Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
൪. ആമിസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
൧൬൪. ‘‘ഉപസമ്പന്നം സങ്ഘേന അസമ്മത’’ന്തി പാളിവചനതോ, ‘‘സമ്മതേന വാ സങ്ഘേന വാ ഭാരം കത്വാ ഠപിതോ’’തി അട്ഠകഥാവചനതോ ച അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതോ സമ്മതേന വാ വിപ്പവസിതുകാമേന ‘‘യാവാഹം ആഗമിസ്സാമി, താവ തേ ഭാരോ ഹോതൂ’’തി യാചിത്വാ ഠപിതോ, തസ്സാഭാവതോ സങ്ഘേന വാ തഥേവ ഭാരം കത്വാ ഠപിതോ അട്ഠഹി ഗരുധമ്മേഹി ഓവദിതും ലഭതി, പഗേവ അഞ്ഞേന ധമ്മേനാതി സിദ്ധം. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു അസമ്മതോ ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദേയ്യ, പാചിത്തിയ’’ന്തി പഗേവ ഭാരം കത്വാ അട്ഠപിതം സന്ധായ വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം. അഭയഗിരിവാസീനമ്പി ഇദമേവ മതം, അനുഗണ്ഠിപദേ പന ഇമം നയം പടിക്ഖിപിത്വാ ‘‘നത്ഥി കോചീ’’തിആദിനാ ‘‘ഏതരഹി ഓവാദകോ അസമ്മതോ ഭിക്ഖുനോവാദകോ നാമാ’’തി വത്വാ ‘‘യം പന അന്ധകട്ഠകഥായം വുത്തം ‘ഉപസമ്പന്നം സങ്ഘേന കമ്മവാചായ അസമ്മതം, ഭിക്ഖുസങ്ഘേന പന ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ അനുഗ്ഗഹം കരോഥ, ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദഥ, ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ ച കരോഥ ഫാസുവിഹാരന്തി ഏവം യാചിത്വാ ഠപിതോ ഭിക്ഖുസങ്ഘം ആപുച്ഛിത്വാ, തതോ സോ ഥേരോ ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി, ഏവരൂപം ഭിക്ഖുസങ്ഘേന അസമ്മതന്തി, തത്ര വുത്തനയേനേവ അത്ഥോ ഗഹേതബ്ബോ’’തി വുത്തം. പോരാണഗണ്ഠിപദേ പന ‘‘അസമ്മതോ ഗാമം ഓവാദത്ഥായ ആഗതാനം ഭിക്ഖുനീനം വചനം സുത്വാ പടിവചനം ദേന്തോ സങ്ഘാനുമതിയാ, ന ഞത്തിചതുത്ഥേനാ’’തി വുത്തം, തം അനുഗണ്ഠിപദമതേന സമേതി, അന്ധകട്ഠകഥായം വുത്തവചനം തേന സമേതി, തഞ്ച പാളിവചനം, ന ഹി ഓവാദപടിഗ്ഗാഹകോ, പാതിമോക്ഖുദ്ദേസകോ വാ ‘‘പാസാദികേന സമ്പാദേതൂ’’തി വചനമത്തേന ഭിക്ഖുനോവാദകോ നാമ ഹോതി. ഹോതീതി ചേ, അനുപസമ്പന്നോപി തത്തകേന വചനേന ‘‘ഭിക്ഖുനോവാദകോ ഹോതൂ’’തി വത്തബ്ബോ. ഹോതീതി ചേ, യം വുത്തം ഗണ്ഠാനുഗണ്ഠിപദേസു ‘‘അസമ്മതോ നാമ അസമ്മതഭാവേന ‘ബഹുസ്സുതോ ത്വം ഓവദാഹീ’തി സങ്ഘേന ഭാരം കത്വാ ഠപിതോ’’തി. ഏത്ഥ ബാഹുസച്ചേന കിം പയോജനം. അനുഗണ്ഠിപദേയേവ ‘‘അഭയഗിരിവാസീ വദതീതി സുത്വാ സമ്മതേന വാ ആണത്തോ ഓവദിതും ലഭതീതി ധമ്മസിരിത്ഥേരോ പച്ഛാ അനുജാനാതീ’’തി വുത്തം. കിം ബഹുകായ. ‘‘പാസാദികേന സമ്പാദേതൂ’’തി ഏത്തകമത്തേന ഭിക്ഖുനോവാദകോ ഹോതി. അട്ഠകഥായം ‘‘ഭാരം കത്വാ’’തി ഇമിനാ കിം പയോജനം, തത്തകമ്പി വത്തും അഞ്ഞോ ന ലഭതി, തേന ച ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഠപേത്വാ ബാലം ഗിലാനം ഗമികം അവസേസേഹി ഓവാദം ഗഹേതു’’ന്തി (ചൂളവ॰ ൪൧൪) അയം പാളി വിരുജ്ഝേയ്യ. കഥം? തസ്സ ഹി ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ഓവാദോ ന പച്ചാഹരിതബ്ബോ’’തി (ചൂളവ॰ ൪൧൫) ചനതോ സമ്മതാസമ്മതഭാവേന നത്ഥി കോചീതി ‘‘പാസാദികേന സമ്പാദേതൂ’’തി വത്തബ്ബം സിയാ, വദന്തോ ച ഇധ പഠമേന ആപത്തിയാ കാരേതബ്ബോ ഹോതീതി. ഹോതു അസമ്മതത്താ, അകതഭാരത്താ ച. ഇമസ്സ ച ഭിക്ഖുനോവാദകത്തേ ഇമസ്സ ഖീയനേന ദുക്കടം സിയാ, സബ്ബമേതം അനിട്ഠം, തസ്മാ അട്ഠകഥായം ‘‘അയമേത്ഥ ഭിക്ഖുനോവാദകോ നാമാ’’തി അവുത്തത്താ തഥാ ഭാരം കത്വാ ഠപിതോ ഓവദിതും ലഭതിയേവ, നാഞ്ഞോതി ആചരിയോ.
