ந பரிவத்ததி, தங் மே மந்தங் தே³ஹீ’’தி. ஸோ – ‘‘ப⁴த்³ரங், போ⁴’’தி தஸ்ஸ த⁴னுஅக³மனீயங் அம்ப³ட்ட²ங் நாம விஜ்ஜங் அதா³ஸி, ஸோ தங் விஜ்ஜங் க³ஹெத்வா தத்தே²வ வீமங்ஸித்வா – ‘‘இதா³னி மே மனோரத²ங் பூரெஸ்ஸாமீ’’தி இஸிவேஸங் க³ஹெத்வா ஓக்காகஸ்ஸ ஸந்திகங் க³தோ. தேன வுத்தங் – ‘‘த³க்கி²ணஜனபத³ங் க³ந்த்வா ப்³ரஹ்மமந்தே அதீ⁴யித்வா ராஜானங் ஓக்காகங் உபஸங்கமித்வா’’தி.

    273-274.Dakkhiṇajanapadanti dakkhiṇāpathoti pākaṭaṃ. Gaṅgāya dakkhiṇato pākaṭajanapadaṃ. Tadā kira dakkhiṇāpathe bahū brāhmaṇatāpasā honti, so tattha gantvā ekaṃ tāpasaṃ vattapaṭipattiyā ārādhesi. So tassa upakāraṃ disvā āha – ‘‘ambho, purisa, mantaṃ te demi, yaṃ icchasi, taṃ mantaṃ gaṇhāhī’’ti. So āha – ‘‘na me ācariya, aññena mantena, kiccaṃ atthi, yassānubhāvena āvudhaṃ na parivattati, taṃ me mantaṃ dehī’’ti. So – ‘‘bhadraṃ, bho’’ti tassa dhanuagamanīyaṃ ambaṭṭhaṃ nāma vijjaṃ adāsi, so taṃ vijjaṃ gahetvā tattheva vīmaṃsitvā – ‘‘idāni me manorathaṃ pūressāmī’’ti isivesaṃ gahetvā okkākassa santikaṃ gato. Tena vuttaṃ – ‘‘dakkhiṇajanapadaṃ gantvā brahmamante adhīyitvā rājānaṃ okkākaṃ upasaṅkamitvā’’ti.

    எத்த² ப்³ரஹ்மமந்தேதி ஆனுபா⁴வஸம்பன்னதாய ஸெட்ட²மந்தே. கோ நேவங்’ரே அயங் மய்ஹங் தா³ஸிபுத்தோதி கோ நு ஏவங் அரே அயங் மம தா³ஸிபுத்தோ. ஸோ தங் கு²ரப்பந்தி ஸோ ராஜா தங் மாரேதுகாமதாய ஸன்னஹிதங் ஸரங் தஸ்ஸ மந்தானுபா⁴வேன நேவ கி²பிதுங் ந அபனேதுங் ஸக்கி², தாவதே³வ ஸகலஸரீரே ஸஞ்ஜாதஸேதோ³ ப⁴யேன வேத⁴மானோ அட்டா²ஸி.

    Ettha brahmamanteti ānubhāvasampannatāya seṭṭhamante. Ko nevaṃ’re ayaṃ mayhaṃ dāsiputtoti ko nu evaṃ are ayaṃ mama dāsiputto. Sotaṃ khurappanti so rājā taṃ māretukāmatāya sannahitaṃ saraṃ tassa mantānubhāvena neva khipituṃ na apanetuṃ sakkhi, tāvadeva sakalasarīre sañjātasedo bhayena vedhamāno aṭṭhāsi.

    அமச்சாதி மஹாமச்சா. பாரிஸஜ்ஜாதி இதரே பரிஸாவசரா. ஏதத³வோசுந்தி – ‘‘த³ண்ட³கீரஞ்ஞோ கிஸவச்ச²தாபஸே அபரத்³த⁴ஸ்ஸ ஆவுத⁴வுட்டி²யா ஸகலரட்ட²ங் வினட்ட²ங் . நாளிகேரோ பஞ்சஸு தாபஸஸதேஸு அஜ்ஜுனோ ச அங்கீ³ரஸே அபரத்³தோ⁴ பத²விங் பி⁴ந்தி³த்வா நிரயங் பவிட்டோ²’’தி சிந்தயந்தா ப⁴யேன ஏதங் ஸொத்தி², ப⁴த்³த³ந்தேதிஆதி³வசனங் அவோசுங்.

    Amaccāti mahāmaccā. Pārisajjāti itare parisāvacarā. Etadavocunti – ‘‘daṇḍakīrañño kisavacchatāpase aparaddhassa āvudhavuṭṭhiyā sakalaraṭṭhaṃ vinaṭṭhaṃ . Nāḷikero pañcasu tāpasasatesu ajjuno ca aṅgīrase aparaddho pathaviṃ bhinditvā nirayaṃ paviṭṭho’’ti cintayantā bhayena etaṃ sotthi, bhaddantetiādivacanaṃ avocuṃ.

    ஸொத்தி² ப⁴விஸ்ஸதி ரஞ்ஞோதி இத³ங் வசனங் கண்ஹோ சிரங் துண்ஹீ ஹுத்வா ததோ அனேகப்பகாரங் யாசீயமானோ – ‘‘தும்ஹாகங் ரஞ்ஞா மாதி³ஸஸ்ஸ இஸினோ கு²ரப்பங் ஸன்னய்ஹந்தேன பா⁴ரியங் கம்மங் கத’’ந்திஆதீ³னி ச வத்வா பச்சா² அபா⁴ஸி. உந்த்³ரியிஸ்ஸதீதி பி⁴ஜ்ஜிஸ்ஸதி, து²ஸமுட்டி² விய விப்பகிரியிஸ்ஸதீதி. இத³ங் ஸோ ‘‘ஜனங் தாஸெஸ்ஸாமீ’’தி முஸா ப⁴ணதி. ஸரஸந்த²ம்ப⁴னமத்தேயேவ ஹிஸ்ஸ விஜ்ஜாய ஆனுபா⁴வோ, ந அஞ்ஞத்ர. இதோ பரேஸுபி வசனேஸு ஏஸேவ நயோ.

    Sotthi bhavissati raññoti idaṃ vacanaṃ kaṇho ciraṃ tuṇhī hutvā tato anekappakāraṃ yācīyamāno – ‘‘tumhākaṃ raññā mādisassa isino khurappaṃ sannayhantena bhāriyaṃ kammaṃ kata’’ntiādīni ca vatvā pacchā abhāsi. Undriyissatīti bhijjissati, thusamuṭṭhi viya vippakiriyissatīti. Idaṃ so ‘‘janaṃ tāsessāmī’’ti musā bhaṇati. Sarasanthambhanamatteyeva hissa vijjāya ānubhāvo, na aññatra. Ito paresupi vacanesu eseva nayo.

    பல்லோமோதி பன்னலோமோ. லோமஹங்ஸனமத்தம்பிஸ்ஸ ந ப⁴விஸ்ஸதி. இத³ங் கிர ஸோ ‘‘ஸசே மே ராஜா தங் தா³ரிகங் த³ஸ்ஸதீ’’தி படிஞ்ஞங் காரெத்வா அவச. குமாரே கு²ரப்பங் பதிட்ட²பேஸீதி தேன ‘‘ஸரோ ஓதரதூ’’தி மந்தே பரிவத்தி, தே குமாரஸ்ஸ நாபி⁴யங் பதிட்ட²பேஸி. தீ⁴தரங் அதா³ஸீதி ஸீஸங் தோ⁴வித்வா அதா³ஸங் பு⁴ஜிஸ்ஸங் கத்வா தீ⁴தரங் அதா³ஸி, உளாரே ச தங் டா²னே ட²பேஸி. மா கோ² தும்ஹே மாணவகாதி இத³ங் பன ப⁴க³வா – ‘‘ஏகேன பக்கே²ன அம்ப³ட்டோ² ஸக்யானங் ஞாதி ஹோதீ’’தி பகாஸெந்தோ தஸ்ஸ ஸமஸ்ஸாஸனத்த²ங் ஆஹ. ததோ அம்ப³ட்டோ² க⁴டஸதேன அபி⁴ஸித்தோ விய பஸ்ஸத்³த⁴த³ரதோ² ஹுத்வா ஸமஸ்ஸாஸெத்வா ஸமணோ கோ³தமோ மங் ‘‘தோஸெஸ்ஸாமீ’’தி ஏகேன பக்கே²ன ஞாதிங் கரோதி, க²த்தியோ கிராஹமஸ்மீ’’தி சிந்தேஸி.

    Pallomoti pannalomo. Lomahaṃsanamattampissa na bhavissati. Idaṃ kira so ‘‘sace me rājā taṃ dārikaṃ dassatī’’ti paṭiññaṃ kāretvā avaca. Kumāre khurappaṃ patiṭṭhapesīti tena ‘‘saro otaratū’’ti mante parivatti, te kumārassa nābhiyaṃ patiṭṭhapesi. Dhītaraṃ adāsīti sīsaṃ dhovitvā adāsaṃ bhujissaṃ katvā dhītaraṃ adāsi, uḷāre ca taṃ ṭhāne ṭhapesi. Mā kho tumhe māṇavakāti idaṃ pana bhagavā – ‘‘ekena pakkhena ambaṭṭho sakyānaṃ ñāti hotī’’ti pakāsento tassa samassāsanatthaṃ āha. Tato ambaṭṭho ghaṭasatena abhisitto viya passaddhadaratho hutvā samassāsetvā samaṇo gotamo maṃ ‘‘tosessāmī’’ti ekena pakkhena ñātiṃ karoti, khattiyo kirāhamasmī’’ti cintesi.

