| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
५. आनन्दसुत्तवण्णना
5. Ānandasuttavaṇṇanā
२२५. अतिवेलन्ति अतिबहुकालं। भिक्खुना नाम उपगतानं उपनिसिन्नकथामत्तं वत्वा गन्थधुरेहि वासधुरेहि वा युत्तपयुत्तचित्तेन भवितब्बं, नातिवेलं तेसं सञ्ञत्तिबहुलेन। थेरो पन तदा केनचि कारणेन बहुवेलं गिहिसञ्ञत्तिबहुलो अहोसि, तं सन्धाय वुत्तं ‘‘अतिवेल’’न्तिआदि। इदानि तमत्थं विभावेतुं ‘‘भगवती’’तिआदि वुत्तं। तन्ति तं तादिसं सञ्ञापनं सन्धाय एतं ‘‘अतिवेलं गिहिसञ्ञत्तिबहुलो’’ति वचनं वुत्तं। भिक्खुसङ्घस्स कथं सुत्वाति सङ्घस्स मज्झे निसीदित्वा थेरेन कथितत्ता वुत्तं। सत्थुसासनन्ति पिटकत्तयं वदति।
225.Ativelanti atibahukālaṃ. Bhikkhunā nāma upagatānaṃ upanisinnakathāmattaṃ vatvā ganthadhurehi vāsadhurehi vā yuttapayuttacittena bhavitabbaṃ, nātivelaṃ tesaṃ saññattibahulena. Thero pana tadā kenaci kāraṇena bahuvelaṃ gihisaññattibahulo ahosi, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘ativela’’ntiādi. Idāni tamatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘bhagavatī’’tiādi vuttaṃ. Tanti taṃ tādisaṃ saññāpanaṃ sandhāya etaṃ ‘‘ativelaṃ gihisaññattibahulo’’ti vacanaṃ vuttaṃ. Bhikkhusaṅghassa kathaṃ sutvāti saṅghassa majjhe nisīditvā therena kathitattā vuttaṃ. Satthusāsananti piṭakattayaṃ vadati.
पसक्कियाति उपसक्कित्वा गन्त्वा। तं पन तत्थ अज्झोगाहनं होतीति आह ‘‘पविसित्वा’’ति। सङ्खारदुक्खतो निब्बिन्नहदयस्स सब्बसङ्खारविनिस्सटं निब्बानं याथावतो पच्चवेक्खन्तस्स सम्मदेव समस्सासकरं हुत्वा उपट्ठहन्तं तं उपरि अधिगमाय उस्सुक्कं करोन्तो निब्बानं हदये निक्खिपति नामाति आह – ‘‘निब्बानं…पे॰… ओपेति नामा’’ति। निब्बानं…पे॰… आरम्मणतो ओपेति नामाति आनेत्वा सम्बन्धो। अत्थविरहिता ‘‘बिळिबिळी’’ति पवत्तकिरिया बिळिका, अयं पन गिहिसञ्ञत्तिकथा थेरस्स अत्तनो सामञ्ञत्थअसाधनतो देवताय बिळिका वियाति बिळिबिळिकाति वुत्ता।
Pasakkiyāti upasakkitvā gantvā. Taṃ pana tattha ajjhogāhanaṃ hotīti āha ‘‘pavisitvā’’ti. Saṅkhāradukkhato nibbinnahadayassa sabbasaṅkhāravinissaṭaṃ nibbānaṃ yāthāvato paccavekkhantassa sammadeva samassāsakaraṃ hutvā upaṭṭhahantaṃ taṃ upari adhigamāya ussukkaṃ karonto nibbānaṃ hadaye nikkhipati nāmāti āha – ‘‘nibbānaṃ…pe… opeti nāmā’’ti. Nibbānaṃ…pe… ārammaṇato opeti nāmāti ānetvā sambandho. Atthavirahitā ‘‘biḷibiḷī’’ti pavattakiriyā biḷikā, ayaṃ pana gihisaññattikathā therassa attano sāmaññatthaasādhanato devatāya biḷikā viyāti biḷibiḷikāti vuttā.
आनन्दसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Ānandasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ५. आनन्दसुत्तं • 5. Ānandasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ५. आनन्दसुत्तवण्णना • 5. Ānandasuttavaṇṇanā
