| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வினயாலங்கார-டீகா • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
7. அனாமாஸவினிச்ச²யகதா²
7. Anāmāsavinicchayakathā
40. ஏவங் மச்ச²மங்ஸவினிச்ச²யங் கதெ²த்வா இதா³னி அனாமாஸவினிச்ச²யங் கதே²துங் ‘‘அனாமாஸ’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² ஆமஸியதேதி ஆமாஸங், ந ஆமாஸங் அனாமாஸங், அபராமஸிதப்³ப³ந்தி அத்தோ². பாரிபந்தி²காதி விகுப்பனிகா, அந்தராயிகாதி வுத்தங் ஹோதி. நதீ³ஸோதேன வுய்ஹமானங் மாதரந்தி ஏதங் உக்கட்ட²பரிச்சே²த³த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். அஞ்ஞாஸு பன இத்தீ²ஸு காருஞ்ஞாதி⁴ப்பாயேன மாதரி வுத்தனயேன படிபஜ்ஜந்தஸ்ஸ நேவத்தி² தோ³ஸோதி வத³ந்தி. ‘‘மாதர’’ந்தி வுத்தத்தா அஞ்ஞாஸு ந வட்டதீதி வத³ந்தாபி அத்தி². எத்த² க³ண்ஹாஹீதி ந வத்தப்³பா³தி கே³ஹஸ்ஸிதபேமேன காயப்படிப³த்³தே⁴ன பு²ஸனே து³க்கடங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். காருஞ்ஞேன பன வத்தா²தி³ங் க³ஹேதுங் அஸக்கொந்திங் ‘‘க³ண்ஹாஹீ’’தி வத³ந்தஸ்ஸபி அவஸபா⁴வப்பத்திதோ உத³கே நிமுஜ்ஜந்திங் காருஞ்ஞேன ஸஹஸா அனாமாஸந்தி அசிந்தெத்வா கேஸாதீ³ஸு க³ஹெத்வா மொக்கா²தி⁴ப்பாயேன ஆகட்³ட⁴தோபி அனாபத்தியேவ. ந ஹி மீயமானங் மாதரங் உபெக்கி²துங் வட்டதி. அஞ்ஞாதிகாய இத்தி²யாபி ஏஸேவ நயோ. உக்கட்டா²ய மாதுயாபி ஆமாஸோ ந வட்டதீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘மாதர’’ந்தி வுத்தங். தஸ்ஸ காதப்³ப³ங் பன அஞ்ஞாஸம்பி இத்தீ²னங் கரொந்தஸ்ஸபி அனாபத்தியேவ அனாமாஸத்தே விஸேஸாபா⁴வா.
40. Evaṃ macchamaṃsavinicchayaṃ kathetvā idāni anāmāsavinicchayaṃ kathetuṃ ‘‘anāmāsa’’ntiādimāha. Tattha āmasiyateti āmāsaṃ, na āmāsaṃ anāmāsaṃ, aparāmasitabbanti attho. Pāripanthikāti vikuppanikā, antarāyikāti vuttaṃ hoti. Nadīsotena vuyhamānaṃ mātaranti etaṃ ukkaṭṭhaparicchedadassanatthaṃ vuttaṃ. Aññāsu pana itthīsu kāruññādhippāyena mātari vuttanayena paṭipajjantassa nevatthi dosoti vadanti. ‘‘Mātara’’nti vuttattā aññāsu na vaṭṭatīti vadantāpi atthi. Ettha gaṇhāhīti na vattabbāti gehassitapemena kāyappaṭibaddhena phusane dukkaṭaṃ sandhāya vuttaṃ. Kāruññena pana vatthādiṃ gahetuṃ asakkontiṃ ‘‘gaṇhāhī’’ti vadantassapi avasabhāvappattito udake nimujjantiṃ kāruññena sahasā anāmāsanti acintetvā kesādīsu gahetvā mokkhādhippāyena ākaḍḍhatopi anāpattiyeva. Na hi mīyamānaṃ mātaraṃ upekkhituṃ vaṭṭati. Aññātikāya itthiyāpi eseva nayo. Ukkaṭṭhāya mātuyāpi āmāso na vaṭṭatīti dassanatthaṃ ‘‘mātara’’nti vuttaṃ. Tassa kātabbaṃ pana aññāsampi itthīnaṃ karontassapi anāpattiyeva anāmāsatte visesābhāvā.
திணண்டு³பகந்தி ஹிரிவேராதி³மூலேஹி கேஸாலங்காரத்தா²ய கதசும்ப³டகங். தாலபண்ணமுத்³தி³கந்தி தாலபண்ணேஹி கதங் அங்கு³லிமுத்³தி³கங். தேன தாலபண்ணாதி³மயங் கடிஸுத்தகண்ணபிளந்த⁴னாதி³ ஸப்³ப³ங் ந வட்டதீதி ஸித்³த⁴ங். பரிவத்தெத்வாதி அத்தனோ நிவாஸனபாருபனபா⁴வதோ அபனெத்வா, சீவரத்தா²ய பரிணாமெத்வாதி வுத்தங் ஹோதி. சீவரத்தா²ய பாத³மூலே ட²பேதீதி இத³ங் நித³ஸ்ஸனமத்தங். பச்சத்த²ரணவிதானாதி³அத்த²ம்பி வட்டதியேவ, பூஜாதி³அத்த²ங் தாவகாலிகம்பி ஆமஸிதுங் வட்டதி. ஸீஸபஸாத⁴னத³ந்தஸூசீதி இத³ங் ஸீஸாலங்காரத்தா²ய படபிலோதிகாஹி கதஸீஸபஸாத⁴னகஞ்சேவ த³ந்தஸூசிஆதி³ சாதி த்³வே தயோ. ஸீஸபஸாத⁴னங் ஸிபாடிகோபகரணத்தா²ய சேவ த³ந்தஸூசிங் ஸூசிஉபகரணத்தா²ய ச க³ஹேதப்³ப³ந்தி யதா²க்கமங் அத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. கேஸகலாபங் ப³ந்தி⁴த்வா தத்த² திரியங் பவேஸனத்தா²ய கதா ஸூசி ஏவ ஸீஸபஸாத⁴னகத³ந்தஸூசீதி ஏகமேவ கத்வா ஸிபாடிகாய பக்கி²பித்வா பரிஹரிதப்³ப³ஸூசியேவ தஸ்ஸ தஸ்ஸ கிச்சஸ்ஸ உபகரணந்தி ஸிபாடிகஸூசிஉபகரணங், ஏவங் வா யோஜனா காதப்³பா³.
