| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 132
The Middle-Length Suttas Collection 132
ආනන්දභද්දේකරත්තසුත්ත
Ānanda and One Fine Night
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
තේන ඛෝ පන සමයේන ආයස්මා ආනන්දෝ උපට්ඨානසාලායං භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේති සමාදපේති සමුත්තේජේති සම්පහංසේති, භද්දේකරත්තස්ස උද්දේසඤ්ච විභඞ්ගඤ්ච භාසති.
Now at that time Venerable Ānanda was educating, encouraging, firing up, and inspiring the bhikkhus in the assembly hall with a Dhamma talk on the topic of the recitation passage and analysis of One Fine Night.
අථ ඛෝ භගවා සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතෝ යේනුපට්ඨානසාලා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි. නිසජ්ජ ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “කෝ නු ඛෝ, භික්ඛවේ, උපට්ඨානසාලායං භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේසි සමාදපේසි සමුත්තේජේසි සම්පහංසේසි, භද්දේකරත්තස්ස උද්දේසඤ්ච විභඞ්ගඤ්ච අභාසී”ති?
Then in the late afternoon, the Buddha came out of retreat, went to the assembly hall, where he sat on the seat spread out, and addressed the bhikkhus, “Who was inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night?”
“ආයස්මා, භන්තේ, ආනන්දෝ උපට්ඨානසාලායං භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේසි සමාදපේසි සමුත්තේජේසි සම්පහංසේසි, භද්දේකරත්තස්ස උද්දේසඤ්ච විභඞ්ගඤ්ච අභාසී”ති.
“It was Venerable Ānanda, sir.”
අථ ඛෝ භගවා ආයස්මන්තං ආනන්දං ආමන්තේසි: “යථා කථං පන ත්වං, ආනන්ද, භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේසි සමාදපේසි සමුත්තේජේසි සම්පහංසේසි, භද්දේකරත්තස්ස උද්දේසඤ්ච විභඞ්ගඤ්ච අභාසී”ති?
Then the Buddha said to Venerable Ānanda, “But in what way were you inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night?”
“ඒවං ඛෝ අහං, භන්තේ, භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේසිං සමාදපේසිං සමුත්තේජේසිං සම්පහංසේසිං, භද්දේකරත්තස්ස උද්දේසඤ්ච විභඞ්ගඤ්ච අභාසිං—
“I was doing so in this way, sir,” replied Ānanda.
අතීතං නාන්වාගමේය්‍ය, නප්පටිකඞ්ඛේ අනාගතං; යදතීතං පහීනං තං, අප්පත්තඤ්ච අනාගතං.
“Don’t run back to the past, don’t hope for the future. What’s past is left behind; the future has not arrived;
පච්චුප්පන්නඤ්ච යෝ ධම්මං, තත්ථ තත්ථ විපස්සති; අසංහීරං අසඞ්කුප්පං, තං විද්වා මනුබ්‍රූහයේ.
and phenomena in the present are clearly seen in every case. Knowing this, foster it—unfaltering, unshakable.
අජ්ජේව කිච්චමාතප්පං, කෝ ජඤ්ඤා මරණං සුවේ; න හි නෝ සඞ්ගරං තේන, මහාසේනේන මච්චුනා.
Today’s the day to keenly work—who knows, tomorrow may bring death! For there is no bargain to be struck with Death and his mighty hordes.
ඒවංවිහාරිං ආතාපිං, අහෝරත්තමතන්දිතං; තං වේ භද්දේකරත්තෝති, සන්තෝ ආචික්ඛතේ මුනි.
The peaceful sage explained it’s those who keenly meditate like this, tireless all night and day, who truly have that one fine night.”
‘කථඤ්ච, ආවුසෝ, අතීතං අන්වාගමේති? ඒවංරූපෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං සමන්වානේති, ඒවංවේදනෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං සමන්වානේති, ඒවංසඤ්ඤෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං සමන්වානේති, ඒවංසඞ්ඛාරෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං සමන්වානේති, ඒවංවිඤ්ඤාණෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං සමන්වානේති—ඒවං ඛෝ, ආවුසෝ, අතීතං අන්වාගමේති.
(Ānanda went on to repeat the analysis as in the previous discourse, MN 131.)
කථඤ්ච, ආවුසෝ, අතීතං නාන්වාගමේති? ඒවංරූපෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං න සමන්වානේති, ඒවංවේදනෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං න සමන්වානේති, ඒවංසඤ්ඤෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං න සමන්වානේති, ඒවංසඞ්ඛාරෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං න සමන්වානේති, ඒවංවිඤ්ඤාණෝ අහෝසිං අතීතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං න සමන්වානේති—ඒවං ඛෝ, ආවුසෝ, අතීතං නාන්වාගමේති.
කථඤ්ච, ආවුසෝ, අනාගතං පටිකඞ්ඛති? ඒවංරූපෝ සියං අනාගතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං සමන්වානේති, ඒවංවේදනෝ සියං …පේ… ඒවංසඤ්ඤෝ සියං … ඒවංසඞ්ඛාරෝ සියං … ඒවංවිඤ්ඤාණෝ සියං අනාගතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං සමන්වානේති—ඒවං ඛෝ, ආවුසෝ, අනාගතං පටිකඞ්ඛති.