164. ‘‘Upasampannaṃ saṅghena asammata’’nti pāḷivacanato, ‘‘sammatena vā saṅghena vā bhāraṃ katvā ṭhapito’’ti aṭṭhakathāvacanato ca aṭṭhahaṅgehi samannāgato sammatena vā vippavasitukāmena ‘‘yāvāhaṃ āgamissāmi, tāva te bhāro hotū’’ti yācitvā ṭhapito, tassābhāvato saṅghena vā tatheva bhāraṃ katvā ṭhapito aṭṭhahi garudhammehi ovadituṃ labhati, pageva aññena dhammenāti siddhaṃ. ‘‘Yo pana bhikkhu asammato bhikkhuniyo ovadeyya, pācittiya’’nti pageva bhāraṃ katvā aṭṭhapitaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ. Abhayagirivāsīnampi idameva mataṃ, anugaṇṭhipade pana imaṃ nayaṃ paṭikkhipitvā ‘‘natthi kocī’’tiādinā ‘‘etarahi ovādako asammato bhikkhunovādako nāmā’’ti vatvā ‘‘yaṃ pana andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘upasampannaṃ saṅghena kammavācāya asammataṃ, bhikkhusaṅghena pana bhikkhunisaṅghassa anuggahaṃ karotha, bhikkhuniyo ovadatha, bhikkhusaṅghassa ca karotha phāsuvihāranti evaṃ yācitvā ṭhapito bhikkhusaṅghaṃ āpucchitvā, tato so thero bhikkhuniyo ovadati, evarūpaṃ bhikkhusaṅghena asammatanti, tatra vuttanayeneva attho gahetabbo’’ti vuttaṃ. Porāṇagaṇṭhipade pana ‘‘asammato gāmaṃ ovādatthāya āgatānaṃ bhikkhunīnaṃ vacanaṃ sutvā paṭivacanaṃ dento saṅghānumatiyā, na ñatticatutthenā’’ti vuttaṃ, taṃ anugaṇṭhipadamatena sameti, andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttavacanaṃ tena sameti, tañca pāḷivacanaṃ, na hi ovādapaṭiggāhako, pātimokkhuddesako vā ‘‘pāsādikena sampādetū’’ti vacanamattena bhikkhunovādako nāma hoti. Hotīti ce, anupasampannopi tattakena vacanena ‘‘bhikkhunovādako hotū’’ti vattabbo. Hotīti ce, yaṃ vuttaṃ gaṇṭhānugaṇṭhipadesu ‘‘asammato nāma asammatabhāvena ‘bahussuto tvaṃ ovadāhī’ti saṅghena bhāraṃ katvā ṭhapito’’ti. Ettha bāhusaccena kiṃ payojanaṃ. Anugaṇṭhipadeyeva ‘‘abhayagirivāsī vadatīti sutvā sammatena vā āṇatto ovadituṃ labhatīti dhammasiritthero pacchā anujānātī’’ti vuttaṃ. Kiṃ bahukāya. ‘‘Pāsādikena sampādetū’’ti ettakamattena bhikkhunovādako hoti. Aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhāraṃ katvā’’ti iminā kiṃ payojanaṃ, tattakampi vattuṃ añño na labhati, tena ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā bālaṃ gilānaṃ gamikaṃ avasesehi ovādaṃ gahetu’’nti (cūḷava. 414) ayaṃ pāḷi virujjheyya. Kathaṃ? Tassa hi ‘‘na, bhikkhave, ovādo na paccāharitabbo’’ti (cūḷava. 415) canato sammatāsammatabhāvena natthi kocīti ‘‘pāsādikena sampādetū’’ti vattabbaṃ siyā, vadanto ca idha paṭhamena āpattiyā kāretabbo hotīti. Hotu asammatattā, akatabhārattā ca. Imassa ca bhikkhunovādakatte imassa khīyanena dukkaṭaṃ siyā, sabbametaṃ aniṭṭhaṃ, tasmā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ayamettha bhikkhunovādako nāmā’’ti avuttattā tathā bhāraṃ katvā ṭhapito ovadituṃ labhatiyeva, nāññoti ācariyo.
ആമിസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Āmisasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൩. ഓവാദവഗ്ഗോ • 3. Ovādavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൪. ആമിസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൪. ആമിസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൪. ആമിസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൪. ആമിസസിക്ഖാപദം • 4. Āmisasikkhāpadaṃ