Tiṇaṇḍupakanti hiriverādimūlehi kesālaṅkāratthāya katacumbaṭakaṃ. Tālapaṇṇamuddikanti tālapaṇṇehi kataṃ aṅgulimuddikaṃ. Tena tālapaṇṇādimayaṃ kaṭisuttakaṇṇapiḷandhanādi sabbaṃ na vaṭṭatīti siddhaṃ. Parivattetvāti attano nivāsanapārupanabhāvato apanetvā, cīvaratthāya pariṇāmetvāti vuttaṃ hoti. Cīvaratthāya pādamūle ṭhapetīti idaṃ nidassanamattaṃ. Paccattharaṇavitānādiatthampi vaṭṭatiyeva, pūjādiatthaṃ tāvakālikampi āmasituṃ vaṭṭati. Sīsapasādhanadantasūcīti idaṃ sīsālaṅkāratthāya paṭapilotikāhi katasīsapasādhanakañceva dantasūciādi cāti dve tayo. Sīsapasādhanaṃ sipāṭikopakaraṇatthāya ceva dantasūciṃ sūciupakaraṇatthāya ca gahetabbanti yathākkamaṃ atthaṃ dasseti. Kesakalāpaṃ bandhitvā tattha tiriyaṃ pavesanatthāya katā sūci eva sīsapasādhanakadantasūcīti ekameva katvā sipāṭikāya pakkhipitvā pariharitabbasūciyeva tassa tassa kiccassa upakaraṇanti sipāṭikasūciupakaraṇaṃ, evaṃ vā yojanā kātabbā.
பொத்த²கரூபந்தி ஸுதா⁴தீ³ஹி கதங் பாராஜிகவத்து²பூ⁴தானங் திரச்சா²னக³தித்தீ²னங் ஸண்டா²னேன கதம்பி அனாமாஸமேவ . இத்தி²ரூபானி த³ஸ்ஸெத்வா கதங் வத்து²பி⁴த்திஆதி³ஞ்ச இத்தி²ரூபங் அனாமஸித்வா வளஞ்ஜேதுங் வட்டதி. ஏவரூபே ஹி அனாமாஸே காயஸங்ஸக்³க³ராகே³ அஸதி காயப்படிப³த்³தே⁴ன ஆமஸதோ தோ³ஸோ நத்தி². பி⁴ந்தி³த்வாதி எத்த² ஹத்தே²ன அக்³க³ஹெத்வாவ கேனசி த³ண்டா³தி³னா பி⁴ந்தி³தப்³ப³ங். எத்த² ச அனாமாஸம்பி த³ண்ட³பாஸாணாதீ³ஹி பே⁴த³னஸ்ஸ அட்ட²கதா²யங் வுத்தத்தா, பாளியம்பி ஆபதா³ஸு மொக்கா²தி⁴ப்பாயஸ்ஸ ஆமஸனேபி அனாபத்தியா வுத்தத்தா ச ஸப்பினிஆதி³வாளமிகீ³ஹி க³ஹிதபாணகானங் மோசனத்தா²ய தங் தங் ஸப்பினிஆதி³வத்து²ங் த³ண்டா³தீ³ஹி படிக்கி²பித்வா க³ஹேதுங், மாதுஆதி³ங் உத³கே மீயமானங் வத்தா²தீ³ஹி க³ஹேதுங், அஸக்கொந்திங் கேஸாதீ³ஸு க³ஹெத்வா காருஞ்ஞேன உக்கி²பிதுஞ்ச வட்டதீதி அயமத்தோ² க³ஹேதப்³போ³வ. ‘‘அட்ட²கதா²யங் ‘ந த்வேவ ஆமஸிதப்³பா³’தி இத³ங் பன வசனங் அமீயமானங் வத்து²ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி அயங் அம்ஹாகங் க²ந்தீ’’தி விமதிவினோத³னியங் (வி॰ வி॰ டீ॰ 1.281) வுத்தங்.
Potthakarūpanti sudhādīhi kataṃ pārājikavatthubhūtānaṃ tiracchānagatitthīnaṃ saṇṭhānena katampi anāmāsameva . Itthirūpāni dassetvā kataṃ vatthubhittiādiñca itthirūpaṃ anāmasitvā vaḷañjetuṃ vaṭṭati. Evarūpe hi anāmāse kāyasaṃsaggarāge asati kāyappaṭibaddhena āmasato doso natthi. Bhinditvāti ettha hatthena aggahetvāva kenaci daṇḍādinā bhinditabbaṃ. Ettha ca anāmāsampi daṇḍapāsāṇādīhi bhedanassa aṭṭhakathāyaṃ vuttattā, pāḷiyampi āpadāsu mokkhādhippāyassa āmasanepi anāpattiyā vuttattā ca sappiniādivāḷamigīhi gahitapāṇakānaṃ mocanatthāya taṃ taṃ sappiniādivatthuṃ daṇḍādīhi paṭikkhipitvā gahetuṃ, mātuādiṃ udake mīyamānaṃ vatthādīhi gahetuṃ, asakkontiṃ kesādīsu gahetvā kāruññena ukkhipituñca vaṭṭatīti ayamattho gahetabbova. ‘‘Aṭṭhakathāyaṃ ‘na tveva āmasitabbā’ti idaṃ pana vacanaṃ amīyamānaṃ vatthuṃ sandhāya vuttanti ayaṃ amhākaṃ khantī’’ti vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. 1.281) vuttaṃ.
