| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
9. ආනන්‌දසුත්‌තං
9. Ānandasuttaṃ
51. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො යෙනායස්‌මා සාරිපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා සාරිපුත්‌තෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං එතදවොච –
51. Atha kho āyasmā ānando yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
‘‘කිත්‌තාවතා නු ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, භික්‌ඛු අස්‌සුතඤ්‌චෙව ධම්‌මං සුණාති, සුතා චස්‌ස ධම්‌මා න සම්‌මොසං ගච්‌ඡන්‌ති, යෙ චස්‌ස ධම්‌මා පුබ්‌බෙ චෙතසා සම්‌ඵුට්‌ඨපුබ්‌බා තෙ ච සමුදාචරන්‌ති, අවිඤ්‌ඤාතඤ්‌ච විජානාතී’’ති? ‘‘ආයස්‌මා ඛො ආනන්‌දො බහුස්‌සුතො. පටිභාතු ආයස්‌මන්‌තංයෙව ආනන්‌ද’’න්‌ති. ‘‘තෙනහාවුසො සාරිපුත්‌ත, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි; භාසිස්‌සාමී’’ති . ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස පච්‌චස්‌සොසි. ආයස්‌මා ආනන්‌දො එතදවොච –
‘‘Kittāvatā nu kho, āvuso sāriputta, bhikkhu assutañceva dhammaṃ suṇāti, sutā cassa dhammā na sammosaṃ gacchanti, ye cassa dhammā pubbe cetasā samphuṭṭhapubbā te ca samudācaranti, aviññātañca vijānātī’’ti? ‘‘Āyasmā kho ānando bahussuto. Paṭibhātu āyasmantaṃyeva ānanda’’nti. ‘‘Tenahāvuso sāriputta, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti . ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā sāriputto āyasmato ānandassa paccassosi. Āyasmā ānando etadavoca –
‘‘ඉධාවුසො සාරිපුත්‌ත, භික්‌ඛු ධම්‌මං පරියාපුණාති – සුත්‌තං ගෙය්‍යං වෙය්‍යාකරණං ගාථං උදානං ඉතිවුත්‌තකං ජාතකං අබ්‌භුතධම්‌මං වෙදල්‌ලං. සො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති, යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං වාචෙති, යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන සජ්‌ඣායං කරොති, යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං චෙතසා අනුවිතක්‌කෙති අනුවිචාරෙති මනසානුපෙක්‌ඛති. යස්‌මිං ආවාසෙ ථෙරා භික්‌ඛූ විහරන්‌ති බහුස්‌සුතා ආගතාගමා ධම්‌මධරා විනයධරා මාතිකාධරා තස්‌මිං ආවාසෙ වස්‌සං උපෙති. තෙ කාලෙන කාලං උපසඞ්‌කමිත්‌වා පරිපුච්‌ඡති පරිපඤ්‌හති – ‘ඉදං, භන්‌තෙ, කථං; ඉමස්‌ස ක්‌වත්‌ථො’ති? තෙ තස්‌ස ආයස්‌මතො අවිවටඤ්‌චෙව විවරන්‌ති, අනුත්‌තානීකතඤ්‌ච උත්‌තානීකරොන්‌ති, අනෙකවිහිතෙසු ච කඞ්‌ඛාඨානියෙසු ධම්‌මෙසු කඞ්‌ඛං පටිවිනොදෙන්‌ති. එත්‌තාවතා ඛො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, භික්‌ඛු අස්‌සුතඤ්‌චෙව ධම්‌මං සුණාති, සුතා චස්‌ස ධම්‌මා න සම්‌මොසං ගච්‌ඡන්‌ති, යෙ චස්‌ස ධම්‌මා පුබ්‌බෙ චෙතසා සම්‌ඵුට්‌ඨපුබ්‌බා තෙ ච සමුදාචරන්‌ති, අවිඤ්‌ඤාතඤ්‌ච විජානාතී’’ති.
‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ vāceti, yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti, yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati. Yasmiṃ āvāse therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā tasmiṃ āvāse vassaṃ upeti. Te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripucchati paripañhati – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ; imassa kvattho’ti? Te tassa āyasmato avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Ettāvatā kho, āvuso sāriputta, bhikkhu assutañceva dhammaṃ suṇāti, sutā cassa dhammā na sammosaṃ gacchanti, ye cassa dhammā pubbe cetasā samphuṭṭhapubbā te ca samudācaranti, aviññātañca vijānātī’’ti.
‘‘අච්‌ඡරියං , ආවුසො, අබ්‌භුතං, ආවුසො, යාව සුභාසිතං චිදං ආයස්‌මතා ආනන්‌දෙන. ඉමෙහි ච මයං ඡහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතං ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං ධාරෙම. ආයස්‌මා හි ආනන්‌දො ධම්‌මං පරියාපුණාති – සුත්‌තං ගෙය්‍යං වෙය්‍යාකරණං ගාථං උදානං ඉතිවුත්‌තකං ජාතකං අබ්‌භුතධම්‌මං වෙදල්‌ලං . ආයස්‌මා ආනන්‌දො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති, ආයස්‌මා ආනන්‌දො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං වාචෙති, ආයස්‌මා ආනන්‌දො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන සජ්‌ඣායං කරොති, ආයස්‌මා ආනන්‌දො යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං චෙතසා අනුවිතක්‌කෙති අනුවිචාරෙති මනසානුපෙක්‌ඛති. ආයස්‌මා ආනන්‌දො යස්‌මිං ආවාසෙ ථෙරා භික්‌ඛූ විහරන්‌ති බහුස්‌සුතා ආගතාගමා ධම්‌මධරා විනයධරා මාතිකාධරා තස්‌මිං ආවාසෙ වස්‌සං උපෙති. තෙ ආයස්‌මා ආනන්‌දො කාලෙන කාලං උපසඞ්‌කමිත්‌වා පරිපුච්‌ඡති පරිපඤ්‌හති – ‘ඉදං, භන්‌තෙ, කථං; ඉමස්‌ස ක්‌වත්‌ථො’ති? තෙ ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස අවිවටඤ්‌චෙව විවරන්‌ති, අනුත්‌තානීකතඤ්‌ච උත්‌තානීකරොන්‌ති, අනෙකවිහිතෙසු ච කඞ්‌ඛාඨානියෙසු ධම්‌මෙසු කඞ්‌ඛං පටිවිනොදෙන්‌තී’’ති. නවමං.
‘‘Acchariyaṃ , āvuso, abbhutaṃ, āvuso, yāva subhāsitaṃ cidaṃ āyasmatā ānandena. Imehi ca mayaṃ chahi dhammehi samannāgataṃ āyasmantaṃ ānandaṃ dhārema. Āyasmā hi ānando dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ . Āyasmā ānando yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, āyasmā ānando yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ vāceti, āyasmā ānando yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti, āyasmā ānando yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati. Āyasmā ānando yasmiṃ āvāse therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā tasmiṃ āvāse vassaṃ upeti. Te āyasmā ānando kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripucchati paripañhati – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ; imassa kvattho’ti? Te āyasmato ānandassa avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodentī’’ti. Navamaṃ.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 9. ආනන්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Ānandasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 9. ආනන්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Ānandasuttavaṇṇanā
