Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൬. ആനന്ദസുത്തം
6. Ānandasuttaṃ
൩൭. ഏകം സമയം ആയസ്മാ ആനന്ദോ കോസമ്ബിയം വിഹരതി ഘോസിതാരാമേ. തത്ര ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ആവുസോ ഭിക്ഖവേ’’തി. ‘‘ആവുസോ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ പച്ചസ്സോസും. ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഏതദവോച –
37. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tatra kho āyasmā ānando bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paccassosuṃ. Āyasmā ānando etadavoca –
‘‘അച്ഛരിയം, ആവുസോ, അബ്ഭുതം, ആവുസോ! യാവഞ്ചിദം തേന ഭഗവതാ ജാനതാ പസ്സതാ അരഹതാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധേന സമ്ബാധേ ഓകാസാധിഗമോ അനുബുദ്ധോ സത്താനം വിസുദ്ധിയാ സോകപരിദേവാനം സമതിക്കമായ ദുക്ഖദോമനസ്സാനം അത്ഥങ്ഗമായ ഞായസ്സ അധിഗമായ നിബ്ബാനസ്സ സച്ഛികിരിയായ. തദേവ നാമ ചക്ഖും ഭവിസ്സതി തേ രൂപാ തഞ്ചായതനം നോ പടിസംവേദിസ്സതി 1. തദേവ നാമ സോതം ഭവിസ്സതി തേ സദ്ദാ തഞ്ചായതനം നോ പടിസംവേദിസ്സതി. തദേവ നാമ ഘാനം ഭവിസ്സതി തേ ഗന്ധാ തഞ്ചായതനം നോ പടിസംവേദിസ്സതി. സാവ നാമ ജിവ്ഹാ ഭവിസ്സതി തേ രസാ തഞ്ചായതനം നോ പടിസംവേദിസ്സതി. സോവ നാമ കായോ ഭവിസ്സതി തേ ഫോട്ഠബ്ബാ തഞ്ചായതനം നോ പടിസംവേദിസ്സതീ’’തി.
‘‘Acchariyaṃ, āvuso, abbhutaṃ, āvuso! Yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sambādhe okāsādhigamo anubuddho sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya. Tadeva nāma cakkhuṃ bhavissati te rūpā tañcāyatanaṃ no paṭisaṃvedissati 2. Tadeva nāma sotaṃ bhavissati te saddā tañcāyatanaṃ no paṭisaṃvedissati. Tadeva nāma ghānaṃ bhavissati te gandhā tañcāyatanaṃ no paṭisaṃvedissati. Sāva nāma jivhā bhavissati te rasā tañcāyatanaṃ no paṭisaṃvedissati. Sova nāma kāyo bhavissati te phoṭṭhabbā tañcāyatanaṃ no paṭisaṃvedissatī’’ti.
ഏവം വുത്തേ ആയസ്മാ ഉദായീ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘സഞ്ഞീമേവ നു ഖോ, ആവുസോ ആനന്ദ, തദായതനം നോ പടിസംവേദേതി ഉദാഹു അസഞ്ഞീ’’തി? ‘‘സഞ്ഞീമേവ ഖോ, ആവുസോ, തദായതനം നോ പടിസംവേദേതി, നോ അസഞ്ഞീ’’തി.
Evaṃ vutte āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘saññīmeva nu kho, āvuso ānanda, tadāyatanaṃ no paṭisaṃvedeti udāhu asaññī’’ti? ‘‘Saññīmeva kho, āvuso, tadāyatanaṃ no paṭisaṃvedeti, no asaññī’’ti.
‘‘കിംസഞ്ഞീ പനാവുസോ, തദായതനം നോ പടിസംവേദേതീ’’തി? ‘‘ഇധാവുസോ, ഭിക്ഖു, സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ‘അനന്തോ ആകാസോ’തി ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഏവംസഞ്ഞീപി ഖോ, ആവുസോ, തദായതനം നോ പടിസംവേദേതി.
