Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
4. ආමිසසික්ඛාපදවණ්ණනා
4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
164. ‘‘උපසම්පන්නං සඞ්ඝෙන අසම්මත’’න්ති පාළිවචනතො, ‘‘සම්මතෙන වා සඞ්ඝෙන වා භාරං කත්වා ඨපිතො’’ති අට්ඨකථාවචනතො ච අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතො සම්මතෙන වා විප්පවසිතුකාමෙන ‘‘යාවාහං ආගමිස්සාමි, තාව තෙ භාරො හොතූ’’ති යාචිත්වා ඨපිතො, තස්සාභාවතො සඞ්ඝෙන වා තථෙව භාරං කත්වා ඨපිතො අට්ඨහි ගරුධම්මෙහි ඔවදිතුං ලභති, පගෙව අඤ්ඤෙන ධම්මෙනාති සිද්ධං. ‘‘යො පන භික්ඛු අසම්මතො භික්ඛුනියො ඔවදෙය්ය, පාචිත්තිය’’න්ති පගෙව භාරං කත්වා අට්ඨපිතං සන්ධාය වුත්තන්ති වෙදිතබ්බං. අභයගිරිවාසීනම්පි ඉදමෙව මතං, අනුගණ්ඨිපදෙ පන ඉමං නයං පටික්ඛිපිත්වා ‘‘නත්ථි කොචී’’තිආදිනා ‘‘එතරහි ඔවාදකො අසම්මතො භික්ඛුනොවාදකො නාමා’’ති වත්වා ‘‘යං පන අන්ධකට්ඨකථායං වුත්තං ‘උපසම්පන්නං සඞ්ඝෙන කම්මවාචාය අසම්මතං, භික්ඛුසඞ්ඝෙන පන භික්ඛුනිසඞ්ඝස්ස අනුග්ගහං කරොථ, භික්ඛුනියො ඔවදථ, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස ච කරොථ ඵාසුවිහාරන්ති එවං යාචිත්වා ඨපිතො භික්ඛුසඞ්ඝං ආපුච්ඡිත්වා, තතො සො ථෙරො භික්ඛුනියො ඔවදති, එවරූපං භික්ඛුසඞ්ඝෙන අසම්මතන්ති, තත්ර වුත්තනයෙනෙව අත්ථො ගහෙතබ්බො’’ති වුත්තං. පොරාණගණ්ඨිපදෙ පන ‘‘අසම්මතො ගාමං ඔවාදත්ථාය ආගතානං භික්ඛුනීනං වචනං සුත්වා පටිවචනං දෙන්තො සඞ්ඝානුමතියා, න ඤත්තිචතුත්ථෙනා’’ති වුත්තං, තං අනුගණ්ඨිපදමතෙන සමෙති, අන්ධකට්ඨකථායං වුත්තවචනං තෙන සමෙති, තඤ්ච පාළිවචනං, න හි ඔවාදපටිග්ගාහකො, පාතිමොක්ඛුද්දෙසකො වා ‘‘පාසාදිකෙන සම්පාදෙතූ’’ති වචනමත්තෙන භික්ඛුනොවාදකො නාම හොති. හොතීති චෙ, අනුපසම්පන්නොපි තත්තකෙන වචනෙන ‘‘භික්ඛුනොවාදකො හොතූ’’ති වත්තබ්බො. හොතීති චෙ, යං වුත්තං ගණ්ඨානුගණ්ඨිපදෙසු ‘‘අසම්මතො නාම අසම්මතභාවෙන ‘බහුස්සුතො ත්වං ඔවදාහී’ති සඞ්ඝෙන භාරං කත්වා ඨපිතො’’ති. එත්ථ බාහුසච්චෙන කිං පයොජනං. අනුගණ්ඨිපදෙයෙව ‘‘අභයගිරිවාසී වදතීති සුත්වා සම්මතෙන වා ආණත්තො ඔවදිතුං ලභතීති ධම්මසිරිත්ථෙරො පච්ඡා අනුජානාතී’’ති වුත්තං. කිං බහුකාය. ‘‘පාසාදිකෙන සම්පාදෙතූ’’ති එත්තකමත්තෙන භික්ඛුනොවාදකො හොති. අට්ඨකථායං ‘‘භාරං කත්වා’’ති ඉමිනා කිං පයොජනං, තත්තකම්පි වත්තුං අඤ්ඤො න ලභති, තෙන ච ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ඨපෙත්වා බාලං ගිලානං ගමිකං අවසෙසෙහි ඔවාදං ගහෙතු’’න්ති (චූළව. 414) අයං පාළි විරුජ්ඣෙය්ය. කථං? තස්ස හි ‘‘න, භික්ඛවෙ, ඔවාදො න පච්චාහරිතබ්බො’’ති (චූළව. 415) චනතො සම්මතාසම්මතභාවෙන නත්ථි කොචීති ‘‘පාසාදිකෙන සම්පාදෙතූ’’ති වත්තබ්බං සියා, වදන්තො ච ඉධ පඨමෙන ආපත්තියා කාරෙතබ්බො හොතීති. හොතු අසම්මතත්තා, අකතභාරත්තා ච. ඉමස්ස ච භික්ඛුනොවාදකත්තෙ ඉමස්ස ඛීයනෙන දුක්කටං සියා, සබ්බමෙතං අනිට්ඨං, තස්මා අට්ඨකථායං ‘‘අයමෙත්ථ භික්ඛුනොවාදකො නාමා’’ති අවුත්තත්තා තථා භාරං කත්වා ඨපිතො ඔවදිතුං ලභතියෙව, නාඤ්ඤොති ආචරියො.