    க²த்தியஸெட்ட²பா⁴வவண்ணனா

    Khattiyaseṭṭhabhāvavaṇṇanā

    275. அத² கோ² ப⁴க³வா – ‘‘அயங் அம்ப³ட்டோ² க²த்தியொஸ்மீ’’தி ஸஞ்ஞங் கரோதி, அத்தனோ அக²த்தியபா⁴வங் ந ஜானாதி, ஹந்த³ நங் ஜானாபெஸ்ஸாமீதி க²த்தியவங்ஸங் த³ஸ்ஸேதுங் உத்தரிதே³ஸனங் வட்³டெ⁴ந்தோ – ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி அம்ப³ட்டா²’’திஆதி³மாஹ. தத்த² இதா⁴தி இமஸ்மிங் லோகே. ப்³ராஹ்மணேஸூதி ப்³ராஹ்மணானங் அந்தரே. ஆஸனங் வா உத³கங் வாதி அக்³கா³ஸனங் வா அக்³கோ³த³கங் வா. ஸத்³தே⁴தி மதகே உத்³தி³ஸ்ஸ கதப⁴த்தே. தா²லிபாகேதி மங்க³லாதி³ப⁴த்தே. யஞ்ஞேதி யஞ்ஞப⁴த்தே. பாஹுனேதி பாஹுனகானங் கதப⁴த்தே பண்ணாகாரப⁴த்தே வா. அபி நுஸ்ஸாதி அபி நு அஸ்ஸ க²த்தியபுத்தஸ்ஸ. ஆவடங் வா அஸ்ஸ அனாவடங் வாதி , ப்³ராஹ்மணகஞ்ஞாஸு நிவாரணங் ப⁴வெய்ய வா நோ வா, ப்³ராஹ்மணதா³ரிகங் லபெ⁴ய்ய வா ந வா லபெ⁴ய்யாதி அத்தோ². அனுபபன்னோதி க²த்தியபா⁴வங் அபத்தோ, அபரிஸுத்³தோ⁴தி அத்தோ².

    275. Atha kho bhagavā – ‘‘ayaṃ ambaṭṭho khattiyosmī’’ti saññaṃ karoti, attano akhattiyabhāvaṃ na jānāti, handa naṃ jānāpessāmīti khattiyavaṃsaṃ dassetuṃ uttaridesanaṃ vaḍḍhento – ‘‘taṃ kiṃ maññasi ambaṭṭhā’’tiādimāha. Tattha idhāti imasmiṃ loke. Brāhmaṇesūti brāhmaṇānaṃ antare. Āsanaṃ vā udakaṃ vāti aggāsanaṃ vā aggodakaṃ vā. Saddheti matake uddissa katabhatte. Thālipāketi maṅgalādibhatte. Yaññeti yaññabhatte. Pāhuneti pāhunakānaṃ katabhatte paṇṇākārabhatte vā. Api nussāti api nu assa khattiyaputtassa. Āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vāti , brāhmaṇakaññāsu nivāraṇaṃ bhaveyya vā no vā, brāhmaṇadārikaṃ labheyya vā na vā labheyyāti attho. Anupapannoti khattiyabhāvaṃ apatto, aparisuddhoti attho.

    276. இத்தி²யா வா இத்தி²ங் கரித்வாதி இத்தி²யா வா இத்தி²ங் பரியேஸித்வா. கிஸ்மிஞ்சிதே³வ பகரணேதி கிஸ்மிஞ்சிதே³வ தோ³ஸே ப்³ராஹ்மணானங் அயுத்தே அகத்தப்³ப³கரணே. ப⁴ஸ்ஸபுடேனாதி ப⁴ஸ்மபுடேன, ஸீஸே சா²ரிகங் ஓகிரித்வாதி அத்தோ².

    276.Itthiyāvā itthiṃ karitvāti itthiyā vā itthiṃ pariyesitvā. Kismiñcideva pakaraṇeti kismiñcideva dose brāhmaṇānaṃ ayutte akattabbakaraṇe. Bhassapuṭenāti bhasmapuṭena, sīse chārikaṃ okiritvāti attho.

    277. ஜனேதஸ்மிந்தி ஜனிதஸ்மிங், பஜாயாதி அத்தோ². யே கொ³த்தபடிஸாரினோதி யே ஜனேதஸ்மிங் கொ³த்தங் படிஸரந்தி – ‘‘அஹங் கோ³தமோ, அஹங் கஸ்ஸபோ’’தி, தேஸு லோகே கொ³த்தபடிஸாரீஸு க²த்தியோ ஸெட்டோ². அனுமதா மயாதி மம ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேன ஸத்³தி⁴ங் ஸங்ஸந்தி³த்வா தே³ஸிதா மயா அனுஞ்ஞாதா.

    277.Janetasminti janitasmiṃ, pajāyāti attho. Ye gottapaṭisārinoti ye janetasmiṃ gottaṃ paṭisaranti – ‘‘ahaṃ gotamo, ahaṃ kassapo’’ti, tesu loke gottapaṭisārīsu khattiyo seṭṭho. Anumatā mayāti mama sabbaññutaññāṇena saddhiṃ saṃsanditvā desitā mayā anuññātā.

    பட²மபா⁴ணவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Paṭhamabhāṇavāravaṇṇanā niṭṭhitā.

    விஜ்ஜாசரணகதா²வண்ணனா

    Vijjācaraṇakathāvaṇṇanā

    278. இமாய பன கா³தா²ய விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோதி இத³ங் பத³ங் ஸுத்வா அம்ப³ட்டோ² சிந்தேஸி – ‘‘விஜ்ஜா நாம தயோ வேதா³, சரணங் பஞ்ச ஸீலானி, தயித³ங் அம்ஹாகங்யேவ அத்தி², விஜ்ஜாசரணஸம்பன்னோ சே ஸெட்டோ², மயமேவ ஸெட்டா²’’தி நிட்ட²ங் க³ந்த்வா விஜ்ஜாசரணங் புச்ச²ந்தோ – ‘‘கதமங் பன தங், போ⁴ கோ³தம, சரணங், கதமா ச பன ஸா விஜ்ஜா’’தி ஆஹ. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா தங் ப்³ராஹ்மணஸமயே ஸித்³த⁴ங் ஜாதிவாதா³தி³படிஸங்யுத்தங் விஜ்ஜாசரணங் படிக்கி²பித்வா அனுத்தரங் விஜ்ஜாசரணங் த³ஸ்ஸேதுகாமோ – ‘‘ந கோ² அம்ப³ட்டா²’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஜாதிவாதோ³தி ஜாதிங் ஆரப்³ப⁴ வாதோ³, ப்³ராஹ்மணஸ்ஸேவித³ங் வட்டதி, ந ஸுத்³த³ஸ்ஸாதிஆதி³ வசனந்தி அத்தோ². ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த². ஜாதிவாத³வினிப³த்³தா⁴தி ஜாதிவாதே³ வினிப³த்³தா⁴. ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த².

    278. Imāya pana gāthāya vijjācaraṇasampannoti idaṃ padaṃ sutvā ambaṭṭho cintesi – ‘‘vijjā nāma tayo vedā, caraṇaṃ pañca sīlāni, tayidaṃ amhākaṃyeva atthi, vijjācaraṇasampanno ce seṭṭho, mayameva seṭṭhā’’ti niṭṭhaṃ gantvā vijjācaraṇaṃ pucchanto – ‘‘katamaṃ pana taṃ, bho gotama, caraṇaṃ, katamā ca pana sā vijjā’’ti āha. Athassa bhagavā taṃ brāhmaṇasamaye siddhaṃ jātivādādipaṭisaṃyuttaṃ vijjācaraṇaṃ paṭikkhipitvā anuttaraṃ vijjācaraṇaṃ dassetukāmo – ‘‘na kho ambaṭṭhā’’tiādimāha. Tattha jātivādoti jātiṃ ārabbha vādo, brāhmaṇassevidaṃ vaṭṭati, na suddassātiādi vacananti attho. Esa nayo sabbattha. Jātivādavinibaddhāti jātivāde vinibaddhā. Esa nayo sabbattha.

    ததோ அம்ப³ட்டோ² – ‘‘யத்த² தா³னி மயங் லக்³கி³ஸ்ஸாமாதி சிந்தயிம்ஹ, ததோ நோ ஸமணோ கோ³தமோ மஹாவாதே து²ஸங் து⁴னந்தோ விய தூ³ரமேவ அவக்கி²பி. யத்த² பன மயங் ந லக்³கா³ம, தத்த² நோ நியோஜேஸி. அயங் நோ விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ ஞாதுங் வட்டதீ’’தி சிந்தெத்வா புன விஜ்ஜாசரணஸம்பத³ங் புச்சி². அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா ஸமுதா³க³மதோ பபு⁴தி விஜ்ஜாசரணங் த³ஸ்ஸேதுங் – ‘‘இத⁴ அம்ப³ட்ட² ததா²க³தோ’’திஆதி³மாஹ.

    Tato ambaṭṭho – ‘‘yattha dāni mayaṃ laggissāmāti cintayimha, tato no samaṇo gotamo mahāvāte thusaṃ dhunanto viya dūrameva avakkhipi. Yattha pana mayaṃ na laggāma, tattha no niyojesi. Ayaṃ no vijjācaraṇasampadā ñātuṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā puna vijjācaraṇasampadaṃ pucchi. Athassa bhagavā samudāgamato pabhuti vijjācaraṇaṃ dassetuṃ – ‘‘idha ambaṭṭha tathāgato’’tiādimāha.

    279. எத்த² ச ப⁴க³வா சரணபரியாபன்னம்பி திவித⁴ங் ஸீலங் விப⁴ஜந்தோ ‘‘இத³மஸ்ஸ ஹோதி சரணஸ்மி’’ந்தி அனிய்யாதெத்வா ‘‘இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி ஸீலஸ்மி’’ந்தி ஸீலவஸேனேவ நிய்யாதேஸி. கஸ்மா? தஸ்ஸபி ஹி கிஞ்சி கிஞ்சி ஸீலங் அத்தி², தஸ்மா சரணவஸேன நிய்யாதியமானே ‘‘மயம்பி சரணஸம்பன்னா’’தி தத்த² தத்தே²வ லக்³கெ³ய்ய. யங் பன தேன ஸுபினேபி ந தி³ட்ட²புப்³ப³ங், தஸ்ஸேவ வஸேன நிய்யாதெந்தோ பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி சரணஸ்மிங்…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, இத³ம்பிஸ்ஸ ஹோதி சரணஸ்மிந்திஆதி³மாஹ. எத்தாவதா அட்ட²பி ஸமாபத்தியோ சரணந்தி நிய்யாதிதா ஹொந்தி, விபஸ்ஸனா ஞாணதோ பன பட்டா²ய அட்ட²விதா⁴பி பஞ்ஞா விஜ்ஜாதி நிய்யாதிதா.

    279. Ettha ca bhagavā caraṇapariyāpannampi tividhaṃ sīlaṃ vibhajanto ‘‘idamassa hoti caraṇasmi’’nti aniyyātetvā ‘‘idampissa hoti sīlasmi’’nti sīlavaseneva niyyātesi. Kasmā? Tassapi hi kiñci kiñci sīlaṃ atthi, tasmā caraṇavasena niyyātiyamāne ‘‘mayampi caraṇasampannā’’ti tattha tattheva laggeyya. Yaṃ pana tena supinepi na diṭṭhapubbaṃ, tasseva vasena niyyātento paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idampissa hoti caraṇasmiṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, idampissa hoti caraṇasmintiādimāha. Ettāvatā aṭṭhapi samāpattiyo caraṇanti niyyātitā honti, vipassanā ñāṇato pana paṭṭhāya aṭṭhavidhāpi paññā vijjāti niyyātitā.

