| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๒. อานนฺทสุตฺตวณฺณนา
2. Ānandasuttavaṇṇanā
๓๒. ทุติเย ตถารูโปติ ตถาชาติโกฯ สมาธิปฎิลาโภติ จิเตฺตกคฺคตาลาโภฯ อิมสฺมิํ จ สวิญฺญาณเกติ เอตฺถ อตฺตโน จ ปรสฺส จาติ อุภเยสมฺปิ กาโย สวิญฺญาณกเฎฺฐน เอกโต กตฺวา อิมสฺมินฺติ วุโตฺตฯ อหงฺการมมงฺการมานานุสยาติ อหงฺการทิฎฺฐิ จ มมงฺการตณฺหา จ มานานุสโย จาติ อตฺตโน จ ปรสฺส จ กิเลสาฯ นาสฺสูติ น ภเวยฺยุํฯ พหิทฺธา จ สพฺพนิมิเตฺตสูติ รูปนิมิตฺตํ, สทฺทนิมิตฺตํ, คนฺธนิมิตฺตํ, รสนิมิตฺตํ, โผฎฺฐพฺพนิมิตฺตํ, สสฺสตาทินิมิตฺตํ, ปุคฺคลนิมิตฺตํ ธมฺมนิมิตฺตนฺติ เอวรูเปสุ จ พหิทฺธา สพฺพนิมิเตฺตสุฯ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺตินฺติ ผลสมาธิเญฺจว ผลญาณญฺจฯ สิยาติ ภเวยฺยฯ
32. Dutiye tathārūpoti tathājātiko. Samādhipaṭilābhoti cittekaggatālābho. Imasmiṃ ca saviññāṇaketi ettha attano ca parassa cāti ubhayesampi kāyo saviññāṇakaṭṭhena ekato katvā imasminti vutto. Ahaṅkāramamaṅkāramānānusayāti ahaṅkāradiṭṭhi ca mamaṅkārataṇhā ca mānānusayo cāti attano ca parassa ca kilesā. Nāssūti na bhaveyyuṃ. Bahiddhā ca sabbanimittesūti rūpanimittaṃ, saddanimittaṃ, gandhanimittaṃ, rasanimittaṃ, phoṭṭhabbanimittaṃ, sassatādinimittaṃ, puggalanimittaṃ dhammanimittanti evarūpesu ca bahiddhā sabbanimittesu. Cetovimuttiṃ paññāvimuttinti phalasamādhiñceva phalañāṇañca. Siyāti bhaveyya.
อิธานนฺท, ภิกฺขุโนติ, อานนฺท, อิมสฺมิํ สาสเน ภิกฺขุโนฯ เอตํ สนฺตํ เอตํ ปณีตนฺติ นิพฺพานํ ทเสฺสโนฺต อาหฯ นิพฺพานํ หิ กิเลสานํ สนฺตตาย สนฺตํ นาม, นิพฺพานํ สนฺตนฺติ สมาปตฺติํ อเปฺปตฺวาว ทิวสมฺปิ นิสินฺนสฺส จิตฺตุปฺปาโท สนฺตเนฺตว ปวตฺตตีติปิ สนฺตํฯ ปณีตนฺติ สมาปตฺติํ อเปฺปตฺวา นิสินฺนสฺสาปิ จิตฺตุปฺปาโท ปณีตเนฺตว ปวตฺตตีติ นิพฺพานํ ปณีตํ นามฯ สพฺพสงฺขารสมโถติอาทีนิปิ ตเสฺสว เววจนานิฯ ‘‘สพฺพสงฺขารสมโถ’’ติ สมาปตฺติํ อเปฺปตฺวา นิสินฺนสฺส หิ ทิวสภาคมฺปิ จิตฺตุปฺปาโท สพฺพสงฺขารสมโถเตว ปวตฺตติ…เป.… ตถา ตีสุ ภเวสุ วานสงฺขาตาย ตณฺหาย อภาเวน นิพฺพานนฺติ ลทฺธนาเม ตสฺมิํ สมาปตฺติํ อเปฺปตฺวา นิสินฺนสฺส จิตฺตุปฺปาโท นิพฺพานํ นิพฺพานเนฺตว ปวตฺตตีติ สพฺพสงฺขารสมโถติอาทีนิ นามานิ ลภติฯ อิมสฺมิํ ปน อฎฺฐวิเธ อาโภคสมนฺนาหาเร อิมสฺมิํ ฐาเน เอโกปิ ลพฺภติ, เทฺวปิ สเพฺพปิ ลพฺภเนฺตวฯ