කථඤ්ච, ආවුසෝ, අනාගතං නප්පටිකඞ්ඛති? ඒවංරූපෝ සියං අනාගතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං න සමන්වානේති, ඒවංවේදනෝ සියං …පේ… ඒවංසඤ්ඤෝ සියං … ඒවංසඞ්ඛාරෝ සියං … ඒවංවිඤ්ඤාණෝ සියං අනාගතමද්ධානන්ති තත්ථ නන්දිං න සමන්වානේති—ඒවං ඛෝ, ආවුසෝ, අනාගතං නප්පටිකඞ්ඛති.
කථඤ්ච, ආවුසෝ, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු සංහීරති? ඉධ, ආවුසෝ, අස්සුතවා පුථුජ්ජනෝ අරියානං අදස්සාවී අරියධම්මස්ස අකෝවිදෝ අරියධම්මේ අවිනීතෝ සප්පුරිසානං අදස්සාවී සප්පුරිසධම්මස්ස අකෝවිදෝ සප්පුරිසධම්මේ අවිනීතෝ රූපං අත්තතෝ සමනුපස්සති, රූපවන්තං වා අත්තානං, අත්තනි වා රූපං, රූපස්මිං වා අත්තානං; වේදනං … සඤ්ඤං … සඞ්ඛාරේ … විඤ්ඤාණං අත්තතෝ සමනුපස්සති, විඤ්ඤාණවන්තං වා අත්තානං, අත්තනි වා විඤ්ඤාණං, විඤ්ඤාණස්මිං වා අත්තානං—ඒවං ඛෝ, ආවුසෝ, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු සංහීරති.
කථඤ්ච, ආවුසෝ, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු න සංහීරති? ඉධ, ආවුසෝ, සුතවා අරියසාවකෝ අරියානං දස්සාවී අරියධම්මස්ස කෝවිදෝ අරියධම්මේ සුවිනීතෝ සප්පුරිසානං දස්සාවී සප්පුරිසධම්මස්ස කෝවිදෝ සප්පුරිසධම්මේ සුවිනීතෝ න රූපං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න රූපවන්තං වා අත්තානං, න අත්තනි වා රූපං, න රූපස්මිං වා අත්තානං; න වේදනං … න සඤ්ඤං … න සඞ්ඛාරේ … න විඤ්ඤාණං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න විඤ්ඤාණවන්තං වා අත්තානං, න අත්තනි වා විඤ්ඤාණං, න විඤ්ඤාණස්මිං වා අත්තානං—ඒවං ඛෝ, ආවුසෝ, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු න සංහීරති.
අතීතං නාන්වාගමේය්‍ය, නප්පටිකඞ්ඛේ අනාගතං; යදතීතං පහීනං තං, අප්පත්තඤ්ච අනාගතං.
පච්චුප්පන්නඤ්ච යෝ ධම්මං, තත්ථ තත්ථ විපස්සති; අසංහීරං අසඞ්කුප්පං, තං විද්වා මනුබ්‍රූහයේ.
අජ්ජේව කිච්චමාතප්පං, කෝ ජඤ්ඤා මරණං සුවේ; න හි නෝ සඞ්ගරං තේන, මහාසේනේන මච්චුනා.
ඒවංවිහාරිං ආතාපිං, අහෝරත්තමතන්දිතං; තං වේ භද්දේකරත්තෝති, සන්තෝ ආචික්ඛතේ මුනී(අ)ති.
ඒවං ඛෝ අහං, භන්තේ, භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේසිං සමාදපේසිං සමුත්තේජේසිං සම්පහංසේසිං, භද්දේකරත්තස්ස උද්දේසඤ්ච විභඞ්ගඤ්ච අභාසින්”ති.
“That’s how I was inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night.”
“සාධු සාධු, ආනන්ද. සාධු ඛෝ ත්වං, ආනන්ද, භික්ඛූනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේසි සමාදපේසි සමුත්තේජේසි සම්පහංසේසි, භද්දේකරත්තස්ස උද්දේසඤ්ච විභඞ්ගඤ්ච අභාසි:
“Good, good, Ānanda. It’s good that you were inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night.”
‘අතීතං නාන්වාගමේය්‍ය, …පේ… තං වේ භද්දේකරත්තෝති, සන්තෝ ආචික්ඛතේ මුනී(අ)ති.
කථඤ්ච, ආනන්ද, අතීතං අන්වාගමේති …පේ… ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, අතීතං අන්වාගමේති. කථඤ්ච, ආනන්ද, අතීතං නාන්වාගමේති …පේ… ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, අතීතං නාන්වාගමේති. කථඤ්ච, ආනන්ද, අනාගතං පටිකඞ්ඛති …පේ… ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, අනාගතං පටිකඞ්ඛති. කථඤ්ච, ආනන්ද, අනාගතං නප්පටිකඞ්ඛති …පේ… ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, අනාගතං නප්පටිකඞ්ඛති. කථඤ්ච, ආනන්ද, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු සංහීරති …පේ… ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු සංහීරති. කථඤ්ච, ආනන්ද, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු න සංහීරති …පේ… ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, පච්චුප්පන්නේසු ධම්මේසු න සංහීරති.
And the Buddha repeated the verses and analysis once more.
‘අතීතං නාන්වාගමේය්‍ය, …පේ… තං වේ භද්දේකරත්තෝති, සන්තෝ ආචික්ඛතේ මුනී(අ)”ති.
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනෝ ආයස්මා ආනන්දෝ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දීති.
That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Ānanda was happy with what the Buddha said.
ආනන්දභද්දේකරත්තසුත්තං නිට්ඨිතං දුතියං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