    சதுஅபாயமுக²கதா²வண்ணனா

    Catuapāyamukhakathāvaṇṇanā

    280. அபாயமுகா²னீதி வினாஸமுகா²னி. அனபி⁴ஸம்பு⁴ணமானோதி அஸம்பாபுணந்தோ, அவிஸஹமானோ வா. கா²ரிவித⁴மாதா³யாதி எத்த² கா²ரீதி அரணீ கமண்ட³லு ஸுஜாத³யோ தாபஸபரிக்கா²ரா. விதோ⁴தி காஜோ. தஸ்மா கா²ரிப⁴ரிதங் காஜமாதா³யாதி அத்தோ². யே பன கா²ரிவிவித⁴ந்தி பட²ந்தி, தே ‘‘கா²ரீதி காஜஸ்ஸ நாமங், விவித⁴ந்தி ப³ஹுகமண்ட³லுஆதி³பரிக்கா²ர’’ந்தி வண்ணயந்தி. பவத்தப²லபோ⁴ஜனோதி பதிதப²லபோ⁴ஜனோ. பரிசாரகோதி கப்பியகரணபத்தபடிக்³க³ஹணபாத³தோ⁴வனாதி³வத்தகரணவஸேன பரிசாரகோ. காமஞ்ச கு³ணாதி⁴கோபி கீ²ணாஸவஸாமணேரோ புது²ஜ்ஜனபி⁴க்கு²னோ வுத்தனயேன பரிசாரகோ ஹோதி, அயங் பன ந தாதி³ஸோ கு³ணவஸேனபி வெய்யாவச்சகரணவஸேனபி லாமகோயேவ.

    280.Apāyamukhānīti vināsamukhāni. Anabhisambhuṇamānoti asampāpuṇanto, avisahamāno vā. Khārividhamādāyāti ettha khārīti araṇī kamaṇḍalu sujādayo tāpasaparikkhārā. Vidhoti kājo. Tasmā khāribharitaṃ kājamādāyāti attho. Ye pana khārivividhanti paṭhanti, te ‘‘khārīti kājassa nāmaṃ, vividhanti bahukamaṇḍaluādiparikkhāra’’nti vaṇṇayanti. Pavattaphalabhojanoti patitaphalabhojano. Paricārakoti kappiyakaraṇapattapaṭiggahaṇapādadhovanādivattakaraṇavasena paricārako. Kāmañca guṇādhikopi khīṇāsavasāmaṇero puthujjanabhikkhuno vuttanayena paricārako hoti, ayaṃ pana na tādiso guṇavasenapi veyyāvaccakaraṇavasenapi lāmakoyeva.

    கஸ்மா பன தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜா ஸாஸனஸ்ஸ வினாஸமுக²ந்தி வுத்தாதி? யஸ்மா க³ச்ச²ந்தங் க³ச்ச²ந்தங் ஸாஸனங் தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜாவஸேன ஓஸக்கிஸ்ஸதி. இமஸ்மிஞ்ஹி ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா திஸ்ஸோ ஸிக்கா² பூரேதுங் அஸக்கொந்தங் லஜ்ஜினோ ஸிக்கா²காமா – ‘‘நத்தி² தயா ஸத்³தி⁴ங் உபோஸதோ² வா பவாரணா வா ஸங்க⁴கம்மங் வா’’தி ஜிகு³ச்சி²த்வா பரிவஜ்ஜெந்தி. ஸோ ‘‘து³க்கரங் கு²ரதா⁴ரூபமங் ஸாஸனே படிபத்திபூரணங் து³க்க²ங், தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜா பன ஸுகரா சேவ ப³ஹுஜனஸம்மதா சா’’தி விப்³ப⁴மித்வா தாபஸோ ஹோதி. அஞ்ஞே தங் தி³ஸ்வா – ‘‘கிங் தயா கத’’ந்தி புச்ச²ந்தி. ஸோ – ‘‘பா⁴ரியங் தும்ஹாகங் ஸாஸனே கம்மங், இத⁴ பன ஸச²ந்த³சாரினோ மய’’ந்தி வத³தி. ஸோபி, யதி³ ஏவங் அஹம்பி எத்தே²வ பப்³ப³ஜாமீதி தஸ்ஸ அனுஸிக்க²ந்தோ தாபஸோ ஹோதி. ஏவமஞ்ஞேபி அஞ்ஞேபீதி கமேன தாபஸாவ ப³ஹுகா ஹொந்தி. தேஸங் உப்பன்னகாலே ஸாஸனங் ஓஸக்கிதங் நாம ப⁴விஸ்ஸதி. லோகே ஏவரூபோ பு³த்³தோ⁴ நாம உப்பஜ்ஜி, தஸ்ஸ ஈதி³ஸங் நாம ஸாஸனங் அஹோஸீதி ஸுதமத்தமேவ ப⁴விஸ்ஸதி. இத³ங் ஸந்தா⁴ய ப⁴க³வா தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜங் ஸாஸனஸ்ஸ வினாஸமுக²ந்தி ஆஹ.

    Kasmā pana tāpasapabbajjā sāsanassa vināsamukhanti vuttāti? Yasmā gacchantaṃ gacchantaṃ sāsanaṃ tāpasapabbajjāvasena osakkissati. Imasmiñhi sāsane pabbajitvā tisso sikkhā pūretuṃ asakkontaṃ lajjino sikkhākāmā – ‘‘natthi tayā saddhiṃ uposatho vā pavāraṇā vā saṅghakammaṃ vā’’ti jigucchitvā parivajjenti. So ‘‘dukkaraṃ khuradhārūpamaṃ sāsane paṭipattipūraṇaṃ dukkhaṃ, tāpasapabbajjā pana sukarā ceva bahujanasammatā cā’’ti vibbhamitvā tāpaso hoti. Aññe taṃ disvā – ‘‘kiṃ tayā kata’’nti pucchanti. So – ‘‘bhāriyaṃ tumhākaṃ sāsane kammaṃ, idha pana sachandacārino maya’’nti vadati. Sopi, yadi evaṃ ahampi ettheva pabbajāmīti tassa anusikkhanto tāpaso hoti. Evamaññepi aññepīti kamena tāpasāva bahukā honti. Tesaṃ uppannakāle sāsanaṃ osakkitaṃ nāma bhavissati. Loke evarūpo buddho nāma uppajji, tassa īdisaṃ nāma sāsanaṃ ahosīti sutamattameva bhavissati. Idaṃ sandhāya bhagavā tāpasapabbajjaṃ sāsanassa vināsamukhanti āha.

    குதா³லபிடகந்தி கந்த³மூலப²லக்³க³ஹணத்த²ங் குதா³லஞ்சேவ பிடகஞ்ச. கா³மஸாமந்தங் வாதி விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³தீ³னி அனபி⁴ஸம்பு⁴ணந்தோ, கஸிகம்மாதீ³ஹி ச ஜீவிதங் நிப்பா²தே³துங் து³க்க²ந்தி மஞ்ஞமானோ ப³ஹுஜனகுஹாபனத்த²ங் கா³மஸாமந்தே வா நிக³மஸாமந்தே வா அக்³கி³ஸாலங் கத்வா ஸப்பிதேலத³தி⁴மது⁴பா²ணிததிலதண்டு³லாதீ³ஹி சேவ நானாதா³ரூஹி ச ஹோமகரணவஸேன அக்³கி³ங் பரிசரந்தோ அச்ச²தி.

    Kudālapiṭakanti kandamūlaphalaggahaṇatthaṃ kudālañceva piṭakañca. Gāmasāmantaṃ vāti vijjācaraṇasampadādīni anabhisambhuṇanto, kasikammādīhi ca jīvitaṃ nipphādetuṃ dukkhanti maññamāno bahujanakuhāpanatthaṃ gāmasāmante vā nigamasāmante vā aggisālaṃ katvā sappiteladadhimadhuphāṇitatilataṇḍulādīhi ceva nānādārūhi ca homakaraṇavasena aggiṃ paricaranto acchati.

    சதுத்³வாரங் அகா³ரங் கரித்வாதி சதுமுக²ங் பானாகா³ரங் கத்வா தஸ்ஸ த்³வாரே மண்ட³பங் கத்வா தத்த² பானீயங் உபட்ட²பெத்வா ஆக³தாக³தே பானீயேன ஆபுச்ச²தி. யம்பிஸ்ஸ அத்³தி⁴கா கிலந்தா பானீயங் பிவித்வா பரிதுட்டா² ப⁴த்தபுடங் வா தண்டு³லாதீ³னி வா தெ³ந்தி, தங் ஸப்³ப³ங் க³ஹெத்வா அம்பி³லயாகு³ஆதீ³னி கத்வா ப³ஹுதரங் ஆமிஸக³ஹணத்த²ங் கேஸஞ்சி அன்னங் தே³தி, கேஸஞ்சி ப⁴த்தபசனபா⁴ஜனாதீ³னி. தேஹிபி தி³ன்னங் ஆமிஸங் வா புப்³ப³ண்ணாதீ³னி வா க³ண்ஹதி, தானி வட்³டி⁴யா பயோஜேதி. ஏவங் வட்³ட⁴மானவிப⁴வோ கோ³மஹிங்ஸதா³ஸீதா³ஸபரிக்³க³ஹங் கரோதி, மஹந்தங் குடும்ப³ங் ஸண்ட²பேதி. இமங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங் – ‘‘சதுத்³வாரங் அகா³ரங் கரித்வா அச்ச²தீ’’தி. ‘‘தமஹங் யதா²ஸத்தி யதா²ப³லங் படிபூஜெஸ்ஸாமீ’’தி இத³ங் பனஸ்ஸ படிபத்திமுக²ங். இமினா ஹி முகே²ன ஸோ ஏவங் படிபஜ்ஜதீதி. எத்தாவதா ச ப⁴க³வதா ஸப்³பா³பி தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜா நித்³தி³ட்டா² ஹொந்தி.