41. மக்³க³ங் அதி⁴ட்டா²யாதி ‘‘மக்³கோ³ அய’’ந்தி மக்³க³ஸஞ்ஞங் உப்பாதெ³த்வாதி அத்தோ². பஞ்ஞபெத்வா தெ³ந்தீதி இத³ங் ஸாமீசிவஸேன வுத்தங், தேஹி பன ‘‘ஆஸனங் பஞ்ஞபெத்வாவ நிஸீத³தா²’’தி வுத்தே ஸயமேவ பஞ்ஞபெத்வா நிஸீதி³துங் வட்டதி. தத்த² ஜாதகானீதி அச்சி²ந்தி³த்வா பூ⁴தகா³மபா⁴வேனேவ டி²தானி. ‘‘கீளந்தேனா’’தி வுத்தத்தா ஸதி பச்சயே ஆமஸந்தஸ்ஸ அனாபத்தி, இத³ஞ்ச கி³ஹிஸந்தகங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், பி⁴க்கு²ஸந்தகங் பன பரிபோ⁴கா³ரஹங் ஸப்³ப³தா² ஆமஸிதுங் ந வட்டதி து³ரூபசிண்ணத்தா. தாலபனஸாதீ³னீதி செத்த² ஆதி³-ஸத்³தே³ன நாளிகேரலபு³ஜதிபுஸஅலாபு³கும்ப⁴ண்ட³புஸ்ஸப²லஏளாலுகப²லானங் ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. ‘‘யதா²வுத்தப²லானங்யேவ செத்த² கீளாதி⁴ப்பாயேன ஆமஸனங் ந வட்டதீ’’தி வுத்தத்தா பாஸாணஸக்க²ராதீ³னி கீளாதி⁴ப்பாயேனபி ஆமஸிதுங் வட்டதி. அனுபஸம்பன்னானங் த³ஸ்ஸாமீதி இத³ங் அபடிக்³க³ஹெத்வா க³ஹணங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். அத்தனோபி அத்தா²ய படிக்³க³ஹெத்வா க³ஹணே தோ³ஸோ நத்தி² அனாமாஸத்தாபா⁴வா.
41.Maggaṃ adhiṭṭhāyāti ‘‘maggo aya’’nti maggasaññaṃ uppādetvāti attho. Paññapetvā dentīti idaṃ sāmīcivasena vuttaṃ, tehi pana ‘‘āsanaṃ paññapetvāva nisīdathā’’ti vutte sayameva paññapetvā nisīdituṃ vaṭṭati. Tattha jātakānīti acchinditvā bhūtagāmabhāveneva ṭhitāni. ‘‘Kīḷantenā’’ti vuttattā sati paccaye āmasantassa anāpatti, idañca gihisantakaṃ sandhāya vuttaṃ, bhikkhusantakaṃ pana paribhogārahaṃ sabbathā āmasituṃ na vaṭṭati durūpaciṇṇattā. Tālapanasādīnīti cettha ādi-saddena nāḷikeralabujatipusaalābukumbhaṇḍapussaphalaeḷālukaphalānaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. ‘‘Yathāvuttaphalānaṃyeva cettha kīḷādhippāyena āmasanaṃ na vaṭṭatī’’ti vuttattā pāsāṇasakkharādīni kīḷādhippāyenapi āmasituṃ vaṭṭati. Anupasampannānaṃ dassāmīti idaṃ apaṭiggahetvā gahaṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Attanopi atthāya paṭiggahetvā gahaṇe doso natthi anāmāsattābhāvā.
42. முத்தாதி (ம॰ நி॰ டீ॰ 1.2 பத²வீவாரவண்ணனா; ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.281) ஹத்தி²கும்ப⁴ஜாதிகா அட்ட²விதா⁴ முத்தா. ததா² ஹி ஹத்தி²கும்ப⁴ங், வராஹதா³ட²ங், பு⁴ஜக³ஸீஸங், வலாஹகங், வேளு, மச்ச²ஸிரோ, ஸங்கோ², ஸிப்பீதி அட்ட² முத்தாயோனியோ. தத்த² ஹத்தி²கும்ப⁴ஜா பீதவண்ணா பபா⁴ஹீனா. வராஹதா³டா² வராஹதா³டா²வண்ணாவ. பு⁴ஜக³ஸீஸஜா நீலாதி³வண்ணா ஸுவிஸுத்³தா⁴ வட்டலா ச. வலாஹகஜா பா⁴ஸுரா து³ப்³பி³பா⁴கா³ ரத்திபா⁴கே³ அந்த⁴காரங் வித⁴மெந்தியோ திட்ட²ந்தி, தே³வூபபோ⁴கா³ ஏவ ச ஹொந்தி. வேளுஜா கரகப²லஸமானவண்ணா ந பா⁴ஸுரா, தே ச வேளூ அமனுஸ்ஸகோ³சரேயேவ பதே³ஸே ஜாயந்தி . மச்ச²ஸிரஜா பாடீ²னபிட்டி²ஸமானவண்ணா வட்டலா லக⁴வோ ச தேஜவந்தா ஹொந்தி பபா⁴விஹீனா ச, தே ச மச்சா² ஸமுத்³த³மஜ்ஜே²யேவ ஜாயந்தி. ஸங்க²ஜா ஸங்க²உத³ரச்ச²விவண்ணா கோலப²லப்பமாணாபி ஹொந்தி பபா⁴விஹீனாவ. ஸிப்பிஜா பபா⁴விஸேஸயுத்தா ஹொந்தி நானாஸண்டா²னா. ஏவங் ஜாதிதோ அட்ட²விதா⁴ஸு முத்தாஸு யா மச்ச²ஸங்க²ஸிப்பிஜா, தா ஸாமுத்³தி³கா. பு⁴ஜக³ஜாபி காசி ஸாமுத்³தி³கா ஹொந்தி, இதரா அஸாமுத்³தி³கா. யஸ்மா ப³ஹுலங் ஸாமுத்³தி³காவ முத்தா லோகே தி³ஸ்ஸந்தி, தத்தா²பி ஸிப்பிஜாவ, இதரா கதா³சி காசி, தஸ்மா ஸம்மோஹவினோத³னியங் (விப⁴॰ அட்ட²॰ 173) ‘‘முத்தாதி ஸாமுத்³தி³கா முத்தா’’தி வுத்தங்.
