| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੮. ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
8. Anāgatañāṇakathāvaṇṇanā
੪੩੯-੪੪੦. ਇਦਾਨਿ ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਗਤਂ ਨਾਮ ਅਨ੍ਤਰਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਨਨ੍ਤਰਮ੍ਪਿ। ਤੇਸੁ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇવ ਞਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਯਥਾ ਚ ਅਨਨ੍ਤਰੇ, ਤਥਾ ਏਕવੀਥਿਏਕਜવਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਪਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਞਾਣਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਯਂ ਤੇ ਅਨਾਗਤੇ ਞਾਣਂ, ਕਿਂ ਤੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਅਨਾਗਤਂ ਮੂਲਾਦਿવਸੇਨ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਅਨਾਗਤਂ ਮੂਲਤੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਤੋਤਿਆਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਕਾਰਣવੇવਚਨਾਨੇવ। ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਯਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਮੂਲਂ। ਤਤੋ ਚ ਤਂ ਹਿਨੋਤਿ ਪવਤ੍ਤਯਤੀਤਿ ਹੇਤੁ। ਤਦੇવ ਤਂ ਨਿਦੇਤਿ ‘‘ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ। ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤਿ વਿਯਾਤਿ ਨਿਦਾਨਂ। ਤਤੋ ਤਂ ਸਮ੍ਭવਤੀਤਿ ਸਮ੍ਭવੋ। ਪਭવਤੀਤਿ ਪਭવੋ। ਤਤ੍ਥ ਚ ਤਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਂ વਾ ਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ। ਤਦੇવ ਨਂ ਆਹਰਤੀਤਿ ਆਹਾਰੋ। ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਅਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਂ। ਤਦੇવ ਚੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯੋ। ਤਤੋ ਨਂ ਸਮੁਦੇਤੀਤਿ ਸਮੁਦਯੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਤੇਹਾਕਾਰੇਹਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਹੇવਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਅਨਾਗਤਂ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਤਨ੍ਤਿ ਯਾ ਅਨਨ੍ਤਰਾਨਾਗਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਤਾ, ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਾ ਹੇਤੁਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਗੋਤ੍ਰਭੁਨੋਤਿਆਦਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇ ਞਾਣਂ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇ ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਆਹਟਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤਂ ਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇ ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਾਧਕਂ; ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਾਹਟਮੇવਾਤਿ।
439-440. Idāni anāgatañāṇakathā nāma hoti. Tattha anāgataṃ nāma antarampi atthi, anantarampi. Tesu anantare ekanteneva ñāṇaṃ natthi. Yathā ca anantare, tathā ekavīthiekajavanapariyāpannepi. Tattha ye sabbasmimpi anāgate ñāṇaṃ icchanti, seyyathāpi andhakā; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yaṃ te anāgate ñāṇaṃ, kiṃ tena anantaraṃ anāgataṃ mūlādivasena jānātī’’ti codetuṃ anāgataṃ mūlatotiādimāha. Tattha mūlatotiādīni sabbāni kāraṇavevacanāneva. Kāraṇañhi yaṃ attano phalaṃ karoti, taṃ tattha mūlayati patiṭṭhātīti mūlaṃ. Tato ca taṃ hinoti pavattayatīti hetu. Tadeva taṃ nideti ‘‘handa naṃ gaṇhathā’’ti. Niyyāteti viyāti nidānaṃ. Tato taṃ sambhavatīti sambhavo. Pabhavatīti pabhavo. Tattha ca taṃ samuṭṭhāti, taṃ vā naṃ samuṭṭhāpetīti samuṭṭhānaṃ. Tadeva naṃ āharatīti āhāro. Tañcassa apariccajitabbaṭṭhena ārammaṇaṃ. Tadeva cetaṃ paṭicca etīti paccayo. Tato naṃ samudetīti samudayoti vuccati. Yasmā pana anantaraṃ cittaṃ etehākārehi na sakkā jānituṃ, tasmā na hevanti paṭikkhipati. Anāgataṃ hetupaccayatanti yā anantarānāgate citte hetupaccayatā, taṃ jānāti. Ye tattha dhammā hetupaccayā honti, te jānātīti attho. Sesapadesupi eseva nayo. Gotrabhunotiādi yasmiṃ anāgate ñāṇaṃ na uppajjati, taṃ sarūpato dassetuṃ vuttaṃ. Pāṭaliputtassāti suttaṃ yasmiṃ anāgate ñāṇaṃ uppajjati, taṃ dassetuṃ āhaṭaṃ. Yasmā panetaṃ na sabbasmiṃ anāgate ñāṇassa sādhakaṃ; tasmā anāhaṭamevāti.
ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Anāgatañāṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੫੦) ੮. ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾ • (50) 8. Anāgatañāṇakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੮. ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 8. Anāgatañāṇakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੮. ਅਨਾਗਤਞਾਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 8. Anāgatañāṇakathāvaṇṇanā