    Catudvāraṃ agāraṃ karitvāti catumukhaṃ pānāgāraṃ katvā tassa dvāre maṇḍapaṃ katvā tattha pānīyaṃ upaṭṭhapetvā āgatāgate pānīyena āpucchati. Yampissa addhikā kilantā pānīyaṃ pivitvā parituṭṭhā bhattapuṭaṃ vā taṇḍulādīni vā denti, taṃ sabbaṃ gahetvā ambilayāguādīni katvā bahutaraṃ āmisagahaṇatthaṃ kesañci annaṃ deti, kesañci bhattapacanabhājanādīni. Tehipi dinnaṃ āmisaṃ vā pubbaṇṇādīni vā gaṇhati, tāni vaḍḍhiyā payojeti. Evaṃ vaḍḍhamānavibhavo gomahiṃsadāsīdāsapariggahaṃ karoti, mahantaṃ kuṭumbaṃ saṇṭhapeti. Imaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ – ‘‘catudvāraṃ agāraṃ karitvā acchatī’’ti. ‘‘Tamahaṃ yathāsatti yathābalaṃ paṭipūjessāmī’’ti idaṃ panassa paṭipattimukhaṃ. Iminā hi mukhena so evaṃ paṭipajjatīti. Ettāvatā ca bhagavatā sabbāpi tāpasapabbajjā niddiṭṭhā honti.

    கத²ங்? அட்ட²விதா⁴ ஹி தாபஸா – ஸபுத்தப⁴ரியா, உஞ்சா²சரியா, அனக்³கி³பக்கிகா, அஸாமபாகா, அஸ்மமுட்டி²கா, த³ந்தவக்கலிகா, பவத்தப²லபோ⁴ஜனா, பண்டு³பலாஸிகாதி. தத்த² யே கேணியஜடிலோ விய குடும்ப³ங் ஸண்ட²பெத்வா வஸந்தி, தே ஸபுத்தப⁴ரியா நாம.

    Kathaṃ? Aṭṭhavidhā hi tāpasā – saputtabhariyā, uñchācariyā, anaggipakkikā, asāmapākā, asmamuṭṭhikā, dantavakkalikā, pavattaphalabhojanā, paṇḍupalāsikāti. Tattha ye keṇiyajaṭilo viya kuṭumbaṃ saṇṭhapetvā vasanti, te saputtabhariyā nāma.

    யே பன ‘‘ஸபுத்ததா³ரபா⁴வோ நாம பப்³ப³ஜிதஸ்ஸ அயுத்தோ’’தி லாயனமத்³த³னட்டா²னேஸு வீஹிமுக்³க³மாஸதிலாதீ³னி ஸங்கட்³டி⁴த்வா பசித்வா பரிபு⁴ஞ்ஜந்தி, தே உஞ்சா²சரியா நாம.

    Ye pana ‘‘saputtadārabhāvo nāma pabbajitassa ayutto’’ti lāyanamaddanaṭṭhānesu vīhimuggamāsatilādīni saṅkaḍḍhitvā pacitvā paribhuñjanti, te uñchācariyā nāma.

    யே ‘‘க²லேன க²லங் விசரித்வா வீஹிங் ஆஹரித்வா கொட்டெத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜனங் நாம அயுத்த’’ந்தி கா³மனிக³மேஸு தண்டு³லபி⁴க்க²ங் க³ஹெத்வா பசித்வா பரிபு⁴ஞ்ஜந்தி, தே அனக்³கி³பக்கிகா நாம.

    Ye ‘‘khalena khalaṃ vicaritvā vīhiṃ āharitvā koṭṭetvā paribhuñjanaṃ nāma ayutta’’nti gāmanigamesu taṇḍulabhikkhaṃ gahetvā pacitvā paribhuñjanti, te anaggipakkikā nāma.

    யே பன ‘‘கிங் பப்³ப³ஜிதஸ்ஸ ஸாமபாகேனா’’தி கா³மங் பவிஸித்வா பக்கபி⁴க்க²மேவ க³ண்ஹந்தி , தே அஸாமபாகா நாம.

    Ye pana ‘‘kiṃ pabbajitassa sāmapākenā’’ti gāmaṃ pavisitvā pakkabhikkhameva gaṇhanti , te asāmapākā nāma.

    யே ‘‘தி³வஸே தி³வஸே பி⁴க்கா²பரியெட்டி² நாம து³க்கா² பப்³ப³ஜிதஸ்ஸா’’தி முட்டி²பாஸாணேன அம்பா³டகாதீ³னங் ருக்கா²னங் தசங் கொட்டெத்வா கா²த³ந்தி, தே அஸ்மமுட்டி²கா நாம.

    Ye ‘‘divase divase bhikkhāpariyeṭṭhi nāma dukkhā pabbajitassā’’ti muṭṭhipāsāṇena ambāṭakādīnaṃ rukkhānaṃ tacaṃ koṭṭetvā khādanti, te asmamuṭṭhikā nāma.

    யே பன ‘‘பாஸாணேன தசங் கொட்டெத்வா விசரணங் நாம து³க்க²’’ந்தி த³ந்தேஹேவ உப்³பா³டெத்வா கா²த³ந்தி, தே த³ந்தவக்கலிகா நாம.

    Ye pana ‘‘pāsāṇena tacaṃ koṭṭetvā vicaraṇaṃ nāma dukkha’’nti danteheva ubbāṭetvā khādanti, te dantavakkalikā nāma.

    யே ‘‘த³ந்தேஹி உப்³பா³டெத்வா கா²த³னங் நாம து³க்க²ங் பப்³ப³ஜிதஸ்ஸா’’தி லெட்³டு³த³ண்டா³தீ³ஹி பஹரித்வா பதிதானி ப²லானி பரிபு⁴ஞ்ஜந்தி, தே பவத்தப²லபோ⁴ஜனா நாம.

    Ye ‘‘dantehi ubbāṭetvā khādanaṃ nāma dukkhaṃ pabbajitassā’’ti leḍḍudaṇḍādīhi paharitvā patitāni phalāni paribhuñjanti, te pavattaphalabhojanā nāma.

    யே பன ‘‘லெட்³டு³த³ண்டா³தீ³ஹி பாதெத்வா பரிபோ⁴கோ³ நாம அஸாருப்போ பப்³ப³ஜிதஸ்ஸா’’தி ஸயங் பதிதானேவ புப்ப²ப²லபண்டு³பலாஸாதீ³னி கா²த³ந்தா யாபெந்தி, தே பண்டு³பலாஸிகா நாம.

    Ye pana ‘‘leḍḍudaṇḍādīhi pātetvā paribhogo nāma asāruppo pabbajitassā’’ti sayaṃ patitāneva pupphaphalapaṇḍupalāsādīni khādantā yāpenti, te paṇḍupalāsikā nāma.

    தே திவிதா⁴ – உக்கட்ட²மஜ்ஜி²மமுது³கவஸேன. தத்த² யே நிஸின்னட்டா²னதோ அனுட்டா²ய ஹத்தே²ன பாபுணனட்டா²னேவ பதிதங் க³ஹெத்வா கா²த³ந்தி, தே உக்கட்டா². யே ஏகருக்க²தோ அஞ்ஞங் ருக்க²ங் ந க³ச்ச²ந்தி, தே மஜ்ஜி²மா. யே தங் தங் ருக்க²மூலங் க³ந்த்வா பரியேஸித்வா கா²த³ந்தி, தே முது³கா.

    Te tividhā – ukkaṭṭhamajjhimamudukavasena. Tattha ye nisinnaṭṭhānato anuṭṭhāya hatthena pāpuṇanaṭṭhāneva patitaṃ gahetvā khādanti, te ukkaṭṭhā. Ye ekarukkhato aññaṃ rukkhaṃ na gacchanti, te majjhimā. Ye taṃ taṃ rukkhamūlaṃ gantvā pariyesitvā khādanti, te mudukā.

    இமா பன அட்ட²பி தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜா இமாஹி சதூஹியேவ ஸங்க³ஹங் க³ச்ச²ந்தி. கத²ங்? ஏதாஸு ஹி ஸபுத்தப⁴ரியா ச உஞ்சா²சரியா ச அகா³ரங் ப⁴ஜந்தி. அனக்³கி³பக்கிகா ச அஸாமபாகா ச அக்³யாகா³ரங் ப⁴ஜந்தி. அஸ்மமுட்டி²கா ச த³ந்தவக்கலிகா ச கந்த³மூலப²லபோ⁴ஜனங் ப⁴ஜந்தி. பவத்தப²லபோ⁴ஜனா ச பண்டு³பலாஸிகா ச பவத்தப²லபோ⁴ஜனங் ப⁴ஜந்தி. தேன வுத்தங் – ‘‘எத்தாவதா ச ப⁴க³வதா ஸப்³பா³பி தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜா நித்³தி³ட்டா² ஹொந்தீ’’தி.

    Imā pana aṭṭhapi tāpasapabbajjā imāhi catūhiyeva saṅgahaṃ gacchanti. Kathaṃ? Etāsu hi saputtabhariyā ca uñchācariyā ca agāraṃ bhajanti. Anaggipakkikā ca asāmapākā ca agyāgāraṃ bhajanti. Asmamuṭṭhikā ca dantavakkalikā ca kandamūlaphalabhojanaṃ bhajanti. Pavattaphalabhojanā ca paṇḍupalāsikā ca pavattaphalabhojanaṃ bhajanti. Tena vuttaṃ – ‘‘ettāvatā ca bhagavatā sabbāpi tāpasapabbajjā niddiṭṭhā hontī’’ti.

    281-282. இதா³னி ப⁴க³வா ஸாசரியகஸ்ஸ அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய அபாயமுக²ம்பி அப்பத்தபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் தங் கிங் மஞ்ஞஸி அம்ப³ட்டா²திஆதி³மாஹ. தங் உத்தானத்த²மேவ. அத்தனா ஆபாயிகோபி அபரிபூரமானோதி அத்தனா விஜ்ஜாசரணஸம்பதா³ய ஆபாயிகேனாபி அபரிபூரமானேன.

    281-282. Idāni bhagavā sācariyakassa ambaṭṭhassa vijjācaraṇasampadāya apāyamukhampi appattabhāvaṃ dassetuṃ taṃ kiṃ maññasi ambaṭṭhātiādimāha. Taṃ uttānatthameva. Attanā āpāyikopi aparipūramānoti attanā vijjācaraṇasampadāya āpāyikenāpi aparipūramānena.

