Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൨. ആനന്ദഭദ്ദേകരത്തസുത്തം
2. Ānandabhaddekarattasuttaṃ
൨൭൬. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഉപട്ഠാനസാലായം ഭിക്ഖൂനം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേതി സമാദപേതി സമുത്തേജേതി സമ്പഹംസേതി, ഭദ്ദേകരത്തസ്സ ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച ഭാസതി.
276. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā ānando upaṭṭhānasālāyaṃ bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca bhāsati.
അഥ ഖോ ഭഗവാ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ യേനുപട്ഠാനസാലാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. നിസജ്ജ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘കോ നു ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഉപട്ഠാനസാലായം ഭിക്ഖൂനം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി, ഭദ്ദേകരത്തസ്സ ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച അഭാസീ’’തി? ‘‘ആയസ്മാ, ഭന്തേ, ആനന്ദോ ഉപട്ഠാനസാലായം ഭിക്ഖൂനം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി, ഭദ്ദേകരത്തസ്സ ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച അഭാസീ’’തി.
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘ko nu kho, bhikkhave, upaṭṭhānasālāyaṃ bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsī’’ti? ‘‘Āyasmā, bhante, ānando upaṭṭhānasālāyaṃ bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsī’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘യഥാ കഥം പന ത്വം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖൂനം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി , ഭദ്ദേകരത്തസ്സ ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച അഭാസീ’’തി? ‘‘ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖൂനം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസിം സമാദപേസിം സമുത്തേജേസിം സമ്പഹംസേസിം, ഭദ്ദേകരത്തസ്സ ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച അഭാസിം –
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘yathā kathaṃ pana tvaṃ, ānanda, bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi , bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsī’’ti? ‘‘Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsiṃ –
‘‘അതീതം നാന്വാഗമേയ്യ, നപ്പടികങ്ഖേ അനാഗതം;
‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;
യദതീതം പഹീനം തം, അപ്പത്തഞ്ച അനാഗതം.
Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.
‘‘പച്ചുപ്പന്നഞ്ച യോ ധമ്മം, തത്ഥ തത്ഥ വിപസ്സതി;
‘‘Paccuppannañca yo dhammaṃ, tattha tattha vipassati;
അസംഹീരം അസംകുപ്പം, തം വിദ്വാ മനുബ്രൂഹയേ.
Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.
‘‘അജ്ജേവ കിച്ചമാതപ്പം, കോ ജഞ്ഞാ മരണം സുവേ;
‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ, ko jaññā maraṇaṃ suve;
ന ഹി നോ സങ്ഗരം തേന, മഹാസേനേന മച്ചുനാ.
Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.
‘‘ഏവം വിഹാരിം ആതാപിം, അഹോരത്തമതന്ദിതം;
‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;
തം വേ ഭദ്ദേകരത്തോതി, സന്തോ ആചിക്ഖതേ മുനി’’.
Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate muni’’.
൨൭൭. ‘‘കഥഞ്ച, ആവുസോ, അതീതം അന്വാഗമേതി? ഏവംരൂപോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ഏവംവേദനോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ഏവംസഞ്ഞോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ഏവംസങ്ഖാരോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ഏവംവിഞ്ഞാണോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ആവുസോ, അതീതം അന്വാഗമേതി.
277. ‘‘Kathañca, āvuso, atītaṃ anvāgameti? Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, āvuso, atītaṃ anvāgameti.
‘‘കഥഞ്ച, ആവുസോ, അതീതം നാന്വാഗമേതി? ഏവംരൂപോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ഏവംവേദനോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ഏവംസഞ്ഞോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ഏവംസങ്ഖാരോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ഏവംവിഞ്ഞാണോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ആവുസോ, അതീതം നാന്വാഗമേതി.
‘‘Kathañca, āvuso, atītaṃ nānvāgameti? Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, āvuso, atītaṃ nānvāgameti.
‘‘കഥഞ്ച, ആവുസോ, അനാഗതം പടികങ്ഖതി? ഏവംരൂപോ സിയം അനാഗതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ഏവംവേദനോ സിയം…പേ॰… ഏവംസഞ്ഞോ സിയം… ഏവംസങ്ഖാരോ സിയം… ഏവംവിഞ്ഞാണോ സിയം അനാഗതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ആവുസോ, അനാഗതം പടികങ്ഖതി.
‘‘Kathañca, āvuso, anāgataṃ paṭikaṅkhati? Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ…pe… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, āvuso, anāgataṃ paṭikaṅkhati.
‘‘കഥഞ്ച, ആവുസോ, അനാഗതം നപ്പടികങ്ഖതി? ഏവംരൂപോ സിയം അനാഗതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ഏവംവേദനോ സിയം…പേ॰… ഏവംസഞ്ഞോ സിയം… ഏവംസങ്ഖാരോ സിയം… ഏവംവിഞ്ഞാണോ സിയം അനാഗതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ആവുസോ, അനാഗതം നപ്പടികങ്ഖതി.
‘‘Kathañca, āvuso, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati? Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ…pe… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, āvuso, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati.
‘‘കഥഞ്ച, ആവുസോ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു സംഹീരതി? ഇധ, ആവുസോ, അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം; വേദനം… സഞ്ഞം… സങ്ഖാരേ… വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം – ഏവം ഖോ, ആവുസോ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു സംഹീരതി.
