Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
౫-౬. ఆనన్దసుత్తాదివణ్ణనా
5-6. Ānandasuttādivaṇṇanā
౩౭-౩౮. పఞ్చమే ఠితస్స అఞ్ఞథత్తం పఞ్ఞాయతీతి ధరమానస్స జీవమానస్స జరా పఞ్ఞాయతి. ఠితీతి హి జీవితిన్ద్రియసఙ్ఖాతాయ అనుపాలనాయ నామం. అఞ్ఞథత్తన్తి జరాయ. తేనాహు పోరాణా –
37-38. Pañcame ṭhitassa aññathattaṃ paññāyatīti dharamānassa jīvamānassa jarā paññāyati. Ṭhitīti hi jīvitindriyasaṅkhātāya anupālanāya nāmaṃ. Aññathattanti jarāya. Tenāhu porāṇā –
‘‘ఉప్పాదో జాతి అక్ఖాతో, భఙ్గో వుత్తో వయోతి చ;
‘‘Uppādo jāti akkhāto, bhaṅgo vutto vayoti ca;
అఞ్ఞథత్తం జరా వుత్తా, ఠితీ చ అనుపాలనా’’తి.
Aññathattaṃ jarā vuttā, ṭhitī ca anupālanā’’ti.
ఏవం ఏకేకస్స ఖన్ధస్స ఉప్పాదజరాభఙ్గసఙ్ఖాతాని తీణి లక్ఖణాని హోన్తి యాని సన్ధాయ వుత్తం ‘‘తీణిమాని, భిక్ఖవే, సఙ్ఖతస్స సఙ్ఖతలక్ఖణానీ’’తి (అ॰ ని॰ ౩.౪౭).
Evaṃ ekekassa khandhassa uppādajarābhaṅgasaṅkhātāni tīṇi lakkhaṇāni honti yāni sandhāya vuttaṃ ‘‘tīṇimāni, bhikkhave, saṅkhatassa saṅkhatalakkhaṇānī’’ti (a. ni. 3.47).
తత్థ సఙ్ఖతం నామ పచ్చయనిబ్బత్తో యో కోచి సఙ్ఖారో. సఙ్ఖారో చ న లక్ఖణం, లక్ఖణం న సఙ్ఖారో, న చ సఙ్ఖారేన వినా లక్ఖణం పఞ్ఞాపేతుం సక్కా, నాపి లక్ఖణం వినా సఙ్ఖారో, లక్ఖణేన పన సఙ్ఖారో పాకటో హోతి. యథా హి న చ గావీయేవ లక్ఖణం, లక్ఖణమేవ న గావీ, నాపి గావిం ముఞ్చిత్వా లక్ఖణం పఞ్ఞాపేతుం సక్కా, నాపి లక్ఖణం ముఞ్చిత్వా గావిం, లక్ఖణేన పన గావీ పాకటా హోతి, ఏవంసమ్పదమిదం వేదితబ్బం.
Tattha saṅkhataṃ nāma paccayanibbatto yo koci saṅkhāro. Saṅkhāro ca na lakkhaṇaṃ, lakkhaṇaṃ na saṅkhāro, na ca saṅkhārena vinā lakkhaṇaṃ paññāpetuṃ sakkā, nāpi lakkhaṇaṃ vinā saṅkhāro, lakkhaṇena pana saṅkhāro pākaṭo hoti. Yathā hi na ca gāvīyeva lakkhaṇaṃ, lakkhaṇameva na gāvī, nāpi gāviṃ muñcitvā lakkhaṇaṃ paññāpetuṃ sakkā, nāpi lakkhaṇaṃ muñcitvā gāviṃ, lakkhaṇena pana gāvī pākaṭā hoti, evaṃsampadamidaṃ veditabbaṃ.
తత్థ సఙ్ఖారానం ఉప్పాదక్ఖణే సఙ్ఖారోపి ఉప్పాదలక్ఖణమ్పి కాలసఙ్ఖాతో తస్స ఖణోపి పఞ్ఞాయతి. ‘‘ఉప్పాదోపీ’’తి వుత్తే సఙ్ఖారోపి జరాలక్ఖణమ్పి కాలసఙ్ఖాతో తస్స ఖణోపి పఞ్ఞాయతి. భఙ్గక్ఖణే సఙ్ఖారోపి తంలక్ఖణమ్పి కాలసఙ్ఖాతో తస్స ఖణోపి పఞ్ఞాయతి. అపరే పన వదన్తి ‘‘అరూపధమ్మానం జరాఖణో నామ న సక్కా పఞ్ఞాపేతుం, సమ్మాసమ్బుద్ధో చ ‘వేదనాయ ఉప్పాదో పఞ్ఞాయతి, వయో పఞ్ఞాయతి, ఠితాయ అఞ్ఞథత్తం పఞ్ఞాయతీ’తి వదన్తో అరూపధమ్మానమ్పి తీణి లక్ఖణాని పఞ్ఞాపేతి, తాని అత్థిక్ఖణం ఉపాదాయ లబ్భన్తీ’’తి వత్వా –
Tattha saṅkhārānaṃ uppādakkhaṇe saṅkhāropi uppādalakkhaṇampi kālasaṅkhāto tassa khaṇopi paññāyati. ‘‘Uppādopī’’ti vutte saṅkhāropi jarālakkhaṇampi kālasaṅkhāto tassa khaṇopi paññāyati. Bhaṅgakkhaṇe saṅkhāropi taṃlakkhaṇampi kālasaṅkhāto tassa khaṇopi paññāyati. Apare pana vadanti ‘‘arūpadhammānaṃ jarākhaṇo nāma na sakkā paññāpetuṃ, sammāsambuddho ca ‘vedanāya uppādo paññāyati, vayo paññāyati, ṭhitāya aññathattaṃ paññāyatī’ti vadanto arūpadhammānampi tīṇi lakkhaṇāni paññāpeti, tāni atthikkhaṇaṃ upādāya labbhantī’’ti vatvā –
‘‘అత్థితా సబ్బధమ్మానం, ఠితి నామ పవుచ్చతి;
‘‘Atthitā sabbadhammānaṃ, ṭhiti nāma pavuccati;
తస్సేవ భేదో మరణం, సబ్బదా సబ్బపాణిన’’న్తి. –
Tasseva bhedo maraṇaṃ, sabbadā sabbapāṇina’’nti. –
ఇమాయ ఆచరియగాథాయ తమత్థం సాధేన్తి. అథ వా సన్తతివసేన ఠానం ఠితీతి వేదితబ్బన్తి చ వదన్తి. యస్మా పన సుత్తే అయం విసేసో నత్థి, తస్మా ఆచరియమతియా సుత్తం అపటిబాహేత్వా సుత్తమేవ పమాణం కత్తబ్బం. ఛట్ఠం ఉత్తానమేవ. పఞ్చమఛట్ఠాని.
Imāya ācariyagāthāya tamatthaṃ sādhenti. Atha vā santativasena ṭhānaṃ ṭhitīti veditabbanti ca vadanti. Yasmā pana sutte ayaṃ viseso natthi, tasmā ācariyamatiyā suttaṃ apaṭibāhetvā suttameva pamāṇaṃ kattabbaṃ. Chaṭṭhaṃ uttānameva. Pañcamachaṭṭhāni.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya
౫. ఆనన్దసుత్తం • 5. Ānandasuttaṃ
౬. దుతియఆనన్దసుత్తం • 6. Dutiyaānandasuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౫-౬. ఆనన్దసుత్తాదివణ్ణనా • 5-6. Ānandasuttādivaṇṇanā