    புப்³ப³கஇஸிபா⁴வானுயோக³வண்ணனா

    Pubbakaisibhāvānuyogavaṇṇanā

    283. த³த்திகந்தி தி³ன்னகங். ஸம்முகீ²பா⁴வம்பி ந த³தா³தீதி கஸ்மா ந த³தா³தி? ஸோ கிர ஸம்முகா² ஆவட்டனிங் நாம விஜ்ஜங் ஜானாதி. யதா³ ராஜா மஹாரஹேன அலங்காரேன அலங்கதோ ஹோதி, ததா³ ரஞ்ஞோ ஸமீபே ட²த்வா தஸ்ஸ அலங்காரஸ்ஸ நாமங் க³ண்ஹதி. தஸ்ஸ ராஜா நாமே க³ஹிதே ந தே³மீதி வத்துங் ந ஸக்கோதி. த³த்வா புன ச²ணதி³வஸே அலங்காரங் ஆஹரதா²தி வத்வா, நத்தி², தே³வ, தும்ஹேஹி ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ தி³ன்னோதி வுத்தோ, ‘‘கஸ்மா மே தி³ன்னோ’’தி புச்சி². தே அமச்சா ‘ஸோ ப்³ராஹ்மணோ ஸம்முகா² ஆவட்டனிமாயங் ஜானாதி. தாய தும்ஹே ஆவட்டெத்வா க³ஹெத்வா க³ச்ச²தீ’தி ஆஹங்ஸு. அபரே ரஞ்ஞா ஸஹ தஸ்ஸ அதிஸஹாயபா⁴வங் அஸஹந்தா ஆஹங்ஸு – ‘‘தே³வ, ஏதஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ ஸரீரே ஸங்க²ப²லிதகுட்ட²ங் நாம அத்தி². தும்ஹே ஏதங் தி³ஸ்வாவ ஆலிங்க³த² பராமஸத², இத³ஞ்ச குட்ட²ங் நாம காயஸங்ஸக்³க³வஸேன அனுக³ச்ச²தி, மா ஏவங் கரோதா²’’தி. ததோ பட்டா²ய தஸ்ஸ ராஜா ஸம்முகீ²பா⁴வங் ந தே³தி.

    283.Dattikanti dinnakaṃ. Sammukhībhāvampi na dadātīti kasmā na dadāti? So kira sammukhā āvaṭṭaniṃ nāma vijjaṃ jānāti. Yadā rājā mahārahena alaṅkārena alaṅkato hoti, tadā rañño samīpe ṭhatvā tassa alaṅkārassa nāmaṃ gaṇhati. Tassa rājā nāme gahite na demīti vattuṃ na sakkoti. Datvā puna chaṇadivase alaṅkāraṃ āharathāti vatvā, natthi, deva, tumhehi brāhmaṇassa dinnoti vutto, ‘‘kasmā me dinno’’ti pucchi. Te amaccā ‘so brāhmaṇo sammukhā āvaṭṭanimāyaṃ jānāti. Tāya tumhe āvaṭṭetvā gahetvā gacchatī’ti āhaṃsu. Apare raññā saha tassa atisahāyabhāvaṃ asahantā āhaṃsu – ‘‘deva, etassa brāhmaṇassa sarīre saṅkhaphalitakuṭṭhaṃ nāma atthi. Tumhe etaṃ disvāva āliṅgatha parāmasatha, idañca kuṭṭhaṃ nāma kāyasaṃsaggavasena anugacchati, mā evaṃ karothā’’ti. Tato paṭṭhāya tassa rājā sammukhībhāvaṃ na deti.

    யஸ்மா பன ஸோ ப்³ராஹ்மணோ பண்டி³தோ க²த்தவிஜ்ஜாய குஸலோ, தேன ஸஹ மந்தெத்வா கதகம்மங் நாம ந விருஜ்ஜ²தி, தஸ்மா ஸாணிபாகாரஸ்ஸ அந்தோ ட²த்வா ப³ஹி டி²தேன தேன ஸத்³தி⁴ங் மந்தேதி. தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘திரோ து³ஸ்ஸந்தேன மந்தேதீ’’தி. தத்த² திரோது³ஸ்ஸந்தேனாதி திரோது³ஸ்ஸேன. அயமேவ வா பாடோ². த⁴ம்மிகந்தி அனவஜ்ஜங். பயாதந்தி அபி⁴ஹரித்வா தி³ன்னங். கத²ங் தஸ்ஸ ராஜாதி யஸ்ஸ ரஞ்ஞோ ப்³ராஹ்மணோ ஈதி³ஸங் பி⁴க்க²ங் படிக்³க³ண்ஹெய்ய, கத²ங் தஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ ஸோ ராஜா ஸம்முகீ²பா⁴வம்பி ந த³தெ³ய்ய. அயங் பன அதி³ன்னகங் மாயாய க³ண்ஹதி, தேனஸ்ஸ ஸம்முகீ²பா⁴வங் ராஜா ந தே³தீதி நிட்ட²மெத்த² க³ந்தப்³ப³ந்தி அயமெத்த² அதி⁴ப்பாயோ. ‘‘இத³ங் பன காரணங் ட²பெத்வா ராஜானஞ்சேவ ப்³ராஹ்மணஞ்ச ந அஞ்ஞோ கோசி ஜானாதி. ததே³தங் ஏவங் ரஹஸ்ஸம்பி படிச்ச²ன்னம்பி அத்³தா⁴ ஸப்³ப³ஞ்ஞூ ஸமணோ கோ³தமோதி நிட்ட²ங் க³மிஸ்ஸதீ’’தி ப⁴க³வா பகாஸேஸி.

    Yasmā pana so brāhmaṇo paṇḍito khattavijjāya kusalo, tena saha mantetvā katakammaṃ nāma na virujjhati, tasmā sāṇipākārassa anto ṭhatvā bahi ṭhitena tena saddhiṃ manteti. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘tiro dussantena mantetī’’ti. Tattha tirodussantenāti tirodussena. Ayameva vā pāṭho. Dhammikanti anavajjaṃ. Payātanti abhiharitvā dinnaṃ. Kathaṃ tassa rājāti yassa rañño brāhmaṇo īdisaṃ bhikkhaṃ paṭiggaṇheyya, kathaṃ tassa brāhmaṇassa so rājā sammukhībhāvampi na dadeyya. Ayaṃ pana adinnakaṃ māyāya gaṇhati, tenassa sammukhībhāvaṃ rājā na detīti niṭṭhamettha gantabbanti ayamettha adhippāyo. ‘‘Idaṃ pana kāraṇaṃ ṭhapetvā rājānañceva brāhmaṇañca na añño koci jānāti. Tadetaṃ evaṃ rahassampi paṭicchannampi addhā sabbaññū samaṇo gotamoti niṭṭhaṃ gamissatī’’ti bhagavā pakāsesi.

    284. இதா³னி அயஞ்ச அம்ப³ட்டோ², ஆசரியோ சஸ்ஸ மந்தே நிஸ்ஸாய அதிமானினோ. தேன தேஸங் மந்தனிஸ்ஸிதமானநிம்மத³னத்த²ங் உத்தரி தே³ஸனங் வட்³டெ⁴ந்தோ தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்ட², இத⁴ ராஜாதிஆதி³மாஹ. தத்த² ரதூ²பத்த²ரேதி ரத²ம்ஹி ரஞ்ஞோ டா²னத்த²ங் அத்த²ரித்வா ஸஜ்ஜிதபதே³ஸே. உக்³கே³ஹி வாதி உக்³க³துக்³க³தேஹி வா அமச்சேஹி. ராஜஞ்ஞேஹீதி அனபி⁴ஸித்தகுமாரேஹி. கிஞ்சிதே³வ மந்தனந்தி அஸுகஸ்மிங் தே³ஸே தளாகங் வா மாதிகங் வா காதுங் வட்டதி, அஸுகஸ்மிங் கா³மங் வா நிக³மங் வா நக³ரங் வா நிவேஸேதுந்தி ஏவரூபங் பாகடமந்தனங். ததே³வ மந்தனந்தி யங் ரஞ்ஞா மந்திதங் ததே³வ. தாதி³ஸேஹியேவ ஸீஸுக்கே²பப⁴முக்கே²பாதீ³ஹி ஆகாரேஹி மந்தெய்ய. ராஜப⁴ணிதந்தி யதா² ரஞ்ஞா ப⁴ணிதங், தஸ்ஸத்த²ஸ்ஸ ஸாத⁴னஸமத்த²ங். ஸோபி தஸ்ஸத்த²ஸ்ஸ ஸாத⁴னஸமத்த²மேவ ப⁴ணிதங் ப⁴ணதீதி அத்தோ².

    284. Idāni ayañca ambaṭṭho, ācariyo cassa mante nissāya atimānino. Tena tesaṃ mantanissitamānanimmadanatthaṃ uttari desanaṃ vaḍḍhento taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha rājātiādimāha. Tattha rathūpatthareti rathamhi rañño ṭhānatthaṃ attharitvā sajjitapadese. Uggehi vāti uggatuggatehi vā amaccehi. Rājaññehīti anabhisittakumārehi. Kiñcideva mantananti asukasmiṃ dese taḷākaṃ vā mātikaṃ vā kātuṃ vaṭṭati, asukasmiṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā nagaraṃ vā nivesetunti evarūpaṃ pākaṭamantanaṃ. Tadeva mantananti yaṃ raññā mantitaṃ tadeva. Tādisehiyeva sīsukkhepabhamukkhepādīhi ākārehi manteyya. Rājabhaṇitanti yathā raññā bhaṇitaṃ, tassatthassa sādhanasamatthaṃ. Sopi tassatthassa sādhanasamatthameva bhaṇitaṃ bhaṇatīti attho.

    285. பவத்தாரோதி பவத்தயிதாரோ. யேஸந்தி யேஸங் ஸந்தகங். மந்தபத³ந்தி வேத³ஸங்கா²தங் மந்தமேவ . கீ³தந்தி அட்ட²காதீ³ஹி த³ஸஹி போராணகப்³ராஹ்மணேஹி ஸரஸம்பத்திவஸேன ஸஜ்ஜா²யிதங். பவுத்தந்தி அஞ்ஞேஸங் வுத்தங், வாசிதந்தி அத்தோ². ஸமிஹிதந்தி ஸமுபப்³யூள்ஹங் ராஸிகதங், பிண்ட³ங் கத்வா ட²பிதந்தி அத்தோ². தத³னுகா³யந்தீதி ஏதரஹி ப்³ராஹ்மணா தங் தேஹி புப்³பே³ கீ³தங் அனுகா³யந்தி அனுஸஜ்ஜா²யந்தி. தத³னுபா⁴ஸந்தீதி தங் அனுபா⁴ஸந்தி, இத³ங் புரிமஸ்ஸேவ வேவசனங். பா⁴ஸிதமனுபா⁴ஸந்தீதி தேஹி பா⁴ஸிதங் ஸஜ்ஜா²யிதங் அனுஸஜ்ஜா²யந்தி. வாசிதமனுவாசெந்தீதி தேஹி அஞ்ஞேஸங் வாசிதங் அனுவாசெந்தி.