42.Muttāti (ma. ni. ṭī. 1.2 pathavīvāravaṇṇanā; sārattha. ṭī. 2.281) hatthikumbhajātikā aṭṭhavidhā muttā. Tathā hi hatthikumbhaṃ, varāhadāṭhaṃ, bhujagasīsaṃ, valāhakaṃ, veḷu, macchasiro, saṅkho, sippīti aṭṭha muttāyoniyo. Tattha hatthikumbhajā pītavaṇṇā pabhāhīnā. Varāhadāṭhā varāhadāṭhāvaṇṇāva. Bhujagasīsajā nīlādivaṇṇā suvisuddhā vaṭṭalā ca. Valāhakajā bhāsurā dubbibhāgā rattibhāge andhakāraṃ vidhamentiyo tiṭṭhanti, devūpabhogā eva ca honti. Veḷujā karakaphalasamānavaṇṇā na bhāsurā, te ca veḷū amanussagocareyeva padese jāyanti . Macchasirajā pāṭhīnapiṭṭhisamānavaṇṇā vaṭṭalā laghavo ca tejavantā honti pabhāvihīnā ca, te ca macchā samuddamajjheyeva jāyanti. Saṅkhajā saṅkhaudaracchavivaṇṇā kolaphalappamāṇāpi honti pabhāvihīnāva. Sippijā pabhāvisesayuttā honti nānāsaṇṭhānā. Evaṃ jātito aṭṭhavidhāsu muttāsu yā macchasaṅkhasippijā, tā sāmuddikā. Bhujagajāpi kāci sāmuddikā honti, itarā asāmuddikā. Yasmā bahulaṃ sāmuddikāva muttā loke dissanti, tatthāpi sippijāva, itarā kadāci kāci, tasmā sammohavinodaniyaṃ (vibha. aṭṭha. 173) ‘‘muttāti sāmuddikā muttā’’ti vuttaṃ.
மணீதி வேளுரியாதி³தோ அஞ்ஞோ ஜோதிரஸாதி³பே⁴தோ³ ஸப்³போ³ மணி. வேளுரியோதி அல்லவேளுவண்ணோ மணி, ‘‘மஜ்ஜாரக்கி²மண்ட³லவண்ணோ’’திபி வத³ந்தி. ஸங்கோ²தி ஸாமுத்³தி³கஸங்கோ². ஸிலாதி முக்³க³வண்ணா அதிஸினித்³தா⁴ காளஸிலா. மணிவோஹாரங் அக³தா ரத்தஸேதாதி³வண்ணா ஸுமட்டா²பி ஸிலா அனாமாஸா ஏவாதி வத³ந்தி. ஸாரத்த²தீ³பனியங் (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.281) பன ‘‘ஸங்கோ²தி ஸாமுத்³தி³கஸங்கோ². ஸிலாதி காளஸிலாபண்டு³ஸிலாஸேதஸிலாதி³பே⁴தா³ ஸப்³பா³பி ஸிலா’’தி வுத்தங். பவாளங் ஸமுத்³த³தோ ஜாதனாதிரத்தமணி. ரஜதந்தி கஹாபணமாஸாதி³பே⁴த³ங் ஜதுமாஸாதி³ங் உபாதா³ய ஸப்³ப³ங் வுத்தாவஸேஸரூபியங் க³ஹிதங். ஜாதரூபந்தி ஸுவண்ணங். லோஹிதங்கோதி ரத்தமணி. மஸாரக³ல்லந்தி கப³ரவண்ணோ மணி. ‘‘மரகத’’ந்திபி வத³ந்தி.
Maṇīti veḷuriyādito añño jotirasādibhedo sabbo maṇi. Veḷuriyoti allaveḷuvaṇṇo maṇi, ‘‘majjārakkhimaṇḍalavaṇṇo’’tipi vadanti. Saṅkhoti sāmuddikasaṅkho. Silāti muggavaṇṇā atisiniddhā kāḷasilā. Maṇivohāraṃ agatā rattasetādivaṇṇā sumaṭṭhāpi silā anāmāsā evāti vadanti. Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.281) pana ‘‘saṅkhoti sāmuddikasaṅkho. Silāti kāḷasilāpaṇḍusilāsetasilādibhedā sabbāpi silā’’ti vuttaṃ. Pavāḷaṃ samuddato jātanātirattamaṇi. Rajatanti kahāpaṇamāsādibhedaṃ jatumāsādiṃ upādāya sabbaṃ vuttāvasesarūpiyaṃ gahitaṃ. Jātarūpanti suvaṇṇaṃ. Lohitaṅkoti rattamaṇi. Masāragallanti kabaravaṇṇo maṇi. ‘‘Marakata’’ntipi vadanti.