‘‘Kiṃsaññī panāvuso, tadāyatanaṃ no paṭisaṃvedetī’’ti? ‘‘Idhāvuso, bhikkhu, sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Evaṃsaññīpi kho, āvuso, tadāyatanaṃ no paṭisaṃvedeti.
‘‘പുന ചപരം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘അനന്തം വിഞ്ഞാണ’ന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഏവംസഞ്ഞീപി ഖോ, ആവുസോ, തദായതനം നോ പടിസംവേദേതി.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Evaṃsaññīpi kho, āvuso, tadāyatanaṃ no paṭisaṃvedeti.
‘‘പുന ചപരം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഏവംസഞ്ഞീപി ഖോ , ആവുസോ, തദായതനം നോ പടിസംവേദേതീ’’തി.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Evaṃsaññīpi kho , āvuso, tadāyatanaṃ no paṭisaṃvedetī’’ti.
‘‘ഏകമിദാഹം, ആവുസോ, സമയം സാകേതേ വിഹരാമി അഞ്ജനവനേ മിഗദായേ. അഥ ഖോ, ആവുസോ, ജടിലവാസികാ 3 ഭിക്ഖുനീ യേനാഹം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ മം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതാ ഖോ, ആവുസോ, ജടിലവാസികാ ഭിക്ഖുനീ മം ഏതദവോച – ‘യായം, ഭന്തേ ആനന്ദ, സമാധി ന ചാഭിനതോ ന ചാപനതോ ന ച സസങ്ഖാരനിഗ്ഗയ്ഹവാരിതഗതോ 4, വിമുത്തത്താ ഠിതോ, ഠിതത്താ സന്തുസിതോ, സന്തുസിതത്താ നോ പരിതസ്സതി. അയം, ഭന്തേ ആനന്ദ, സമാധി കിംഫലോ വുത്തോ ഭഗവതാ’’’തി?
‘‘Ekamidāhaṃ, āvuso, samayaṃ sākete viharāmi añjanavane migadāye. Atha kho, āvuso, jaṭilavāsikā 5 bhikkhunī yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitā kho, āvuso, jaṭilavāsikā bhikkhunī maṃ etadavoca – ‘yāyaṃ, bhante ānanda, samādhi na cābhinato na cāpanato na ca sasaṅkhāraniggayhavāritagato 6, vimuttattā ṭhito, ṭhitattā santusito, santusitattā no paritassati. Ayaṃ, bhante ānanda, samādhi kiṃphalo vutto bhagavatā’’’ti?
‘‘ഏവം വുത്തേ, സോഹം, ആവുസോ, ജടിലവാസികം ഭിക്ഖുനിം ഏതദവോചം – ‘യായം, ഭഗിനി, സമാധി ന ചാഭിനതോ ന ചാപനതോ ന ച സസങ്ഖാരനിഗ്ഗയ്ഹവാരിതഗതോ, വിമുത്തത്താ ഠിതോ, ഠിതത്താ സന്തുസിതോ, സന്തുസിതത്താ നോ പരിതസ്സതി. അയം, ഭഗിനി, സമാധി അഞ്ഞാഫലോ വുത്തോ ഭഗവതാ’തി. ഏവംസഞ്ഞീപി ഖോ, ആവുസോ, തദായതനം നോ പടിസംവേദേതീ’’തി. ഛട്ഠം.
‘‘Evaṃ vutte, sohaṃ, āvuso, jaṭilavāsikaṃ bhikkhuniṃ etadavocaṃ – ‘yāyaṃ, bhagini, samādhi na cābhinato na cāpanato na ca sasaṅkhāraniggayhavāritagato, vimuttattā ṭhito, ṭhitattā santusito, santusitattā no paritassati. Ayaṃ, bhagini, samādhi aññāphalo vutto bhagavatā’ti. Evaṃsaññīpi kho, āvuso, tadāyatanaṃ no paṭisaṃvedetī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൬. ആനന്ദസുത്തവണ്ണനാ • 6. Ānandasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൬. ആനന്ദസുത്തവണ്ണനാ • 6. Ānandasuttavaṇṇanā