164. ‘‘Upasampannaṃ saṅghena asammata’’nti pāḷivacanato, ‘‘sammatena vā saṅghena vā bhāraṃ katvā ṭhapito’’ti aṭṭhakathāvacanato ca aṭṭhahaṅgehi samannāgato sammatena vā vippavasitukāmena ‘‘yāvāhaṃ āgamissāmi, tāva te bhāro hotū’’ti yācitvā ṭhapito, tassābhāvato saṅghena vā tatheva bhāraṃ katvā ṭhapito aṭṭhahi garudhammehi ovadituṃ labhati, pageva aññena dhammenāti siddhaṃ. ‘‘Yo pana bhikkhu asammato bhikkhuniyo ovadeyya, pācittiya’’nti pageva bhāraṃ katvā aṭṭhapitaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ. Abhayagirivāsīnampi idameva mataṃ, anugaṇṭhipade pana imaṃ nayaṃ paṭikkhipitvā ‘‘natthi kocī’’tiādinā ‘‘etarahi ovādako asammato bhikkhunovādako nāmā’’ti vatvā ‘‘yaṃ pana andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘upasampannaṃ saṅghena kammavācāya asammataṃ, bhikkhusaṅghena pana bhikkhunisaṅghassa anuggahaṃ karotha, bhikkhuniyo ovadatha, bhikkhusaṅghassa ca karotha phāsuvihāranti evaṃ yācitvā ṭhapito bhikkhusaṅghaṃ āpucchitvā, tato so thero bhikkhuniyo ovadati, evarūpaṃ bhikkhusaṅghena asammatanti, tatra vuttanayeneva attho gahetabbo’’ti vuttaṃ. Porāṇagaṇṭhipade pana ‘‘asammato gāmaṃ ovādatthāya āgatānaṃ bhikkhunīnaṃ vacanaṃ sutvā paṭivacanaṃ dento saṅghānumatiyā, na ñatticatutthenā’’ti vuttaṃ, taṃ anugaṇṭhipadamatena sameti, andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttavacanaṃ tena sameti, tañca pāḷivacanaṃ, na hi ovādapaṭiggāhako, pātimokkhuddesako vā ‘‘pāsādikena sampādetū’’ti vacanamattena bhikkhunovādako nāma hoti. Hotīti ce, anupasampannopi tattakena vacanena ‘‘bhikkhunovādako hotū’’ti vattabbo. Hotīti ce, yaṃ vuttaṃ gaṇṭhānugaṇṭhipadesu ‘‘asammato nāma asammatabhāvena ‘bahussuto tvaṃ ovadāhī’ti saṅghena bhāraṃ katvā ṭhapito’’ti. Ettha bāhusaccena kiṃ payojanaṃ. Anugaṇṭhipadeyeva ‘‘abhayagirivāsī vadatīti sutvā sammatena vā āṇatto ovadituṃ labhatīti dhammasiritthero pacchā anujānātī’’ti vuttaṃ. Kiṃ bahukāya. ‘‘Pāsādikena sampādetū’’ti ettakamattena bhikkhunovādako hoti. Aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhāraṃ katvā’’ti iminā kiṃ payojanaṃ, tattakampi vattuṃ añño na labhati, tena ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā bālaṃ gilānaṃ gamikaṃ avasesehi ovādaṃ gahetu’’nti (cūḷava. 414) ayaṃ pāḷi virujjheyya. Kathaṃ? Tassa hi ‘‘na, bhikkhave, ovādo na paccāharitabbo’’ti (cūḷava. 415) canato sammatāsammatabhāvena natthi kocīti ‘‘pāsādikena sampādetū’’ti vattabbaṃ siyā, vadanto ca idha paṭhamena āpattiyā kāretabbo hotīti. Hotu asammatattā, akatabhārattā ca. Imassa ca bhikkhunovādakatte imassa khīyanena dukkaṭaṃ siyā, sabbametaṃ aniṭṭhaṃ, tasmā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ayamettha bhikkhunovādako nāmā’’ti avuttattā tathā bhāraṃ katvā ṭhapito ovadituṃ labhatiyeva, nāññoti ācariyo.
ආමිසසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Āmisasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්ග • Mahāvibhaṅga / 3. ඔවාදවග්ගො • 3. Ovādavaggo
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 4. ආමිසසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 4. ආමිසසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 4. ආමිසසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 4. ආමිසසික්ඛාපදං • 4. Āmisasikkhāpadaṃ