ப⁴ண்ட³மூலத்தா²யாதி பத்தசீவராதி³மூலத்தா²ய. குட்ட²ரோக³ஸ்ஸாதி நித³ஸ்ஸனமத்தங். தாய வூபஸமேதப்³ப³ஸ்ஸ யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ரோக³ஸ்ஸ அத்தா²ய வட்டதியேவ. ‘‘பே⁴ஸஜ்ஜத்த²ஞ்ச அவித்³தா⁴யேவ முத்தா வட்டதீ’’தி தீஸுபி க³ண்டி²பதே³ஸு வுத்தா. பே⁴ஸஜ்ஜத்தா²ய பிஸித்வா யோஜிதானங் முத்தானங் ரதனபா⁴வவிஜஹனதோ க³ஹணக்க²ணேபி ரதனாகாரேன அபெக்கா²பா⁴வா ‘‘பே⁴ஸஜ்ஜத்தா²ய பன வட்டதீ’’தி வுத்தங். யாவ பன தா முத்தா ரதனரூபேன திட்ட²ந்தி, தாவ ஆமஸிதுங் ந வட்டந்தி. ஏவங் அஞ்ஞம்பி ரதனபாஸாணங் பிஸித்வா பே⁴ஸஜ்ஜே யோஜனத்தா²ய க³ஹேதுங் வட்டதி ஏவ. ஜாதரூபரஜதங் பன மிஸ்ஸெத்வா யோஜனபே⁴ஸஜ்ஜத்தா²யபி ஸம்படிச்சி²துங் ந வட்டதி. க³ஹட்டே²ஹி யோஜெத்வா தி³ன்னம்பி யதி³ பே⁴ஸஜ்ஜே ஸுவண்ணாதி³ரூபேன திட்ட²தி, வியோஜேதுஞ்ச ஸக்கா, தாதி³ஸங் பே⁴ஸஜ்ஜம்பி ந வட்டதி. தங் அப்³போ³ஹாரிகத்தக³தஞ்சே வட்டதி. ‘‘ஜாதிப²லிகங் உபாதா³யா’’தி வுத்தத்தா ஸூரியகந்தசந்த³கந்தாதி³கங் ஜாதிபாஸாணங் மணிம்ஹி ஏவ ஸங்க³ஹிதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஆகரமுத்தோதி ஆகரதோ முத்தமத்தோ. ப⁴ண்ட³மூலத்த²ங் ஸம்படிச்சி²துங் வட்டதீதி இமினாவ ஆமஸிதும்பி வட்டதீதி த³ஸ்ஸேதி. பசித்வா கதோதி காசகாரேஹி பசித்வா கதோ.
Bhaṇḍamūlatthāyāti pattacīvarādimūlatthāya. Kuṭṭharogassāti nidassanamattaṃ. Tāya vūpasametabbassa yassa kassaci rogassa atthāya vaṭṭatiyeva. ‘‘Bhesajjatthañca aviddhāyeva muttā vaṭṭatī’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttā. Bhesajjatthāya pisitvā yojitānaṃ muttānaṃ ratanabhāvavijahanato gahaṇakkhaṇepi ratanākārena apekkhābhāvā ‘‘bhesajjatthāya pana vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Yāva pana tā muttā ratanarūpena tiṭṭhanti, tāva āmasituṃ na vaṭṭanti. Evaṃ aññampi ratanapāsāṇaṃ pisitvā bhesajje yojanatthāya gahetuṃ vaṭṭati eva. Jātarūparajataṃ pana missetvā yojanabhesajjatthāyapi sampaṭicchituṃ na vaṭṭati. Gahaṭṭhehi yojetvā dinnampi yadi bhesajje suvaṇṇādirūpena tiṭṭhati, viyojetuñca sakkā, tādisaṃ bhesajjampi na vaṭṭati. Taṃ abbohārikattagatañce vaṭṭati. ‘‘Jātiphalikaṃ upādāyā’’ti vuttattā sūriyakantacandakantādikaṃ jātipāsāṇaṃ maṇimhi eva saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ. Ākaramuttoti ākarato muttamatto. Bhaṇḍamūlatthaṃsampaṭicchituṃ vaṭṭatīti imināva āmasitumpi vaṭṭatīti dasseti. Pacitvā katoti kācakārehi pacitvā kato.
த⁴மனஸங்கோ² ச தோ⁴தவித்³தோ⁴ ச ரதனமிஸ்ஸோ சாதி யோஜேதப்³ப³ங். வித்³தோ⁴திஆதி³பா⁴வேன கதசி²த்³தோ³. ரதனமிஸ்ஸோதி கஞ்சனலதாதி³விசித்தோ முத்தாதி³ரதனக²சிதோ ச. ஏதேன த⁴மனஸங்க²தோ அஞ்ஞோ ரதனஸம்மிஸ்ஸோ அனாமாஸோதி த³ஸ்ஸேதி. ஸிலாயம்பி ஏஸேவ நயோ. பானீயஸங்கோ²தி இமினா தா²லகாதி³ஆகாரேன கதஸங்க²மயபா⁴ஜனானி பி⁴க்கூ²னங் ஸம்படிச்சி²துங் வட்டந்தீதி ஸித்³த⁴ங். ஸேஸந்தி ரதனமிஸ்ஸங் ட²பெத்வா அவஸேஸங். முக்³க³வண்ணங்யேவ ரதனஸம்மிஸ்ஸங் கரொந்தி, ந அஞ்ஞந்தி ஆஹ ‘‘முக்³க³வண்ணாவா’’தி, முக்³க³வண்ணா ரதனஸம்மிஸ்ஸாவ ந வட்டதீதி வுத்தங் ஹோதி. ஸேஸாதி ரதனஸம்மிஸ்ஸங் ட²பெத்வா அவஸேஸா ஸிலா.
