| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๔. อานนฺทสุตฺตวณฺณนา
4. Ānandasuttavaṇṇanā
๒๑๒. จตุเตฺถ ราโคติ อายสฺมา อานโนฺท มหาปุโญฺญ สมฺภาวิโต, ตํ ราชราชมหามตฺตาทโย นิมเนฺตตฺวา อโนฺตนิเวสเน นิสีทาเปนฺติฯ สพฺพาลงฺการปฎิมณฺฑิตาปิ อิตฺถิโย เถรํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา ตาลวเณฺฎน พีเชนฺติ, อุปนิสีทิตฺวา ปญฺหํ ปุจฺฉนฺติ ธมฺมํ สุณนฺติฯ ตตฺถ อายสฺมโต วงฺคีสสฺส นวปพฺพชิตสฺส อารมฺมณํ ปริคฺคเหตุํ อสโกฺกนฺตสฺส อิตฺถิรูปารมฺมเณ ราโค จิตฺตํ อนุทฺธํเสติฯ โส สทฺธาปพฺพชิตตฺตา อุชุชาติโก กุลปุโตฺต ‘‘อยํ เม ราโค วฑฺฒิตฺวา ทิฎฺฐธมฺมิกสมฺปรายิกํ อตฺถํ นาเสยฺยา’’ติ จิเนฺตตฺวา อนนฺตรํ นิสิโนฺนว เถรสฺส อตฺตานํ อาวิกโรโนฺต กามราเคนาติอาทิมาหฯ
212. Catutthe rāgoti āyasmā ānando mahāpuñño sambhāvito, taṃ rājarājamahāmattādayo nimantetvā antonivesane nisīdāpenti. Sabbālaṅkārapaṭimaṇḍitāpi itthiyo theraṃ upasaṅkamitvā vanditvā tālavaṇṭena bījenti, upanisīditvā pañhaṃ pucchanti dhammaṃ suṇanti. Tattha āyasmato vaṅgīsassa navapabbajitassa ārammaṇaṃ pariggahetuṃ asakkontassa itthirūpārammaṇe rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. So saddhāpabbajitattā ujujātiko kulaputto ‘‘ayaṃ me rāgo vaḍḍhitvā diṭṭhadhammikasamparāyikaṃ atthaṃ nāseyyā’’ti cintetvā anantaraṃ nisinnova therassa attānaṃ āvikaronto kāmarāgenātiādimāha.
ตตฺถ นิพฺพาปนนฺติ ราคนิพฺพานการณํฯ วิปริเยสาติ วิปลฺลาเสนฯ สุภํ ราคูปสญฺหิตนฺติ ราคฎฺฐานิยํ อิฎฺฐารมฺมณํฯ ปรโต ปสฺสาติ อนิจฺจโต ปสฺสฯ มา จ อตฺตโตติ อตฺตโต มา ปสฺสฯ กายคตา ตฺยตฺถูติ กายคตา เต อตฺถุฯ อนิมิตฺตญฺจ ภาเวหีติ นิจฺจาทีนํ นิมิตฺตานํ อุคฺฆาฎิตตฺตา วิปสฺสนา อนิมิตฺตา นาม, ตํ ภาเวหีติ วทติฯ มานาภิสมยาติ มานสฺส ทสฺสนาภิสมยา เจว ปหานาภิสมยา จฯ อุปสโนฺตติ ราคาทิสนฺตตาย อุปสโนฺตฯ จตุตฺถํฯ
Tattha nibbāpananti rāganibbānakāraṇaṃ. Vipariyesāti vipallāsena. Subhaṃ rāgūpasañhitanti rāgaṭṭhāniyaṃ iṭṭhārammaṇaṃ. Parato passāti aniccato passa. Mā ca attatoti attato mā passa. Kāyagatā tyatthūti kāyagatā te atthu. Animittañca bhāvehīti niccādīnaṃ nimittānaṃ ugghāṭitattā vipassanā animittā nāma, taṃ bhāvehīti vadati. Mānābhisamayāti mānassa dassanābhisamayā ceva pahānābhisamayā ca. Upasantoti rāgādisantatāya upasanto. Catutthaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๔. อานนฺทสุตฺตํ • 4. Ānandasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. อานนฺทสุตฺตวณฺณนา • 4. Ānandasuttavaṇṇanā