‘‘Kathañca, āvuso, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati? Idha, āvuso, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, āvuso, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati.
‘‘കഥഞ്ച , ആവുസോ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ന സംഹീരതി? ഇധ, ആവുസോ, സുതവാ അരിയസാവകോ അരിയാനം ദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ കോവിദോ അരിയധമ്മേ സുവിനീതോ സപ്പുരിസാനം ദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ കോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ സുവിനീതോ ന രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, ന രൂപവന്തം വാ അത്താനം, ന അത്തനി വാ രൂപം, ന രൂപസ്മിം വാ അത്താനം; ന വേദനം… ന സഞ്ഞം… ന സങ്ഖാരേ… ന വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, ന വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം, ന അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, ന വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം – ഏവം ഖോ, ആവുസോ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ന സംഹീരതി.
‘‘Kathañca , āvuso, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati? Idha, āvuso, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ; na vedanaṃ… na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, āvuso, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati.
‘‘അതീതം നാന്വാഗമേയ്യ, നപ്പടികങ്ഖേ അനാഗതം;
‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;
യദതീതം പഹീനം തം, അപ്പത്തഞ്ച അനാഗതം.
Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.
‘‘പച്ചുപ്പന്നഞ്ച യോ ധമ്മം, തത്ഥ തത്ഥ വിപസ്സതി;
‘‘Paccuppannañca yo dhammaṃ, tattha tattha vipassati;
അസംഹീരം അസംകുപ്പം, തം വിദ്വാ മനുബ്രൂഹയേ.
Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.
‘‘അജ്ജേവ കിച്ചമാതപ്പം, കോ ജഞ്ഞാ മരണം സുവേ;
‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ, ko jaññā maraṇaṃ suve;
ന ഹി നോ സങ്ഗരം തേന, മഹാസേനേന മച്ചുനാ.
Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.
‘‘ഏവം വിഹാരിം ആതാപിം, അഹോരത്തമതന്ദിതം;
‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;
തം വേ ഭദ്ദേകരത്തോതി, സന്തോ ആചിക്ഖതേ മുനീ’’തി.
Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’’ti.
‘‘ഏവം ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖൂനം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസിം സമാദപേസിം സമുത്തേജേസിം സമ്പഹംസേസിം, ഭദ്ദേകരത്തസ്സ ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച അഭാസി’’ന്തി.
‘‘Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsi’’nti.
൨൭൮. ‘‘സാധു , സാധു, ആനന്ദ! സാധു ഖോ ത്വം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖൂനം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി, ഭദ്ദേകരത്തസ്സ ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച അഭാസി –
278. ‘‘Sādhu , sādhu, ānanda! Sādhu kho tvaṃ, ānanda, bhikkhūnaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsi –
‘‘അതീതം നാന്വാഗമേയ്യ…പേ॰…
‘‘Atītaṃ nānvāgameyya…pe…
തം വേ ഭദ്ദേകരത്തോതി, സന്തോ ആചിക്ഖതേ മുനീ’’തി.
Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’’ti.
‘‘കഥഞ്ച, ആനന്ദ, അതീതം അന്വാഗമേതി…പേ॰… ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, അതീതം അന്വാഗമേതി. കഥഞ്ച, ആനന്ദ, അതീതം നാന്വാഗമേതി…പേ॰… ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, അതീതം നാന്വാഗമേതി. കഥഞ്ച, ആനന്ദ, അനാഗതം പടികങ്ഖതി…പേ॰… ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, അനാഗതം പടികങ്ഖതി. കഥഞ്ച, ആനന്ദ, അനാഗതം നപ്പടികങ്ഖതി…പേ॰… ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, അനാഗതം നപ്പടികങ്ഖതി. കഥഞ്ച, ആനന്ദ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു സംഹീരതി…പേ॰… ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു സംഹീരതി. കഥഞ്ച, ആനന്ദ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ന സംഹീരതി…പേ॰… ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ന സംഹീരതി.
‘‘Kathañca, ānanda, atītaṃ anvāgameti…pe… evaṃ kho, ānanda, atītaṃ anvāgameti. Kathañca, ānanda, atītaṃ nānvāgameti…pe… evaṃ kho, ānanda, atītaṃ nānvāgameti. Kathañca, ānanda, anāgataṃ paṭikaṅkhati…pe… evaṃ kho, ānanda, anāgataṃ paṭikaṅkhati. Kathañca, ānanda, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati…pe… evaṃ kho, ānanda, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati. Kathañca, ānanda, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati…pe… evaṃ kho, ānanda, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati. Kathañca, ānanda, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati…pe… evaṃ kho, ānanda, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati.
‘‘അതീതം നാന്വാഗമേയ്യ…പേ॰…
‘‘Atītaṃ nānvāgameyya…pe…
തം വേ ഭദ്ദേകരത്തോതി, സന്തോ ആചിക്ഖതേ മുനീ’’തി.
Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’’ti.
ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദീതി.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ആനന്ദഭദ്ദേകരത്തസുത്തം നിട്ഠിതം ദുതിയം.
Ānandabhaddekarattasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. ആനന്ദഭദ്ദേകരത്തസുത്തവണ്ണനാ • 2. Ānandabhaddekarattasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൨. ആനന്ദഭദ്ദേകരത്തസുത്തവണ്ണനാ • 2. Ānandabhaddekarattasuttavaṇṇanā