Dhamanasaṅkho ca dhotaviddho ca ratanamisso cāti yojetabbaṃ. Viddhotiādibhāvena katachiddo. Ratanamissoti kañcanalatādivicitto muttādiratanakhacito ca. Etena dhamanasaṅkhato añño ratanasammisso anāmāsoti dasseti. Silāyampi eseva nayo. Pānīyasaṅkhoti iminā thālakādiākārena katasaṅkhamayabhājanāni bhikkhūnaṃ sampaṭicchituṃ vaṭṭantīti siddhaṃ. Sesanti ratanamissaṃ ṭhapetvā avasesaṃ. Muggavaṇṇaṃyeva ratanasammissaṃ karonti, na aññanti āha ‘‘muggavaṇṇāvā’’ti, muggavaṇṇā ratanasammissāva na vaṭṭatīti vuttaṃ hoti. Sesāti ratanasammissaṃ ṭhapetvā avasesā silā.
பீ³ஜதோ பட்டா²யாதி தா⁴துபாஸாணதோ பட்டா²ய. ஸுவண்ணசேதியந்தி தா⁴துகரண்ட³கங். படிக்கி²பீதி ‘‘தா⁴துட்ட²பனத்தா²ய க³ண்ஹதா²’’தி அவத்வா ‘‘தும்ஹாகங் க³ண்ஹதா²’’தி பேஸிதத்தா படிக்கி²பி. விமதிவினோத³னியங் (வி॰ வி॰ டீ॰ 1.281) பன ‘‘படிக்கி²பீதி ஸுவண்ணமயஸ்ஸ தா⁴துகரண்ட³கஸ்ஸ பு³த்³தா⁴தி³ரூபஸ்ஸ ச அத்தனோ ஸந்தககரணே நிஸ்ஸக்³கி³யத்தா வுத்த’’ந்தி வுத்தங். ஸுவண்ணபு³ப்³பு³ளகந்தி ஸுவண்ணதாரகங். ‘‘ரூபியச²ட்³ட³கட்டா²னே’’தி வுத்தத்தா ரூபியச²ட்³ட³கஸ்ஸ ஜாதரூபரஜதங் ஆமஸித்வா ச²ட்³டே³துங் வட்டதீதி வுத்தங். கேளாபயிதுந்தி ஆமஸித்வா இதோ சிதோ ச ஸஞ்சாரேதுங். வுத்தந்தி மஹாஅட்ட²கதா²யங் வுத்தங். கசவரமேவ ஹரிதுங் வட்டதீதி கோ³பகா வா ஹொந்து அஞ்ஞே வா, ஹத்தே²னபி புஞ்சி²த்வா கசவரங் அபனேதுங் வட்டதி, ‘‘மலம்பி பமஜ்ஜிதுங் வட்டதியேவா’’தி ஸாரத்த²தீ³பனியங் (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.281) வுத்தங். விமதிவினோத³னியங் (வி॰ வி॰ டீ॰ 1.281) பன ‘‘கசவரமேவ ஹரிதுங் வட்டதீதி கோ³பகா வா ஹொந்து அஞ்ஞே வா, ஹத்தே²னபி புஞ்சி²த்வா கசவரங் அபனேதுங் வட்டதி, மலம்பி மஜ்ஜிதுங் வட்டதி ஏவாதி வத³ந்தி, தங் அட்ட²கதா²ய ந ஸமேதி கேளாயனஸதி³ஸத்தா’’தி வுத்தங். கத²ங் ந ஸமேதி? மஹாஅட்ட²கதா²யங் சேதியக⁴ரகோ³பகா ரூபியச²ட்³ட³கட்டா²னே டி²தாதி தேஸங்யேவ கேளாயனங் அனுஞ்ஞாதங், ந அஞ்ஞேஸங், தஸ்மா ‘‘கோ³பகா வா ஹொந்து அஞ்ஞே வா’’தி வசனங் மஹாஅட்ட²கதா²ய ந ஸமேதி.
Bījato paṭṭhāyāti dhātupāsāṇato paṭṭhāya. Suvaṇṇacetiyanti dhātukaraṇḍakaṃ. Paṭikkhipīti ‘‘dhātuṭṭhapanatthāya gaṇhathā’’ti avatvā ‘‘tumhākaṃ gaṇhathā’’ti pesitattā paṭikkhipi. Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. 1.281) pana ‘‘paṭikkhipīti suvaṇṇamayassa dhātukaraṇḍakassa buddhādirūpassa ca attano santakakaraṇe nissaggiyattā vutta’’nti vuttaṃ. Suvaṇṇabubbuḷakanti suvaṇṇatārakaṃ. ‘‘Rūpiyachaḍḍakaṭṭhāne’’ti vuttattā rūpiyachaḍḍakassa jātarūparajataṃ āmasitvā chaḍḍetuṃ vaṭṭatīti vuttaṃ. Keḷāpayitunti āmasitvā ito cito ca sañcāretuṃ. Vuttanti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Kacavarameva harituṃ vaṭṭatīti gopakā vā hontu aññe vā, hatthenapi puñchitvā kacavaraṃ apanetuṃ vaṭṭati, ‘‘malampi pamajjituṃ vaṭṭatiyevā’’ti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.281) vuttaṃ. Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. 1.281) pana ‘‘kacavarameva harituṃ vaṭṭatīti gopakā vā hontu aññe vā, hatthenapi puñchitvā kacavaraṃ apanetuṃ vaṭṭati, malampi majjituṃ vaṭṭati evāti vadanti, taṃ aṭṭhakathāya na sameti keḷāyanasadisattā’’ti vuttaṃ. Kathaṃ na sameti? Mahāaṭṭhakathāyaṃ cetiyagharagopakā rūpiyachaḍḍakaṭṭhāne ṭhitāti tesaṃyeva keḷāyanaṃ anuññātaṃ, na aññesaṃ, tasmā ‘‘gopakā vā hontu aññe vā’’ti vacanaṃ mahāaṭṭhakathāya na sameti.
