| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१०. आनन्दसुत्तं
10. Ānandasuttaṃ
४१९. अथ खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवता सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच – ‘‘किं नु खो, भो गोतम, अत्थत्ता’’ति? एवं वुत्ते, भगवा तुण्ही अहोसि। ‘‘किं पन, भो गोतम, नत्थत्ता’’ति? दुतियम्पि खो भगवा तुण्ही अहोसि। अथ खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको उट्ठायासना पक्कामि।
419. Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bho gotama, atthattā’’ti? Evaṃ vutte, bhagavā tuṇhī ahosi. ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, natthattā’’ti? Dutiyampi kho bhagavā tuṇhī ahosi. Atha kho vacchagotto paribbājako uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
अथ खो आयस्मा आनन्दो अचिरपक्कन्ते वच्छगोत्ते परिब्बाजके भगवन्तं एतदवोच – ‘‘किं नु खो, भन्ते, भगवा वच्छगोत्तस्स परिब्बाजकस्स पञ्हं पुट्ठो न ब्याकासी’’ति? ‘‘अहञ्चानन्द, वच्छगोत्तस्स परिब्बाजकस्स ‘अत्थत्ता’ति पुट्ठो समानो ‘अत्थत्ता’ति ब्याकरेय्यं, ये ते, आनन्द, समणब्राह्मणा सस्सतवादा तेसमेतं सद्धिं 1 अभविस्स। अहञ्चानन्द, वच्छगोत्तस्स परिब्बाजकस्स ‘नत्थत्ता’ति पुट्ठो समानो ‘नत्थत्ता’ति ब्याकरेय्यं, ये ते, आनन्द, समणब्राह्मणा उच्छेदवादा तेसमेतं सद्धिं अभविस्स। अहञ्चानन्द, वच्छगोत्तस्स परिब्बाजकस्स ‘अत्थत्ता’ति पुट्ठो समानो ‘अत्थत्ता’ति ब्याकरेय्यं, अपि नु मे तं, आनन्द, अनुलोमं अभविस्स ञाणस्स उप्पादाय – ‘सब्बे धम्मा अनत्ता’’’ति? ‘‘नो हेतं, भन्ते’’। ‘‘अहञ्चानन्द, वच्छगोत्तस्स परिब्बाजकस्स ‘नत्थत्ता’ति पुट्ठो समानो ‘नत्थत्ता’ति ब्याकरेय्यं , सम्मूळ्हस्स, आनन्द, वच्छगोत्तस्स परिब्बाजकस्स भिय्यो सम्मोहाय अभविस्स – ‘अहुवा मे नून पुब्बे अत्ता, सो एतरहि नत्थी’’’ति। दसमं।
Atha kho āyasmā ānando acirapakkante vacchagotte paribbājake bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bhante, bhagavā vacchagottassa paribbājakassa pañhaṃ puṭṭho na byākāsī’’ti? ‘‘Ahañcānanda, vacchagottassa paribbājakassa ‘atthattā’ti puṭṭho samāno ‘atthattā’ti byākareyyaṃ, ye te, ānanda, samaṇabrāhmaṇā sassatavādā tesametaṃ saddhiṃ 2 abhavissa. Ahañcānanda, vacchagottassa paribbājakassa ‘natthattā’ti puṭṭho samāno ‘natthattā’ti byākareyyaṃ, ye te, ānanda, samaṇabrāhmaṇā ucchedavādā tesametaṃ saddhiṃ abhavissa. Ahañcānanda, vacchagottassa paribbājakassa ‘atthattā’ti puṭṭho samāno ‘atthattā’ti byākareyyaṃ, api nu me taṃ, ānanda, anulomaṃ abhavissa ñāṇassa uppādāya – ‘sabbe dhammā anattā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Ahañcānanda, vacchagottassa paribbājakassa ‘natthattā’ti puṭṭho samāno ‘natthattā’ti byākareyyaṃ , sammūḷhassa, ānanda, vacchagottassa paribbājakassa bhiyyo sammohāya abhavissa – ‘ahuvā me nūna pubbe attā, so etarahi natthī’’’ti. Dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. आनन्दसुत्तवण्णना • 10. Ānandasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १०. आनन्दसुत्तवण्णना • 10. Ānandasuttavaṇṇanā
