Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
२. आनन्दसुत्तवण्णना
2. Ānandasuttavaṇṇanā
३२. दुतिये तथारूपोति तथाजातिको। समाधिपटिलाभोति चित्तेकग्गतालाभो। इमस्मिं च सविञ्ञाणकेति एत्थ अत्तनो च परस्स चाति उभयेसम्पि कायो सविञ्ञाणकट्ठेन एकतो कत्वा इमस्मिन्ति वुत्तो। अहङ्कारममङ्कारमानानुसयाति अहङ्कारदिट्ठि च ममङ्कारतण्हा च मानानुसयो चाति अत्तनो च परस्स च किलेसा। नास्सूति न भवेय्युं। बहिद्धा च सब्बनिमित्तेसूति रूपनिमित्तं, सद्दनिमित्तं, गन्धनिमित्तं, रसनिमित्तं, फोट्ठब्बनिमित्तं, सस्सतादिनिमित्तं, पुग्गलनिमित्तं धम्मनिमित्तन्ति एवरूपेसु च बहिद्धा सब्बनिमित्तेसु। चेतोविमुत्तिं पञ्ञाविमुत्तिन्ति फलसमाधिञ्चेव फलञाणञ्च। सियाति भवेय्य।
32. Dutiye tathārūpoti tathājātiko. Samādhipaṭilābhoti cittekaggatālābho. Imasmiṃ ca saviññāṇaketi ettha attano ca parassa cāti ubhayesampi kāyo saviññāṇakaṭṭhena ekato katvā imasminti vutto. Ahaṅkāramamaṅkāramānānusayāti ahaṅkāradiṭṭhi ca mamaṅkārataṇhā ca mānānusayo cāti attano ca parassa ca kilesā. Nāssūti na bhaveyyuṃ. Bahiddhā ca sabbanimittesūti rūpanimittaṃ, saddanimittaṃ, gandhanimittaṃ, rasanimittaṃ, phoṭṭhabbanimittaṃ, sassatādinimittaṃ, puggalanimittaṃ dhammanimittanti evarūpesu ca bahiddhā sabbanimittesu. Cetovimuttiṃ paññāvimuttinti phalasamādhiñceva phalañāṇañca. Siyāti bhaveyya.
इधानन्द, भिक्खुनोति, आनन्द, इमस्मिं सासने भिक्खुनो। एतं सन्तं एतं पणीतन्ति निब्बानं दस्सेन्तो आह। निब्बानं हि किलेसानं सन्तताय सन्तं नाम, निब्बानं सन्तन्ति समापत्तिं अप्पेत्वाव दिवसम्पि निसिन्नस्स चित्तुप्पादो सन्तन्तेव पवत्ततीतिपि सन्तं। पणीतन्ति समापत्तिं अप्पेत्वा निसिन्नस्सापि चित्तुप्पादो पणीतन्तेव पवत्ततीति निब्बानं पणीतं नाम। सब्बसङ्खारसमथोतिआदीनिपि तस्सेव वेवचनानि। ‘‘सब्बसङ्खारसमथो’’ति समापत्तिं अप्पेत्वा निसिन्नस्स हि दिवसभागम्पि चित्तुप्पादो सब्बसङ्खारसमथोतेव पवत्तति…पे॰… तथा तीसु भवेसु वानसङ्खाताय तण्हाय अभावेन निब्बानन्ति लद्धनामे तस्मिं समापत्तिं अप्पेत्वा निसिन्नस्स चित्तुप्पादो निब्बानं निब्बानन्तेव पवत्ततीति सब्बसङ्खारसमथोतिआदीनि नामानि लभति। इमस्मिं पन अट्ठविधे आभोगसमन्नाहारे इमस्मिं ठाने एकोपि लब्भति, द्वेपि सब्बेपि लब्भन्तेव।
Idhānanda, bhikkhunoti, ānanda, imasmiṃ sāsane bhikkhuno. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītanti nibbānaṃ dassento āha. Nibbānaṃ hi kilesānaṃ santatāya santaṃ nāma, nibbānaṃ santanti samāpattiṃ appetvāva divasampi nisinnassa cittuppādo santanteva pavattatītipi santaṃ. Paṇītanti samāpattiṃ appetvā nisinnassāpi cittuppādo paṇītanteva pavattatīti nibbānaṃ paṇītaṃ nāma. Sabbasaṅkhārasamathotiādīnipi tasseva vevacanāni. ‘‘Sabbasaṅkhārasamatho’’ti samāpattiṃ appetvā nisinnassa hi divasabhāgampi cittuppādo sabbasaṅkhārasamathoteva pavattati…pe… tathā tīsu bhavesu vānasaṅkhātāya taṇhāya abhāvena nibbānanti laddhanāme tasmiṃ samāpattiṃ appetvā nisinnassa cittuppādo nibbānaṃ nibbānanteva pavattatīti sabbasaṅkhārasamathotiādīni nāmāni labhati. Imasmiṃ pana aṭṭhavidhe ābhogasamannāhāre imasmiṃ ṭhāne ekopi labbhati, dvepi sabbepi labbhanteva.
सङ्खायाति ञाणेन जानित्वा। परोपरानीति परानि च ओपरानि च। परअत्तभावसकअत्तभावानि हि परानि च ओपरानि चाति वुत्तं होति। यस्साति यस्स अरहतो। इञ्जितन्ति रागिञ्जितं दोसमोहमानदिट्ठिकिलेसदुच्चरितिञ्जितन्ति इमानि सत्त इञ्जितानि चलितानि फन्दितानि। नत्थि कुहिञ्चीति कत्थचि एकारम्मणेपि नत्थि। सन्तोति पच्चनीककिलेसानं सन्तताय सन्तो। विधूमोति कायदुच्चरितादिधूमविरहितो। अनीघोति रागादिईघविरहितो। निरासोति नित्तण्हो। अतारीति तिण्णो उत्तिण्णो समतिक्कन्तो। सोति सो अरहं खीणासवो। जातिजरन्ति एत्थ जातिजरागहणेनेव ब्याधिमरणम्पि गहितमेवाति वेदितब्बं। इति सुत्तन्तेपि गाथायपि अरहत्तफलसमापत्तियेव कथिताति।
Saṅkhāyāti ñāṇena jānitvā. Paroparānīti parāni ca oparāni ca. Paraattabhāvasakaattabhāvāni hi parāni ca oparāni cāti vuttaṃ hoti. Yassāti yassa arahato. Iñjitanti rāgiñjitaṃ dosamohamānadiṭṭhikilesaduccaritiñjitanti imāni satta iñjitāni calitāni phanditāni. Natthi kuhiñcīti katthaci ekārammaṇepi natthi. Santoti paccanīkakilesānaṃ santatāya santo. Vidhūmoti kāyaduccaritādidhūmavirahito. Anīghoti rāgādiīghavirahito. Nirāsoti nittaṇho. Atārīti tiṇṇo uttiṇṇo samatikkanto. Soti so arahaṃ khīṇāsavo. Jātijaranti ettha jātijarāgahaṇeneva byādhimaraṇampi gahitamevāti veditabbaṃ. Iti suttantepi gāthāyapi arahattaphalasamāpattiyeva kathitāti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / २. आनन्दसुत्तं • 2. Ānandasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / २. आनन्दसुत्तवण्णना • 2. Ānandasuttavaṇṇanā