குருந்தி³யங் பன தம்பி படிக்கி²த்தங், ஸுவண்ணசேதியே கசவரமேவ ஹரிதுங் வட்டதீதி எத்தகமேவ அனுஞ்ஞாதங், தஸ்மா ஸாவதா⁴ரணங் கத்வா வுத்தத்தா ‘‘ஹத்தே²னபி புஞ்சி²த்வா’’தி ச ‘‘மலம்பி பமஜ்ஜிதுங் வட்டதி ஏவா’’தி ச வசனங் குருந்த³ட்ட²கதா²ய ந ஸமேதி, தஸ்மா விசாரேதப்³ப³மேதந்தி. ஆரகூடலோஹந்தி ஸுவண்ணவண்ணோ கித்திமலோஹவிஸேஸோ. திவித⁴ஞ்ஹி கித்திமலோஹங் – கங்ஸலோஹங் வட்டலோஹங் ஆரகூடலோஹந்தி. தத்த² திபுதம்பே³ மிஸ்ஸெத்வா கதங் கங்ஸலோஹங் நாம, ஸீஸதம்பே³ மிஸ்ஸெத்வா கதங் வட்டலோஹங், ரஸதுத்தே²ஹி ரஞ்ஜிதங் தம்ப³ங் ஆரகூடலோஹங் நாம. ‘‘பகதிரஸதம்பே³ மிஸ்ஸெத்வா கதங் ஆரகூட’’ந்தி ச ஸாரத்த²தீ³பனியங் (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.281) வுத்தங். தங் பன ‘‘ஜாதரூபக³திக’’ந்தி வுத்தத்தா உக்³க³ண்ஹதோ நிஸ்ஸக்³கி³யம்பி ஹோதீதி கேசி வத³ந்தி, ரூபியேஸு பன அக³ணிதத்தா நிஸ்ஸக்³கி³யங் ந ஹோதி, ஆமஸனே ஸம்படிச்ச²னே ச து³க்கடமேவாதி வேதி³தப்³ப³ங். ஸப்³போ³பி கப்பியோதி யதா²வுத்தஸுவண்ணாதி³மயானங் ஸேனாஸனபரிக்கா²ரானங் ஆமஸனகோ³பனாதி³வஸேன பரிபோ⁴கோ³ ஸப்³ப³தா² கப்பியோதி அதி⁴ப்பாயோ. தேனாஹ ‘‘தஸ்மா’’திஆதி³. ‘‘பி⁴க்கூ²னங் த⁴ம்மவினயவண்ணனட்டா²னே’’தி வுத்தத்தா ஸங்கி⁴கமேவ ஸுவண்ணாதி³மயங் ஸேனாஸனங் ஸேனாஸனபரிக்கா²ரா ச வட்டந்தி, ந புக்³க³லிகானீதி க³ஹேதப்³ப³ங். படிஜக்³கி³துங் வட்டந்தீதி ஸேனாஸனபடிப³ந்த⁴தோ வுத்தங்.
Kurundiyaṃ pana tampi paṭikkhittaṃ, suvaṇṇacetiye kacavarameva harituṃ vaṭṭatīti ettakameva anuññātaṃ, tasmā sāvadhāraṇaṃ katvā vuttattā ‘‘hatthenapi puñchitvā’’ti ca ‘‘malampi pamajjituṃ vaṭṭati evā’’ti ca vacanaṃ kurundaṭṭhakathāya na sameti, tasmā vicāretabbametanti. Ārakūṭalohanti suvaṇṇavaṇṇo kittimalohaviseso. Tividhañhi kittimalohaṃ – kaṃsalohaṃ vaṭṭalohaṃ ārakūṭalohanti. Tattha tiputambe missetvā kataṃ kaṃsalohaṃ nāma, sīsatambe missetvā kataṃ vaṭṭalohaṃ, rasatutthehi rañjitaṃ tambaṃ ārakūṭalohaṃ nāma. ‘‘Pakatirasatambe missetvā kataṃ ārakūṭa’’nti ca sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.281) vuttaṃ. Taṃ pana ‘‘jātarūpagatika’’nti vuttattā uggaṇhato nissaggiyampi hotīti keci vadanti, rūpiyesu pana agaṇitattā nissaggiyaṃ na hoti, āmasane sampaṭicchane ca dukkaṭamevāti veditabbaṃ. Sabbopi kappiyoti yathāvuttasuvaṇṇādimayānaṃ senāsanaparikkhārānaṃ āmasanagopanādivasena paribhogo sabbathā kappiyoti adhippāyo. Tenāha ‘‘tasmā’’tiādi. ‘‘Bhikkhūnaṃ dhammavinayavaṇṇanaṭṭhāne’’ti vuttattā saṅghikameva suvaṇṇādimayaṃ senāsanaṃ senāsanaparikkhārā ca vaṭṭanti, na puggalikānīti gahetabbaṃ. Paṭijaggituṃ vaṭṭantīti senāsanapaṭibandhato vuttaṃ.
43. ஸாமிகானங் பேஸேதப்³ப³ந்தி ஸாமிகானங் ஸாஸனங் பேஸேதப்³ப³ங். பி⁴ந்தி³த்வாதி பட²மமேவ அனாமஸித்வா பாஸாணாதி³னா கிஞ்சிமத்தங் பே⁴த³ங் கத்வா பச்சா² கப்பியப⁴ண்ட³த்தா²ய அதி⁴ட்ட²ஹித்வா ஹத்தே²ன க³ஹேதுங் வட்டதி. தேனாஹ ‘‘கப்பியப⁴ண்ட³ங் கரிஸ்ஸாமீதி ஸம்படிச்சி²துங் வட்டதீ’’தி. எத்தா²பி தஞ்ச வியோஜெத்வா ஆமஸிதப்³ப³ங். ப²லகஜாலிகாதீ³னீதி எத்த² ஸரபரித்தாணாய ஹத்தே²ன க³ஹேதப்³ப³ங். கிடிகாப²லகங் அக்கி²ரக்க²ணத்தா²ய அயலோஹாதீ³ஹி ஜாலாகாரேன கத்வா ஸீஸாதீ³ஸு படிமுஞ்சிதப்³ப³ங் ஜாலிகங் நாம. ஆதி³-ஸத்³தே³ன கவசாதி³கங் ஸங்க³ண்ஹாதி. அனாமாஸானீதி மச்ச²ஜாலாதி³பரூபரோத⁴ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், ந ஸரபரித்தாணங் தஸ்ஸ ஆவுத⁴ப⁴ண்ட³த்தாபா⁴வா. தேன வக்க²தி ‘‘பரூபரோத⁴னிவாரணஞ்ஹீ’’திஆதி³ (வி॰ ஸங்க³॰ அட்ட²॰ 43). ஆஸனஸ்ஸாதி சேதியஸ்ஸஸமந்தா கதபரிப⁴ண்ட³ஸ்ஸ. ப³ந்தி⁴ஸ்ஸாமீதி காகாதீ³னங் அதூ³ஸனத்தா²ய ப³ந்தி⁴ஸ்ஸாமி.
