| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๕. อานนฺทสุตฺตวณฺณนา
5. Ānandasuttavaṇṇanā
๒๒๕. อติเวลนฺติ อติพหุกาลํฯ ภิกฺขุนา นาม อุปคตานํ อุปนิสินฺนกถามตฺตํ วตฺวา คนฺถธุเรหิ วาสธุเรหิ วา ยุตฺตปยุตฺตจิเตฺตน ภวิตพฺพํ, นาติเวลํ เตสํ สญฺญตฺติพหุเลนฯ เถโร ปน ตทา เกนจิ การเณน พหุเวลํ คิหิสญฺญตฺติพหุโล อโหสิ, ตํ สนฺธาย วุตฺตํ ‘‘อติเวล’’นฺติอาทิฯ อิทานิ ตมตฺถํ วิภาเวตุํ ‘‘ภควตี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตนฺติ ตํ ตาทิสํ สญฺญาปนํ สนฺธาย เอตํ ‘‘อติเวลํ คิหิสญฺญตฺติพหุโล’’ติ วจนํ วุตฺตํฯ ภิกฺขุสงฺฆสฺส กถํ สุตฺวาติ สงฺฆสฺส มเชฺฌ นิสีทิตฺวา เถเรน กถิตตฺตา วุตฺตํฯ สตฺถุสาสนนฺติ ปิฎกตฺตยํ วทติฯ
225.Ativelanti atibahukālaṃ. Bhikkhunā nāma upagatānaṃ upanisinnakathāmattaṃ vatvā ganthadhurehi vāsadhurehi vā yuttapayuttacittena bhavitabbaṃ, nātivelaṃ tesaṃ saññattibahulena. Thero pana tadā kenaci kāraṇena bahuvelaṃ gihisaññattibahulo ahosi, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘ativela’’ntiādi. Idāni tamatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘bhagavatī’’tiādi vuttaṃ. Tanti taṃ tādisaṃ saññāpanaṃ sandhāya etaṃ ‘‘ativelaṃ gihisaññattibahulo’’ti vacanaṃ vuttaṃ. Bhikkhusaṅghassa kathaṃ sutvāti saṅghassa majjhe nisīditvā therena kathitattā vuttaṃ. Satthusāsananti piṭakattayaṃ vadati.
ปสกฺกิยาติ อุปสกฺกิตฺวา คนฺตฺวาฯ ตํ ปน ตตฺถ อโชฺฌคาหนํ โหตีติ อาห ‘‘ปวิสิตฺวา’’ติฯ สงฺขารทุกฺขโต นิพฺพินฺนหทยสฺส สพฺพสงฺขารวินิสฺสฎํ นิพฺพานํ ยาถาวโต ปจฺจเวกฺขนฺตสฺส สมฺมเทว สมสฺสาสกรํ หุตฺวา อุปฎฺฐหนฺตํ ตํ อุปริ อธิคมาย อุสฺสุกฺกํ กโรโนฺต นิพฺพานํ หทเย นิกฺขิปติ นามาติ อาห – ‘‘นิพฺพานํ…เป.… โอเปติ นามา’’ติฯ นิพฺพานํ…เป.… อารมฺมณโต โอเปติ นามาติ อาเนตฺวา สมฺพโนฺธฯ อตฺถวิรหิตา ‘‘พิฬิพิฬี’’ติ ปวตฺตกิริยา พิฬิกา, อยํ ปน คิหิสญฺญตฺติกถา เถรสฺส อตฺตโน สามญฺญตฺถอสาธนโต เทวตาย พิฬิกา วิยาติ พิฬิพิฬิกาติ วุตฺตาฯ
Pasakkiyāti upasakkitvā gantvā. Taṃ pana tattha ajjhogāhanaṃ hotīti āha ‘‘pavisitvā’’ti. Saṅkhāradukkhato nibbinnahadayassa sabbasaṅkhāravinissaṭaṃ nibbānaṃ yāthāvato paccavekkhantassa sammadeva samassāsakaraṃ hutvā upaṭṭhahantaṃ taṃ upari adhigamāya ussukkaṃ karonto nibbānaṃ hadaye nikkhipati nāmāti āha – ‘‘nibbānaṃ…pe… opeti nāmā’’ti. Nibbānaṃ…pe… ārammaṇato opeti nāmāti ānetvā sambandho. Atthavirahitā ‘‘biḷibiḷī’’ti pavattakiriyā biḷikā, ayaṃ pana gihisaññattikathā therassa attano sāmaññatthaasādhanato devatāya biḷikā viyāti biḷibiḷikāti vuttā.
อานนฺทสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Ānandasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. อานนฺทสุตฺตํ • 5. Ānandasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕. อานนฺทสุตฺตวณฺณนา • 5. Ānandasuttavaṇṇanā