    285.Pavattāroti pavattayitāro. Yesanti yesaṃ santakaṃ. Mantapadanti vedasaṅkhātaṃ mantameva . Gītanti aṭṭhakādīhi dasahi porāṇakabrāhmaṇehi sarasampattivasena sajjhāyitaṃ. Pavuttanti aññesaṃ vuttaṃ, vācitanti attho. Samihitanti samupabyūḷhaṃ rāsikataṃ, piṇḍaṃ katvā ṭhapitanti attho. Tadanugāyantīti etarahi brāhmaṇā taṃ tehi pubbe gītaṃ anugāyanti anusajjhāyanti. Tadanubhāsantīti taṃ anubhāsanti, idaṃ purimasseva vevacanaṃ. Bhāsitamanubhāsantīti tehi bhāsitaṃ sajjhāyitaṃ anusajjhāyanti. Vācitamanuvācentīti tehi aññesaṃ vācitaṃ anuvācenti.

    ஸெய்யதி²த³ந்தி தே கதமேஹி அத்தோ². அட்ட²கோதிஆதீ³னி தேஸங் நாமானி. தே கிர தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா ஓலோகெத்வா பரூபகா⁴தங் அகத்வா கஸ்ஸபஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ பாவசனேன ஸஹ ஸங்ஸந்தி³த்வா மந்தே க³ந்தி²ங்ஸு. அபராபரே பன ப்³ராஹ்மணா பாணாதிபாதாதீ³னி பக்கி²பித்வா தயோ வேதே³ பி⁴ந்தி³த்வா பு³த்³த⁴வசனேன ஸத்³தி⁴ங் விருத்³தே⁴ அகங்ஸு. நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதீதி யேன த்வங் இஸி ப⁴வெய்யாஸி, ஏதங் காரணங் ந விஜ்ஜதி. இத⁴ ப⁴க³வா யஸ்மா – ‘‘ஏஸ புச்சி²யமானோபி, அத்தனோ அவத்த²ரணபா⁴வங் ஞத்வா படிவசனங் ந த³ஸ்ஸதீ’’தி ஜானாதி, தஸ்மா படிஞ்ஞங் அக³ஹெத்வாவ தங் இஸிபா⁴வங் படிக்கி²பி.

    Seyyathidanti te katamehi attho. Aṭṭhakotiādīni tesaṃ nāmāni. Te kira dibbena cakkhunā oloketvā parūpaghātaṃ akatvā kassapasammāsambuddhassa bhagavato pāvacanena saha saṃsanditvā mante ganthiṃsu. Aparāpare pana brāhmaṇā pāṇātipātādīni pakkhipitvā tayo vede bhinditvā buddhavacanena saddhiṃ viruddhe akaṃsu. Netaṃṭhānaṃ vijjatīti yena tvaṃ isi bhaveyyāsi, etaṃ kāraṇaṃ na vijjati. Idha bhagavā yasmā – ‘‘esa pucchiyamānopi, attano avattharaṇabhāvaṃ ñatvā paṭivacanaṃ na dassatī’’ti jānāti, tasmā paṭiññaṃ agahetvāva taṃ isibhāvaṃ paṭikkhipi.

    286. இதா³னி யஸ்மா தே போராணா த³ஸ ப்³ராஹ்மணா நிராமக³ந்தா⁴ அனித்தி²க³ந்தா⁴ ரஜோஜல்லத⁴ரா ப்³ரஹ்மசாரினோ அரஞ்ஞாயதனே பப்³ப³தபாதே³ஸு வனமூலப²லாஹாரா வஸிங்ஸு. யதா³ கத்த²சி க³ந்துகாமா ஹொந்தி, இத்³தி⁴யா ஆகாஸேனேவ க³ச்ச²ந்தி, நத்தி² தேஸங் யானேன கிச்சங். ஸப்³ப³தி³ஸாஸு ச நேஸங் மெத்தாதி³ப்³ரஹ்மவிஹாரபா⁴வனாவ ஆரக்கா² ஹோதி, நத்தி² தேஸங் பாகாரபுரிஸகு³த்தீஹி அத்தோ². இமினா ச அம்ப³ட்டே²ன ஸுதபுப்³பா³ தேஸங் படிபத்தி; தஸ்மா இமஸ்ஸ ஸாசரியகஸ்ஸ தேஸங் படிபத்திதோ ஆரகபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் – ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, அம்ப³ட்டா²’’திஆதி³மாஹ.

    286. Idāni yasmā te porāṇā dasa brāhmaṇā nirāmagandhā anitthigandhā rajojalladharā brahmacārino araññāyatane pabbatapādesu vanamūlaphalāhārā vasiṃsu. Yadā katthaci gantukāmā honti, iddhiyā ākāseneva gacchanti, natthi tesaṃ yānena kiccaṃ. Sabbadisāsu ca nesaṃ mettādibrahmavihārabhāvanāva ārakkhā hoti, natthi tesaṃ pākārapurisaguttīhi attho. Iminā ca ambaṭṭhena sutapubbā tesaṃ paṭipatti; tasmā imassa sācariyakassa tesaṃ paṭipattito ārakabhāvaṃ dassetuṃ – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭhā’’tiādimāha.

    தத்த² விசிதகாளகந்தி விசினித்வா அபனீதகாளகங். வேட²கனதபஸ்ஸாஹீதி து³ஸ்ஸபட்டது³ஸ்ஸவேணி ஆதீ³ஹி வேட²கேஹி நமிதபா²ஸுகாஹி. குத்தவாலேஹீதி ஸோபா⁴கரணத்த²ங் கப்பேதுங், யுத்தட்டா²னேஸு கப்பிதவாலேஹி. எத்த² ச வளவானங்யேவ வாலா கப்பிதா, ந ரதா²னங், வளவபயுத்தத்தா பன ரதா²பி ‘‘குத்தவாலா’’தி வுத்தா. உக்கிண்ணபரிகா²ஸூதி க²தபரிகா²ஸு. ஒக்கி²த்தபலிகா⁴ஸூதி ட²பிதபலிகா⁴ஸு. நக³ரூபகாரிகாஸூதி எத்த² உபகாரிகாதி பரேஸங் ஆரோஹனிவாரணத்த²ங் ஸமந்தா நக³ரங் பாகாரஸ்ஸ அதோ⁴பா⁴கே³ கதஸுதா⁴கம்மங் வுச்சதி. இத⁴ பன தாஹி உபகாரிகாஹி யுத்தானி நக³ரானேவ ‘‘நக³ரூபகாரிகாயோ’’தி அதி⁴ப்பேதானி. ரக்கா²பெந்தீதி தாதி³ஸேஸு நக³ரேஸு வஸந்தாபி அத்தானங் ரக்கா²பெந்தி. கங்கா²தி ‘‘ஸப்³ப³ஞ்ஞூ, ந ஸப்³ப³ஞ்ஞூ’’தி ஏவங் ஸங்ஸயோ. விமதீதி தஸ்ஸேவ வேவசனங், விரூபா மதி, வினிச்சி²னிதுங் அஸமத்தா²தி அத்தோ². இத³ங் ப⁴க³வா ‘‘அம்ப³ட்ட²ஸ்ஸ இமினா அத்தபா⁴வேன மக்³க³பாதுபா⁴வோ நத்தி², கேவலங் தி³வஸோ வீதிவத்ததி, அயங் கோ² பன லக்க²ணபரியேஸனத்த²ங் ஆக³தோ, தம்பி கிச்சங் நஸ்ஸரதி. ஹந்த³ஸ்ஸ ஸதிஜனநத்த²ங் நயங் தே³மீ’’தி ஆஹ.

    Tattha vicitakāḷakanti vicinitvā apanītakāḷakaṃ. Veṭhakanatapassāhīti dussapaṭṭadussaveṇi ādīhi veṭhakehi namitaphāsukāhi. Kuttavālehīti sobhākaraṇatthaṃ kappetuṃ, yuttaṭṭhānesu kappitavālehi. Ettha ca vaḷavānaṃyeva vālā kappitā, na rathānaṃ, vaḷavapayuttattā pana rathāpi ‘‘kuttavālā’’ti vuttā. Ukkiṇṇaparikhāsūti khataparikhāsu. Okkhittapalighāsūti ṭhapitapalighāsu. Nagarūpakārikāsūti ettha upakārikāti paresaṃ ārohanivāraṇatthaṃ samantā nagaraṃ pākārassa adhobhāge katasudhākammaṃ vuccati. Idha pana tāhi upakārikāhi yuttāni nagarāneva ‘‘nagarūpakārikāyo’’ti adhippetāni. Rakkhāpentīti tādisesu nagaresu vasantāpi attānaṃ rakkhāpenti. Kaṅkhāti ‘‘sabbaññū, na sabbaññū’’ti evaṃ saṃsayo. Vimatīti tasseva vevacanaṃ, virūpā mati, vinicchinituṃ asamatthāti attho. Idaṃ bhagavā ‘‘ambaṭṭhassa iminā attabhāvena maggapātubhāvo natthi, kevalaṃ divaso vītivattati, ayaṃ kho pana lakkhaṇapariyesanatthaṃ āgato, tampi kiccaṃ nassarati. Handassa satijananatthaṃ nayaṃ demī’’ti āha.

    த்³வேலக்க²ணத³ஸ்ஸனவண்ணனா

    Dvelakkhaṇadassanavaṇṇanā

    287. ஏவங் வத்வா பன யஸ்மா பு³த்³தா⁴னங் நிஸின்னானங் வா நிபன்னானங் வா கோசி லக்க²ணங் பரியேஸிதுங் ந ஸக்கோதி, டி²தானங் பன சங்கமந்தானங் வா ஸக்கோதி. ஆசிண்ணஞ்சேதங் பு³த்³தா⁴னங் லக்க²ணபரியேஸனத்த²ங் ஆக³தபா⁴வங் ஞத்வா உட்டா²யாஸனா சங்கமாதி⁴ட்டா²னங் நாம, தேன ப⁴க³வா உட்டா²யாஸனா ப³ஹி நிக்க²ந்தோ. தஸ்மா அத² கோ² ப⁴க³வாதிஆதி³ வுத்தங்.