43.Sāmikānaṃ pesetabbanti sāmikānaṃ sāsanaṃ pesetabbaṃ. Bhinditvāti paṭhamameva anāmasitvā pāsāṇādinā kiñcimattaṃ bhedaṃ katvā pacchā kappiyabhaṇḍatthāya adhiṭṭhahitvā hatthena gahetuṃ vaṭṭati. Tenāha ‘‘kappiyabhaṇḍaṃ karissāmīti sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti. Etthāpi tañca viyojetvā āmasitabbaṃ. Phalakajālikādīnīti ettha saraparittāṇāya hatthena gahetabbaṃ. Kiṭikāphalakaṃ akkhirakkhaṇatthāya ayalohādīhi jālākārena katvā sīsādīsu paṭimuñcitabbaṃ jālikaṃ nāma. Ādi-saddena kavacādikaṃ saṅgaṇhāti. Anāmāsānīti macchajālādiparūparodhaṃ sandhāya vuttaṃ, na saraparittāṇaṃ tassa āvudhabhaṇḍattābhāvā. Tena vakkhati ‘‘parūparodhanivāraṇañhī’’tiādi (vi. saṅga. aṭṭha. 43). Āsanassāti cetiyassasamantā kataparibhaṇḍassa. Bandhissāmīti kākādīnaṃ adūsanatthāya bandhissāmi.
‘‘பே⁴ரிஸங்கா⁴டோதி ஸங்க⁴டிதசம்மபே⁴ரீ. வீணாஸங்கா⁴டோதி ஸங்க⁴டிதசம்மவீணா’’தி ஸாரத்த²தீ³பனியங் (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.281) வுத்தங். ‘‘சம்மவினத்³தா⁴ வீணாபே⁴ரிஆதீ³னீ’’தி மஹாஅட்ட²கதா²யங் வுத்தவசனதோ விஸேஸாபா⁴வா ‘‘குருந்தி³யங் பனா’’திஆதி³னா ததோ விஸேஸஸ்ஸ வத்துமாரத்³த⁴த்தா ச பே⁴ரிஆதீ³னங் வினத்³தோ⁴பகரணஸமூஹோ பே⁴ரிவீணாஸங்கா⁴டோதி வேதி³தப்³போ³ ‘‘ஸங்க⁴டிதப்³போ³தி ஸங்கா⁴டோ’’தி கத்வா. துச்ச²பொக்க²ரந்தி அவினத்³த⁴சம்மபே⁴ரிவீணானங் பொக்க²ரங். ஆரோபிதசம்மந்தி புப்³பே³ ஆரோபிதங் ஹுத்வா பச்சா² ததோ அபனெத்வா விஸுங் ட²பிதமுக²சம்மமத்தங், ந ஸேஸோபகரணஸஹிதங், தங் பன ஸங்கா⁴தோதி அயங் விஸேஸோ. ஓனஹிதுந்தி பே⁴ரிபொக்க²ராதீ³னி சம்மங் ஆரோபெத்வா சம்மவத்³தி⁴ஆதீ³ஹி ஸப்³பே³ஹி உபகரணேஹி வினந்தி⁴துங். ஓனஹாபேதுந்தி ததே²வ அஞ்ஞேஹி வினந்தா⁴பேதுங்.
‘‘Bherisaṅghāṭoti saṅghaṭitacammabherī. Vīṇāsaṅghāṭoti saṅghaṭitacammavīṇā’’ti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.281) vuttaṃ. ‘‘Cammavinaddhā vīṇābheriādīnī’’ti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttavacanato visesābhāvā ‘‘kurundiyaṃ panā’’tiādinā tato visesassa vattumāraddhattā ca bheriādīnaṃ vinaddhopakaraṇasamūho bherivīṇāsaṅghāṭoti veditabbo ‘‘saṅghaṭitabboti saṅghāṭo’’ti katvā. Tucchapokkharanti avinaddhacammabherivīṇānaṃ pokkharaṃ. Āropitacammanti pubbe āropitaṃ hutvā pacchā tato apanetvā visuṃ ṭhapitamukhacammamattaṃ, na sesopakaraṇasahitaṃ, taṃ pana saṅghātoti ayaṃ viseso. Onahitunti bheripokkharādīni cammaṃ āropetvā cammavaddhiādīhi sabbehi upakaraṇehi vinandhituṃ. Onahāpetunti tatheva aññehi vinandhāpetuṃ.
இதி வினயஸங்க³ஹஸங்வண்ணனாபூ⁴தே வினயாலங்காரே
Iti vinayasaṅgahasaṃvaṇṇanābhūte vinayālaṅkāre
அனாமாஸவினிச்ச²யகதா²லங்காரோ நாம
Anāmāsavinicchayakathālaṅkāro nāma
ஸத்தமோ பரிச்சே²தோ³.
Sattamo paricchedo.
