| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi |
៣. អមូឡ្ហវិនយកថា
3. Amūḷhavinayakathā
១៩៦. ភាសិតបរិកន្តន្តិ ឯត្ថ ភាសិតបរិកន្តសទ្ទានំ ករណាបេក្ខត្តា វិសុំ ករណំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘វាចាយ ភាសិតំ, កាយេន បរិកន្ត’’ន្តិ។ ‘‘បរិក្កមេត្វា កត’’ន្តិ ឥមិនា បរិកមតីតិ បរិកន្តំ, បរិកន្តំ ហុត្វា កតំ បរិកន្តន្តិ វចនត្ថំ ទស្សេតិ។ បរិក្កមេត្វាតិ អតិក្កមិត្វា។ សរតាយស្មាតិ ឯត្ថ ឧការលោបសន្ធិំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘សរតុ អាយស្មា’’តិ។ ‘‘ឯវរូបិយា អាបត្តិយា’’តិ ឥមិនា អាបជ្ជិតាតិ ឯត្ថ តុបច្ចយយោគភាវតោ កម្មត្ថឆដ្ឋិយាបិ សម្ភវភាវំ ទស្សេតិ។ តុបច្ចយយោគេ កម្មត្ថឆដ្ឋី អនិច្ចំ ហោតិ, តស្មា បាឡិយំ ‘‘ឯវរូបិយា អាបត្តិយា’’តិ កម្មត្ថឆដ្ឋីភាវេន អវត្វា ‘‘ឯវរូបិំ អាបត្តិ’’ន្តិ កម្មត្ថទុតិយាភាវេន វុត្តន្តិ ទដ្ឋព្ពំ។ តស្សាតិ ‘‘អាបជ្ជិត្វា’’តិ បាឋស្ស។ ‘‘បឋមំ បច្ឆា’’តិ បទេហិ អធិប្បាយត្ថំ ទស្សេតិ។ ចោទកស្ស កថំ វិនេតិ វិនាសេតីតិ វិនយោ, ចោទកស្ស កថំ វិនេតិ វិនាសេតិ អនេនាតិ វា វិនយោ។ បឋមំ មូឡ្ហភាវំ ឧបគន្ត្វា បច្ឆា អមូឡ្ហស្ស ទាតព្ពោ វិនយោ អមូឡ្ហវិនយោ។
196.Bhāsitaparikantanti ettha bhāsitaparikantasaddānaṃ karaṇāpekkhattā visuṃ karaṇaṃ dassento āha ‘‘vācāya bhāsitaṃ, kāyena parikanta’’nti. ‘‘Parikkametvā kata’’nti iminā parikamatīti parikantaṃ, parikantaṃ hutvā kataṃ parikantanti vacanatthaṃ dasseti. Parikkametvāti atikkamitvā. Saratāyasmāti ettha ukāralopasandhiṃ dassento āha ‘‘saratu āyasmā’’ti. ‘‘Evarūpiyā āpattiyā’’ti iminā āpajjitāti ettha tupaccayayogabhāvato kammatthachaṭṭhiyāpi sambhavabhāvaṃ dasseti. Tupaccayayoge kammatthachaṭṭhī aniccaṃ hoti, tasmā pāḷiyaṃ ‘‘evarūpiyā āpattiyā’’ti kammatthachaṭṭhībhāvena avatvā ‘‘evarūpiṃ āpatti’’nti kammatthadutiyābhāvena vuttanti daṭṭhabbaṃ. Tassāti ‘‘āpajjitvā’’ti pāṭhassa. ‘‘Paṭhamaṃ pacchā’’ti padehi adhippāyatthaṃ dasseti. Codakassa kathaṃ vineti vināsetīti vinayo, codakassa kathaṃ vineti vināseti anenāti vā vinayo. Paṭhamaṃ mūḷhabhāvaṃ upagantvā pacchā amūḷhassa dātabbo vinayo amūḷhavinayo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / ៣. អមូឡ្ហវិនយោ • 3. Amūḷhavinayo
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / អមូឡ្ហវិនយកថា • Amūḷhavinayakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / សតិវិនយាទិកថាវណ្ណនា • Sativinayādikathāvaṇṇanā