Idhānanda, bhikkhunoti, ānanda, imasmiṃ sāsane bhikkhuno. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītanti nibbānaṃ dassento āha. Nibbānaṃ hi kilesānaṃ santatāya santaṃ nāma, nibbānaṃ santanti samāpattiṃ appetvāva divasampi nisinnassa cittuppādo santanteva pavattatītipi santaṃ. Paṇītanti samāpattiṃ appetvā nisinnassāpi cittuppādo paṇītanteva pavattatīti nibbānaṃ paṇītaṃ nāma. Sabbasaṅkhārasamathotiādīnipi tasseva vevacanāni. ‘‘Sabbasaṅkhārasamatho’’ti samāpattiṃ appetvā nisinnassa hi divasabhāgampi cittuppādo sabbasaṅkhārasamathoteva pavattati…pe… tathā tīsu bhavesu vānasaṅkhātāya taṇhāya abhāvena nibbānanti laddhanāme tasmiṃ samāpattiṃ appetvā nisinnassa cittuppādo nibbānaṃ nibbānanteva pavattatīti sabbasaṅkhārasamathotiādīni nāmāni labhati. Imasmiṃ pana aṭṭhavidhe ābhogasamannāhāre imasmiṃ ṭhāne ekopi labbhati, dvepi sabbepi labbhanteva.
สงฺขายาติ ญาเณน ชานิตฺวาฯ ปโรปรานีติ ปรานิ จ โอปรานิ จฯ ปรอตฺตภาวสกอตฺตภาวานิ หิ ปรานิ จ โอปรานิ จาติ วุตฺตํ โหติฯ ยสฺสาติ ยสฺส อรหโตฯ อิญฺชิตนฺติ ราคิญฺชิตํ โทสโมหมานทิฎฺฐิกิเลสทุจฺจริติญฺชิตนฺติ อิมานิ สตฺต อิญฺชิตานิ จลิตานิ ผนฺทิตานิฯ นตฺถิ กุหิญฺจีติ กตฺถจิ เอการมฺมเณปิ นตฺถิฯ สโนฺตติ ปจฺจนีกกิเลสานํ สนฺตตาย สโนฺตฯ วิธูโมติ กายทุจฺจริตาทิธูมวิรหิโตฯ อนีโฆติ ราคาทิอีฆวิรหิโตฯ นิราโสติ นิตฺตโณฺหฯ อตารีติ ติโณฺณ อุตฺติโณฺณ สมติกฺกโนฺตฯ โสติ โส อรหํ ขีณาสโวฯ ชาติชรนฺติ เอตฺถ ชาติชราคหเณเนว พฺยาธิมรณมฺปิ คหิตเมวาติ เวทิตพฺพํฯ อิติ สุตฺตเนฺตปิ คาถายปิ อรหตฺตผลสมาปตฺติเยว กถิตาติฯ
Saṅkhāyāti ñāṇena jānitvā. Paroparānīti parāni ca oparāni ca. Paraattabhāvasakaattabhāvāni hi parāni ca oparāni cāti vuttaṃ hoti. Yassāti yassa arahato. Iñjitanti rāgiñjitaṃ dosamohamānadiṭṭhikilesaduccaritiñjitanti imāni satta iñjitāni calitāni phanditāni. Natthi kuhiñcīti katthaci ekārammaṇepi natthi. Santoti paccanīkakilesānaṃ santatāya santo. Vidhūmoti kāyaduccaritādidhūmavirahito. Anīghoti rāgādiīghavirahito. Nirāsoti nittaṇho. Atārīti tiṇṇo uttiṇṇo samatikkanto. Soti so arahaṃ khīṇāsavo. Jātijaranti ettha jātijarāgahaṇeneva byādhimaraṇampi gahitamevāti veditabbaṃ. Iti suttantepi gāthāyapi arahattaphalasamāpattiyeva kathitāti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๒. อานนฺทสุตฺตํ • 2. Ānandasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๒. อานนฺทสุตฺตวณฺณนา • 2. Ānandasuttavaṇṇanā