    287. Evaṃ vatvā pana yasmā buddhānaṃ nisinnānaṃ vā nipannānaṃ vā koci lakkhaṇaṃ pariyesituṃ na sakkoti, ṭhitānaṃ pana caṅkamantānaṃ vā sakkoti. Āciṇṇañcetaṃ buddhānaṃ lakkhaṇapariyesanatthaṃ āgatabhāvaṃ ñatvā uṭṭhāyāsanā caṅkamādhiṭṭhānaṃ nāma, tena bhagavā uṭṭhāyāsanā bahi nikkhanto. Tasmā atha kho bhagavātiādi vuttaṃ.

    ஸமன்னேஸீதி க³வேஸி, ஏகங் த்³வேதி வா க³ணயந்தோ ஸமானயி. யேபு⁴ய்யேனாதி பாயேன, ப³ஹுகானி அத்³த³ஸ, அப்பானி ந அத்³த³ஸாதி அத்தோ². ததோ யானி ந அத்³த³ஸ தேஸங் தீ³பனத்த²ங் வுத்தங் – ‘‘ட²பெத்வா த்³வே’’தி. கங்க²தீதி ‘‘அஹோ வத பஸ்ஸெய்ய’’ந்தி பத்த²னங் உப்பாதே³தி. விசிகிச்ச²தீதி ததோ ததோ தானி விசினந்தோ கிச்ச²தி ந ஸக்கோதி த³ட்டு²ங். நாதி⁴முச்சதீதி தாய விசிகிச்சா²ய ஸன்னிட்டா²னங் ந க³ச்ச²தி. ந ஸம்பஸீத³தீதி ததோ – ‘‘பரிபுண்ணலக்க²ணோ அய’’ந்தி ப⁴க³வதி பஸாத³ங் நாபஜ்ஜதி. கங்கா²ய வா து³ப்³ப³லா விமதி வுத்தா, விசிகிச்சா²ய மஜ்ஜி²மா, அனதி⁴முச்சனதாய ப³லவதீ, அஸம்பஸாதே³ன தேஹி தீஹி த⁴ம்மேஹி சித்தஸ்ஸ காலுஸியபா⁴வோ. கோஸோஹிதேதி வத்தி²கோஸேன படிச்ச²ன்னே. வத்த²கு³ய்ஹேதி அங்க³ஜாதே ப⁴க³வதோ ஹி வரவாரணஸ்ஸேவ கோஸோஹிதங் வத்த²கு³ய்ஹங் ஸுவண்ணவண்ணங் பது³மக³ப்³ப⁴ஸமானங். தங் ஸோ வத்த²படிச்ச²ன்னத்தா அபஸ்ஸந்தோ, அந்தோமுக²க³தாய ச ஜிவ்ஹாய பஹூதபா⁴வங் அஸல்லக்கெ²ந்தோ தேஸு த்³வீஸு லக்க²ணேஸு கங்கீ² அஹோஸி விசிகிச்சீ².

    Samannesīti gavesi, ekaṃ dveti vā gaṇayanto samānayi. Yebhuyyenāti pāyena, bahukāni addasa, appāni na addasāti attho. Tato yāni na addasa tesaṃ dīpanatthaṃ vuttaṃ – ‘‘ṭhapetvā dve’’ti. Kaṅkhatīti ‘‘aho vata passeyya’’nti patthanaṃ uppādeti. Vicikicchatīti tato tato tāni vicinanto kicchati na sakkoti daṭṭhuṃ. Nādhimuccatīti tāya vicikicchāya sanniṭṭhānaṃ na gacchati. Na sampasīdatīti tato – ‘‘paripuṇṇalakkhaṇo aya’’nti bhagavati pasādaṃ nāpajjati. Kaṅkhāya vā dubbalā vimati vuttā, vicikicchāya majjhimā, anadhimuccanatāya balavatī, asampasādena tehi tīhi dhammehi cittassa kālusiyabhāvo. Kosohiteti vatthikosena paṭicchanne. Vatthaguyheti aṅgajāte bhagavato hi varavāraṇasseva kosohitaṃ vatthaguyhaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ padumagabbhasamānaṃ. Taṃ so vatthapaṭicchannattā apassanto, antomukhagatāya ca jivhāya pahūtabhāvaṃ asallakkhento tesu dvīsu lakkhaṇesu kaṅkhī ahosi vicikicchī.

    288. ததா²ரூபந்தி தங் ரூபங். கிமெத்த² அஞ்ஞேன வத்தப்³ப³ங்? வுத்தமேதங் நாக³ஸேனத்தே²ரேனேவ மிலிந்த³ரஞ்ஞா புட்டே²ன – ‘‘து³க்கரங், ப⁴ந்தே, நாக³ஸேன, ப⁴க³வதா கதந்தி. கிங் மஹாராஜாதி? மஹாஜனேன ஹிரிகரணோகாஸங் ப்³ரஹ்மாயு ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ ச அந்தேவாஸி உத்தரஸ்ஸ ச, பா³வரிஸ்ஸ அந்தேவாஸீனங் ஸோளஸப்³ராஹ்மணானஞ்ச , ஸேலஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ ச அந்தேவாஸீனங் திஸதமாணவானஞ்ச த³ஸ்ஸேஸி, ப⁴ந்தேதி. ந, மஹாராஜ, ப⁴க³வா கு³ய்ஹங் த³ஸ்ஸேஸி. சா²யங் ப⁴க³வா த³ஸ்ஸேஸி. இத்³தி⁴யா அபி⁴ஸங்க²ரித்வா நிவாஸனநிவத்த²ங் காயப³ந்த⁴னப³த்³த⁴ங் சீவரபாருதங் சா²யாரூபகமத்தங் த³ஸ்ஸேஸி மஹாராஜாதி. சா²யங் தி³ட்டே² ஸதி தி³ட்ட²ங்யேவ நனு, ப⁴ந்தேதி? திட்ட²தேதங், மஹாராஜ, ஹத³யரூபங் தி³ஸ்வா பு³ஜ்ஜ²னகஸத்தோ ப⁴வெய்ய, ஹத³யமங்ஸங் நீஹரித்வா த³ஸ்ஸெய்ய ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴தி. கல்லோஸி, ப⁴ந்தே, நாக³ஸேனா’’தி.

    288.Tathārūpanti taṃ rūpaṃ. Kimettha aññena vattabbaṃ? Vuttametaṃ nāgasenatthereneva milindaraññā puṭṭhena – ‘‘dukkaraṃ, bhante, nāgasena, bhagavatā katanti. Kiṃ mahārājāti? Mahājanena hirikaraṇokāsaṃ brahmāyu brāhmaṇassa ca antevāsi uttarassa ca, bāvarissa antevāsīnaṃ soḷasabrāhmaṇānañca , selassa brāhmaṇassa ca antevāsīnaṃ tisatamāṇavānañca dassesi, bhanteti. Na, mahārāja, bhagavā guyhaṃ dassesi. Chāyaṃ bhagavā dassesi. Iddhiyā abhisaṅkharitvā nivāsananivatthaṃ kāyabandhanabaddhaṃ cīvarapārutaṃ chāyārūpakamattaṃ dassesi mahārājāti. Chāyaṃ diṭṭhe sati diṭṭhaṃyeva nanu, bhanteti? Tiṭṭhatetaṃ, mahārāja, hadayarūpaṃ disvā bujjhanakasatto bhaveyya, hadayamaṃsaṃ nīharitvā dasseyya sammāsambuddhoti. Kallosi, bhante, nāgasenā’’ti.

    நின்னாமெத்வாதி நீஹரித்வா. அனுமஸீதி கதி²னஸூசிங் விய கத்வா அனுமஜ்ஜி, ததா²கரணேன செத்த² முது³பா⁴வோ, கண்ணஸோதானுமஸனேன தீ³க⁴பா⁴வோ, நாஸிகஸோதானுமஸனேன தனுபா⁴வோ, நலாடச்சா²த³னேன புது²லபா⁴வோ பகாஸிதோதி வேதி³தப்³போ³.

    Ninnāmetvāti nīharitvā. Anumasīti kathinasūciṃ viya katvā anumajji, tathākaraṇena cettha mudubhāvo, kaṇṇasotānumasanena dīghabhāvo, nāsikasotānumasanena tanubhāvo, nalāṭacchādanena puthulabhāvo pakāsitoti veditabbo.

    289. படிமானெந்தோதி ஆக³மெந்தோ, ஆக³மனமஸ்ஸ பத்தெ²ந்தோ உதி³க்க²ந்தோதி அத்தோ².

    289.Paṭimānentoti āgamento, āgamanamassa patthento udikkhantoti attho.

    290. கதா²ஸல்லாபோதி கதா² ச ஸல்லாபோ ச, கத²னங் படிகத²னந்தி அத்தோ².

    290.Kathāsallāpoti kathā ca sallāpo ca, kathanaṃ paṭikathananti attho.

    291. அஹோ வதாதி க³ரஹவசனமேதங். ரேதி இத³ங் ஹீளனவஸேன ஆமந்தனங். பண்டி³தகாதி தமேவ ஜிகு³ச்ச²ந்தோ ஆஹ. ஸேஸபத³த்³வயேபி ஏஸேவ நயோ. ஏவரூபேன கிர போ⁴ புரிஸோ அத்த²சரகேனாதி இத³ங் யாதி³ஸோ த்வங், ஏதி³ஸே அத்த²சரகே ஹிதகாரகே ஸதி புரிஸோ நிரயங்யேவ க³ச்செ²ய்ய, ந அஞ்ஞத்ராதி இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. ஆஸஜ்ஜ ஆஸஜ்ஜாதி க⁴ட்டெத்வா க⁴ட்டெத்வா. அம்ஹேபி ஏவங் உபனெய்ய உபனெய்யாதி ப்³ராஹ்மணோ கோ² பன அம்ப³ட்ட² பொக்க²ரஸாதீதிஆதீ³னி வத்வா ஏவங் உபனெத்வா உபனெத்வா படிச்ச²ன்னங் காரணங் ஆவிகரித்வா ஸுட்டு² தா³ஸாதி³பா⁴வங் ஆரோபெத்வா அவச, தயா அம்ஹே அக்கோஸாபிதாதி அதி⁴ப்பாயோ. பத³ஸாயேவ பவத்தேஸீதி பாதே³ன பஹரித்வா பூ⁴மியங் பாதேஸி. யஞ்ச ஸோ புப்³பே³ ஆசரியேன ஸத்³தி⁴ங் ரத²ங் ஆருஹித்வா ஸாரதி² ஹுத்வா அக³மாஸி , தம்பிஸ்ஸ டா²னங் அச்சி²ந்தி³த்வா ரத²ஸ்ஸ புரதோ பத³ஸா யேவஸ்ஸ க³மனங் அகாஸி.

    291.Aho vatāti garahavacanametaṃ. Reti idaṃ hīḷanavasena āmantanaṃ. Paṇḍitakāti tameva jigucchanto āha. Sesapadadvayepi eseva nayo. Evarūpena kira bho puriso atthacarakenāti idaṃ yādiso tvaṃ, edise atthacarake hitakārake sati puriso nirayaṃyeva gaccheyya, na aññatrāti imamatthaṃ sandhāya vadati. Āsajja āsajjāti ghaṭṭetvā ghaṭṭetvā. Amhepi evaṃ upaneyya upaneyyāti brāhmaṇo kho pana ambaṭṭha pokkharasātītiādīni vatvā evaṃ upanetvā upanetvā paṭicchannaṃ kāraṇaṃ āvikaritvā suṭṭhu dāsādibhāvaṃ āropetvā avaca, tayā amhe akkosāpitāti adhippāyo. Padasāyeva pavattesīti pādena paharitvā bhūmiyaṃ pātesi. Yañca so pubbe ācariyena saddhiṃ rathaṃ āruhitvā sārathi hutvā agamāsi , tampissa ṭhānaṃ acchinditvā rathassa purato padasā yevassa gamanaṃ akāsi.

    பொக்க²ரஸாதிபு³த்³தூ⁴பஸங்கமனவண்ணனா

    Pokkharasātibuddhūpasaṅkamanavaṇṇanā

    292-296. அதிவிகாலோதி ஸுட்டு² விகாலோ, ஸம்மோத³னீயகதா²யபி காலோ நத்தி². ஆக³மா நு க்²வித⁴ போ⁴தி ஆக³மா நு கோ² இத⁴ போ⁴. அதி⁴வாஸேதூதி ஸம்படிச்ச²து. அஜ்ஜதனாயாதி யங் மே தும்ஹேஸு காரங் கரோதோ அஜ்ஜ ப⁴விஸ்ஸதி புஞ்ஞஞ்ச பீதிபாமோஜ்ஜஞ்ச தத³த்தா²ய. அதி⁴வாஸேஸி ப⁴க³வா துண்ஹீபா⁴வேனாதி ப⁴க³வா காயங்க³ங் வா வாசங்க³ங் வா அசோபெத்வா அப்³ப⁴ந்தரேயேவ க²ந்திங் தா⁴ரெந்தோ துண்ஹீபா⁴வேன அதி⁴வாஸேஸி. ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ அனுக்³க³ஹணத்த²ங் மனஸாவ ஸம்படிச்சீ²தி வுத்தங் ஹோதி.

    292-296.Ativikāloti suṭṭhu vikālo, sammodanīyakathāyapi kālo natthi. Āgamā nu khvidha bhoti āgamā nu kho idha bho. Adhivāsetūti sampaṭicchatu. Ajjatanāyāti yaṃ me tumhesu kāraṃ karoto ajja bhavissati puññañca pītipāmojjañca tadatthāya. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvenāti bhagavā kāyaṅgaṃ vā vācaṅgaṃ vā acopetvā abbhantareyeva khantiṃ dhārento tuṇhībhāvena adhivāsesi. Brāhmaṇassa anuggahaṇatthaṃ manasāva sampaṭicchīti vuttaṃ hoti.

    297. பணீதேனாதி உத்தமேன. ஸஹத்தா²தி ஸஹத்தே²ன. ஸந்தப்பேஸீதி ஸுட்டு² தப்பேஸி பரிபுண்ணங் ஸுஹிதங் யாவத³த்த²ங் அகாஸி. ஸம்பவாரேஸீதி ஸுட்டு² பவாரேஸி, அலங் அலந்தி ஹத்த²ஸஞ்ஞாய படிக்கி²பாபேஸி. பு⁴த்தாவிந்தி பு⁴த்தவந்தங். ஓனீதபத்தபாணிந்தி பத்ததோ ஓனீதபாணிங், அபனீதஹத்த²ந்தி வுத்தங் ஹோதி. ஓனித்தபத்தபாணிந்திபி பாடோ². தஸ்ஸத்தோ² – ஓனித்தங் நானாபூ⁴தங் வினாபூ⁴தங் பத்தங் பாணிதோ அஸ்ஸாதி ஓனித்தபத்தபாணி, தங் ஓனித்தபத்தபாணிங். ஹத்தே² ச பத்தஞ்ச தோ⁴வித்வா ஏகமந்தே பத்தங் நிக்கி²பித்வா நிஸின்னந்தி அத்தோ². ஏகமந்தங் நிஸீதீ³தி ப⁴க³வந்தங் ஏவங் பூ⁴தங் ஞத்வா ஏகஸ்மிங் ஓகாஸே நிஸீதீ³தி அத்தோ².

    297.Paṇītenāti uttamena. Sahatthāti sahatthena. Santappesīti suṭṭhu tappesi paripuṇṇaṃ suhitaṃ yāvadatthaṃ akāsi. Sampavāresīti suṭṭhu pavāresi, alaṃ alanti hatthasaññāya paṭikkhipāpesi. Bhuttāvinti bhuttavantaṃ. Onītapattapāṇinti pattato onītapāṇiṃ, apanītahatthanti vuttaṃ hoti. Onittapattapāṇintipi pāṭho. Tassattho – onittaṃ nānābhūtaṃ vinābhūtaṃ pattaṃ pāṇito assāti onittapattapāṇi, taṃ onittapattapāṇiṃ. Hatthe ca pattañca dhovitvā ekamante pattaṃ nikkhipitvā nisinnanti attho. Ekamantaṃ nisīdīti bhagavantaṃ evaṃ bhūtaṃ ñatvā ekasmiṃ okāse nisīdīti attho.

    298. அனுபுப்³பி³ங் கத²ந்தி அனுபடிபாடிகத²ங். ஆனுபுப்³பி³கதா² நாம தா³னானந்தரங் ஸீலங், ஸீலானந்தரங் ஸக்³கோ³, ஸக்³கா³னந்தரங் மக்³கோ³தி ஏதேஸங் அத்தா²னங் தீ³பனகதா². தேனேவ – ‘‘ஸெய்யதி²த³ங் தா³னகத²’’ந்திஆதி³மாஹ. ஓகாரந்தி அவகாரங் லாமகபா⁴வங். ஸாமுக்கங்ஸிகாதி ஸாமங் உக்கங்ஸிகா, அத்தனாயேவ உத்³த⁴ரித்வா க³ஹிதா, ஸயம்பூ⁴ஞாணேன தி³ட்டா², அஸாதா⁴ரணா அஞ்ஞேஸந்தி அத்தோ². கா பன ஸாதி? அரியஸச்சதே³ஸனா. தேனேவாஹ – ‘‘து³க்க²ங், ஸமுத³யங், நிரோத⁴ங், மக்³க³’’ந்தி. த⁴ம்மசக்கு²ந்தி எத்த² ஸோதாபத்திமக்³கோ³ அதி⁴ப்பேதோ. தஸ்ஸ உப்பத்திஆகாரத³ஸ்ஸனத்த²ங் – ‘‘யங் கிஞ்சி ஸமுத³யத⁴ம்மங், ஸப்³ப³ங் தங் நிரோத⁴த⁴ம்ம’’ந்தி ஆஹ. தஞ்ஹி நிரோத⁴ங் ஆரம்மணங் கத்வா கிச்சவஸேன ஏவங் ஸப்³ப³ஸங்க²தங் படிவிஜ்ஜ²ந்தங் உப்பஜ்ஜதி.

    298.Anupubbiṃ kathanti anupaṭipāṭikathaṃ. Ānupubbikathā nāma dānānantaraṃ sīlaṃ, sīlānantaraṃ saggo, saggānantaraṃ maggoti etesaṃ atthānaṃ dīpanakathā. Teneva – ‘‘seyyathidaṃ dānakatha’’ntiādimāha. Okāranti avakāraṃ lāmakabhāvaṃ. Sāmukkaṃsikāti sāmaṃ ukkaṃsikā, attanāyeva uddharitvā gahitā, sayambhūñāṇena diṭṭhā, asādhāraṇā aññesanti attho. Kā pana sāti? Ariyasaccadesanā. Tenevāha – ‘‘dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, magga’’nti. Dhammacakkhunti ettha sotāpattimaggo adhippeto. Tassa uppattiākāradassanatthaṃ – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti āha. Tañhi nirodhaṃ ārammaṇaṃ katvā kiccavasena evaṃ sabbasaṅkhataṃ paṭivijjhantaṃ uppajjati.

    பொக்க²ரஸாதிஉபாஸகத்தபடிவேத³னாவண்ணனா

    Pokkharasātiupāsakattapaṭivedanāvaṇṇanā

    299. தி³ட்டோ² அரியஸச்சத⁴ம்மோ ஏதேனாதி தி³ட்ட²த⁴ம்மோ. ஏஸ நயோ ஸேஸபதே³ஸுபி. திண்ணா விசிகிச்சா² அனேனாதி திண்ணவிசிகிச்சோ². விக³தா கத²ங்கதா² அஸ்ஸாதி விக³தகத²ங்கதோ². வேஸாரஜ்ஜப்பத்தோதி விஸாரத³பா⁴வங் பத்தோ. கத்த²? ஸத்து²ஸாஸனே. நாஸ்ஸ பரோ பச்சயோ, ந பரஸ்ஸ ஸத்³தா⁴ய எத்த² வத்ததீதி அபரப்பச்சயோ. ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² வுத்தனயத்தா உத்தானத்த²த்தா ச பாகடமேவாதி.

    299. Diṭṭho ariyasaccadhammo etenāti diṭṭhadhammo. Esa nayo sesapadesupi. Tiṇṇā vicikicchā anenāti tiṇṇavicikiccho. Vigatā kathaṃkathā assāti vigatakathaṃkatho. Vesārajjappattoti visāradabhāvaṃ patto. Kattha? Satthusāsane. Nāssa paro paccayo, na parassa saddhāya ettha vattatīti aparappaccayo. Sesaṃ sabbattha vuttanayattā uttānatthattā ca pākaṭamevāti.

    இதி ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²யங்

    Iti sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ

    அம்ப³ட்ட²ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Ambaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.




    Next: 4. ஸோணத³ண்ட³ஸுத்தவண்ணனா • 4. Soṇadaṇḍasuttavaṇṇanā




    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 3. அம்ப³ட்ட²ஸுத்தங் • 3. Ambaṭṭhasuttaṃ

    டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 3. அம்ப³ட்ட²ஸுத்தவண்ணனா • 3. Ambaṭṭhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact